Bayramlar, tatlılara ve her türlü yemek türüne hayır diyemediğimiz özel günlerdir. Bayramın en güzel yanlarından olan yiyecek içecek ve tatlıları reddetmesi zordur. Bayramlarda özellikle tatlı tüketimi diğer zamanlara göre daha fazla artış gösterir. Kalabalık bayram sofralarında sohbetle birlikte tüketilen yemekler, lezzetinden ötürü hayır denilemeyen tatlılar gün sonunda aşırıya kaçabilir. Günlük hayatınızda düzenli ve sağlıklı besleniyorsanız bayramda da düzenli beslenmenize dikkat etmeniz gerektiğini unutmamalısınız.

Sağlıklı Beslenme Nasıl Olmalı?

Sağlıklı beslenme, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu tüm sağlıklı besinleri yeterli ve dengeli bir şekilde tüketmeyi gerektirir. Vücudunuzun sağlığını ve formunu muhafaza etmenin en önemli yollarından birisidir. Vücudun normal kilosunu koruyacak kadar kalori gün içerisinde alınmalı, zararlı besinler mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Bayramlar araya girdiği zaman bu dengeli ve yeterli beslenmeyi sağlamak zor hale gelebilir. Tüketilen karbonhidrat, protein, yağ ve vitamin dengesini korumaya dikkat etmek gerek. Bayramlarda özellikle karbonhidrat tüketimine ağırlık verildiğinde vücut beslenme dengesi daha da bozulabiliyor. Peki bu denge nasıl korunmalı? Sağlıklı beslenmenin bayramda da sürdürülebilmesi için pek çok farklı yöntem mevcut. Gelin, bunların neler olduğuna yakından bakalım.

Bayram Tatlılarına Dikkat

Bayramda beslenme söz konusu olduğunda akla ilk gelen aşırı şeker tüketimidir. Öncelikle vücudunuza aşırı şeker yüklemesi yapmamaya dikkat etmelisiniz. Bayramlarda ikram edilen şeker, çikolata, kurabiye, baklava gibi tatlılara hayır demek zor olabilir. Ancak kan şekerini hızla yükseltebilecek olan bu gıdalar çeşitli sindirim sistemi problemlerine, tansiyon ve diyabet rahatsızlıklarına neden olabilir. Tatlıyı tamamen reddetmek yerine kararında tüketmeli, aşırıya kaçmamalısınız. Tatlıları aç karna tüketmek şekerin kana hızlı karışmasına ve kan şekerinin hızla yükselmesine neden olacağından, açken tatlı yememeye dikkat etmelisiniz. Gün içerisinde tatlı tüketeceğiniz için kahvaltılarda pekmez, bal, kaymak, reçel gibi tatlı ürünlerden kaçınabilirsiniz. Beyaz ekmek yerine tahıllı ekmekleri tercih edebilirsiniz. Misafir ağırlayacaksanız gelen misafirlerinize ağır tatlılar yerine meyve, dondurma; şerbetli yerine sütlü tatlılar ikram edebilirsiniz.

Tüketeceğiniz karbonhidratlar vücudunuzun şeker oranını artıracaktır. Hamur işlerinden vazgeçemiyorsanız ikram edilenlerin yarısını yemek gibi hedefler koyarak kendinizi bu konuda sınırlayabilirsiniz. Belirlediğiniz hedef kadar yiyip geri kalanını tüketmezseniz alacağınız şeker ve kalori miktarını azaltmış olursunuz. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre günlük almanız gereken kalori miktarının %10’unu karbonhidrattan alabilirsiniz. Gün içerisinde bu oranı geçmemeye özen göstermelisiniz.

