Çoğu insan, bir sabah uyandığında ya da gün içerisinde ilerleyen saatlerde, ağır bir iş yaptıktan sonra, boynunda ağrı ve boyun hareketlerinde zorluk hissetmiştir. Çoğunlukla, ağrı ve sertlik kendiliğinden bir hafta içinde geçer. Bununla birlikte, boyun tutulmasında neler yapılacağını bilmek, hem iyileşme süresini hem de kişinin duyduğu ağrıyı azaltması açısından önemlidir.

Boyun tutulması nedir?

Boyun tutulması, başı bir yöne doğru hareket ettirirken ağrı ve zorluk hissedilmesi olarak tarif edilebilir. Boyun tutulması bazen, baş ağrısı, omuz ağrısı ve / veya kol ağrısı ile birlikte olabilir. Boyun tutulması sonrasında birey yana ya da omzunun üzerinden arkaya bakmak için bütün vücudunu döndürmek zorunda kalır.

Boyun tutulmasının en yaygın nedeni kas gerilmesi veya yumuşak doku burkulmasıdır. Özellikle, levator skapula kasları yaralanmalara karşı hassastır. Levator skapula kası, boynun servikal omurgasını boynun arkasında ve yanında bulunan omuz ile birleştirir. Bu kas üçüncü ve dördüncü servikal sinirler tarafından kontrol edilir (C3, C4). Bu sinirlerdeki sorunlardan kaynaklanan servikal omurga rahatsızlıklarından da boyun tutulmaları gerçekleşebilir.

Boyun tutulması belirtileri nelerdir?

Ağrı

Boyun tutulduğunda kişi başını belirli bir yöne doğru çevirdiğinde, hareketini kısıtlayan bir ağrı hisseder. Kişinin hissettiği bu ağrı, keskin, genel ya da yayılan bir ağrı olabilir.

• Keskin ağrı: Bu ağrıda kişi tek bir noktadan bıçak batırılıyormuş gibi hisseder. Bu ağrı boyunun alt seviyelerinde daha fazla görülmektedir.
• Genel ağrı: Bu ağrı tipinde, genel değil, boynun bir bölgesinde ağrı vardır.
• Yayılan ağrı: Bu tip ağrıda, bir sinir boyunca boyundan omuzlara ve kollara doğru yayılan bir ağrı hissedilir. Sinir ağrısı çoğu zaman yanma şeklinde hissedilir.

Karıncalanma, Uyuşma veya Zayıflık

Sadece boyunda değil omuza, kola ya da parmağa yayılan bir karıncalanma hissi ya da uyuşma, çoğunlukla tek kolda hissedilir.

Baş Ağrısı

Bazen boyundaki bir tahriş, kafaya bağlı kaslar ya da sinirler de baş ağrısını etkiler. Bu durum, boyun kaslarının gerilmesi nedeniyle gelişen gerilim tipi baş ağrısına yol açabilir. Boyun tutulması ve ağrısı belirtileri ilerlediği takdirde, uyumak da zorlaşabilir.

Boyun tutulması neden olur?

Levator skapula kası boynun servikal omurgasını omuzla birleştiren, boynun arka tarafında ve yanında bulunan bir kastır. Bu kas diğer kaslara nazaran daha hassas bir yapıdadır ve boyun tutulmasının en sık görülen nedeni bu kasta oluşan burkulmalardır. Fazla kilolu insanlarda ya da morbiz obezite hastalarında boyunda ve başka bölgelerde tutulma ve ağrılara dha sık rastlanabilir. Obezite tedavisi, tüp mide, mide balonu fiyat bilgisi araştırması yapan kişilerde temel motivasyonlardan biri bu vücud ağrıları da olabilir. 

Bu kasların zarar görmesi aşağıdaki etmenler nedeniyle olabilmektedir:

• Uyku sırasında boynun ters bir konumda kalması
• Spor yaralanmaları gibi kafayı yana iten düşme veya ani darbeler sonrası
• Yüzmek gibi başın sürekli tekrarlayarak bir tarafa döndürüldüğü aktiviteler sonrası
• Uzun süre bilgisayar monitörü karşısında ya da cep telefonuna bakarken kötü bir duruşla oturmak
• Kaslarda gerginliğe yol açabilecek aşırı stres veya kaygı yaşamak
• Uzun süre, boyun ile omuz arasında telefon gibi bir cisim taşımak

Boyun tutulmasının sebebi, spor yaralanmaları gibi kazalardan hemen sonra başlamak yerine gün içerisinde aniden de başlayabilir. Böyle durumlarda sebebin belirlenmesi daha zor olabilir.

Bunun haricinde yaygın olmasa da boyun tutulmalarının farklı sebepleri olabilir. Nadir gözlenen bu tip durumlar altta yatan bir bozukluğun servikal omurgayı etkilemesi sonucunda da gelişebilmektedir. Servikal omurga rahatsızlıkları osteoartrit, romatoid artrit, boyun fıtığı, sinir sıkışması, fibromiyalji, duygusal stres nedeniyle gelişebilir. Menenjit ve bazı enfeksiyonlar da boyun ağrısına sebep olabilir. 

Boyun tutulması nasıl geçer?

