Dengeli beslenme, vücudun günlük işlevlerini yerine getirebilmesinin yanı sıra sağlığın korunması ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için oldukça önemlidir. Doğal ve sağlıklı besinlerle oluşturulmuş, tüm besin gruplarını ölçülü olarak içeren bir beslenme programının uygulanması vücuda ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağladığı gibi tüm besin ögelerini de dengeli oranlarda içerir. Tüketilen yiyeceklerle birlikte protein, karbonhidrat ve yağlar olarak üç gruba ayrılan besin ögelerine ek olarak vitamin ve minerallere olan gereksinim de karşılanmalıdır. Yağda çözünen vitaminlerden bir tanesi olan E vitamini; cilt sağlığı, göz sağlığı ve hormonal düzen gibi pek çok alanda önemli görevlere sahip olan bir besin ögesidir. Aynı zamanda antioksidan özelliği bulunan vitaminlerden bir tanesi olan E vitamini bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde de oldukça etkilidir. Bu nedenle vücudun ihtiyaç duyduğu E vitamininin besinlerle birlikte düzenli olarak alınması önem taşır.

E vitamini nedir?

E vitamini, vücudun günlük fonksiyonlarının yerine getirilebilmesi için gerekli olan ve tokoferol olarak da adlandırılan temel vitamin türlerinden bir tanesidir. Tıpkı A, D ve K vitaminleri gibi E vitamini de yağda çözünür ve karaciğerde bir miktar depolanabilir. Besinlerle birlikte alındıktan sonra ince bağırsaklardan emilen bu vitamin, karaciğerde depolanabilme özelliği bulunması nedeniyle eksikliği suda çözünen vitaminlere oranla daha nadir görülen bir besin ögesidir. Karaciğere ek olarak kalp, böbrekler, böbrek üstü bezleri, kaslar ve dokularda da bir miktar E vitamini depolanabilir. Sekiz farklı formu bulunan bu vitaminin insan vücudunda kullanılabilen tek formu alfa tokoferol olarak adlandırılan formdur. Bitkisel yağlarda ve değerli yağlar içeren bitkisel besinler E vitamininin temel kaynakları arasında yer alır. Besinlerle birlikte vücuda alınabileceği gibi E vitamini, bazı durumlarda E vitamini takviyeleri şeklinde de vücuda alınabilir. Yetişkin bireylerde günlük E vitamini gereksinimi erkekler için 10 mg, kadınlar için 8 mg düzeyindedir. Çocuklar için ise günlük gereksinim çocuğun yaşına göre 3-10 mg aralığında değişmektedir. Bu gereksinimin günlük olarak karşılanması oldukça önemlidir. Uzun süre boyunca E vitamini kaynaklarının yeterli miktarda tüketilmemesine veya bazı hastalıklar nedeniyle E vitamini yetersizliği geliştiğinde sağlık açısından bazı olumsuzluklar ortaya çıkmaya başlar.

E vitamininin faydaları nelerdir?

E vitamini insan vücudunda pek çok önemli göreve sahiptir. Vücuttaki birçok organın düzgün şekilde çalışabilmesi için yeterli E vitamini düzeyine sahip olmak gerekir. Hormonal sistemin düzenli çalışabilmesi için de bu vitamin oldukça önemlidir. Özellikle cinsiyet hormonlarının sağlıklı bir şekilde üretilmesi, jinekolojik ve ürolojik hastalıkların önlenmesi ve üreme yeteneğinin arttırılması açısından E vitamini içeren besinlerin yeterli miktarda tüketilmesi gerekir. Aynı zamanda antioksidan bir vitamin olan E vitamini, serbest radikalleri indirgeyerek vücutta zararlı etkilere yol açmalarını önler. Bu sayede oksidatif stresi azaltır, hücrelerde genetik hasarların oluşumunu önleyerek, kanser başta olmak üzere birçok hastalıkla savaşmaya yardımcı olur. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine katkıda bulunan E vitamini, vücuda yeterli miktarda alındığında enfeksiyon hastalıklarına karşı vücudun korunmasına katkıda bulunur. Göz ve cilt sağlığı açısından da yeterli E vitamini alımı oldukça önemlidir. Büyüme ve gelişme dönemindeki çocuklarda sağlıklı göz gelişiminin devam etmesi, yetişkin bireylerde ise göz sağlının korunabilmesi için günlük E vitamini gereksinimi tam olarak karşılanmalıdır. Ek olarak cilt elastikiyetinin sağlanması, cildin yenilenme hızının arttırılması, daha sağlıklı bir cilt görünümü elde edilmesi ve kırışıklık gibi kusurların önlenmesi açısından E vitamini gereksiniminin karşılanması önemlidir.