Sıvı Almayı Unutmayın

Besinlerle birlikte sıvı almaya da mutlaka özen göstermelisiniz. Sağlıklı beslenme söz konusu olduğunda su olmazsa olmazlardandır. Gün içerisinde içeceğiniz 2-2,5 litre su, vücudunuzun sıvı ve mineral kaybını dengelemeye yardımcı olur. Sıvı alımını arttrmak için öğünlerinize içecek de ekleyebilirsiniz. İçecek tercihlerinizi gazsız ve asitsiz şekeri az doğal içeceklerden yana yapmalısınız. Gazlı içecekler ve hazır ürünler yerine ev yapımı limonata, hoşaf, ayran, yeşil çay, ıhlamur gibi ürünler tercih edebilirsiniz. Gün içerisinde çay ve kahve gibi kafein-tein içeren ürünlerden uzak durmalısınız. Özellikle tansiyon ve şeker hastalarının ve yaşlı bireylerin fazla çay kahve tüketiminden uzak durması gerekir. Sıvı alımını artırmak için karpuz ve kavun gibi meyveler tüketebilirsiniz. Özellikle yüksek su oranına sahip karpuz ile hem tatlı isteğinizi hem de vücudunuzun su ihtiyacını karşılayabilirsiniz.

Özellikle bayramlarda sıvı tüketimi oldukça azalır. Bu nedenle bayramlarda kaybedilen sıvıyı geri kazanmak için bol bol su tüketmelisiniz. Her gün ortalama 2 litre su tüketimi, normal vücut sağlığı ve vücudun su dengesi açısından oldukça önemlidir.

Kurban bayramında ise et tüketimi ve beraberinde artan tuz tüketimi su ihtiyacınızın artmasına sebep olur. Gün içerisinde sıvı tüketiminizi artırarak bu dengeyi sağlamanız gerekir.

Egzersiz Yapmayı İhmal Etmeyin

Sağlıklı beslenmenin en büyük tamamlayıcısı fiziksel aktivitelerdir. Gün içerisinde aldığınız kaloriyi dengelemek, yağ yakımını kolaylaştırmak ve tüm sistemlerinizin sağlığını korumasını kolaylaştırmak için egzersizlerle beslenmenizi tamamlamanız gerekir.

Bayram süresince ağır egzersizlere ve spora zaman ayırmak zor olabilir. Günlük hareketlerinizi artırmak için bayram sabahları tempolu yürüyüşler yapabilir, bayram ziyaretlerine yürüyerek gidebilirsiniz. Ziyarete gittiğiniz yerlerde asansör kullanmak yerine merdiven çıkmayı tercih edip egzersiz yapabilirsiniz. Fırsat buldukça yapacağınız küçük egzersizler yedikleriniz ile aldığınız kalorileri yakmanıza ve sağlığınızı korumanıza yardımcı olacaktır. Fiziksel aktiviteyle birlikte kan şekeriniz ve kolestrolünüz düşecek, bağırsak hareketleriniz artacaktır.

Öğünlerinizi Düzenli Tutun

Düzenli beslenmek sağlığınızı korumanın en önemli unsurlarından biridir. Bayram sürecinde ikram edilen tatlıları dengelemek için öğün atlama yoluna başvurmamanız gerekir. Tersine, düzensiz öğünler kan şekerinizi daha hızlı yükselteceğinden öğünlerinizi atlamamalısınız. Uzun süren açlıklardan sonra vücut savunma sistemini devreye sokarak, tekrar uzun bir açlık gelir düşüncesiyle tüketilenleri depolar. Bu nedenle öğün sayısının azaltılması yarardan çok zarar sağlar. Gün içerisinde yenilen tatlılar, hamur işleri fazlaya kaçarsa öğünlerin miktarları azaltılabilir. Yemekleri yavaş yavaş ve iyi çiğneyerek tüketmelisiniz. Özellikle şeker ve tansiyon hastası bireylerin öğünlerin arasını uzun tutmaması gerekir. Kalabalık bayram kahvaltılarında sağlıklı ve doyurucu beslenmeye özen gösterebilirsiniz. Böylece gün içerisinde kendinizi tok hissedebilir, ikramlara karşı daha kararlı bir şekilde durabilirsiniz.

