Torasik outlet sendromu, göğüs çıkışında bulunan, kaburganın üzerinde ve kürek kemiğinin arkasındaki alanda bulunan sinir ve damarların sıkışmasından kaynaklanan bir tablodur. Torasik outlet yetişkinlerde daha yaygındır ve çocuklarda seyrek görülür. Damarların sıkışması ve şişmesi sonucu ortaya çıkan venöz ve arteriyel TOS, ağrı ve karıncalanma ile birlikte seyreder. Özellikle kolların kaldırılması sırasında uyuşma, ağrı, solukluk ile belirti verir. Sinirlerin sıkışması ile kollarda duyu derecesi değişir. TOS tek taraflı veya çift taraflı olabilir. Araba, iş ve spor kazaları, doğuştan gelen anormallikler ve hamilelik torasik outlet sendromunu ortaya çıkarabilir. Çoğunlukla TOS tedavilere yanıt verir ve iyileşir ancak iyileşmeyen vakalarda cerrahi önerilir.

Torasik Outlet Sendromu Nedir?

Torasik outlet sendromu, göğsün üst kısmında ve boynun alt kısmında kalan sinirlerin, atardamar ve toplardamarların sıkışması sonucu oluşan bir grup bozukluktur. “Torasik çıkış sendromu” ve “Omuz kapanı sendromu” olarak da adlandırılır. Torasik çıkış boyun ve göğüs arasındaki açıklığı ifade eder ve göğüs çıkışı anlamına gelir. Torasik çıkışı birçok farklı bağlantı ve doku için bir geçittir. Torasik çıkış tüm sinir ve damarların yerleşmesine izin verecek büyüklüktedir.

Ancak doğuştan veya sonradan oluşan varyasyonlar sonucu bu geçidin yapısı bozulur ve daralır. Göğüs çıkışı daraldığında kemik ve kaslar bu boşluktaki damar ve sinirlere baskı yaparak sıkıştırır. Sıkışma sonucunda üst vücut ve kollarda anormal semptomlar ortaya çıkar. Boyun, omuz, kol, el ve parmaklarda duyu, renk, görünüm gibi değişiklikler meydana gelir. Semptomlar geniş bir yelpazede yer aldığından dolayı TOS tanısı zorlaşabilir ve geç fark edilebilir.

Torasik Outlet Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Torasik outlet sendromu, vücudun üst kısmını (boyun, göğüs, kol, omuz ve el) tipik olarak tek taraflı olarak etkiler. Tipik olarak TOS semptomları şunlardır:

• Kolların kaldırılmasıyla kötüleşen ağrı
• El uyuşması veya karıncalanması
• Şişlik veya ağırlık hissi
• Cilt renginde değişiklikler (soluk veya mavimsi bir cilt)

Torasik outlet sendromu belirtileri sahip olunan sendrom tipine göre değişebilir. Bunun nedeni sinir veya kan damarları gibi belirli yapıların sıkışmasından kaynaklıdır. Semptomlar genellikle benzerdir ancak farklılık gösteren belirtiler görülebilir. Nörojenik torasik outlet sendromuna ait belirtiler:

• Kol ve parmaklarda uyuşma veya karıncalanma
• Kavrama gücünde zayıflık
• Omuz, kol, boyun ve elde ağrılar şeklindedir.

Venöz torasik outlet sendromuna ait belirtiler:

• Kolda ağrı ve şişme
• Bir veya daha fazla parmakta veya tüm elde solukluk, anormal renk değişikliği
• Aktivite sonucu kol yorgunluğu
• Vücudun üst bölgesindeki damarlarda kan pıhtısı
• Köprücük kemiğinin yakınlarında zonklayan yumru şeklindedir.

Arteriyel torasik outlet sendromuna ait belirtiler:

• Soğuk parmak, el ve kollar
• Kolda zayıf nabız ve nabzın olmaması
• Bir veya daha fazla parmakta veya tüm elde solukluk, anormal renk değişikliği
• El ve kol ağrısı şeklinde olabilir.

Torasik Outlet Sendromu Hastalık Çeşitleri Nelerdir?

Torasik outlet sendromu etkilenen kısımlara göre adlandırılan 3 türe ayrılır. TOS`lu kişilerde görünüm, türlere göre değişir. Nörojenik, venöz ve arteriyel olarak gruplandırılan TOS vakalarının %95`inden fazlasını nörojenik TOS oluşturur. Torasik outlet sendromunun 3 genel tipi genel olarak şu özellikler ile tanımlanır:

• Nörojenik (nörolojik) TOS: Omurilikten gelen ve kol, omuz ve ellerdeki kas hareketlerini ve duyuları kontrol eden sinir ağının sıkışmasıdır. Başparmağın etli kısmında şiddetli zayıflama/ erime olarak bilinen “Gilliatt-Sumner eli” semptomu görülür.
• Venöz TOS: Köprücük kemiğinin altındaki bir veya daha fazla damarın sıkışması sonucunda oluşan kan pıhtılaşması ile ortaya çıkar. Bu nedenle kolda zayıf nabız, solgunluk, karıncalanma ve uyuşma görülür. 
• Arteriyel TOS: En az görülen TOS türüdür. Köprücük kemiğinin altında bulunan atardamarların sıkışması sonucu atar damarların şişmesi ile ortaya çıkar. Bu olaya anevrizma da denir. Kol, el ve parmaklarda renk değişikliği, iğnelenme hissi veya uyuşmaya sebebiyet verir.

