Kadınlarda genital bölgeyi oluşturan farklı özellikte doku ve organlar birlikte çalışarak komplike bir fizyolojik yapı oluşturur. Kadınlarda genital bölge dışarıya açık olduğundan başta enfeksiyon olmak üzere çeşitli hastalıklara elverişli bir ortam oluşur. Oluşan hastalıklar tedavi edilmediğinde ciddi rahatsızlıklara ve semptomlara neden olabilir. Bu sebeple vajinal bölgede görülen enfeksiyon ve kistler ciddiye alınmalı ve erken müdahale edilmelidir. Ergenlik dönemi sonrasında vajinal bölgede görülen hastalıklardan biri de bartholin kistidir.

Bartholin Kisti Nedir?

Vajinanın iki yanında birer adet olmak üzere bartholin salgı bezi yer alır. Bartholin bezi, cinsel gelişimin olduğu ergenlik dönemi ile birlikte aktifleşerek salgı oluşturmaya başlar. Bartholin bezlerinden salgılanan sıvı vajinaya ıslaklık ve kayganlık kazandırır. Böylece cinsel ilişkiyi ve penetrasyonu kolaylaştırır. Cinsel uyarılma ile aktif hale gelen bartholin bezleri normalde fark edilecek boyutta değildir. Bezler uyarılma sonucunda oluşturduğu salgıyı vajinaya salamadığı durumda bartholin kisti oluşur. Bartholin kisti, bezlerde salgı birikmesi sonucu meydana gelir. Genelde tek tarafta görülen kistler bazı durumlarda iki tarafta da görülebilir. Bartholin kisti tedavi edilmediğinde ve enfeksiyon kaptığında bartholin apsesi oluşur.

Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?

Bartholin kistleri, bezde salgı birikimi sonucu oluştuğundan, biriken miktara ve enfeksiyon oluşup oluşmadığına göre belirtileri değişiklik gösterir. Yeni oluşan nohut büyüklüğünde küçük kistler çoğunlukla belirti vermezler ve fark edilmezler. Zamanla birikme devam ettiğinden büyüklükleri artarak fark edilir duruma gelir. Vajinada hissedilen şişliğin verdiği rahatsızlığın yanı sıra en çok karşılaşılan belirtilerinden biri ağrı oluşumudur. Bu durum disparoniye yani ağrılı cinsel birlikteliğe neden olur. Ayrıca bartholin kisti oluştuğunda biriken salgı vajinaya salınamadığı için vajinal kuruluk oluşarak kişinin cinsel hayatı olumsuz etkilenir. Oluşan kist enfeksiyon kaptığında ve bartholin apsesi meydana geldiğinde belirtiler de şiddetlenir. Şişlik, kızarıklık ve ağrının yanında ateş, halsizlik, vajinada hassasiyet, cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı, yürümede ve hareket etmede rahatsızlıklar oluşur.

Bartholin Kisti Nedenleri Nelerdir?

Bartholin kisti oluşmasının nedeni temelde, salgı kanallarında oluşan bir tıkanıklık sonucu salgının bezde birikmesine dayanır. Salgının vajinaya salınmasını önleyen bu tıkanıklık farklı sebepler ile oluşabilir. Salgı kanalındaki tıkanıklık sonucu kist oluşumunun sebepleri şöyle sıralanabilir:

• Travma: Vajina girişindeki bölgenin fiziksel bir darbe alması sonucu veya çeşitli kimyasallar ile bölgenin tahriş olması sonucu kanallarda tıkanıklık görülür. Bu tahrişe cinsel ilişki sırasındaki sürtünme de neden olabilir. Oluşan travma sonrasında iyileşme sürecinde, çevre dokular kanalının tıkanmasına neden olur.
• Cerrahi operasyon: Düşük bir ihtimal de olsa cerrahi operasyonlar sonrasında salgı kanalında tıkanıklık oluşabilir.
• Enfeksiyon: Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar dokularda ödem ve iltihap oluşturduğundan tıkanıklığı neden olabilir. Bölgede en sık enfeksiyon oluşturan bakterilerden biri makat bölgesinden bulaşan Escherichia Coli bakterisidir.
• Mikroorganizmalar: Halk dilinde bel soğukluğu olarak bilinen cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olan mikroorganizmalar, Chlamydia Trachomatis ve Neisseria Gonorrhoeae, bartholin apsesi nedenleri arasında yer alır.
• Anormal büyüme: Hormonal bozukluklar ve adet düzensizliği gibi sebepler ile ergenlik dönemi sonrasında vulva ve vajinada görülen anormal büyüme sonucu dokular kanalı daraltabilir ve tıkanıklığa neden olabilir.

Bartholin Kisti Nasıl Teşhis Edilir?

Bartholin kisti teşhisi için doktor, hastadan detaylı anamnez aldıktan sonra fiziki muayene gerçekleştirerek pelvik bölgesini muayene eder. Fiziksel muayene sonucu büyük ölçüde teşhis edilmiş olsa da sebebi hakkında bilgi almak için çeşitli testler uygulanır. Kan testlerinin yanı sıra vajinadan sıvı alınarak kültür testi gerçekleştirilir ve cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olan bakterilerin varlığı kontrol edilir. Hasta 40 yaş üstü ise kanser riski de göz önünde bulundurularak kanser taraması testleri uygulanır ve gerekirse biyopsi yapılır. Tüm testler incelendiğinde bartholin kisti ve sebebi teşhis edilerek uygun tedavi uygulanır.

Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bartholin kistinin boyutuna, oluşturduğu şikayetlere ve enfeksiyon oluşup oluşmadığına göre farklı tedavi seçenekleri uygulanır. Genellikle çok küçük boyuttaki kistler şikayet oluşturmadığı için tedavi bile gerektirmez. Bu durumda ev şartlarında yapılan tedavi uygulamaları ile kistin büyümemesi için önlem alınabilir. Kist büyüdüğünde ise şikayet oluşturmaya başlayacağından ilaç tedavisine geçilir. Kist büyüklüğü ciddi boyuta ulaştığında veya enfeksiyon oluşumu görüldüğünde cerrahi müdahale gerekli duruma gelir. Bartholin kistinde kullanılan tedavi yöntemleri şöyle açıklanabilir:

• Ev Tedavisi: Bartholin kisti oluşumu başladığında ilk olarak kistin büyümesini önlemek için ev şartlarında oturma banyoları gerçekleştirilir. Bartholin kisti ev tedavisi ile kist büyümeden içindeki sıvının boşalması sağlanabilir. Günde birkaç kez ılık suyla yapılan oturma banyosu bir hafta süreyle uygulanır.
• İlaç Tedavisi: Bartholin kistinin ilaçla tedavisinde ağrı şikayetini önlemek için antienflamatuar ilaçlar kullanılır. Kistte enfeksiyon oluşumu varsa geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi uygulanır.
• Drenaj Uygulaması: Tıpta sıkça kullanılan drenaj uygulaması ile kistin içindeki sıvının dışarı boşaltımı gerçekleştirilir. Cerrahi drenaj uygulaması genel anestezi veya lokal anestezi altına gerçekleştirilebilen bir işlemdir. Drenaj ile sıvı boşaltıldıktan sonra gümüş nitrat veya word kateter uygulanarak kistin tekrarlamaması için önlem alınır.
• Marsupializasyon: Marsupializasyon işleminde salgı kanalındaki tıkanıklık açıldıktan sonra salgı bezinin duvarı dışarıya doğru dikilerek ağız kısmı açılır ve tekrar tıkanması önlenmiş olur. Yapılan dikişler kendiliğinden eriyen dikişler olduğundan sonrasında ikinci bir işlem gerektirmez.
• Cerrahi Operasyon: Cerrahi operasyon ile bartholin kistinin yani dolayısıyla bartholin bezinin alınması son çare olarak tercih edilir. Çünkü salgı bezi alındığında vajinal kuruluk oluşarak kişinin cinsel hayatı olumsuz etkilenebilir ve cinsel birliktelik sırasında disparoni oluşabilir. Bartholin kisti tedavi edilemez durumda olduğunda veya çok sık tekrarladığında cerrahi operasyon ile kistin alınması zorunlu hale gelir.

Bartholin Kisti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ergenlik dönemi sonrasında pek çok kadında görülebilen bartholin kisti akılda merak edilen sorular oluşturur. Bartholin kisti hakkında sıkça sorulan sorulardan bazıları şunlardır:

1. Bartholin Kistinden Nasıl Korunulur?

Bartholin kisti oluşumunu tam olarak engellemek mümkün değildir ama oluşmaması için çeşitli önlemler alınabilir. Bu önlemlerden ilki prezervatif kullanımı gibi güvenli cinsel birliktelik için alınacak önlemlerdir. Bir diğer önemli konu kişisel hijyen kurallarına dikkat ederek bölgeyi mikroplardan korumaktır.

2. Bartholin Kisti Kendiliğinden Geçer mi?

Bartholin kisti kendiliğinden patlayarak kaybolabilir ama bu durumda ileride tekrarlama riski yüksektir. Çünkü tıkanıklık tedavi edilmediği ve biriken salgı patlayarak boşaldığı için bir süre sonra tekrar birikim olarak kist oluşumu gerçekleşebilir.

3. Bartholin Kisti Cinsel İlişkiye Engel Olur mu?

Bartholin kisti normal şartlarda cinsel ilişki için doğrudan bir engel oluşturmaz. Ama ilişki sırasında ağrıya ve kuruluktan kaynaklı acıya neden olacağından rahatsızlık oluşturur. Bu sebeple kişinin cinsel birliktelikten uzak durmasına neden olabilir.

4. Bartholin Kisti Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Ameliyat sonrasındaki 2 haftalık iyileşme sürecinde cinsel ilişkiye, deniz veya havuza girilmemeli, banyo ise ayakta bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Her ameliyatta olduğu gibi kanama ve enfeksiyon riski bulunur, bu önlemler alınarak enfeksiyon riskinden uzak kalınabilir.

Bartholin kisti varlığından şüpheleniyorsanız hastalık ilerlemeden ve ameliyat zorunlu hale gelmeden doktor kontrolünü ihmal etmeyin.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.