Tinea versikolor (pityriasis versicolor), malassezia adı verilen bir tür mantarın neden olduğu yaygın bir cilt enfeksiyonudur. Bu mantar normalde sağlıklı bireylerin cildinde bulunur, ancak sıcak, nemli hava, aşırı terleme veya zayıflamış bağışıklık sistemi gibi faktörler nedeniyle kontrolsüz bir şekilde büyüyebilir.

Tinea versikolorun yaygın görülen belirtileri arasında kaşıntı, pullanma ve farklı renklerde lekeler sayılabilir. Bulaşıcı olmayan ama tekrar edebilen tinea versikolor çeşitli yöntemlerle tedavi edilebilir.

Tinea Versikolor Belirtileri

Tinea versikolor, yaygın görülen bir mantar enfeksiyonudur. Sık rastlanan belirtileri arasında şunlar sayılabilir:

• Ciltte renk değişiklikleri
• Pullanma
• Kaşıntı
• Terleme
• Cilt kuruluğu
• Cildin görünümünde çeşitlilik

Tinea versikolor enfeksiyonunun temel belirtisi ciltte küçük, yuvarlak veya oval şekilli lekeler oluşmasıdır. Başlangıçta küçük olan lekeler zamanla birleşerek daha büyük alanlara yayılabilir. Ciltte lekeler gövde, sırt, göğüs, boyun ve üst kollarda görülebilir. Cildin normal renginden daha açık (hipopigmentasyon) veya daha koyu (hiperpigmentasyon) olan lekelerin rengi beyaz, pembe, ten rengi, kahverengi veya kırmızı tonlarında olabilir.

Ciltte oluşan lekelerin üzerinde pullanma veya kepeklenme görülebilir. Tinea versikolor belirtileri arasında bulunan kaşıntı genellikle şiddetli değildir, ancak terleme veya sıcak havalarda artabilir. Özellikle sıcak havalarda terleme, lekelerin belirgin hale gelmesine neden olabilir. Bazı durumlarda lekelerin olduğu bölgelerde cilt kuruluğu görülebilir.

Tinea versikolor ciltte düzensiz bir görünüme yol açabilir. Açık tenli kişilerde lekeler genellikle daha koyu renkte görülürken, koyu tenli kişilerde ise çoğunlukla daha açık renkte görülür.

Tinea Versikolor Tanısı Nasıl Konulur?

Cilt mantarı hastalıkları arasında bulunan tinea versikolor tanısı genellikle fizik muayene ve bazı basit testlerle konulur. Dermatologlar veya cilt hastalıkları uzmanları, belirtilerin tipik özelliklerine dayanarak ve gerekirse ek testler yaparak tanıyı doğrular.

Fizik muayene doktorun cilt lekelerinin görünümünü, rengini ve yerleşimini değerlendirmesiyle başlar. Tinea versikolorun karakteristik özellikleri olan renk değişiklikleri, pullanma ve lezyonların yerleşimi dikkatlice incelenir. Kaşıntı ve terleme ile belirginleşme gibi diğer belirtiler araştırılır.

Belirtiler tinea versikolor enfeksiyonu şüphesini destekliyorsa Wood lambası muayenesi yapılır. Ultraviyole (UV) ışık yayan bir cihaz olan wood lambası altında tinea versikolor mantarı sarımsı-yeşil bir floresan gösterir.

Potasyum Hidroksit (KOH) Testi uygulanarak tanı doğrulanır. KOH testinde, lekeli bölgeden alınan cilt kazıntısı, potasyum hidroksit solüsyonu ile muamele edilerek, mikroskop altında incelenir. Mikroskopta mantarın varlığı tespit edilerek tanı doğrulanır.

Genellikle tinea versikolor tanısı için başka bir teste ihtiyaç duyulmaz. Çok nadir durumlarda, özellikle tanı net değilse veya diğer cilt hastalıklarından şüpheleniliyorsa, cilt biyopsisi yapılabilir. Sağlığınız için tanının uzman doktorlar eliyle konulması tavsiye edilir.

Tinea Versikolor Tedavisi

Tinea versikolor tedavisi, enfeksiyonun şiddetine ve yaygınlığına bağlı olarak değişir. Genellikle zor olmayan tedavi süreci topikal antifungal ilaçlar ya da oral antifungal ilaçlar ile yapılır.

Topikal tedaviler, hafif veya sınırlı enfeksiyonlar için genellikle ilk tercihtir. Bu ilaçlar, mantarı öldürerek veya büyümesini engelleyerek etki gösterir. Antifungal kremler ve losyonlar, etkilenen bölgelere günde bir veya iki kez uygulanır. Tedavi süresi genellikle 2-4 hafta kadar sürer.

Bir başka tropikal ilaç olan antifungal şampuanlar ise vücudun geniş alanlarında enfeksiyon varsa veya vaka tekrarlıyorsa tercih edilir. Şampuan, etkilenen bölgelere uygulanır, 5-10 dakika bekletildikten sonra durulanır. Haftada birkaç kez kullanılabilir.

Enfeksiyonun vücudun farklı yerlerine yayılması, tropikal tedavilerin istenilen sonucu vermemesi ya da tinea versikolorun sık tekrarlaması durumunda oral antifungal ilaçlar tercih edilebilir. Reçeteyle satılan bu ilaçlar genellikle günlük olarak alınır.

