Hipertoni; kas tonusunun (kasların dinlenme halindeki gerginliği) normalden fazla olması anlamına gelir.

Hipertoninin farklı çeşitleri bulunur. Temel olarak spastisite, rijid ve distonik hipertoni olmak üzere üç türü vardır.

Spastik hipertoni, kasların istemsiz şekilde sertleşmesi ve hareket sırasında direnç göstermesi problemidir. Sık görülen hipertoni çeşidi olan spastik hipertoni genellikle beyin veya omurilik hasarı sonucu ortaya çıkar.

Reflekslerin aşırı aktif olması (hiper refleksi) ve kas gruplarında yaşanan dengesiz kasılmalar yaygın belirtileridir. Spastik hipertoninin nedenleri arasında serebral palsi, omurilik yaralanmaları, multipl skleroz (MS) sayılabilir. 

Rijid hipertoni kasların hem hareket hem dinlenme halinde sürekli şekilde sert kalmasıdır.

Genellikle parkinson ya da diğer nörolojik hastalıklarla ilişkilidir. Uzatma ve bükme hareketlerinde direnç, yavaş ve kısıtlı hareketler, titreme gibi belirtileri vardır.

Rijid hipertoninin nedenleri arasında beyin tümörü ve travmalar sayılabilir. 

Distonik hipertoni istemsiz kasılmaların vücutta anormal duruş ve hareketlere neden olması rahatsızlığıdır.

Beyindeki hareket kontrol merkezlerinde bozukluk sonucu ortaya çıkar. Boyun, eller veya bacaklar gibi belirli bir bölgede kasılmalar, hareketleri başlatmada ve durdurmada zorluk gibi belirtileri vardır.

Distonik hipertoninin nedenleri arasında serebral palsi ve Wilson hastalığı, Huntington hastalığı gibi bazı nörolojik rahatsızlıklar sayılabilir.   

Bebeklerde Hipertoni Belirtileri Nelerdir?

Hipertoni, kaslarda aşırı sertlik ve gerginlik hissi yaratan bir durumdur, genellikle sinir sistemiyle ilgili bir bozukluğun belirtisi olabilir. Bebeklerde hipertoni belirtileri, hastalığın türüne ve altında yatan sebebe göre değişiklik gösterebilir. Genel belirtiler arasında şunlar sayılabilir: 

• Bebeklerde kas gerginliği 
• Motor gelişim sorunları 
• Duruş bozukluğu 
• Reflekslerde artış 
• Beslenme zorlukları 
• Huzursuzluk

Bebeklerde hipertoni belirtileri arasında en yaygın görüleni kasların sert ve gergin olması durumudur.

Kollar ve bacaklar normalden serttir, bükülmeleri zor olabilir. Dönme, oturma ve emeklemede gecikme türü motor gelişim sorunları hipertoni belirtileri arasında sayılabilir. 

Bacakların makaslama pozisyonunda olması ya da kolların vücuda yakın tutulması gibi anormal duruş örnekleri hipertoni belirtisi olabilir.

Hipertoniye bağlı olarak bebekte aşırı aktif yenidoğan refleksleri görülebilir. Yutkunma ve emme reflekslerinin zayıf olması da hipertoni belirtisi olabilir.

Bu durum bebeklerin beslenme zorlukları yaşamasına yol açabilir. Kas gerginliği bebeklerde huzursuzluğa sebep olabilir.

Bebeklerde Hipertoni Tanısı Nasıl Konulur? 

Hhipertoni tanısı, genellikle ebeveynlerin fark ettiği hareket anormallikleri ya da rutin doktor kontrolleri sırasında konulur.

Tanı süreci birkaç aşamadan oluşur. Fizik muayene, pediatrik nörolog veya çocuk doktorunun bebeğin kas tonusunu değerlendirmesi işlemidir.

Bebeklerde kas gerginliği araştırılır, refleksler incelenir. 

Doktor, bebeğin yaşına uygun olan, motor becerilerini değerlendirir. Kas gerginliğinin motor gelişim sorunlarına yol açıp açmadığı tetkik edilir.

Bebeğin başını dik tutamama, ellerini serbestçe kullanamama gibi motor becerilerinde gerileme olması durumunda hipertoni şüphesi güçlenir. 

Nörolojik muayene yapılarak bebeğin sinir sistemi fonksiyonları incelenir.

Hyperreflexia olup olmadığı araştırılır. Moro refleksi gibi doğum sonrası refleksler zaman içinde kaybolmazsa sinir sisteminden kaynaklı bir sorun olduğu düşünülebilir. 

Hipertoninin altında yatan sebebin anlaşılması için beyin MR’ı ya da kranial ultrasonografi yapılabilir. Beyin MR’ı serebral palsi, doğum travması veya beyin hasarı olup olmadığını belirler.

Kranial ultrasonografi ise özellikle prematüre bebeklerin beyin dokusunda anormallik olup olmadığını değerlendirme amacıyla uygulanır. 

Hipertoni tanısı, fizik muayene ve yapılan testlerin sonuçları değerlendirilerek konulur.

