Aile planlamasının düzenlenmesi amacıyla, teknoloji ve tıp alanındaki yeniliklerle birlikte birçok yeni doğum kontrol yöntemi ortaya çıkmıştır. Bu korunma yöntemlerinden biri de vazektomidir.

Vazektomi, son zamanlarda yaygınlaşan bir doğum kontrol yöntemidir. Özellikle Avrupa’da ve Amerika’da oldukça yaygın olan bu yöntem, oldukça etkili, güvenilir ve kalıcı bir çözüm sunabilir. Yapılan çalışmalar vazektominin doğum kontrolünde neredeyse %100’e yakın bir başarı elde ettiğini kanıtlamıştır. Bu nedenle kalıcı doğum kontrolü yöntemi olarak da nitelenebilir. Uygulamanın amacı spermin üretraya girmesini önlemek ve böylece gebeliğin önüne geçmektir.

Vazektomi Nedir?

Erkeklerde vazektomi, sperm kanallarının kesilmesi, bağlanması veya mühürlenmesi ile uygulanan cerrahi bir doğum kontrol yöntemidir ve kadınlarda vazektomi uygulanmamaktadır. Kadınlarda tüplerin bağlanması yöntemiyle vazektomi hemen hemen eş değer yöntemlerdir. Çin ve Amerika’da oldukça yaygın olan vazektomi yöntemi, ülkemizde henüz bu ülkeler kadar yaygınlaşmamıştır.

Bireylerin vazektomi yöntemiyle ilgili birçok sorusu olabilir. En yaygın sorulardan birisi uygulamadan sonra penisten sperm gelmeye devam edip etmeyeceğidir. Bu sorunun cevabı oldukça açık bir şekilde gelmeye devam edeceği yönündedir. Çünkü erkeğin üremesini sağlayan hücrelerin tamamı testislerden gelir ve bu gelen tüm sıvının yalnızca %3’lük bir kısmıdır. Kalan diğer sıvıların ise geldiği yerler prostat bezi ve üreme sistemindeki birtakım yapılardır. Bu nedenle işlemden sonra penisten gelen sıvı bireyleri endişelendirmemesi gerekir.

Yine bir diğer merak edilen soru ise hormonal bir bozukluğun oluşup oluşmayacağıdır. Ancak hormonal bir bozukluğun oluşması da söz konusu değildir. Çünkü testislerden gelen spermin vücuda hormonal açıdan herhangi bir etkisi yoktur. Testosteron hormonunun ise vücuda yayılması için testislerle herhangi bir ilişkisinin olması gerekmez. Doğrudan kana karışabilir. Cinsel birliktelik sırasında ise herhangi bir haz kaybı söz konusu değildir. Çünkü çiftler arasında doğumla ilgili bir endişe kalmayacağından haz kaybından ziyade cinsel tatminde bir artış da söz konusu olabilir.

Vazektomi Nasıl Uygulanır?

Vazektomi nasıl yapılır sorusunun birden fazla cevabı vardır. Dünyada bu yöntemin nasıl uygulanacağı konusunda farklılıklar gözlenir. Sperm yollarının kesilmesi yöntemiyle vazektomi uygulanabilir. Bu yöntem dünyada %7 oranlarında kullanılıyorken, ülkemizde hemen hemen %0,1 oranında kullanılır.

Genel olarak ofis veya hastane şartlarında, lokal anestezi yöntemi ile 30 dakikalık bir sürede operasyon tamamlanır. Uygulamadan sonra herhangi bir yatış söz konusu değildir. Uygulamanın yapıldığı kişi günlük yaşamına devam edebilir ve koruyuculuk oranı %99 civarındadır.

Uygulamadan sonra tam koruma yaklaşık olarak 20-30 orgazmın sonrasında gerçekleşir. Sürecin sonunda sperm tahlili yapılarak kesin sonuç hakkında fikir alınır. Bu sürece dikkat etmeyen hastaların süreç içerisinde eşlerini hamile bırakma olasılıkları oldukça yüksektir. Bu nedenle operasyonu uygulayan doktorun tavsiyelerinin mutlaka göz önüne alınması gerekir.