Bayramda Sağlıklı Beslenme Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Sağlıklı beslenme gibi tüm toplumu ilgilendiren önemli konularda doğru zannedilen birçok yanlış vardır. İşte bayramda sağlıklı beslenme hakkında doğru bilinen bazı yanlışlar:

• Tatlıyı kesinlikle tüketmemek gerektiği fikri yanlıştır. Kararında tatlı tüketmek, daha sonrasında günün diğer öğünleri ile bunu dengelemekte bir sorun yoktur. Size ikram edilen tatlıları herhangi bir sağlık probleminiz yoksa reddetmek yerine kibarca küçük bir kısmını yiyebilir, tadına bakabilir, günün geri kalanında tükettiklerinize dikkat ederek bunu dengeleyebilirsiniz.
• Asla ekmek tüketilmemesi fikri yanlıştır. Yediğiniz tatlılar ile ekmeği dengeleyerek almanız gerekenin üstünde karbonhidrat almamanız yeterlidir. Tam buğday, tahıl, çavdar ekmekleri gibi sağlıklı alternatifler de tercih edebilirsiniz.
• Gün içerisinde ikram edilen içeceklerin suyun yerini tutacağı fikri yanlıştır. Gün içinde içtiğiniz içeceklerden sıvı alsanız da içeceklerin içerisindeki şeker ve tuz suyu tutarak vücudunuzun su ihtiyacını karşılamayıp aksine artırabilir. Sıvı için önceliğiniz mutlaka su olmalıdır. Yaz aylarına denk gelen bayramlarda terleme ile kaybettiğiniz mineral, potasyum ve sodyum iyonlarını dengelemek için ise maden suyu tüketebilirsiniz.
• Bayramda dikkat etmeseniz de sonrasında diyet yaparak aldığınız kiloları verebileceğiniz düşüncesi yanlıştır. Bayramda tüketilen tatlı ve hamur işleri anlık olarak kan şekerinizi hızlıca yükselteceğinden ciddi hasarlar verebilir. Yanı sıra fazla miktarda şeker ve besin tüketmeye alışan vücudunuz bu alışkanlığını bayram sonrasında bırakmakta zorlanabilir.
• Öğün atlayarak kalori dengelemesi sağlanabileceği düşüncesi de doğru değildir. Öğünler düzenli ve atlamadan yapılmalıdır. Düzenli öğünler halinde yemek yemek kalorinizi dengelemenize, kan şekerinizin daha yavaş artmasına katkı sağlayacaktır.
• Bayramda kaybedilen enerjiyi hızla yemek yiyerek almalıyım düşüncesi yanlıştır. Aç kalmaya alışan mideye hızlı bir şekilde besin yüklemesi yapmak sindirim ve boşaltım sorunları yaşamanıza sebep olabilir. Birden şekerli besinlere yönelmeniz midenizi de bulandırabilir. Doğru olan ise yavaş yavaş, vücudunuzu alıştırarak yemek yeme düzeninizi kurmanızdır.
• Kurban bayramında tüketilen et tuzlu olduğu için yanında tatlı ile dengelemek yanlış bir düşüncedir. Doğrusu etin tuzunun azaltılması ve tatlının da kararında tüketilmesidir. Sağlıklı beslenmeye uygun olarak porsiyonlarınızı mutlaka ayarlamalısınız.
• Diyabet hastaları az miktarda tatlı tüketirse sorun olmaz düşüncesi de yanlıştır. Diyabet hastalarının yiyeceği tatlılar şeker yerine tatlandırıcı içermelidir. Baklava gibi yüksek şekerli tatlılar tüketmek oldukça zararlıdır.

Bayramlar, sağlıklı beslenme dengesinin kaybedildiği zamanlardır. Normal vücut sağlığınızı korumak ve dengelemek adına bayramlarda aşırı tatlılardan ve yiyeceklerden kaçınmalı, beslenmenize mutlaka dikkat etmelisiniz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.