Bebeklerde ve küçük çocuklarda yaygın görülen sağlık sorunlarından bir tanesi olan bronşiolit, bir tür akciğer enfeksiyonudur. Genellikle hafif belirtilerle seyreden ve ciddi problemlere neden olmadan iyileşen bronşiolit, bazı durumlarda ise solunumu güçleştirebilir ve şiddetli öksürük, ateş gibi rahatsız edici semptomlara neden olabilir. Özellikle iki yaş altındaki çocuklarda çok sık görüldüğünden bu yaş grubundaki bebek ve küçük çocuklarda bronşiolit belirtilerine ve risk faktörlerine karşı dikkatli olunmasında fayda vardır.

Bronşiolit Nedir?

Bir tür solunum yolu enfeksiyonu olan bronşiolit, soluk borusundan akciğerlere ulaşan bronşların daha küçük kanalla ayrılarak bronşiollere geçiş yaptığı alanda oluşan enfeksiyon türüdür. Diğer bir deyişle bronşiolit hastalığı akciğerlerin küçük hava kanallarının iltihaplanması ve bunun sonucunda tıkanması ile gelişir.

Her yaştan bireyde görülebilse de genellikle iki yaş ve altındaki çocukları etkiler ve çoğu zaman viral (virüslerden kaynaklı) bir enfeksiyondur. Bu yaş grubundaki bireylerde özellikle de sonbahar ve kış aylarında soğuk havaların etkisiyle bronşiolit hastalıklarının görülme sıklığı önemli ölçüde artar. Bu nedenle dikkat edilmesi ve önlem alınması gereken hastalık türleri arasında belirtilmesinde fayda vardır.

Bronşiolit, semptomlarının benzerliği nedeniyle bronşit ve zatürre gibi benzer grupta yer alan bazı diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Özellikle bronşit ve bronşiolit sıklıkla karıştırılan iki hastalık türüdür. Bronşlar tek bir nefes borusundan iki akciğer içerisine ayrılan iki temel kanalı oluştururken bronşioller ise akciğerlerin içerisine doğru dallanan daha küçük hava kanallarıdır. Enfeksiyonun bronşlarda görülmesi bronşit olarak adlandırılırken bronşiolit ise bronşiollerde gelişen iltihaplanmadır. Bu ikisi bir arada veya ayrı ayrı görülebilir.

Zatürre ise akciğerin daha yoğun şekilde etkilendiği ve daha ciddi belirtilerin görüldüğü enfeksiyonlardır. Nefes darlığı, hırıltılı ve ıslık sesli solunum gibi belirtilerinden dolayı bazı durumlarda bronşiolitin astım gibi diğer hastalıklarla karıştırılma olasılığı da söz konusu olabilir. Bu nedenle solunum yolu hastalıkları veya soğuk algınlığı belirtileri görüldüğünde en doğru teşhis ve tedavi için sağlık kuruluşlarınca gerçekleştirilecek detaylı bir doktor muayenesine başvurulmalıdır.

Bronşiolit Belirtileri Nelerdir?

Bronşiolit, klasik soğuk algınlığı belirtileri ile paralel düşen semptomlarla başlayan tipik bir solunum yolu hastalığıdır. Ancak soğuk algınlığı belirtileri, bir noktadan sonra daha şiddetli ve belirgin hale gelerek soluk alıp verme sırasında hırıltı, ıslık sesi ve öksürük gibi belirtilere neden olabilir. Söz konusu belirtiler genellikle bir veya iki hafta boyunca devam eder, ardından iyileşir. Bazı durumlarda ise hastalığın veya beraberinde gelen belirtilerin daha uzun bir süre boyunca devam etmesi mümkündür. Bronşiolit belirtileri arasında en yaygın olanları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Hapşırık
• Öksürük
• Hafif veya orta şiddette ateş
• Hızlı ve sığ solunum
• Nefes alıp verme sırasında hırıltı ya da ıslık benzeri normal dışı sesler
• Balgam çıkarma
• Halsizlik

Bazı olgularda bronşiolitin beraberinde orta kulak enfeksiyonları da gelişebilir. Böyle durumlarda kulak ağrısı, denge sorunları gibi farklı belirtilerin de ortaya çıkması mümkündür. Solunum yollarını rahatlatıcı önlemler, evde bakım ve tıbbi tedavi ile birlikte hastalığın daha rahat ve hızlı atlatılabilmesi mümkün olabilir.

Bronşiolit Neden Olur?

Bronşiolit hastalığının en yaygın nedeni virüslerin neden olduğu enfeksiyonlardır. Çoğu bronşiolit vakasında enfeksiyona yol açan etken RSV (respiratuar sinsityal virüs), grip (influenza) virüsü ve rinovirüs türleridir. Bu tip virüsler oldukça bulaşıcı özelliğe sahip olduklarından öksürme, hapşırma, solunum gibi yollarla kişiden kişiye kolaylıkla bulaşabilir. Virüsle enfekte olan kişinin konuşması, öksürmesi ve hapşırması esnasında bulunduğu ortamdaki hava içerisine saçtığı damlacıklar, virüslerin bulaşma yolunu oluşturur. Bu nedenle hasta kişilerle aynı ortamların kullanılmaması, ortak kullanım alanlarının ise sık ve iyi bir şekilde havalandırılmasında fayda vardır.

