Paget hastalığı tıp literatüründe bilinen adıyla osteitis deformans, kemiklerin normalde olması gerekenden daha fazla yıkıma ve yeniden yapılanma sürecine uğradığı bir çeşit kronik kemik hastalığıdır. Bazı çalışmalar ileri yaş grubunda osteoporozdan (kemik erimesi) sonra en sık karşılaşılan kemik hastalığı olarak paget hastalığını göstermektedir. Günümüzde Paget hastalığının nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte bir çeşit virüsün hastalığa neden olabileceği düşünülmektedir. Paget hastalığı belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri gibi konularda detaylı bilgi yazının ilerleyen kısımlarında detaylı olarak ele alınmıştır.

Paget Hastalığı Nedir?

Paget hastalığı kemiklerin yıkım ve yapılanma sürecinde bozulma ile kendisini gösteren ilerleyici bir kemik hastalığıdır. Normal şartlarda kemik dokusu anne karnında iskelet yapısının oluşmasından itibaren yetişkinliğe kadar olan süreçte sürekli olarak yeniden şekillenir. Gençlik döneminde yeni kemik dokusu oluşturulduğu ve var olan kemik dokusu genişlediği için ağırlıklı olarak kemik yapımı görülür.

Yetişkinlik döneminde ise kemiklerin normal yapısının ve sağlığının korunması için kemik dokusunu yıkan (osteoklastlar) ve yeniden yapan (osteoblastlar) hücrelerin denge içerisinde çalışması gerekir. Herhangi bir sebeple bu hücreler arasında denge bozulur ve osteoklastlar tarafından kemik yıkımı, buna bağlı olarak yeniden şekillenme hızı artarsa anormal şekilli ve zayıf kemikler görülebilir. Paget hastalığı da aşırı ve düzensiz kemik yenilenme döngüsünün görüldüğü bir sağlık sorunudur.

Paget Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Günümüze Paget hastalığı nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel bazı faktörlerin osteitis deformansa neden olabileceği düşünülmektedir. Paget hastalığının olası başlıca nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Viral enfeksiyon: Bazı çalışmalar kızamık virüsünün kemik yıkımının artmasına, neticesinde Paget hastalığının ortaya çıkmasına neden olabileceğini göstermektedir.
• Genetik faktörler: Araştırmalara göre Paget hastalığı bulunan kişilerin yaklaşık %10 ila %30’unun ailesinde de osteitis deformansa rastlanmaktadır.
• Yaş: Yaşın ilerlemesi ile birlikte Paget hastalığı görülme riski artar. Paget hastalığı her yaş grubunda görülebilen bir sağlık sorunu olsa da özellikle 40 yaş üzerindeki yetişkinlerde daha sık karşılaşılmaktadır.

Bunların yanı sıra Paget hastalığı hakkında yapılan çeşitli araştırmalara göre İngiltere, İspanya, İtalya gibi Avrupa ülkelerinde yaşayan insanlarda hastalığa daha sık rastlanırken Asya ve Afrika’da yaşayan insanlarda daha nadir görülür.

Paget Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Paget hastalığı belirtileri hastalığın evrelerine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin başlangıç aşamasında herhangi bir belirti görülmeyebilir. Ortaya çıkabilen başlıca paget hastalığı belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Vücudun farklı bölgelerinde hissedilen kemik ağrısı,
• Özellikle bel, kalça ve diz ekleminde ağrı,
• Paget hastalığının kafa kemiklerini etkilediği durumlarda baş ağrısı,
• Normalde olması gerekenden daha büyük ve eğri uyluk kemiği,
• Alın bölgesindeki kemiklerin büyümesi,
• Hastalığın ilerlediği durumlarda artan kemik eğriliğine bağlı olarak hareket kısıtlılığı,
• Bazı durumlarda eklem ağrısına eşlik eden eklem iltihabı (artrit),
• Kemiklerin normalde olduğundan daha kırılgan olması,
• Kafa kemiğinin etkilendiği vakalarda his kaybı, uyuşma, işitme kaybı gibi duyu kaybı,
• Kaslarda güçsüzlük,
• Erken dönemde tanı konulmayan ve tedavi edilmeyen vakalarda omurga eğriliği.

Paget Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?

Kemik ağrısı, kemiklerde eğrilik gibi şikâyetlerle uzmanlara başvuran hastalar öncelikle alanında uzman bir doktor tarafından fiziki olarak muayene edilir. Muayene sırasında doktorlar hastada gözle görülür bir kemik anomalisi olup olmadığını inceleyebilir. Ardından uzmanlar kesin teşhis için bazı tanı yöntemlerinden faydalanabilir. Paget hastalığının tanısında kullanılan başlıca tanı yöntemleri şu şekildedir:

• Röntgen (X-Ray): Kemik yıkım ve yapım sürecindeki dengesizliğe bağlı olarak Paget hastalığı bulunanlarda en sık karşılaşılan sorunlardan bir tanesi kemik deformitesidir. Kemiklerdeki deformite röntgen gibi görüntüleme yöntemleri sayesinde incelenebilir.
• Laboratuvar tetkikleri: Genellikle karaciğer hastalıkları ile ilişkilendirilse de kanda alkalen fosfataz yüksekliği kemik hastalıklarında da tanı sürecine yardımcı olabilir. Bu nedenle uzmanlar gerekli durumlarda hastadan kan örneği alınmasını ve laboratuvar ortamında incelenmesini isteyebilir.
• Kemik taraması: Paget hastalığı tanısında kullanılan bir diğer önemli tanı yöntemi de kemik taramasıdır. Hastalara damar yoluyla kontrast bir madde verilerek yapılan inceleme uzmanların hangi kemiklerin hastalıktan etkilendiği ve hastalığın evresi gibi konularda fikir edinmelerine yardımcı olabilir.