Operasyon uygulanmadan önce evli olan erkeklerin hem etik olarak hem de sosyal olarak eşlerinden onay almaları uygun görülmektedir. Bekar erkeklerde ise böyle bir durum söz konusu değildir.

Çocuklarda Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Nasıl Olur?

Vazektomi ameliyatı 18 yaşını doldurmuş bekar erkek bireylere kendi izinleri dahilinde, evli erkeklere ise eşin onayı da alınarak yapılan doğum kontrol amaçlı cerrahi işlemdir. Çocuklarda ve 18 yaşın altındaki kişilerde ise bu ameliyat yapılmamaktadır.

Vazektomi Çeşitleri

Konvansiyonel ve neştersiz olmak üzere iki farklı teknik vardır:

• Konvansiyonel vazektomi de kanallara ulaşmak amacıyla testislerden birkaç tane küçük kesi yapılır. Kanallardan küçük bir parça kesilip çıkartılarak kanallar bağlanır. Daha sonra kesiler kendiliğinden düşen dikişler ile kapatılır.

• Neştersiz vazektomide ise testisler kesilmeden kanallar cerrahi bir alet yardımıyla tutulur. Deride küçük bir delik açılır, açılan bu delikten kanallar kesilir, bağlanır veya mühürlenir. Bu yöntemde herhangi bir dikiş atma işlemi gerçekleşmez.

İki yöntemin uygulanabilmesi için de lokal anestezi uygulanır.

Vazektomi Kimlere Uygulanabilir?

Vazektomi yöntemi ülkemizde, bekar ve reşit olan bireylerin kendi istekleri dahilinde yapılabilir. Ancak evli bireylerde eşlerin onayı olmadan uygulamanın yapılması kesinlikle yasaktır.

Bununla birlikte vazektomi öncesinde bireylerin tüm ayrıntılarına kadar bilgilendirilmeleri esastır. Çünkü operasyon sonrasında yeniden çocuk sahibi olmak isteyen bireyler, riskli olabilecek birtakım operasyonla karşı karşıya kalır.

Hiç çocuk sahibi olmak istemeyen bireyler gönül rahatlığıyla vazektomi yaptırabilirler. Yine yeterli sayıda çocuk sahibi olan ve başka çocuk istemeyen bireyler için de işlem uygulanması önerilebilir. En kesin doğum kontrol yöntemlerinden biri olması, uygulanmasının kolay olması ve maliyetinin düşük olması sebebiyle tercih sebebi olabilir.

Operasyonu takip eden 3-4 ay sonrasında gebeliğin tam anlamıyla önüne geçilir. Çünkü uygulamanın erkek üzerinde kesin olarak etkisi bu süreçten sonra başlar. Yine çocuk sahibi olması sakıncalı olan bireyler üzerinde de vazektomi işlemi uygulanabilir. Bazı evliliklerde birtakım kan uyuşmazlıkları veya genetik sorunlardan dolayı çocuk önerilmez.

Ancak birçok doğum kontrol yöntemi de %100 oranında koruma sağlamaz. Böyle durumlarda çiftlerin daha rahat olabilmeleri açısından vazektomi yöntemi önerilir. Bu bireylerin de yine diğer bireyler gibi gönüllülük ve bilinçlilik esasıyla vazektomi yaptırmasında herhangi bir sakınca söz konusu değildir.

Kadınlarda Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Nasıl Olur?

Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı vas deferens kanallarının kesilmesi, kesilen kısımların bağlanması veya mühürlenmesi ile gerçekleştirilen erkeklere uygulanan bir doğum kontrol yöntemidir.