Tüm bunların yanı sıra küçük bebeklerde, özellikle de yaşamın ilk dört ayında solunum kanalları oldukça dar bir yapıya sahiptir. Küçük bebeklerde burun temizliğinin iyi bir şekilde yapılmaması durumunda mukus sekresyonları birikip bu dar kanallar olan bronşioller içerisinde tıkanıklığa yol açabilir.

Bu durum hem ilk dört ay boyunca yalnızca burundan nefes alıp verebilen bebeklerde solunumun durması (ani bebek ölümü) hem de bronşiolit hastalığı için risk faktörü oluşturur. Dolayısıyla bebeklerin bronşiolitten korunması için burun temizliğinin düzenli ve doğru şekilde yapılması gerekir. Ek olarak sigara dumanına maruz kalmak, bağışıklık sisteminin zayıf olması, kalp ve akciğere ilişkin sorunlar ve prematüre doğum gibi bazı nedenler de bronşiolit nedenleri arasında sayılabilir.

Bronşiolit Teşhisi Nasıl Konulur?

Bronşiolit genellikle basit ve tedavi gerektirip gerektirmediği şüpheli olan bir soğuk algınlığı şeklinde belirtilerle başlar. Bu durum çocuklar için birkaç gün takip edilebilecek belirtileri içerse de bebeklikte ve özellikle de yaşamın ilk aylarında her türlü enfeksiyon ciddi riskleri beraberinde getirebilir. Bu nedenle solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösteren bebekler için mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulması önerilir.

Belirti gösteren kişilerin fiziksel muayenesi sırasında göğüs ve sırttan solunum sesleri dinlenir, gerekli görülmesi halinde oksijen düzeyinin ölçülmesi için basit ölçüm tekniklerinden yararlanılabilir. Çoğu zaman hastanın yaş grubu da göz önünde bulundurulduğunda hastalığın teşhisi için herhangi bir özel teste ihtiyaç duyulmaz. Ancak bazı durumlarda farklı hastalıkların da varlığı veya şüphesi halinde ince bir tüp yardımıyla mukus salgısından bir örnek alınıp incelenmek üzere laboratuvara gönderilebilir.

Bu uygulama enfeksiyona yol açan etkenin belirlenmesini sağlar. Ayrıca akciğer röntgeni gibi tıbbi görüntüleme yöntemlerinden yararlanılarak solunum kanallarındaki enfeksiyon ve tıkanıklıklar incelenebilir. Ek olarak bazı kan testlerinden de yararlanılarak tedavi planının daha iyi şekillendirilmesi hedeflenebilir. Tüm bu bulguların ışığında bronşiolit teşhisi alan hastalar için en uygun tedavi planı belirlenerek başlatılır.

Bronşiolit Tedavisi 

Bronşiolitin spesifik bir tedavi yöntemi olmadığından tedavi genellikle semptomların hafifletilmesi, sürecin daha rahat ve hızlı atlatılabilmesini sağlamaya yöneliktir. Viral kaynaklı olduğunda bronşiolitlerde antibiyotik tedavileri etkili değildir. Ancak genel olarak mukus sekresyonlarının inceltilerek solunum yollarının açılması, bu sayede enfeksiyonun ve tıkanıklıkların giderilmesi hedeflenir. Bunun için çocuk ve yetişkinlerde bol sıvı tüketimi, burun tıkanıklığını gidermek için düzenli burun temizliği uygulamaları oldukça faydalıdır. Özellikle de küçük bebeklerde serum fizyolojik ile sık sık yapılan burun temizliği bronşiollerin açılmasında oldukça faydalı olacaktır.

Ateş, ağrı veya öksürük gibi semptomların giderilmesi için bazı durumlarda hekim tarafından çeşitli ilaçlar reçetelendirilebilir. Bu durumda bu ilaçların önerilen süre ve doz uyarınca kullanılması sürecin daha rahat atlatılmasını sağlayacaktır. Bronşiolit evde tedavisi açısından da sıklıkla merak edilen enfeksiyonlardan bir tanesidir. Evde bakım uygulamalarından en önemlisi sıvı alımının yeterli seviyede tutulmasıdır. Küçük bebeklerde beslenme düzenine dikkat edilmesi, daha büyük çocuklarda ise beslenmenin yanında yeterli sıvı tüketimine hassasiyet gösterilmesi oldukça önemlidir. Düzenli burun temizliği, sıvı alımı ve verilen tedavi önerilerine dikkat etmeniz ile bronşiolit kısa sürede iyileşecek ve çocuğunuz eski sağlığına kavuşacaktır.

Siz de bebeğiniz veya çocuğunuzda bronşiolit belirtileri gözlemliyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayeneden geçmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca hijyen kurallarına, kalabalık ve havasız ortamlardan uzak durmaya dikkat ederek çocuklarınızın solunum yolu hastalıklarına yakalanma olasılığını azaltabilirsiniz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.