PPD testi, “purified protein derivative” Türkçe meali ile saflaştırılmış protein türevi açılımına sahip bir tetkik yöntemidir. PPD, kişilerde tüberküloz (TB) olup olmadığını anlamak üzere uygulanır. Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu, genellikle akciğerlerde gelişen ciddi bir enfeksiyon olan tüberküloz, halk arasında verem olarak da bilinir. Kişiden kişiye hava yolu ile bulaşabilen TB bakterileri insan vücudunda yıllarca hareketsiz kalabilir. Bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla beraber bazı belirtiler açığa çıkabilir ve bu durumda doktorlar PPD testine başvurarak hastanın tüberküloza sahip olup olmadığını tespit edebilir. Bazı özel durumlara sahip bireylerde ise herhangi bir semptom gözlemlenmese bile tedbir amaçlı PPD testine başvurulabilir. Böylece hastalığın erken teşhisi ve tedavisi sağlanabilir, vaka sayısında artışın önüne geçilebilir.

Tüberkülozun vücuda bulaşması ardından vücut, bakterilerin belirli unsurları arasında bulunan saflaştırılmış protein türevi gibi yapılara karşı duyarlı hale gelebilir. PPD testiyle vücudun mevcut hassasiyeti incelenir. Elde edilen bulgulara göre hastaya tüberküloz teşhisi konulabilir.

PPD Testi Nasıl Yapılır?

PPD testi, uygulaması kolay, çoğu hasta tarafından ağrısız bir işlem olarak tanımlanan bir test türüdür. Test sırasında doktor veya hemşire ön kolun iç kısmını öncelikle alkol ile dezenfekte eder. Ardından küçük bir şırınga ile PPD içeren solüsyon deriye enjekte edilir. Uygulama yapılan bölgede birkaç saat içerisinde kaybolacak bir şişlik veya kızarıklık gelişebilir. Uygulama ardından gelen 48 ila 72 saat sonrasında ise doktor test bölgesini inceler. Ciltte PPD’ye karşı herhangi bir reaksiyon gelişip gelişmediğini görmek adına aşı yapılan bölge incelenir. Elde edilen bulgulara göre hastaya TB teşhisi konulabilir.

PPD Testi Değerleri Nasıldır?

Bu noktada öncelikle PPD testi sonuçlarının nasıl yorumlandığı bilinmelidir. PPD enjeksiyonu ardından cilt alanında şişme olmadıysa veya enjeksiyondan 48 ila 72 saat sonrasında hafif bir şişkinlik (5 mm’den az sertleşme) söz konusu ise test negatif kabul edilir. Negatif bir sonuç ile hastanın tüberküloza neden olabilecek bakteriler ile kontamine olmadığı (bulaş olmadığı) kanısına varılabilir. Şişlik miktarı çocuklar, HIV’li kişiler, yaşlılar ve yüksek risk taşıyan kişilerde farklılık gösterebilir.

Test bölgesinde sertleşme gibi reaksiyonlar gelişmesi halinde ise bu reaksiyonların kaç milimetre olduğu incelenir ve gerekli durumlarda daha fazla tahlile başvurulabilir.

PPD Testi Pozitif Belirtileri Nelerdir?

PPD testinin pozitif çıkması halinde birçok farklı başlık birlikte değerlendirilir. Ön kolda işlem uygulanan alanda el ile dirsek arasındaki eksene dik olan sertleşme boyutu ölçülür. Elde edilen milimetre değerine göre TB şüphesi yaratabilecek faktörler değerlendirilir.

PPD enjekte edilen bölgede 5 ila 9 milimetrelik bir sertleşme söz konusu ise bu sonuç pozitif kabul edilir. Ancak hastanın TB teşhisi alabilmesi için aşağıda yer alan koşullara sahip olması gerekir.

• Yakın zamanda tüberkülozlu biriyle temas
• Steroid kullanımı
• Çekilen göğüs filminde TB enfeksiyonu sonucuna benzer değişimler olması
• HIV pozitif değerlerine sahip olma
• Organ nakli geçmişi
• Bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaç kullanımı
• Tüberküloz geçmişi

Elde edilen sertleşme ölçümlerinin 10 mm ve 14 mm olması halindeyse hastaya TB teşhisi koyabilmek için aşağıdaki koşulların varlığı değerlendirilir.