Bebeğinizde hipertoni belirtileri görüyorsanız erken teşhis için bir pediatrik nöroloğa başvurmanız tavsiye edilir.  

Hipertoni Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hipertoni tedavisi, altta yatan nedene, belirtilerin şiddetine ve bebeğin genel gelişim durumuna göre farklılık gösterebilir.

Tedavinin temel amacı kas tonusunu dengelemek, hareket kabiliyetini artırmak ve bebeğin gelişimini desteklemektir. 

Fizyoterapi hipertoni tedavisinin temel taşlarından biridir. Bebeklerde kas gerginliğini azaltıp esnekliği artırmak için germe egzersizleri uygulanır.

Duruş ve hareket kontrolünü geliştirme amacıyla denge çalışmaları yapılır.

Düzenli fizyoterapi kas sertliğini zamanla azaltarak bebeğin motor gelişimini destekleyebilir. 

Bebeğin motor gelişim sorunlarını azaltmak için ergoterapi uygulanabilir. El becerilerini destekleme amacıyla tutuş ve kavrama egzersizleri, yutma ve çiğneme güçlüğü çeken bebekler için beslenme desteği terapisi yapılabilir. 

Hipertoniyi azaltmak ve kas spazmlarını kontrol altına almak için ilaç ile tedavi de mümkündür. İlaç desteği, genellikle şiddetli hipertoni vakalarında tercih edilir.

Kas tonusunu azaltmak için doktor tarafından kas gevşetici ilaçlar verilebilir.

Bebeğin duruşunu düzeltmek ve kas dengesini sağlamak için ortez gibi destek cihazları kullanılabilir.  

Bebeklerde hipertoni tedavisi uzun vadeli bir süreç olup, erken müdahale hayati önemdedir. Bebeğinizde kas sertliği fark ediyorsanız uzman doktorlara başvurmanız önerilir. 

Hipertoni Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci 

Hipertoni tedavisi sonrası iyileşme süreci hastanın durumuna göre değişir. Uzun süren ve sabır gerektiren tedavi süreci bebeğin gelişimine katkıda bulunabilir.

İyileşme sürecinde; kas gerginliğinde azalma, hareket kabiliyetinde artış ve motor becerilerde kademeli gelişme beklenir.

Her bebeğin gelişim süreci farklı olduğundan iyileşme süresi değişiklik gösterir. 

Başarılı geçen bir tedavi sürecinin sonunda bebekler daha rahat hareket eder. Yürüme, oturma ve kavrama becerileri gelişirken; beslenme zorlukları ortadan kalkar.

Bazı bebeklerde kas tonusu tamamen normale dönmeyebilir, bu durumda, destekleyici tedaviler uygulanabilir. 

Sinir sistemine bağlı olarak gelişen hipertoni çeşitlerinin tedavisi sonrasında bebeklerin çevreleriyle etkileşimi artabilir. İletişim becerilerinde gelişme gözlenebilir.

Bilişsel gelişimini desteklemek için bebekle sık sık konuşma, oyun terapisi ve hareket kabiliyetini artıran oyuncak kullanımı tercih edilebilir. 

Tedavi sonrası süreçte bebeğin durumunu değerlendirmek için düzenli kontrollere gidilmesi gerekir.

Düzenli kontroller sayesinde, gelişim hızına bağlı olarak, tedavi planı güncellenebilir. İyileşme süreci fizyoterapistin önerdiği egzersizlerle desteklenirse bebeğin motor becerileri daha hızlı gelişebilir.   

Sıkça Sorulan Sorular 

Hipertoni ne demektir? 

Hipertoni, kasların normalden fazla gergin ve sert olması durumudur. Kas tonusunun artışı hareketlerin kısıtlanmasına, reflekslerin anormal şekilde gelişmesine ve ağrıya neden olabilir. Hipertoni, beyin, omurilik ya da sinir sistemiyle ilgili bir sorundan kaynaklanabilir. Bebeklerde hipertoni nörolojik gelişim bozukluklarının belirtisi olabilir. Hipertoni erken teşhis edildiğinde uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir.  

Hipotoni ve hipertoni nedir? 

Hipotoni ve hipertoni kas tonusu ile ilgili iki zıt durumdur. Kas tonusu, kasların dinlenme halinde bile gergin olmasını ifade eder. Hipotoni kas tonusunun normalden düşük olmasıdır. Bebeklerde hipotoni gelişimsel gecikmelere neden olabilir. Hipertoni ise kas tonusunun normalden fazla olması durumudur. Bebeklerde hipertoni refleks bozukluklarına yol açabilir. 

Hipertoni nedenleri nelerdir?

Hipertoni kasların sürekli olarak gergin olduğu bir durumu ifade eder. Bu durum bebeklerde ve yetişkinlerde farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Bebeklerde hipertoninin yaygın nedenleri arasında; serebral palsi, beyin ya da omurilik enfeksiyonları ve genetik faktörler bulunur. Yetişkinlerde ise inme, travmatik beyin hasarı ve parkinson hastalığı hipertoniye neden olabilir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.