Oral antifungal ilaçlarla yapılan tedavinin süresi enfeksiyonun durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Ağızdan alınan ilaçların yan etkileri olabileceği için dikkatli ve doktor gözetiminde kullanılmaları önerilir.

Tinea Versikolor Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci

Tinea versikolor tedavisi sonrası iyileşme süreci, kullanılan tedavi yöntemine, enfeksiyonun şiddetine ve kişinin cilt tipine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tedavi sonucunda ciltteki renk değişikliklerinin tamamen normale dönmesi zaman alabilir.

Hafif vakalarda kullanılan ilaçlar birkaç hafta içinde iyileşmeye neden olabilir. Şiddetli vakalarda iyileşme süresi uzayabilir. Cilt renginin normale dönmesi birkaç ayı bulabilir. Tedavinin amacı mantarın büyümesini durdurmak olduğundan renk değişikliklerinin uzun vadede kaybolması normal kabul edilir.

Güneş ışığı, lekelerin daha belirginleşmesine yol açabilir. Bu yüzden tedavi sürecinde ve sonrasında güneşten korunmak oldukça önemlidir. Yüksek faktörlü güneş kremi kullanmak ve güneşten koruyucu kıyafetler giymek, cilt renginin daha hızlı düzelmesine katkı sağlayabilir.

Tinea versikolor tekrarlayabilen bir enfeksiyon olduğundan tedavi sürecinde ve sonrasında cildi temiz ve kuru tutmak tekrarlama riskini düşürebilir. Terledikten sonra duş almak ve cildi kurutmak faydalı olabilir. Terlemeyi önlemek amacıyla nefes alabilen, bol kumaşlar giyilebilir.

Cilt sağlığını desteklemek için antioksidanlar, vitaminler (özellikle A, E ve C vitaminleri) ve mineraller açısından zengin bir diyet uygulanabilir. Tamamen iyileşmek ve tekrarlama riskini düşürmek için tedavi sürecinde ve sonrasında doktorunuzla düzenli olarak iletişimde olmak önemlidir.

Tinea Versikolordan Korunma Yolları Nelerdir?

Tinea versikolor, malassezia mantarının neden olduğu bir cilt enfeksiyonudur. Bu mantar normalde ciltte zararsız bir şekilde bulunur, ancak belirli koşullar altında aşırı çoğalarak enfeksiyona neden olabilir. Tinea versikolor sık tekrarlayabilen bir enfeksiyon olduğu için çeşitli korunma yöntemleri uygulanarak risk azaltılabilir.

Cildi temiz tutmak, terlemeyi azaltmak ve duş sonrası iyice kurulanmak vücutta mantarın çoğalmasını önlemeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda nefes alabilen kumaşlardan üretilen kıyafetler mantar enfeksiyonu riskini düşürebilir.

Doğrudan güneş ışınlarına maruz kalmak tinea versikolor cilt lekelerinin belirgin hâle gelmesine yol açabilir. Güneş ışınlarından korunmanın yanı sıra sağlıklı beslenme ve düzenli uyku yoluyla bağışıklık sistemini güçlendirmek vücudun genel sağlığı üzerinde olumlu etkilerde bulunabilir.

Nemli yerler mantarın çoğalması için uygun bir ortam sağladığından özellikle banyo ve mutfak gibi nemli alanları havalandırmak tinea versikolor enfeksiyonundan korunmaya destek olabilir. Havlu ve giysi gibi eşyaları başkalarıyla paylaşmak mantarın yayılmasına yol açabilir bu yüzden kişisel eşyaların başkaları tarafından kullanılmasına izin verilmemesi önerilir.

Tinea versikolor belirtileri görülmesi veya tekrarlaması durumlarında uzman doktorlar tarafından yapılan kontrollere gidilmesi tavsiye edilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Tinea versikolor nasıl geçer?

Tinea versikolor, ciltteki mantarların neden olduğu bir enfeksiyondur. Tedavisi için antifungal kremler, şampuanlar veya oral ilaçlar kullanılır. Tedavi sonrası cilt tonunun normale dönmesi birkaç hafta ile birkaç ay arasında değişebilir. Tekrarlamayı önlemek için cildin temiz ve kuru tutulması, nemden ve güneşten korunması, nefes alabilen kıyafetler giyilmesi tavsiye edilir.

Tinea versicolor tehlikeli mi?

Tinea versikolor tehlikeli bir enfeksiyon olarak görülmez. Ancak ciltte renk değişikliklerine ve bazen hafif kaşıntıya neden olabilir. Kozmetik sorunlara yol açabilen enfeksiyon, tekrarlayabilir. Bu tekrarların, özellikle sıcak ve nemli havalarda, terleme sonrasında veya bağışıklık sistemi zayıfladığında görülme ihtimali artabilir. Tekrarlamayı önlemek için doktor tavsiyelerine kulak vermek fayda sağlayabilir. 

Vücuttaki kahverengi lekeler mantar mı?

Vücutta görülen kahverengi lekelerin mantar olup olmadığını anlamak için uzman bir dermatoloğa görünmek tavsiye edilir. Tinea versikolor ve tinea corporis gibi mantar enfeksiyonları kahverengi lekelere neden olabilir. Bunun yanında güneş lekeleri, melazma, yaşlılık lekeleri gibi birçok farklı faktör de kahverengi lekelere yol açabilir. Dermatologlar lekelerin nedenini belirleyerek uygun tedaviyi önerebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.