Alerjik rinit, halk dilinde saman nezlesi olarak bilinen ve klasik nezleye benzer semptomları olan bir rahatsızlıktır. Polenler, akarlar, tüyler gibi çeşitli etkenlere karşı vücudun bağışıklık sisteminin gösterdiği yanıt sonucu ortaya çıkabilir. Özgün bir tedavisi olmamasına karşın rahatsız edici belirtiler varsa bunları ortadan kaldırabilen tedaviler uygulanabilir. Sigara içen, astımı olan kişilerde saman nezlesi daha sık ortaya çıkabilir. Yazının devamında alerjik rinit belirtileri, nedenleri, tedavisi konusunda daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Alerjik Rinit (Saman Nezlesi) Nedir?

Saman nezlesi, dışarıdan gelen toz, polen, hayvan tüyü gibi maddelere karşı vücudun oluşturduğu yanıt sonucu ortaya çıkan alerjik bir durumdur. Mevsimsel alerji olarak da bilinir. Bunun sebebi polenlerin sonbahar ve ilkbahar gibi yılın belirli zamanlarında ağaç ve çiçeklerden havaya karışmasıdır. Küçük yaşlarda böyle bir rahatsızlığı olmayan kişilerde, ilerleyen dönemde sebebi bilinmemesine rağmen alerjik rinit ortaya çıkabilir. Belirtileri arasında burun akıntısı, göz yaşarması, damakta kızarıklık ve kaşıntı olabilir. Bu durumdan çok rahatsız olan kişiler hastanelere başvurarak tıbbi destek alabilir. Semptomlar, ilaçlar ve alınan önlemler sayesinde büyük oranda ya da tamamen ortadan kalkabilir.

Saman Nezlesi Belirtileri Nelerdir?

Saman nezlesi, soğuk algınlığına benzer bulgular içerebilir. Ancak farklı olarak saman nezlesine virüsler neden olmaz. Vücudun alerjen olarak tanımladığı maddeler nedeniyle ortaya çıkabilir. Ev akarları, polenler, hayvan tüyleri bunlardan bazılarıdır. Saman nezlesi belirtilerinin bazıları şunlardır:

• Burun akıntısı,
• Gözde kaşıntı, sulanma, kızarıklık (alerjik konjonktivit),
• Göz altlarında şişlik ve morarma,
• Burun tıkanıklığı,
• Sık sık hapşırma,
• Öksürük,
• Sinüslerde ağrı,
• Burun, boğaz ve damakta kaşıntı,
• Yorgunluk,
• Halsizlik,
• Astım atağı,
• Sinüzit,
• Orta kulak enfeksiyonu.

Alerjik Rinit Belirtileri ile Tanı Nasıl Konulur?

Alerjik rinit belirtileri, soğuk algınlığı ve nezle gibi hastalıkların belirtilerine benzese de aralarında ayırt edici farklar olabilir. Uzman bir doktor muayenesiyle kişinin genel durumu ve semptomları değerlendirildikten sonra tanı konulabilir. Teşhise yardımcı olabilecek bazı testler vardır. Alerjik rinit tanısı için kullanılabilen testler şunlardır:

• Kan Tahlili: Bağışıklık sistemi alerjiye sebep olabilecek bir etkenle karşılaştığı zaman bazı maddeler üretebilir. Kan hücreleri içerisinde bulunan ve immunoglobulin E (IgE) olarak bilinen bu antikorlar, laboratuvar ortamında incelenen kan tahlili sonuçlarında görülebilir. Antikorların miktarı alerjik rinit tanısı koydurmaya yardımcı olabilir.
• Deri Prick Testi: Alerji belirtileriniz varsa ancak hangi maddeye karşı alerji gösterdiğiniz bulunamıyorsa bu teste başvurulabilir. Alerji ve İmmünoloji alanında uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilmelidir. Deri Prick Testi ile kol veya sırt bölgesinde bazı noktalara farklı alerjen maddeleri batırılır. Bir süre derinin verdiği tepkiler izlenir. Kızarıklık veya şişlik yaratan etkenlere karşı alerjiniz olduğu tanısı konulabilir.

Saman Nezlesi Nedenleri Nelerdir?

Saman nezlesi ciddi bir hastalık olmamasına rağmen insanların yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Polenler sebebiyle mevsimsel olarak bazı aylarda ortaya çıkabileceği gibi tozdan kaynaklı olanlarda yılın her dönemi belirti gösterebilir. Sürekli hapşırmak, kulak ağrısı, gözlerin kaşınması veya kızarması günlük yaşantıyı olumsuz etkileyebilir. Okul veya iş hayatında iyi performans göstermeye engel olabilir. Ancak saman nezlesine neden olan faktörler ortadan kaldırıldığında bu belirtilerden kurtulabilirsiniz. Saman nezlesi nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• İlkbahar aylarında artan polenler,
• Ev ortamında bulunan toz akarları,
• Böcek pislikleri,
• Hayvan tüyleri,
• Mantar ve küf kaynaklı sporlar,
• Kimyasal maddeler,
• Nem ve rüzgar,
• Kozmetik ürünler,
• Duman.

Alerjik Rinit Tipleri Nelerdir?