Kadınlar tarafından sıkça “Vazektomi (Kısırlaştırma) ameliyatı nedir?” sorusu araştırılsa da vazektomi işlemi kadınlara uygulanmamaktadır. Ancak kadınlarda vazektomi ameliyatına benzeyen halk arasında tüp bağlama olarak bilinen tüp ligasyonu adı verilen bir işlem uygulanmaktadır. Kadınlara uygulanan bu yöntem vazektomi ameliyatı ile eş değer bir yöntemdir. Tüp ligasyonu ile kadınlarda yumurtayı taşıyan fallop tüplerinin bağlanması işlemi gerçekleştirilir.

Uygulanan bu işlem ile kadının gebe kalması önlenir. Tüplerin bağlanması kadının cinsel sağlığı veya cinsel fonksiyonları üzerinde olumsuz bir etkiye sebep olmaz. Tüp bağlama ameliyatı doktorun tercihine bağlı olarak genel anestezi veya lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Göbek bölgesinin altından kesi atılıp cerrahi aletlerle giriş yapılarak işlem gerçekleştirilir. Vazektomi (Kısırlaştırma) ameliyatı sonrasında kişinin hastanede yatmasına gerek duyulmaz.

Erkeklerde Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Nasıl Olur?

“Vazektomi (Kısırlaştırma) ameliyatı nasıl yapılır?” sorusuna iki şekilde cevap verilebilir. Vazektomide vas deferens kanallarına ulaşabilmek amacıyla testislere küçük bir kesi atılır.

Daha sonra testis sinirlerini, atar ve toplardamarlar ile vas deferens kanallarını içeren damar ağı olan spermatik korddan vas deferensin ayrılması için pens kullanılır. Vas deferens izole edilip diğer kısımlardan ayrıldıktan sonra bir kısmı kesilerek kanallar ipek dikiş ipliği ya da kendiliğinden eriyen iplikler kullanılarak dikilir.

Bunun dışında kesim sonucu oluşan uçların koterizasyon denilen işlemle yakılması veya farklı dokulara gömülmesi de tercih edilebilir. Bu şekilde kesi atılarak yapılan yönteme klasik insizyonel teknik denilmektedir. Bu teknik daha az doku travması ve kanamaya yol açmaktadır.

En sık rastlanan komplikasyonlar ise enfeksiyon ve kan pıhtısı denilen hematom oluşumudur. Vazektomide kullanılan ikinci bir yöntem ise bistürisiz tekniktir. Vazektomi amacıyla genellikle bu yöntem tercih edilmektedir.

İlk defa Çin’de geliştirilen bu yöntemde vas deferenslere ulaşabilmek için testislere kesi atılmak yerine delik açılır. Bu yöntemde hem ameliyat süresi daha kısadır hem de daha az ağrı, hematom ve enfeksiyon riski mevcuttur. Bu yöntemde dikiş kullanılmamaktadır.

Yaşlılarda Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı yaşlı kişilerde de diğer genç yaştaki bireylerle aynı şekilde yapılmaktadır. “Vazektomi (Kısırlaştırma) ameliyatı nasıl yapılır?” sorusunun cevabı yaşlı kimseler tarafından merak edilmesine karşın; yüksek tansiyon, diyabet benzeri kronik rahatsızlıkların mevcudiyeti ve kişinin bünyesinin ameliyat süreceğini kaldıramayacak derecede güçsüz olması gibi faktörlerin varlığı vazektominin uygulanabilirliğini kısıtlamaktadır. Bu gibi durumlarda doktorun yapacağı yönlendirme ile doğum kontrol sağlanmalıdır.

Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

“Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı riskli mi?” sorusuna şu cevap verilebilir: Oldukça güvenli bir ameliyat olmasına karşın bazı riskler taşımaktadır.

