Bir rahim içi araç olan spiral, doğum kontrolünü sağlayan kontraseptiflerden biridir. Spiral, rahmin iç yüzeyine yerleştirilen, genellikle bakırdan yapılan veya hormon içerikli küçük bir cihazdır. Uzun süreli bir koruma sağladığı için kadınların tercih ettiği doğum kontrol yöntemleri arasında yer alır. Ama küçük bir operasyon da olsa spiral takımına uygunluk doktor tarafından belirlenmeli ve takım işlemi doktor tarafından yapılmalıdır.

Spiral Neden Takılır?

“Spiral neden takılır?” denildiğinde ilk akla doğum kontrolü gelse de spiralin daha pek çok faydaları bulunur. Bu sebeple spiral kullanımı farklı sebeplerle de önerilebilir veya tercih edilebilir. Spiral kullanımının tercih edilme nedenleri arasında şunlar yer alır:

• Doğum Kontrolü: Spiral, gebeliği önlemek için kullanılan spiral uzun süreli bir korumaya imkan tanır. Spiral çeşidine bağlı olarak 3 yıldan 10 yıla kadar koruma sağlayan spiraller vardır. Bu nedenle, uzun vadeli bir doğum kontrol yöntemi arayanlar için uygun bir seçenektir. Rahim içine yerleştirildiğinde, spermlerin rahme ulaşmasını engelleyebilir veya döllenmiş yumurtanın rahime yerleşmesini önleyebilir. Böylece istenmeyen gebelikleri önlemek için etkili bir yöntem olur.
• Hormonal Düzenlemeler: Hormonal spiral çeşitleri, adet döngüsünü düzenleyebilir ve adet kanamalarını hafifletebilir, ayrıca bazı kadınlar için adet ağrılarını azaltabilirler.
• Rahim Kanamasını Kontrol Etme: Spiral kullanımı, aşırı rahim kanamasını kontrol altına alabilir. Bazı spiral çeşitleri, miyomlar gibi rahim sorunlarına bağlı olarak ortaya çıkan aşırı kanamayı azaltmak için kullanılabilir.
• Kanser Riskini Azaltma: Hormonal spiral türleri, rahim içi kanser riskini azalttığı için rahim kanseri veya endometrial hiperplazi riski olan kadınlar için önemli olabilir.
• Acil Kontraseptif Olarak: Spiral, cinsel ilişki sonrası acil kontraseptif olarak da kullanılabilir. Ama bu durumda etkili olması için, cinsel ilişkiden sonra en kısa sürede bir sağlık profesyoneli tarafından yerleştirilmelidir.

Spiral Çeşitleri Nelerdir?

Spiralin yapıldığı malzemeye ve kullanım amacına göre değişen farklı çeşitleri bulunur, spiral çeşitleri şöyle sıralanabilir:

Bakır Spiral (Bakır İUD)

Bakır spiral, rahim içine yerleştirilen ve bakır içeren bir tür spiraldır. Bakır, rahim içindeki spermlerin hareketini engeller ve böylece gebeliği önler. Bakır spiraller, hormon içermeyen bir doğum kontrol yöntemi sunar ve genellikle 5 ila 10 yıl boyunca etkilidir.

Hormonal Spiral (Hormonal İUD)

Hormonal spiral, rahim içine yerleştirilen ve düşük seviyede hormon salgılayan bir cihazdır. Bu hormonlar, rahim içindeki mukusu kalınlaştırarak spermlerin hareketini engellemesine ve bazen yumurtlamayı da durdurmasına yardımcı olur. Hormonal spiraller, genellikle 3 ila 5 yıl boyunca etkilidir. Hormonal spiraller ayrıca adet döngülerini düzenleyebilir ve adet sancısını azaltabilir.

Tek Kullanımlık Spiral (Progestin İUD)

 Bu tip spiral, hormon içeren bir cihazdır ancak genelde tek kullanımlık olur. İçerdikleri hormon (progestin), rahim içindeki mukusun kalınlaşmasına ve rahim ağzındaki spermlerin hareketini engellemesine yardımcı olur. Bu spiraller genellikle bir yıl veya daha kısa bir süre boyunca etkilidir.

Gebelikten Korunma İçin Spiral (Emergency Contraception IUD)

Gebelikten korunma spirali, cinsel ilişki sonrası acil bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılır. Genellikle cinsel ilişkiden sonra en kısa sürede bir sağlık profesyoneli tarafından yerleştirilir.

Spiral Nasıl Takılır?

Spiralin nasıl takılacağı merak edilir ama işlem bir sağlık profesyoneli tarafından yapılmalıdır. Spiral takılması tıbbi bir prosedürdür ve rahim içine doğru yerleştirilmesi önemlidir. Spiral takılma sürecinin temel aşamaları şunlardır:

• Muayene ve Danışma: Spiral takılmasından önce bir sağlık profesyoneli, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek ve doğru spiral türünü seçmek için bir muayene yapar. Ayrıca kişinin hamile olup olmadığını kontrol edilmesi gerekir. Spiral takmadan önce, hasta ile doğum kontrolü seçenekleri ve potansiyel yan etkileri hakkında ayrıntılı bir görüşme yapılır.
• Rahim Ölçümü: Spiral takmadan önce rahmin boyutu ölçülür ve hangi boyutta spiral kullanılması gerektiğini belirlenir.
• Hazırlık: Spiral takılma işlemi, bir jinekolojik muayene masasında gerçekleştirilir. Hasta, muayene masasında rahat bir pozisyona yerleştirilir ve genital bölge steril bir şekilde temizlenir.
• Rahim Ağzının Genişletilmesi: Rahim ağzı genellikle bir alet kullanılarak nazikçe genişletilir ve spiralin rahmin içine yerleştirilmesi kolaylaştırılır.
• Spiral Takılması: Spiral, özel bir aplikatör veya tüp aracılığıyla rahim içine yerleştirilir. Spiral, rahmin iç yüzeyine doğru yerleştirilir ve kolları açılır. Böylece spiralin rahim içinde sabitlenmesini sağlanır.
• Yerleşimin Kontrol Edilmesi: Spiral yerleştirildikten sonra, sağlık profesyoneli spiralin doğru bir şekilde yerleştiğini ve rahim içinde olması gereken konumda olduğunu doğrular.
• Son Kontrol ve İzlem: Spiral takıldıktan sonra, hasta bir süre dinlendirilir ve herhangi bir rahatsızlık veya komplikasyon olup olmadığı izlenir. Sağlık profesyoneli, spiral takılmasının ardından hastaya izlemek için hangi semptomları izlemesi gerektiği konusunda bilgi verir.

Spiral Takımında Önce ve Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?

Her prosedürde olduğu gibi spiral takımından önce ve sonra da dikkat edilmesi gereken konular vardır. Spiral takımı öncesi dikkat edilmesi gerekenler:

• Doktorunuzla Görüşün: Spiral takılması düşünüyorsanız, öncelikle bir sağlık profesyoneli veya jinekolog ile görüşmelisiniz. Doktorunuz, doğru spiral türünü seçmek ve uygun bir zamanı belirlemek için size rehberlik edecektir.
• Doğru Spiral Türünü Seçin: Doktorunuz, sizin için en uygun spiral türünü seçmelidir. Bakır, hormonal veya başka bir tür spiral olabilir. Doğru seçim, kişisel sağlık geçmişi ve doğum kontrol ihtiyaçlarına bağlıdır.
• Hamilelik Testi: Spiral takmadan önce hamile olmadığınızdan emin olun. Doktorunuz muhtemelen hamilelik testi yapacaktır.
• Hazırlık: Spiral takılma işlemi öncesinde bir hafif yemek yemeniz veya ağrı kesici almanız istenebilir. Doktorunuz size bu konuda bilgi verecektir.
• Rahim Ölçümü: Doktorunuz, rahminizin boyutunu ölçecektir. Rahminizin boyutuna bağlı olarak uygun boyuttaki spiral seçilecektir.

Spiral takılması sonrasında dikkat edilmesi gerekenler:

• Dinlenme: Spiral takılmasından sonra bir süre dinlenmek önemlidir. Bazı kişiler hafif kramp hissi yaşayabilir, bu nedenle dinlenmek ve rahatlamak faydalı olabilir.
• İzlem ve Takip: Doktorunuz, spiral takılmasının ardından sizi izlemek ve herhangi bir komplikasyonu belirlemek için belirli bir süre boyunca kontroller yapabilir. Doktorunuzun önerdiği takip randevularına uyun.
• Semptomları İzleyin: Spiral takılmasının ardından vücudunuzun tepkilerini izleyin. Aşırı vajinal kanama, enfeksiyon belirtileri (ateş, kötü kokulu akıntı, şiddetli karın ağrısı gibi) veya diğer rahatsızlıkları doktorunuza bildirin.
• Cinsel İlişki: Doktorunuz, spiral takılmasının ardından cinsel ilişkiye ne zaman başlayabileceğinizi size bildirecektir. Genellikle işlem sonrası hemen cinsel ilişkiye başlanabilir, ancak doktorunuzun önerilerini takip etmelisiniz.
• Koruma: Spiral, takıldıktan hemen sonra koruma sağlar, ancak yine de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) korunmak için kondom gibi bariyer yöntemlerini düşünmek önemlidir.

Spiral Hakkında Sık Sorulan Sorular

Spiralin Bir Zararı Var Mıdır?

Spiral kullanımı, birçok kadın için etkili ve güvenli bir doğum kontrol yöntemi olsa da her tıbbi prosedürde olduğu gibi, spiral kullanımında da potansiyel yan etkileri ve riskleri vardır. Spiral kullanımındaki riskler şöyle listelenebilir:

• Rahimde Kanama ve Ağrı
• Adet Düzensizlikleri
• Rahim İçi Hasar
• Enfeksiyon Riski
• Spiralin Düşmesi veya Yer Değiştirmesi
• Ektopik Gebelik (Dış Gebelik)
• Baş Ağrısı ve Göğüs Hassasiyeti
• Alerjik Reaksiyonlar
• Cinsel İlişki Sonrası Rüptür (yırtılma)

Spiral Takılırken Ağrı ve Acı Hissedilir mi?

Spiral takılırken bazı kadınlar hafif ila orta düzeyde bir ağrı veya kramp hissedebilirler. Bu hissin şiddeti kişiden kişiye değişebilir ve rahim yapısı, kişisel tolerans, doktorun deneyimi gibi faktörlere bağlıdır. İşlem sonrası ağrı genellikle kısa süreli ve dayanılabilir miktarda olup çoğu kadın için tolere edilebilir bir seviyededir. Doktorun önerilerini takip etmek ve gerektiğinde ağrı kesici ilaçlar kullanmak, spiral takımı ve sonrasındaki ağrıyı hafifletebilir.

Çeşitli sebeplerle spiral takımına ihtiyaç duyuyorsanız bir sağlık personeline danışarak sizler için en uygun spiral çeşidini öğrenebilir ve taktırabilirsiniz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.