Vücudun sağlıklı işleyişini sürdürebilmesi için günlük kalori ve besin ihtiyacının karşılaması gerekir. Yiyecekler ile alınan protein, karbonhidrat ve yağ gibi makro besin öğeleri ile birlikte vitamin ve mineral gibi mikro besinler, doku ve organların bu ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına son derece önemlidir. Et ve et ürünleri, zengin besin içeriği sayesinde kişinin hem günlük enerji gereksinimini hem de organların ihtiyaç duyduğu besin miktarını kolayca karşılayabilir. Hayvansal gıdalarla alınan besin öğeleri vücutta, hücre yenilenmesi, doku onarımı, görme işlevi, kan hücresi yapımı, sinir ve sindirim sistemlerinin sağlıklı gelişimi ve deri sağlığının sürdürülmesi gibi son derece önemli işlevlerde rol alır. Kişinin büyüyüp gelişmesi, hem fiziksel hem de zihinsel gelişimini sürdürebilmesi için gerekli protein miktarını alması önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklamaları doğrultusunda sağlıklı bir insanın vücut ağırlığının her 1 kilogramı için günde 1 gram protein tüketmesi ve bunun yaklaşık yarısının hayvansal protein olması gerektiği söylenebilir. Bu nedenle etlerin besin değerlerini bilmek ve özellikle gelişim çağında olan çocuklar için sağlıklı et tüketimine özen göstermek gerekir.

Başlıca et ürünlerinin besin değerleri şu şekildedir:

Kırmızı Et:

• Dana, sığır ve koyun gibi hayvanlardan elde edilen etler, kırmızı et olarak adlandırılır. Az yağlı dana etinin 100 gramlık bir porsiyonunda yaklaşık 20 gram protein ve 8 gram yağ bulunur. Yağlı dana etinin aynı miktardaki porsiyonu ise 16 gram yağ ve yaklaşık 18 gram protein içerir. Az yağlı dana etinin 100 gramı, ortalama 150 kalori iken yağlı dana etinin 100 gramı 220 kalori civarındadır. Bununla birlikte dana eti de diğer kırmızı etler gibi içeriğinde değerli vitamin ve mineraller barındırır. Bunlardan başlıcası B12 olmakla birlikte B1 ve B6 vitaminleri, demir, çinko ve fosfor elementleridir. Dana eti yaklaşık 1,2 mikrogram B12, 195 mg fosfor, 1 mg demir ve 3 mg çinko içerir.
• Sığır etinde genellikle dana ve koyun etine göre daha fazla yağ bulunur. Az yağlı sığır etinin 100 gramlık bir porsiyonu yaklaşık 16 gram yağ içerirken yağlı sığır etinde bu miktar 25 grama kadar çıkabilir. Kırmızı ette yağ miktarı arttıkça protein miktarı azalır. Az yağlı bir sığır eti 20 gram kadar protein içerirken çok yağlı sığır etinde bu miktar 18 grama kadar düşebilir. Az yağlı sığır etinin 100 gramlık bir porsiyonu yaklaşık 220 kalori iken yağlı sığır etinin 100 gramı ile 300 kalori elde etmek mümkündür. Son olarak sığır etinde yaklaşık 2 mikrogram B12 vitamini ile birlikte 170 mg fosfor, 1,5 mg demir ve 3,5 mg çinko elementleri bulunur.
• Koyun eti de sık tüketilen kırmızı et çeşitlerinden biridir. 100 gramında yaklaşık 20 gram protein ve 5 gram yağ bulunur ve 100 gramı yaklaşık 120 kalori kadardır. Yine vitamin ve mineral açısından da son derece zengin et çeşitlerinden biri olan koyun eti, içeriğinde 2 mikrogram B12, 220 mg fosfor, 1.7 mg demir ve 3.8 mg çinko bulundurur.

Beyaz Et:

