Kalp hastaları ve Covid 19

Kalp hastalıkları, pek çok farklı nedene bağlı olarak gelişebilen ve kalpteki farklı yapılarda hasara neden olan hastalıkların genel adıdır. Kardiyovasküler hastalıklar dünyadaki ölümlerin bir numaralı sebebidir.

Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü, 2016, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death

Koroner arter hastalığı en sık görülen kalp hastalığıdır. Kalbi besleyen damar olan koroner arterin dal veya dallarında oluşan tıkanıklık bu hastalığa neden olur. Bu tıkanıklık, tıkalı damarın normalde beslediği kalp kısmına kanın gitmemesine neden olur. Sonuç olarak ilgili kalp dokusu kanlanamaz, oksijen ihtiyacını karşılayamayarak iskemik hale gelir. Bu, kalp dokusundaki hücreler, duruma acil müdahale edilerek tıkanıklığın giderilmediği durumlarda ölür. Sonuç olarak kalp krizi meydana gelir.

Anjina, koroner arter hastalığının bir belirtisidir. Kalbin belli kısımlarına düzgün kan akışının sağlanamaması sonucu, göğüste sıkıştırma, rahatsızlık tarzında ağrı ile karakterizedir. Anjina ağrısı omza, kola, boyna ve çeneye yayılım gösterebilir.

Aort anevrizması ve diseksiyonu; kalpten vücuda kanı taşıyan en büyük damar olan aortun genişlemesi ve yırtılmaya açık hale gelmesidir. Damarın yırtıldığı durumda, hastaya acil müdahale gerekir. Hayatı tehdit edebilecek ciddi bir durumdur.

Aritmi; kalp atımının ritminde ve sayısında meydana gelen anormal değişimlerdir. Ciddi tablolara neden olabilir.

Kardiyomiyopatiler; kalp kasında genişleme veya katılaşma ile oluşan hastalıklardır. Kalbin kasılma ve kan pompalama fonksiyonunun bozulmasına yol açarlar.

Kalp yetmezliği, kalbin, vücudun ihtiyaçlarına yetecek kadar kanı pompalayamamasına bağlı gerçekleşir. Akciğer, karaciğer ve bacaklarda ödemlenmeye sebep olabilir. Tüm vücudu etkileyen ciddi bir hastalıktır.

Konjenital kalp hastalıkları, doğuştan kalp yapısındaki bozuklukları kapsar.

Kalp kapak hastalıkları, kanın kalp içindeki bölümler arasındaki geçişini düzenleyen kapakçıklarda meydana gelen problemler sonucu ortaya çıkar. Kalp yetmezliğine, ani kardiyak ölüme neden olabilecek kadar ciddi sonuçlar doğurabilir.

Kalp hastaları Covid 19 açısından risk altında mıdır?

Kalp hastalığı olan kişilerde Covid 19'a bağlı ciddi komplikasyon gelişme ihtimali artmıştır. Pandemi süresinde farklı merkezlerde yapılan klinik çalışmalarda kalp hastalarında, Covid 19'a bağlı ölüm oranının normale göre arttığı belirlenmiştir. Aynı şekilde kalp hastalığı olan kişiler, Covid 19 bulgu ve belirtilerini daha şiddetli yaşamakta; buna bağlı olarak da hastaneye yatış ve yoğun bakım gereksinimi daha sık olmaktadır.

 Kalp hastaları, Covid 19 için riskli hasta grubundadır. Covid 19 hastalığı için risk altında olan diğer gruplar:

• İleri yaş
• Kanser
• Tansiyon hastaları
• Kronik böbrek hastalığı
• Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
• Obezite
• Orak hücreli anemi
• Organ nakline bağlı bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı
• Tip 2 diyabet hastalığına sahip kişiler olarak sıralanabilir.

Kalp hastalarında Covid 19 belirtileri nelerdir?

• Ateş, titreme
• Öksürük
• Soluk almada zorlanma
• Nefes darlığı
• Yorgunluk
• Kas ve eklem ağrısı
• Baş ağrısı
• Koku ve tat alamama
• Boğaz ağrısı
• Burun tıkanıklığı, akıntısı
• Mide bulantısı, kusma 
• İshal

sık görülen belirtiler arasındadır.

Bu belirtilerden bir ya da birkaçını taşıyan kişilerin, gerekli önlemleri alarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları ya da acil merkeze başvurarak yardım çağırmaları gerekmektedir.

Covid 19 kalbe zarar verir mi?

Yeni tip koronavirüs, akciğerlere zarar vererek zatürreye sebep olabileceği gibi vücudun farklı bölgelerindeki organları da çeşitli şekillerde etkileyebilir. 

Yeni tip koronavirüs ile enfekte olan bazı kişilerde sitokin fırtınası adı verilen durum ortaya çıkabilir. Sitokinler, bağışıklık cevabı oluşumu gibi biyolojik fonksiyonları düzenleyen moleküllerdir. Vücudun enfeksiyon ile karşılaştığı durumlarda belirli bir miktar sitokin salınımı bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşabilmesi için gereklidir. Ancak yüksek miktarda sitokin çok hızlı bir şekilde kana salındığından, sitokin fırtınası denen olay meydana gelir. Sitokin fırtınası çoklu organ yetmezliğine yol açabilir. 