Bu riskler arasında şunlar yer almaktadır:

• Kanama: Ameliyatı yapabilmek için atılan kesinin bulunduğu bölgede kanama meydana gelebilir. Fakat bu kanama genellikle oldukça hafif düzeydedir. Ciddi kanamalarda nadiren rastlanmakta ve bunların genelde kan sulandırıcı ilaç kullanımına bağlı olduğu bilinmektedir.
• Hematom oluşumu: Testis torbasının içerisinde kan pıhtısı oluşumu gözlenebilir. Bu oluşum şişlik ve ağrıya yol açabilir. Şişliğin anormal boyutta meydana gelmesi ve dayanılmayacak bir ağrının oluşması durumunda kişiye ek cerrahi müdahale yapılabilir.
• Enfeksiyon oluşumu: Ameliyat sonrasında apse oluşumu veya hafif testis enfeksiyonu görülebilir. Bu gibi durumlarda doktora başvurulmalı ve doktorun öngördüğü şekilde tedavi sürdürülmelidir. Bu durum genellikle çok ciddi olmayıp antibiyotik ve gözlem tedavi ile kolayca atlatılsa da bazı durumlarda oluşan enfeksiyon kana karışabilmektedir.
• Testislerde şişme: İşlem sonrasında testislerin etrafında su birikimi ve buna bağlı olarak şişme oluşabilir. Ayrıca şişmeye bağlı testis ağrısı da meydana gelebilmektedir.
• Vas deferenste yapışıklık: Bazı durumlarda vas deferens ile testis torbasının derisi arasında yapışıklık veya yeni kanal oluşumu açığa çıkabilmektedir. Bu durumda cerrahi müdahale gerekebilir.
• Damar hasarı: Bazı durumlarda ameliyat komplikasyonu olarak testisi besleyen damarlarda hasar meydana gelerek testiste küçülme durumu oluşabilir.
• Spermatik Granülom oluşumu: Bazı durumlarda kesilip bağlanan vas deferensten sızan spermler şişliğe ve ağrıya sebep olabilmektedir. Spermatik granülom oluştuğunda boşalma esnasında ağrı ve hassasiyet gözlemlenebilir. Bu şikayetler genellikle herhangi bir cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulmaksızın kendiliğinden geçmektedir.
• Kronik ağrı: Ameliyat sonrasında açığa çıkan ağrı nadiren kronik hale gelmektedir.
• Dikişlerin açılması: Çok nadir olarak ameliyat dikişlerinin tutmaması meydana gelebilmektedir.
• Ameliyat bölgesinde yara ve iz oluşumu: Bazı durumlarda yara iyileşmesi anormal şekilde gerçekleşebilir ve ameliyat bölgesinde skar denilen yara izi ya da kırmızı renk oluşumu gözlenebilir.
• Kesilen sperm kanalının birleşmesi: Bazı kişilerde kesilen vas deferens uçlarının kendiliğinden birleşmesi ve kanalın yeniden oluşumu meydana gelebilmektedir. Bu durumda doğum kontrol yöntemi başarısız sonuçlanır ve birey çocuk sahibi olma yeteneğini yeniden kazanır.

Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Sonrası Ne Yapmalıyım?

Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı sonrası işlem başarıyla gerçekleştirilse dahi bazı dikkat edilmesi gereken unsurlar vardır. Vazektomi yapıldıktan sonraki ilk 20 cinsel ilişkide ek bir korunma yöntemi kullanmak gerekir. Çünkü sperm kanallarında bulunan ameliyat öncesi dönemden kalan sperm hücreleri gebeliğe sebep olabilir.

Bu sebeple yaklaşık 3 aylık bir süre boyunca ek korunma yöntemleri tercih edilmelidir. 20 boşalmadan sonraki süreçte ise kişi sperm sayım testi yaptırmalıdır. Sayımda sperm hücresi görünmüyor ise ek doğum kontrol yöntemi kullanımına son verilebilir. “Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı kaç saat sürer?” sorusunun cevabı bu yöntemle doğum kontrol sağlamak isteyen erkekler tarafından sıkça araştırılmaktadır.

Ameliyat 10-15 dakika gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleştirilse de işlem sonucunda oluşan komplikasyonlar uzun bir ameliyattaki ile benzer şekilde olabilmektedir. Ameliyat bölgesinde şişlik, hassasiyet, geçmeyen ağrı, ateş gibi bulguların oluşması gözlenebilmekte ve bu durumda kişi hemen sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Vazektomi (Kısırlaştırma) Ameliyatı Kaç Günde İyileşir?

“Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı kaç saat sürer?” sorusu vazektomi hakkında merak edilenlerin başında gelmektedir. İşlem 10-15 dakika gibi bir sürede gerçekleştirilir. Kesinin yapıldığı bölgede iz kalmaz. Bu yöntem için hastanede yatışa gerek duyulmaz, kişi işlem sonrasında hemen evine dönebilir.

Vazektominin Geri Dönüşü Var Mıdır?

Vazektomi yönteminin geri dönüşü teorik olarak mümkündür. Ancak iş pratiğe geldiği zaman geri dönüşüm oldukça problemli bir durumdur. Aslında uygulamanın kişiye göre en dezavantajlı yönü budur. Çünkü geri dönüşüm oranı hemen hemen %50 civarındadır.

Vazektomi uygulaması çok kesin ve kolay bir yöntemdir, her ürolog bu operasyonu kolaylıkla gerçekleştirebilir. Ancak bu işlemin geri döndürülmesi konusunda alanında uzman, mikrocerrahi alanında kendini geliştirmiş doktorlar tarafından yapılabilmektedir.

Uygulama genel anestezi altında gerçekleşir ve operasyon yaklaşık olarak 2 saat kadar sürer. Tüm bunların getirisi olarak oldukça pahalı bir uygulamadır.

Operasyon başarılı olsa bile operasyonu takip eden 6 ay ve 1 yıl arasında yeniden tıkanmalar söz konusu olabilir. Bu nedenle vazektomiye karar vermeden önce tüm bu yönler iyi düşünülmelidir. Her ne kadar ger dönüşü olsa bile oldukça risklidir ve kesin değildir.

Eğer siz de kesin olarak bir daha çocuk sahibi olmak istemiyorsanız ve vazektomi hakkında bilgi almak istiyorsanız, en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak uzman hekimlerden destek almanız önerilir.

Sık Sorulan Sorular

Vazektomi Ameliyatı Sonrası Cinsel Hayat Etkilenir mi ?

Vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatı sonrası erkeğin cinsel arzusunda, yeterliliğinde, tatmin seviyesinde, sertleşme ve boşalmasında herhangi bir değişiklik oluşmamaktadır.

Fakat ameliyat sonrasında belli bir süre cinsel ilişkiden kaçınılması tavsiye edilmektedir. Bu süre dolduğunda ise kişiler herhangi bir kısıtlama olmaksızın cinsel hayatlarını eskisi gibi sürdürebilmektedirler.

Vazektomi Yapıldıktan Ne Kadar Süre Sonra Cinsel İlişkiye Girilebilir?

Vazektomi ameliyatı sonrasında cinsel hayata yönelik belirgin kısıtlamalar uygulanmamaktadır. Sadece vazektomi (kısırlaştırma) ameliyatının hemen sonrasında 1 hafta süresince cinsel ilişkiye girilmemesi tavsiye edilmektedir.

Bu süre dolduğunda ise herhangi bir süre veya sayı kısıtlması olmaksızın çiftler eskisi gibi cinsel hayatlarını devam ettirebilmektedirler.

Vazektomi Ameliyatının Geri Dönüşü Var mıdır?

Vazektomi ameliyatı; ameliyat sürecinin kolay ve güvenli olması, işlemin kısa sürmesi, komplikasyonların az olması, hastaneye yatış gerektirmemesi gibi birçok avantaja sahiptir.

Fakat bunun yanında vazektomi ameliyatının en dezavantajlı yönlerinden biri geri dönüşün oldukça zor olmasıdır. Teorik olarak geri dönüş mümkündür fakat bu işlem %100 başarıyla gerçekleşmemektedir. Geri dönüş başvuranların neredeyse sadece yarısında mümkün olmaktadır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.