E vitamininin vücuttaki bazı diğer faydaları şunlardır:

• Hücre hasarlarını önler: Antioksidan özelliği sayesinde E vitamini, serbest radikallerin hücrelere zarar vermesini ve kanserleşmeye yol açmasını engeller. Bu sayede kanserin ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesine yardımcı olur.
• Cildi yaşlanmaya karşı korur: Cilt sağlığının korunmasında önemli görevlere sahip olan E vitamini, cildin nem dengesinin korunmasına, yara ve yanık izlerinin hızlı bir şekilde iyileşmesine, kırışıklıkların ve diğer cilt sorunlarının önlenmesine katkı sağlar. Aynı zamanda cilt kanserine karşı da koruma sağlayan E vitamini, birçok kozmetik ürünün içeriğinde yer alır.
• Saç ve tırnak sağlığını geliştirir: E vitamini; saçların sağlıklı ve hızlı uzamasına, aynı zamanda kırılmaya ve koparak dökülmeye karşı dayanıklı bir yapısının olmasına yardımcı olur. Tırnak sağlığı açısından da olumlu etkileri bulunan E vitamini tırnakların sararmasını, çatlamasını ve soyulmasını önlerken sağlıklı bir şekilde uzamasına yardımcı olur.
• Egzama ve sedef gibi cilt hastalıklarının etkilerini azaltır: E vitaminine olan günlük gereksinimin tam olarak karşılanması, egzama ve atopik dermatit gibi cilt hastalıklarında kuruluğa bağlı olarak görülen semptomları azaltmaya ve cildin nem oranını arttırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda sedef hastalığında görülen komplikasyonların azaltılmasında ve tedavinin desteklenmesinde de önemli etkileri vardır.

E vitamini nelerde var?

E vitaminine olan günlük gereksinimin karşılanabilmesi için bu vitamini bol miktarda içeren temel besin türlerinin diyette yeteri kadar bulundurulması gerekir. E vitamininin en değerli kaynakları;

• Zeytinyağı, fındık yağı gibi bitkisel yağlar,
• Fındık, badem, ceviz, ay çekirdeği gibi yağlı tohumlar,
• Ispanak, tere, maydanoz, marul, kereviz, lahana, brokoli, balkabağı gibi sebze ve yeşillikler,
• Kümes hayvanları,
• Hamsi, somon, uskumru, sardalya ve ton balığı gibi balık türleri,
• Avokado, muz ve kivi gibi meyveler,
• Tahıllar,
• Tereyağı,
• Kırmızı et,
• Yumurta gibi besinlerdir.

E vitamini takviyesi kullanılmalı mıdır?

E vitamini takviyeleri veya bu vitamini de içerisinde barındıran vitamin-mineral tabletleri eczanelerde ve sağlıklı yaşam ürünlerinin satıldığı mağazalarda bulunabilir. Ancak tüm besin gruplarını dengeli miktarlarda içeren sağlıklı bir beslenme programı ile E vitamini gereksinimi tam olarak karşılanabilir. Bu nedenle E vitamini kaynağı besinleri tüketmesinde tıbbi bir engel bulunmayan bireylerin E vitamini desteği kullanmasına gerek yoktur. Tüm vitamin ve minerallerde olduğu gibi E vitamininin de doğal yollarla karşılanması daha sağlıklıdır. Dolayısıyla hekime danışılmaksızın, hastalıklardan korunmak veya bünyeyi güçlendirmek gibi amaçlarla bilinçsiz şekilde vitamin ve mineral takviyeleri kullanmak kesinlikle önerilmediği gibi gereğinden fazla alınan vitamin ve minerallerin sağlığı olumsuz etkileyebildiği de bilinmelidir. Buna ek olarak E vitamini yetersizliği teşhis edilmiş olan kişilerde veya herhangi bir hastalık nedeniyle özel bir diyet uygulayan, bu nedenle E vitamini kaynaklarını yeterince tüketemeyen bireylerde hekim önerisiyle E vitamini takviyeleri reçetelendirilebilir. Bu takviyeler genellikle kapsül şeklindedir ve kullanım sıklığı ile dozu hekim tarafından belirlenmelidir. E vitamininin yetersizliği genellikle bitkisel yağları yeterince tüketmeyenlerde, yağ içeriği çok düşük olan diyetleri uygulayan bireylerde görülür. Ayrıca sindirim sistemine ilişkin hastalıkları bulunan kişilerde de bağırsaklardan E vitamini emilimi yeterli düzeyde olmadığında E vitamini yetersizliği gelişebilir. Bu gibi durumlar hekim önerisi ile E vitamini takviyelerinin kullanılabileceği durumlar arasında sayılabilir.

E vitamini eksikliği arasında görme problemleri, halsizlik ve yorgunluk, kansızlık, deride ve dilde çatlaklar, kansızlık, ciltte kolay morarma, kas ve kemik ağrıları, kas kaybı, tırnak ve saç sağlığının bozulması gibi durumlar yer alır. Bu belirtilerden birçoğu farklı hastalıklarda da görülebilen semptomlar olduğundan belirtileri yaşayan kişilerin mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurması ve muayeneden geçmesi gerekmektedir. Eğer siz de E vitamini eksikliği belirtileri yaşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak gerekli testleri yaptırabilirsiniz. Muayene ve test sonuçlarınıza göre vitamin takviyesine ihtiyaç duyup duymadığınızı öğrenebilir, hekiminiz tarafından verilecek önerilere dikkat ederek sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.