• Tavuk, hindi, kaz ve ördek gibi kanatlı hayvanların etleri beyaz et olarak adlandırılır. Bu grupta yer alan et çeşitleri, protein, yağ ve vitamin gibi bileşenlere ek olarak bir miktar karbonhidrat da içerebilir. Ülkemizde ve dünyada en çok tüketilen kanatlı hayvan çeşidi tavuk etidir. Tavuk eti, 100 gramında yaklaşık 21 gr protein, 4.5 gr yağ ve 0.1 gramdan az karbonhidrat bulundurur. 100 gr tavuk eti ile yaklaşık 200 kalori enerji elde etmek mümkündür.
• Sık tüketilen bir diğer beyaz et çeşidi hindi etidir. 100 gramında yaklaşık 20 gram protein, 23 gram yağ ve 0.1-0.5 gram arasında karbonhidrat bulunan hindi eti kalori açısından da son derece zengindir. 100 gram hindi etinin enerji değeri 300 kalori kadardır.
• Kaz eti de oldukça sık tüketilen beyaz et çeşitlerinden biridir. Diğer et çeşitlerine göre fazlasıyla yağlı bir içeriğe sahip olan kaz eti, fazla tüketilmesi durumunda çeşitli damar hastalıklarına neden olabilir. 100 gram kaz etinde 14 gram protein bulunurken yaklaşık 45 gram yağ bulunur. Zengin yağ içeriği sayesinde son derece yüksek enerji değerine sahip olan bu beyaz et çeşidinin 100 gramı ile yaklaşık 470 kalori almak mümkündür.
• Ördek eti de protein oranı yüksek olan beyaz etler arasında yer alır. 100 gramında yaklaşık 23 gram protein ve 3 gram yağ olan ördek eti 0.2-0.4 gram kadar karbonhidrat içerir ve bir porsiyonu yaklaşık 130 kaloridir.

Balık Eti:

• Balık eti, zengin içeriği sayesinde kırmızı ete ve tavuk, hindi gibi kanatlıların etlerine eşdeğer düzeyde protein içerir. Ayrıca deniz balıkları son derece iyi birer iyot kaynağıdır. Özellikle yağlı balıklar, omega-3 açısından oldukça zengin içeriğe sahiptir ve bu sayede çocukluk döneminde beyin hücrelerin gelişimini destekler. İleri yaşlarda ise kalp-damar hastalığı ile karşılaşma riskini büyük oranda azaltır. Sık tüketilen balık çeşitlerinden biri olan alabalık, 100 gramında 18 gram protein ve 10 gram yağ içerir. Omega-3 değeri fazlasıyla yüksek olan balıklardan biridir. İçeriğinde karbonhidrat bulunmayan alabalık etinin 100 gramlık bir porsiyonu yaklaşık 160 kaloridir.
• Sık tüketilen balık eti çeşitlerinden ikincisi, levrek olarak sayılabilir. Oldukça yüksek protein ve düşük yağ oranına sahip olan levrek eti, diğer balıklara göre daha az kalori omega-3 içerir. 100 gramlık bir porsiyonunda 19 gram protein bulunurken yalnızca 1.2 gram kadar yağ bulunur. Omega-3 olarak adlandırılan faydalı yağ asitleri, daha çok yağlı balıklarda bulunduğu için levrek etinin omega-3 açısından fakir olduğunu söylemek mümkündür.
• Palamut da protein oranı son derece yüksek olan balık çeşitlerinden biridir. 100 gramında 24 gram protein ve yaklaşık 7 gram yağ bulunan palamut eti omega-3 açısından zengin et çeşitleri arasında yer alır. 100 gramlık bir porsiyonu yaklaşık 160 kalori olan bu et çeşidi, haftada 2 kez güvenle tüketilebilir.
• Omega-3 açısından zengin olan yağlı balıklardan bir diğeri sardalyadır. 100 gramında yaklaşık 9 gram yağ bulunan sardalya eti, yüksek protein oranı sayesinde çocuklar için ideal balık çeşitlerinden biri olarak değerlendirilir. 100 gramlık bir porsiyonunda 20 gram protein bulunur ve bu 20 kiloluk bir çocuğun günlük protein ihtiyacına denktir.
• Sık tüketilen balıklar arasında yer alan uskumru, hem protein hem yağ hem de kalori açısından zengin et çeşitlerinden biridir. 100 gramı yaklaşık 22 gram protein ve 7 gram yağ içeren uskumru eti yaklaşık 160 kalori kadardır.

Besin değerleri açısından oldukça zengin içeriklere sahip olan et çeşitleri özellikle hayvansal protein kaynağı olarak son derece önemlidir. Protein açısından zengin olan diğer besin grupları kişinin günlük protein ihtiyacını karşılasa dahi vücut, hücre yenilenmesi ve büyüme-gelişme gibi işlevleri yerine getirebilmek için hayvansal proteine ihtiyaç duyar. Dolayısıyla özellikle çocukluk çağında yeterli et tüketimine özen gösterilmesi gerekir. Aynı zamanda doymuş yağ asidi ve kolesterol oranı yüksek olan kırmızı et çeşitlerinin kalp-damar hastalıkları riskini artırdığı bilinmeli; bu hastalıklar açısından risk altında olan kişilerin diyetisyen kontrolünde yağsız kırmızı et, derisiz beyaz et (tavuk, hindi) ve çoğunlukla balık eti tercih etmeleri önerilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.