Aynı zamanda torasik çıkışta birçok bölümün sıkışmasıyla üç tipin karışımına sahip olmak da mümkündür. Kişilerde görünüm TOS türüne göre değişebilir. Çoğu zaman egzersiz ve fizik tedavi ile düzelir ancak vasküler ve nörojenik TOS, ameliyat gerektirebilir.

Torasik Outlet Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Torasik outlet sendromunun an nedeni köprücük kemiğinin hemen altında torasik çıkışta bulunan sinirler ve kan damarlarının sıkışmasıdır. Bu sıkışmaların nedenleri değişiklik gösterebilir ve başlıca şu şekilde sınıflandırılabilir:

• Anatomik sorunlar: Doğuştan gelen anatomik varyasyonlardır. İlk kaburganın yakınında bulunan fazladan kaburga veya kaynaşmış bir kaburga olması, omurgayı kaburgaya bağlayan bağlarda anormallikler gibi durumlardır. Bu varyasyonlar, torasik çıkıştaki sinir ve kan damarlarına baskı uygulayabilir.
• Travma: Üst göğüs bölgesi ve boyunu etkileyen ani yaralanmalardır. Araba kazası gibi torasik çıkıştaki sinirleri baskılayarak içsel değişikliklere neden olabilen olaylardır. Travma sonrası semptomlar genellikle geç ortaya çıkar.
• İşlevsel sorunlar: Özellikle tekrarlı yapılan hareketler sonucu torasik çıkıştaki dokuların yaralanması veya tahriş edilmesidir. Yüzücüler, beyzbol oyuncuları, fazla ağırlıkla kol hareketleri yapan sporcularda yaygın olarak görülür. Ayrıca bazı ağır iş gruplarında tekrarlı baş üstü hareketler de torasik çıkış sendromuna neden olabilir.
• Duruş problemleri: Omuzların düşük olması ve başı öne doğru tutmak torasik çıkış bölgesini baskılayabilir.
• Hamilelik, obezite, tümörler, uyku bozuklukları ve depresyon gibi durumlar da torasik outlet sendromu nedenleri arasında sayılabilir.

Doğuştan gelen problemler torasik çıkış sendromu yatkınlığına sebep olur. Yaralanmalar, travma veya üst bölgenin aşırı kullanımı ile meydana gelen sendrom herhangi bir semptom vermeyebilir veya semptomlar geç ortaya çıkabilir.

Torasik Outlet Sendromu Tanısı Nasıl Konulur?

TOS teşhisinin doğrulanması zor olabilir çünkü bazı bozukluklar TOS ile benzer semptomlar gösterir. Servikal disk bozuklukları, fibromiyalji, MS, omurilik tümörleri, rotator manşet yaralanmaları gibi bozukluklar TOS ile karıştırılabilen hastalıklardır. Doktorunuz TOS tanılaması için fizik muayene yapabilir ve çeşitli testler isteyebilir. Fizik muayene ile TOS şu şekilde teşhis edilebilir:

• Beşinci/ küçük parmakta zayıflık saptanması,
• Ellerin kaldırılması ile karıncalanma ve zayıflık hissi olması,
• Köprücük kemiğinin üzerindeki bölgede, boyun boşluğuna doğru duyulan hassasiyet,
• Parmakların omuzlar üzerine kaldırıldığında avuçlarda solukluk görülmesi.

Doktorunuz tanı için kan testleri, göğüs röntgeni, bilgisayarlı tomografi (BT), MR, anjiyografi (MRA) ve venografi testleri isteyebilir. Bunun yanı sıra elektromiyografi (EMG) ve sinir iletim çalışmaları tanıda yarar sağlar. Bu testler ile kemik anomalileri, anevrizma, tümör varlığı, tromboz, stenoz (kanal darlığı) tespit edilebilir.

Torasik Outlet Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Torasik outlet sendromunun iki ana tedavi seçeneği bulunur: konservatif tedavi ve cerrahi müdahale. TOS için genellikle ilk seçenek konservatif tedavidir. Konservatif tedavi, fizik tedavi, yaşam tarzı değişiklikleri ve rehabilitasyonu içeren ameliyatsız tedavilerdir.

