Yoğurt, vitamin ve minerallerden zengin içeriği ve lezzetli tadı ile çok sevilen bir yiyecektir. Aynı zamanda Türk yemek kültüründe de pek çok yemeklerin içinde veya yanında vazgeçilmez ana maddelerden biridir. Bu açıdan yoğurt besleyici içeriği sayesinde herhangi bir yasak veya hastalık durumu yoksa uzmanlar tarafından sıklıkla önerilen bir besindir.
Yoğurt, protein içeriği yüksek bir gıdadır. Bu açıdan besleyici özelliğinin de fazla olduğu söylenebilir. Ek gıdaya başlanan bebeklerde yoğurdun bu besleyicilik özelliğinden yararlanılarak bebeklere verilebilir. Diğer yandan zengin kalsiyum içeriği ile ön plana çıkan yoğurt, potasyum, magnezyum gibi minerallerden de zengindir. Zengin mineral içeriğinin yanı sıra B grubu vitaminleri, A ve E vitaminlerinden de zengin bir içeriği vardır. Aynı zamanda fermantasyon ile elde edildiğinden çeşitli probiyotikler içerir.
Yoğurdun fizyolojik olarak faydaları şöyledir:
Yoğurt, sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır. Yoğurdun faydalarından yararlanabilmek için alanında uzman bir beslenme uzmanının önerdiği porsiyon miktarına dikkat edilmesi önemlidir.
Yoğurdun pek çok faydalarının yanında probiyotik içeriğinden dolayı cilt sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır. Probiyotiklerin cilt nemini arttırmak, mevcut kırışıklıklarının derinliğini azaltmak ve genel cilt parlaklığını ve elastikiyetini geliştirmek üzerindeki etkileri olduğuna dair çalışmalar vardır. Yine yapılan başka bir araştırmada orta yaşlı kadınlara sekiz hafta boyunca günlük olarak probiyotik verildiğinde, cilt elastikiyetini ve vücut özelliklerinde bir iyileşme gözlenmiştir. Bu açıdan günlük beslenmede sıklıkla yer alan yoğurt iyi bir probiyotik kaynağı olabilir.
Yoğurt probiyotik içeriği yüksek olmasından dolayı mide ve bağırsak florasını olumlu etkiler. Yapılan çalışmalarda probiyotiklerin midede artan ve çeşitli sıkıntılara yol açan helicobacter pylori ortadan kaldırılmasında rol oynadığını göstermektedir. Diğer yandan bağırsak iç yapısında olduğu gibi midenin iç yapısındaki mukozanın artarak bir koruma kalkanı oluşmasını da destekler. Bu sayede mide rahatsızlıklarının önlenmesi ve mide sağlığının olumlu yönde desteklenmesinde günlük yoğurt tüketiminin önemli bir yeri vardır.
Ekşi yoğurt, sütün yoğurt yapma aşamasında mayalanma süresinin ortalama 24 saat süresince yoğurt ekşiyince kadar bekletilmesi ile elde edilir. Yoğurdun mayalanma süresi uzadıkça ve ekşidikçe yoğurt içerisindeki insan sağlığına faydalı bakteri sayısı artmaktadır. Bu açıdan probiyotiklerin hem sindirim sistemi hem de bağışıklık sistemine olumlu etkileri düşünüldüğünde ekşi yoğurt tüketmek ve ekşi yoğurdun suyunu içmek sağlık için oldukça faydalıdır.
Evde yoğurt mayalama işlemi için bir kaç adım yeterlidir. İlk adımda çiğ süt 85-90 dereceye kadar kaynatılarak pastörize işlemi gerçekleştirilir. Sonra sütün ortalama 40- 45 dereceye kadar soğuması beklenir. Marketlerde satılan günlük sütler de pastörizasyona gerek kalmadan mayalama sıcaklığına getirilerek kullanılabilir. Süt mayalamaya uygun sıcaklığa gelince bir kasede bir miktar süt ve daha önceden olan bir yoğurt maya olarak kullanılarak karıştırılır. Sonra bu karışım sütün tamamına eşit bir şekilde dağıtılır. Bu aşamadan sonra yoğurdun sıcak tutulması çok önemlidir. Bu işlem için çeşitli yöntemler vardır. İlki fırın ortalama 50 dereceye açılarak mayalama süresince bekletilmelidir. İkincisi yoğurt mayalama makinesi kullanılmasıdır. Üçüncüsü sıcaklığını koruyacak bir ortamda sarılarak bekletilmelidir. Mayalama süresi tamamlandığında yoğurt tüketilmeye hazır hale gelir.
Yoğurt tüketim miktarı; bebeklik, çocukluk, yaşlılık dönemi gibi yaşa veya gebelik ya da emzirme dönemi gibi özel dönemlere göre değişir.
Protein, vitamin ve mineral ihtiyacının fazla olduğu 1 yaşından itibaren çocukluk, ergenlik, yaşlılık dönemi, gebe ve emzirme dönemlerinde günlük yoğurt tüketimi ortalama 3-4 porsiyon olmalıdır. Yetişkin döneminde ise bu miktar 2-3 porsiyon olarak önerilebilir.
Bu miktar kişilerin yeterli ölçüde süt, peynir, kefir gibi süt ve süt ürünlerini yeterli ölçüde tükettiği düşünülerek belirlenmiştir. Diğer süt ve süt ürünleri tüketilmiyorsa yalnız yoğurt tüketilirse belirtilen porsiyon miktarlarını artırmak gerekebilir. Bu durumda bir beslenme uzmanı ile görüşülerek kişiye uygun süt ve süt ürünleri veya yoğurt miktarı belirlenebilir.
Yoğurt, buzdolabında ortalama 4-7 derece arasında ağzı kapalı bir kapta saklanmalıdır. Protein içeriği yüksek olduğu için kısa sürede bozulma ihtimali yüksektir bu yüzden yoğurt açıldıktan veya mayalandıktan sonra 3-4 gün içerisinde tüketilmelidir.
Yoğurt, yapıldıktan kısa süre sonra sulanmaya başlar. Yoğurdun bu suna çeşitli vitamin ve mineraller geçer. Yoğurt suyu özellikle riboflavinden yani B2 vitamininden zengindir. Yoğurdun suyunun dökülmesiyle bu vitaminlerden faydalanılamaz. Dolayısı ile bu suyun tüketilmesi ya da günlük beslenmede başka alanlarda kullanımı önerilir. Yoğurt suyu örneğin; ayran, cacık yaparken kullanılabilir; çorba ve yemeklerin içerisine yoğurt suyu eklenebilir. Bu ve daha pek çok alanda kullanılması önerilebilir. Böylece vitamin ve minerallerinden tam faydalanmak için yoğurt suyunun dökülmesi önerilmez.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.