Sitokin fırtınası, kalp kasında inflamasyona (iltihaplanmaya) neden olabilir. Miyokardit olarak adlandırılan bu durum, kalbin kasılarak kan pompalama işlevinin bozulmasına yol açar. Miyokardit, kalp yetmezliği ile sonuçlanabilir. 

Covid 19 miyokarditin yanı sıra; aritmiye, akut koroner sendroma ve tromboembolizme sebep olabilir.

Covid 19'un kalp üzerindeki etkileri, daha önce kalp hastalığı tanısı almış kişilerde görülebileceği gibi daha önce sağlıklı bir kalbe sahip kişilerde de görülebilir. 

Covid 19 tedavisinde kullanılan ilaçlar kalbe zarar verir mi?

Covid 19 tedavisinde kullanılan ilaçlar olan Hidroksiklorokin ve Remdesivir'in hem hastalık üzerindeki etkileri hem de yan etkileri henüz tam olarak açıklığa kavuşmuş değildir. Bu ilaçların, hastanın daha önceden kullandığı ilaçlar ile etkileşimi risk oluşturabilir. Covid 19 tedavisinde kullanılan bazı ilaçların kalple ilgili komplikasyonlara yol açma ihtimali bulunmaktadır. İlaçlar ve etkileri ile ilgili bilgiler sınırlı olduğundan kesin bir sonuca varmak doğru değildir. Tedavi kararı alınırken hastanın genel durumuna, ek hastalıklarına, kullandığı ilaçlara, yaşına bakılarak kar zarar hesabı yapılır ve bu parametrelere bağlı karar verilir.

Covid 19 şüphesi olan kalp hastaları ne yapmalıdır?

Covid 19 belirtilerinden bir ya da birkaçını gösteren kalp hastaları uygun önlemleri alarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalı ya da acil yardım çağırmalıdır. 

Covid 19 şüphesi olan hastalar, reçeteli kullandığı hiçbir ilaçları doktora danışmadan kesmemelidir. Kalp hastalığı için kullandığı ilaçların yanı sıra varsa ek hastalıkları (diyabet, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) için kullandığı ilaçlara da devam etmelidir.

Pandemi süresince hastaneye gitmek tehlikeli mi?

Yeni tip koronavirüsün sebep olduğu pandemi sürecinde kalp sorunlara bağlı acil başvurularında azalma bildirilmiştir. Kalp hastalarında kalple ilgili sorunlar hala meydana gelmekte ancak hastalar koronavirüs kapma korkusuyla hastaneye gitmemektedir. Ancak kardiyak sorunlar ihmal edilebilecek durumlar değildir. Hayatı tehdit edecek ciddi sorunlara yol açabilir. Kalp hastaları; göğüs ağrısı (kola, çeneye yayılım da gösterebilir), göğüste rahatsızlık hissi, aşırı terleme, kusma gibi acil kalp sorunlarını işaret eden belirtilerin ortaya çıkması durmunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Hastanın, hastanede tüm kurallara uyması ve sağlık çalışanlarına durumunu anlatması koronavirüs kapma ihtimalini düşürür. Hastaneye başvurulmadığı takdirde acil kardiyak sorunların ölümle sonuçlanabileceği unutulmamalıdır.

Kalp hastaları pandemi sürecinde ne yapmalıdır?

Covid 19'dan korunmak ve bu süreçte hem kalp hem genel sağlığınızı korumak için uygulayacağınız basit ama etkili adımlar vardır:

• Evde, iş yerinde ortak kullanım alanlarında sık temas edilen kapı kolu, anahtarlık gibi eşyalar sık sık dezenfekte edilmelidir.
• Eller, sabunlu su ile en az 20 saniye olacak şekilde sık sık yıkanmalıdır. El dezenfeksiyonu için kullanılacak dezenfektanın en az %70-80 oranında alkol içermesine dikkat edilmelidir. Örneğin dezenfeksiyon için 80 dereceli kolonya kullanılabilir.
• Gerekli durumlar dışında evden çıkmamak, çıkıldığı durumlarda maske ve siperlik gibi koruyucu önlemler almak gerekir. Dışarıya çıkıldığında ortamdaki diğer kişilerle arada en az 1.5-2 metre mesafe olması sağlanmalıdır.
• Çocuklar gibi Covid 19 belirtileri göstermeden virüsü vücudunda taşıyabilecek kişilerle olan temas azaltılmalı mümkünse kesilmelidir.
• Para ile her temasta eller yıkanmalı ya da dezenfekte edilmelidir. El hijyeni sağlanmadan eller ile yüze dokunulmamalıdır.
• Yeterli ve sağlıklı beslenme düzeni oluşturmalıdır. Öğünlerde vitamin ve mineralden zengin, doymuş yağ ve şeker içeriği düşük olan besinler tercih edilmelidir. Günlük yeterli sıvı tüketimi sağlanmalıdır. 
• Uyku düzeni bozulmamalı, uyku kalitesini bozacak durumlardan kaçınılmalıdır.
• Sigara içen kalp hastalarının en kısa zamanda sigarayı bırakması gerekmektedir. Sigarayı bırakmakta zorlanan kişiler profesyonel yardım alabilirler. 

Bu adımların pek çoğu sadece Covid 19 için değil kalp hastalığı ve diğer hastalıkların oluşturabileceği komplikasyonları da azaltır. 

Pandemi boyunca sosyal izolasyon, mesafe, maske kurallarına uymak ve genel sağlığınıza dikkat etmek, süreci sorunsuz atlatmanıza yardımcı olur.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.