Çeşitli etkenlerle ortaya çıkan alerjik rinit, oluşum mekanizmasına göre çeşitli türlere ayrılabilir. Alerjik rinit çeşitleri şunlardır:

• Mevsimsel Alerjik Rinit: Ağaç ve çiçeklerden üretilen polenler nedeniyle ortaya çıkabilir. İlkbahar ve sonbahar mevsimlerinde artış gösterebilir.
• Yıl Boyu Devam Eden Alerjik Rinit: Ev akarları, böcek pislikleri, hayvan tüyleri gibi sürekli çevrede bulunan maddelere karşı oluşan alerjik rinit türüdür. Bu nedenle şikayetler yıl boyunca devam edebilir.
• Mesleki Alerjik Rinit: İnsanların iş ya da okul ortamında bulunan tahriş edici maddelere karşı ortaya çıkan rinit çeşididir. Bulgular genellikle bu ortamlarda görülebilir.

Saman Nezlesi Risk Faktörleri Nelerdir?

Bazı kişiler sahip oldukları hastalıklar, çevresel faktörler veya hastalıklar nedeniyle saman nezlesine yakalanmaya daha yatkın olabilir. Bu nedenle özel durumu olan kişiler, belirtileri ortaya çıkaracak etkenlerden mümkün olduğunca uzak durmalıdır. Saman nezlesi risk faktörleri şunlardır:

• Astım ve akciğer hastalığı,
• Egzama veya atopik dermatit gibi cilt rahatsızlıkları,
• Kan bağı olan aile üyelerinde alerjik hastalık varlığı,
• Sigara kullanımı,
• Sigara içilen ortamlarda sıklıkla bulunmak.

Saman Nezlesi Bulaşıcı Mıdır?

Saman nezlesi bulaşıcı değildir. Kişiden kişiye temas ya da damlacık yoluyla bulaşmaz. Bu nedenle saman nezlesi olan kişilerden uzak durmak gerekli değildir. Vücudun bağışıklık sisteminin çevresel etkenlere verdiği yanıt sonucu ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Genetik olarak çocuğa aktarılan bir hastalık olmamasına karşın, ailesinde alerjik rinit olan bireylerde görülebilir.

Alerjik Rinit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Alerjik rinit rahatsızlığı olan kişiler, bu hastalığın belirtilerini ağır geçirmeyebilir. Bu nedenle alerjik riniti olan herkese tedavi uygulanması gerekmeyebilir. Ancak bazı durumlarda belirtiler, yaşam kalitesini düşürecek kadar artabilir. Bahar aylarında polenlerin fazla olduğu bölgelere seyahat, ev akarlarının çok olduğu yerlerde konaklamak gibi durumlarda belirtiler insanları rahatsız edebilir. Bu kişilerin alerjik rinit tedavisi görmesi gerekebilir. Güvenilir bir hastaneden randevu alarak kulak burun boğaz alanında uzman bir doktora görünmek önemlidir. Saman nezlesi tedavisi için uygulanan yöntemler şunlardır:

• Kesin ve özgün bir tedavi olmamasına karşın alerjiye neden olan etkenlerden uzak durmak yeterli olabilir.
• Doktor önerisiyle reçetesiz veya reçeteli ilaçlar, besin takviyeleri kullanılabilir.
• İmmünoterapi adı verilen bağışıklık sistemini yönlendiren tedaviye başvurulabilir.
• Burun içerisine tuzlu su uygulaması yapılabilir.

Saman nezlesi tedavisi için kullanılan ilaçlar arasında kortikosteroidler, antihistaminikler bulunabilir. Bu ilaçlar burun spreyi ya da hap olarak kullanılabilir. Burun tıkanıklığı, kaşıntı, burun akıntısı olan kişilerde rahatlama sağlayabilir. İlaçlar ve tıbbi yöntemlerle uygulanan tedaviye ek olarak kişilerin alabileceği bazı önlemler vardır. Saman nezlesi şikayeti olan kişilerin dikkat etmesi gereken noktaların bazıları şunlardır:

• Bahar mevsiminde polenlerden mümkün olduğunca uzak durmak için kapı ve pencereler kapalı tutulabilir.
• Dışarı asılan çamaşırlara polenler yapışabileceği için çamaşırlar ev ortamında kurutulabilir.
• Ev ve arabada, hava temizleyici veya klima kullanılabilir.
• Sabah saatlerinde polenler yüksek sayıda olabileceği için bu zamanlarda açık hava aktiviteleri yapmaktan kaçınılabilir.
• Nem giderici cihazlar kullanılabilir.
• Polenlerin göze ulaşmasını engellemek amacıyla gözlük kullanılabilir.
• Yatak örtüsü ve yastık kılıfları düzenli olarak yıkanmalıdır.
• Yüksek filtreli elektrikli süpürgeler kullanılabilir.
• Yatak odasında halılar kaldırılabilir.
• Böcekleri evden uzak tutmak için önlemler alınmalıdır.
• Hayvanla temas ettikten sonra eller yıkanabilir.

Saman Nezlesi ile Soğuk Algınlığı Birbirinden Farklı Mıdır?

Saman nezlesi, belirtileri nedeniyle soğuk algınlığına benzemesine rağmen ikisi birbirinden farklı rahatsızlıklardır. Soğuk algınlığı, virüs nedeniyle ortaya çıkar. Sarı renkte burun akıntısı ve ateş görülebilir. İyileşme süreci yaklaşık bir hafta içerisinde tamamlanabilir. Ancak saman nezlesi olan kişilerde ateşe rastlanmayabilir. Alerjenlere maruz kalınan süre boyunca belirtilerde düzelme beklenmez.

Alerjik rinit, tedavisi olan bir hastalık değildir. Ancak belirtileri çok rahatsız edici olduğunda semptomları giderici ilaçlarla kişi rahatlatılabilir. Astım, sinüzit gibi başka hastalıklarınız varsa ve saman nezlesi hayatınızı olumsuz etkilemeye başladıysa derhal bir kulak burun boğaz doktoruna başvurunuz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.