Paget Hastalığı Tedavisi

Paget hastalığında kesin bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte bazı tedavi yöntemleri ile hastalığın semptomlarını hafifletmek ve hastalığın ilerlemesinin önüne geçmek mümkün olabilir. Uzmanlar Paget hastalığı tedavisi sırasında öncelikle hastalığın evresine uygun bir tedavi planı hazırlar. Çoğu zaman hastalığın başlangıç evresinde kemik yıkımını azaltmaya yardımcı olabilecek bifosfonat grubu ilaçları reçete edebilir.

Ek olarak doktorlar hastaya D vitamini ve kalsiyum minerali gibi takviyelerin kullanımını da önerebilir. Uzmanlar 51 ila 70 yaşları arasındaki kişilerin günde en az 1.200 miligram kalsiyum ve en az 600 IU D vitamini almasını önerir. 70 yaşın üzerindeki kişilerin D vitamini alımı günde 800 IU'a kadar çıkarabilir. Ayrıca güneş ışınları vücutta D vitamini sentezini artırabileceğinden güneş ışınlarından daha fazla faydalanmak da tedavi sürecine yardımcı olabilir. Bununla birlikte bazı çalışmalara göre kalsiyum minerali bifosfonat grubu ilaçların emilimini azaltabilir. Bu nedenle mümkünse kalsiyum ve bifosfonatları uzmanların önerdiği şekilde en az 2 saat arayla alınması önemlidir.

Paget hastalığının ilerleyen dönemlerinde kemiklerde deformite artabilir ve kemik kırıkları görülebilir. Bu durumda ilaç tedavisi ve/veya gıda takviyeleri tedavide yetersiz kalabilir. Paget hastalarında en sık uyluk ve kaval kemiği kırıkları ile karşılaşılır. Kemik kırıkları görülen hastalarda, hastanın genel sağlık durumuna da bağlı olmak üzere, uzmanlar genellikle cerrahi tedavi prosedürlerinden faydalanır. Cerrahi uygulamaların başlıca amacı kemikteki kırığı ve deformiteyi düzeltmektir. Bu aşamada uzmanlar kırığı düzeltmek için kemiğin merkezine yerleştirilen intramedüller çubuklardan (çivi) faydalanabilir. Ek olarak kemik deformitesine bağlı kemik eğriliği fazla olan hastalarda osteotomi adı verilen bir operasyonla kemik yeniden şekillendirilebilir.

Bunların yanı sıra kemik deformitesine bağlı bacaklarında kısalma olanlarda ayakkabı tabanlığı, omurga sorunu bulunanlarda ortez (korse) kullanımı gibi cerrahi ve ilaç dışı tedavi prosedürleri de kullanılabilir.

Paget Hastalığı Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler

Paget hastalığı tanısı konulan hastaların öncelikle doktorlarının önerdiği şekilde ilaçlarını kullanması önemlidir. Her ne kadar günümüzde hastalığın kesin bir tedavisi olmasa da uygulanan tedavi yöntemleri semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte günlük hayatta uygulanabilecek bazı yöntemler de hastalığın ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir. Buna göre Paget hastalığı bulunanların dikkat etmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Beslenme planı içerisinde kalsiyum bakımından zengin gıdalara ağırlık vermek,
• D vitamini sentezini artırmaya yardımcı olacağından günün belirli saatlerinde güneş ışınlarından faydalanmaya özen göstermek,
• Fazla kilo kemiklere binen ağırlığı artırabileceğinden ideal kiloyu korumak,
• Doktorların önerisi doğrultusunda kemik sağlığını korumaya yardımcı egzersizler yapmak,
• Kemik kırıklarına neden olabilecek aktivitelerden kaçınmak,
• Ev veya iş yeri gibi ortamlarda bulunan eşyaları düşme riskini ortadan kaldıracak şekilde dizayn etmek,
• Kullanılan kalsiyum gibi takviyeler özellikle daha öncesinde böbrek taşı sorunu bulunan hastalarda şikâyetlerin artmasına neden olabileceğinden bol sıvı tüketmeye özen göstermek.

Paget hastalığı özellikle ilerleyen yaşla birlikte kemik yıkımı ve yapımı arasındaki dengenin bozulması, bunun neticesinde kemiklerde zayıflık, eğrilik, kırılganlığın arttığı kronik bir kemik hastalığıdır. Paget hastalığının erken dönemde teşhis edilmesi hastalığın ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir. Siz de uzman bir doktorla görüşerek rutin kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.