• Son iki yılda yapılan PPD cilt testinin negatif çıkması
• Tüberküloz vakalarının yüksek olduğu bir ülkeden yakın zamanda göç etmesi
• TB riski yüksek olan bir çevrede yaşaması
• Hastane, tıbbi laboratuvar veya diğer yüksek riskli ortamlarda çalışması
• 4 yaşından küçük olması
• Enjekte yolu ile ilaç veya uyuşturucu kullanılması
• Diyabet, böbrek yetmezliği veya tüberküloz riskini arttırabilecek farklı bir hastalığa sahip olması
• Hapishane veya bakımevi gibi belirli ortamlarda yaşaması

Meydana gelen sertleşmenin 15 mm’den fazla olması halindeyse hasta direkt olarak tüberküloz teşhisi alır. Tüberküloza maruz kaldığını düşünmeyen kişilerde bile bu test sonucu pozitif olarak kabul edilir.

PPD Testi Kimlere Yapılmalıdır?

Tüberküloz dünya genelinde görülen ve oldukça bulaşıcı olan bir hastalıktır. Bu nedenle şüphelenilmesi halinde mutlaka gerekli tetkikler yapılmalı ve erken müdahale gerçekleştirilmelidir. Sağlık alanında çalışan kişilerin, tüberküloz hastalığına sahip bir kişiyle temas eden bireylerin, HIV veya AIDS gibi bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilecek hastalıklara sahip olan kişilerin TB taramasına girmesi gerekebilir. Evsiz barınakları, hapishaneler gibi TB enfeksiyonu yaygın görülen yerlerde bulunan kişilerin de tedbir amaçlı test yaptırması önerilir. Tüberkülozun endemik olduğu bir bölgeye seyahat etmiş kişilerde herhangi bir bulaşa yakalanıp yakalanmadığını öğrenmek adına PPD testi yaptırabilir.

Aktif bir TB enfeksiyonu belirtisi gözlemlenmesi halinde ise TB testine doğrudan ihtiyaç duyulur. Aktif TB enfeksiyon belirtileri aşağıdaki gibidir:

• İki haftadan uzun süren kötü öksürük,
• Kanlı öksürük,
• Göğüste ağrı,
• İştah kaybı ve açıklanamayan kilo kaybı,
• Üşüme ve ateş,
• Gece terlemeleri.

Test sonucunun pozitif çıkması halinde bu durum aksatılmamalı ve kişi direkt olarak tedaviye başlamalıdır. Hastalığın yaşamsal tehdit oluşturmaması ve başka kişilere de yayılarak toplumsal bir kriz yaratmasını önlemek adına acil müdahale gerçekleştirilmelidir.

PPD Sonucunun Pozitif Çıkması Halinde İzlenmesi Gereken Adımlar Nelerdir?

Test sonucunun pozitif çıkması halinde doktor hastalığın mevcut durumunu incelemek üzere çeşitli testlere başvurur. Öncelikle göğüs röntgeni çekilerek aktif TB hastalığı olup olmadığı tespit edilir. Gizli TB durumunun söz konusu olabileceğinden farklı tetkiklere de başvurulur. Alınacak olan balgam örneği laboratuvar ortamında incelenir. Balgam öksürük ile üretilen bir mukustur. TB bakterisinin olması halinde balgam tahlili ile bakterinin türü tanımlanabilir. Yapılan tanımlama ardından doktor hasta için ideal ilaç tedavisine karar verebilir.

Tüberküloz genellikle ilaç tedavileri ile tedavi edilir. Bu tedaviler yoğun ve sürekli tedaviler olup kesinlikle aksatılmamalıdır. Aksi takdirde hastalık yaşamı tehdit eden bir duruma dönüşebilir. Tüberküloz tedavisinde genellikle farklı ilaçların kombinasyonları kullanılır ve tedavi süresi minimum 2 aydır. İlk tedavi aşamasında izoniyazid, rifamisin, etambutol ve pirazinamid içeren ilaçlara başvurulur. 2 aylık tedavinin tamamlanması ardından genellikle doktorlar 4 ay boyunca izoniazid ve rifampin içeren ilaçların tedavisine devam edebilirler. Aktif tüberküloz ve gizli tüberküloz tedavileri genellikle benzerdir. Aynı ilaç türleri kullanılırken aktif tüberküloz vakalarında 4 maddenin kombinasyonu kullanılır. Gizli tüberkülozda ise ilaçlar tek başına reçete edilebilir. 3 ila 4 aylık tedaviler TB tedavisinde güvenli ve etkili kabul edilir.

Tüberküloz son derece bulaşıcı bir hastalıktır ve uzun vadede ciddi sorunlar açığa çıkarabilir. Bu nedenle TB şüphesi duyulması halinde bu durum aksatılmamalı ve sağlık uzmanının önermesi halinde PPD testi mutlaka yaptırılmalıdır. Sağlık Destek Sitesi Hastanelerinde PPD testi uygulamalarına yer verilir. Tahlil sonuçlarının pozitif çıkması halinde ise alanında uzman hekimler hasta için ideal olan tedavi planlamasını gerçekleştirir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.