Yaşam tarzı değişikliklerinde destekleyici yastık/ ped kullanılması, uyuma şeklinin düzenlenmesi ve postural düzeltmeler sağlanır. Fazla kilolu hastalarda kilo verme programları yürütülür. Olası nüksleri önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri sağlanabilir. Fizik tedavide sorunlu yapılar üzerindeki baskıyı hafifletmek amacıyla göğüs çıkışı çevresindeki kaslar güçlendirilir. Egzersizlerin köprücük kemiğini daha iyi destekleyebilmesi için omuz kasları çalıştırılır. Duruş egzersizleri daha dik durmayı ve oturmayı sağlar. Bu sayede sinirler ve damarlar üzerindeki baskı azaltılmış olur. Doktorunuz pıhtılaşmayı önlemek, kan pıhtılarını parçalamak ve ağrıyı hafifletmek için çeşitli ilaçlar reçete edebilir.

Ameliyatsız tedaviler, semptomlar giderilmediğinde ameliyat önerilir. TOS cerrahisinde anormal birinci kaburganın bir kısmı çıkarılabilir, boyun ve göğsü birleştiren kasların serbest bırakılması sağlanabilir veya her iki seçenek de uygulanabilir. En uygun tedavi seçeneği için doktorunuz ile iletişime geçiniz.

Torasik Outlet Sendromu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Torasik outlet sendromu tehlikeli mi?

Torasik outlet sendromu egzersiz ve diğer tedavi yöntemleri ile iyileştirilebilir. Ancak tedavi edilmeyen torasik outlet sendromu, ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tehlikeli olabilecek bu komplikasyonlar:

• Kangren
• Kalıcı sinir hasarları
• Akciğer embolisi (akciğerde pıhtı)
• Derin ven trombozları (toplardamarlarda pıhtı)
• Kronik kol şişmesi ve ağrıları

Ek olarak kollara kan akışının azalması sonucu parmaklarda iskemik ülserler (açık yaralar) meydana gelebilir.

Torasik outlet sendromu ağrı yapar mı?

Torasik outlet sendromu genellikle üst göğüs, omuz, boyun ve kollarda ağrıya neden olur. Ağrılar genellikle hafif seyretse de kolların hareket ettirilmesi ile daha da kötüleşebilir. TOS ağrısı, kalbin yeterli oksijene ulaşamadığında oluşan anjina göğüs ağrısı ile karıştırılabilir. Yürürken TOS ağrısı oluşmaz ancak anjina ağrıya neden olabilir. Kolların kaldırılması ile anjina ağrısı görülmez ancak TOS ağrı, karıncalanma ve solukluğa neden olabilir.

Torasik outlet sendromu kimlerde görülür?

TOS, genellikle 20 ila 50 yaşlarında yetişkinlerde görülür. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklerde görülme sıklığından fazladır. Kol, omuz ve boynu etkileyen sporlarda tekrarlı ve ağır egzersizler TOS riskini artırabilir. Doğuştan gelen anatomik kusurları olan, boyun ve göğüs tümörlerine sahip olan, yaralanma ve trafik kazası geçiren kişilerde TOS görülme olasılığı yüksektir. Ayrıca hamilelik ve obezite durumunda sinir ve damarların sıkışması mümkün olabilir.

Torasik outlet sendromunda nelere dikkat edilmeli?

TOS tanısı aldıktan sonra veya tedavi sonrasında dikkat edilmesi gereken durumlar vardır:

• Fazla kilo veya obezite bulunuyorsa kilo vermek sinir veya damar sıkışmalarının hafiflemesine ve önlenmesine yardımcı olur.
• Ağır nesnelerin tekrarlayan hareketlerle kaldırılmasından kaçınmak torasik baskıyı azaltmaya yardımcıdır.
• Omuz ve boyunda ağır çantaların taşınması torasik sıkışmayı tetikleyebileceğinden hafif çantaların kullanılması önerilir.
• Göğüs, omuz ve boyunların günlük olarak esnetilmesi sağlanarak torasik sıkışma olasılığı aza iner.

Doktorunuz önerisiyle omuz ve göğüs kaslarınızı güçlü tutmaya yardımcı fiziksel egzersiz uygulayabilirsiniz.

Torasik outlet sendromu önlenebilir mi?

TOS, çoğu zaman tamamen önlenemez çünkü genellikle kontrol dışı gelişir. Ancak TOS riskini azaltmak amacıyla bazı uygulamalar önerilebilir:

• Omuz ve göğüs kaslarının güçlendirilmesi sağlanabilir.
• Tekrarlı ve ağırlıklı baş üstü kol hareketleri sınırlandırılabilir.
• Fazla kilolardan kurtulmak amacıyla kilo verme diyetleri ve programları yürütülebilir.
• Uyku esnasında omuz ve kolun sıkıştırılmasını önleyecek pozisyonlar yerine yastıkla destek alarak rahat uyuma pozisyonları denenebilir.

Torasik outlet sendromu şüphesi duyuyorsanız veya tanı aldıysanız kontrollerinizi yaptırmayı ve doktorunuz ile iletişime geçmeyi ihmal etmeyiniz. Sağlık Destek Sitesi hastanelerinde torasik outlet sendromuna yönelik hizmetler verilmektedir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.