Boyun tutulması bir kas burkulması olduğu için normal bir kas yaralanmasında uygulanan tedaviler burada da geçerlidir.

İlaçla tedaviler

Enflamasyonu azaltarak çalışan, steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) tipik olarak boyun tutulması ve ağrısı için ilk tedavi seçimidir. Yaygın NSAID tipleri arasında ibuprofen ve naproksen sayılabilir. Reçetesiz satılan ilaçların riskleri, olası yan etkileri ve ilaç-ilaç etkileşimleri vardır. Bu nedenle herhangi bir ilacı almadan önce eczacınız ya da doktorunuz ile görüşmeniz gerekir.

Boyun tutulmasının şiddetine göre hekiminiz kas gevşetici ilaçlar reçeteleyebilmektedir. Boyun tutulması çok ciddiyse, sıkça tekrarlıyorsa altta yatan nedenlere bağlı olarak hekiminiz aşağıdaki tedavileri uygulayabilir:

• Fizik Tedavi: FTR uzmanı tarafından belirlenen boyun güçlendirici egzersizler ağrıların hafifletmesine yardımcı olabilmektedir.
• Transkutanöz Elektriksel Sinir Uyarımı (TENS): Bu yöntemde, ağrılı bölgenin yakınına yerleştirilen küçük elektrot sayesinde ağrıyı hafifleten küçük elektrik sinyalleri yollanır.
• Kısa Süreli İmmobilizasyon: Boynu destekleyen yumuşak bir boyunluk ile kısa süreli (bir seferde üç saatten az olmak koşulu ile) boyun desteği sağlanabilir.
• Steroid Enjeksiyonları: Kasları uyuşturan kortikosteroid ilaçlar, doktorlar tarafından enjekte edilebilmektedir.
• Boyun Tutulması Ameliyatı: Çok nadiren de olsa cerrahi yöntemler uygulanabilir. Omurilik sıkışmasının giderilmesi için bir seçenek olabilmektedir.

Boyun tutulmasına ne iyi gelir?

Boyun tutulmasında evde kendi kendinize uygulayacağınız birkaç yöntem bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Dinlenmek

Her doku gibi kas dokusu da yenilenmek ve iyileşmek için zamana ihtiyaç duyar. Bu nedenle hasar görmüş dokuların iyileşmesi için birkaç gün dinlenilmesi gerekmektedir. Özellikle ilk iki gün araba kullanmaktan kaçınılmalı, boynu zorlayan normal fiziksel aktiviteler ertelenmelidir. Bununla beraber bir kas fazla kullanılmadığında zayıflamaya başladığı için dinlenme süresi birkaç günü geçmemelidir.

Soğuk ya da sıcak kompresler uygulamak:

Boyun tutulmalarında ilk 24-48 saat ağrının en şiddetli olduğu zamandır. Bu zamanda soğuk uygulamak enflamasyonun azaltılmasını sağlarken sıcak kompres ise kan akışını destekleyerek gerilen kasların gevşemesini sağlar. Her iki yöntemi de dönüşümlü olarak kullanabilir ya da her insan farklı kompresten daha fazla fayda sağladığı için deneme yanılma yöntemiyle size hangisinin daha iyi geldiğini belirleyebilirsiniz.

Hafif esneme hareketleri yapmak:

Hafif esneme hareketleriyle boyundaki sertlik azaltılıp boyuna daha fazla hareket kabiliyeti kazandırılabilir. Bir fizyoterapistten bu soruna karşı yapılabilecek hareketleri öğrenmek bu konudaki en doğru yaklaşım olacaktır.

Hafif egzersizler yapmak:

Yürüyüş gibi vücuda oksijen girmesini artıran hafif tempolu egzersizler kasların iyileşme sürecini artıracaktır. Bunun yanında kişi ağır tempolu egzersizlerden iyileşme sürecinde kaçınmalıdır.

Boyun tutulması riski nasıl azaltılır?

Sağlıklı bir duruş için, dik oturuş alışkanlığı kazanmanız gerekir. İş yerinizdeki bilgisayarın ya da ekranın yüksekliğini artırarak eğilmeleri engelleyebilir, fazla aynı pozisyonda kalmayı gerektiren işlerde düzenli aralıklarla ara verebilirsiniz. Daima sağlıklı ve dik durmaya alışmak ağrıları önlemek için uzun ama sağlam bir yoldur. Bunun haricinde boynunuzu güçlü ve esnek tutmaya özen gösterin. Boynun kasları güçlü ve esnek olduğunda, sağlıklı duruşu destekler ve spazm olasılığını düşürür.

Boyun tutulması nedeniyle ne zaman doktora başvurmalı?

Boyun tutulması genellikle bir hafta içerisinden kendiliğinden geçer. Eğer boyun tutulmanız bir haftadan uzun sürüyorsa, sık sık boyun tutulması yaşıyorsanız doktora başvurmanız gerekmektedir. Bunun haricinde boyun tutulmasının yanı sıra, kişide baş ağrısı, ateş, kusma, aşırı uyku hali, bulantı gibi semptomlar gözleniyorsa kişi acilen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Fizik tedavi veya nöroloji uzmanları boyun tutulması teşhis ve tedavisi konusunda başvurulacak hekimlerdir.

Sağlıklı günler dileriz…

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.