Metatarsalji, ayak önü ağrısı olarak da bilinen ortopedik bir sağlık sorunudur. Genel olarak ayağın çok fazla kullanılmasına bağlı olarak gelişen bu durum, metatarsal kemiklerin ayak parmakları ile birleştiği yerde ve ayak tabanında bazı semptomlara neden olur. Bu semptomlar arasında ağrı ve yanma yer alır. Aynı zamanda metatarsalji, bu semptomlarla karakterize edilen iltihaplanma durumu olarak da tanımlanabilir. 

Metatarsalji Nedir?

Metatarsalji, ayak tabanından ayak parmaklarına bağlanan beş metatarsal kemiklerin olduğu bölgede meydana gelen iltihaplanma durumudur. Bu bölgede meydana gelen iltihaplanma genellikle ağrı ve yanmaya neden olur. Koşma ya da yürüme esnasında belirtiler şiddetlenirken, dinlenme sürecinde bu şikayetlerin şiddetinde azalma görülür. 

Metatarsaljiye neden olan birden fazla etmen vardır. Bu etmenler arasında ayaklardaki anatomik bozukluklar yer aldığı gibi tercih edilen ayakkabılarda yine metatarsaljiye neden olur. Öte yandan atletizm ya da koşu gibi spor dalları ile ilgilenen kişilerde de yine bu sağlık sorunu kendini gösterebilir.

Metatarsalji Neden Olur?

Metatarsaljiye neden olan etmenler şu şekilde sıralanabilir;

• Ayakların Aşırı Kullanımı: Bu durum genel olarak sporcular için geçerlidir. Koşu ya da atletizmin yanı sıra tenis gibi ayağın fazla kullanılmasına ve zıplama gibi aktiviteleri içeren spor dalları ile ilgilenen kişilerde de yine metatarsalji meydana gelebilir
• Yüksek Topuklu Ayakkabı: Yüksek topuklu ayakkabılar, metatarsal kemiklere gereğinden fazla yük binmesine neden olur. Bu durum metatarsaljiye neden olan etmenler arasında yer alır
• Fazla Kilo: Aşırı kilolu olmak ya da obezite gibi sağlık sorunlarına sahip olmak, ayaklara fazla yük binmesine neden olur. Bu da metatarsal kemiklerde iltihaplanmaya neden olur
• Ayak Bileği ya da Aşil Tendonu Sertliği: Ayak bileğinde ya da Aşil tendonunda meydana gelen sertlik, ayaklara gelen basıncın eşit bir şekilde dağılmasını engeller. Bu da metatarsal kemiklerde ekstra strese neden olur
• Morton Nöroması: Morton metatarsaljisi olarak da bilinen bu durum, metatarsal kemikler arasında uzanan sinirlerden birinin etkilenmesidir. Bu durum iki ayak parmağı arasında uyuşmaya ya da karıncalanmaya neden olur. Önlem alınmaması halinde metatarsaljiyi meydana gelir
• Pençe Ayak: Pes Cavus olarak bilinen bu durum, ayağın yüksek bir kemere sahip olmasıdır. Ayağa basınç uygulandığında da düzleşme meydana gelmez ve bu durum metatarsal kemiklerde ağrı ve yanmaya neden olur
• Çekiç Parmak: Çekiç parmak ya da pençe parmak olarak tanımlanan pozisyon bozukluğu, ayak parmaklarındaki üç eklemin anormal bir yapıya sahip olmasıdır. Metatarsal kemikle bağlantılı olan eklemin yukarı doğru bükülmesi, ayak parmağında yer alan orta eklemin aşağı doğru bükülmesi ya da parmaklarda yer alan üç eklemin de aşağı doğru bükülmüş olması pençe ayak semptomları arasında yer alır
• Başparmak Çıkıntısı: Birçok kişide var olan başparmak çıkıntısı, ayak başparmağının taban ekleminin deformasyona uğramasıdır
• Ameliyat Geçmişi: Kişinin daha önce başparmak ameliyatı geçirmiş olması metatarsaljiye neden olan etmenler arasında yer alır
• Metatarsal Kemikte Stres Çatlağı: Genellikle aşırı kullanıma bağlı olarak meydana gelen stres çatlağı ya da kırığı, metatarsaljiye neden olur
• Freiberg Hastalığı: Bu durum, ikinci metatarsal kemiğin bir kısmının ölmesidir. Bu durum osteonekroz olarak ifade edilir
• Artrit: Artrit ya da gut hastalığı metatarsaljiye neden olabilir
• Diyabet: Şeker hastalığı, ayaklarda bulunan sinirlere zarar verebilir. Bu da yine metatarsaljiye neden olabilmektedir

Metatarsalji Belirtileri Nelerdir?

Metatarsalji, ayak parmaklarının alt kısmında meydana gelen ağrı ile kendini hissettirir. Bu belirtinin yanı sıra iltihaplanma ve şişlik meydana gelir. Öte yandan metatarsaljinin neden olduğu diğer semptomlar ise şu şekilde sıralanabilir;

• Ayak topuğunda hissedilen yanma ve ağrı
• Ayak parmaklarında meydana gelen uyuşma ya da karıncalanma hissi
• Ayakkabı kullanımında, ayakkabı içerisinde kum ya da taş varmış gibi hissetmek
• Ayak parmaklarında uyuşma
• Çıplak ayak ile sert zemine basmakta zorlanmak
• Ayaklarda meydana gelen ağrının tek bir bölgede olması ya da direkt olarak tarak kemiklerinde hissedilmesi
• Ayağın alt kısmına nasır oluşumları

Metatarsalji Tanısı Nasıl Konur?

Metatarsalji tanısı için ilk olarak uzman hekimler kişilerin tıbbi öykülerini bilmek ister. Bu aşamadan sonra kişilerin yaşadığı semptomlar dikkate alınır ve fiziki muayene gerçekleştirilir. Fiziki muayenenin ardından hekimler kişilerden ayak röntgeni çektirmesini talep eder. Ayak röntgeni ile tarak kemikleri ve tüm ayak bölgesindeki kemik yapıları net bir şekilde görülebilir.

Ayak röntgeninin haricinde uzman hekimler yumuşak dokuların net bir şekilde görüntülenebilmesi adına ultrason ve manyetik rezonans gibi görüntüleme tekniklerinden de yararlanacaktır. Bu sayede ayak yapıları ve meydana gelen deformasyonlar daha net bir şekilde görülebilir ve tanı konulması daha kolay bir hal alır.

Tüm bu görüntüleme tetkiklerinin haricinde; şeker, gut ya da artrit gibi hastalıkların elenmesi için de uzman hekimler hastalarından kan testi talep edebilir. 

Metatarsalji Tedavisi Nasıl Yapılır?

Metatarsalji tedavisi için cerrahi operasyon seçeneği hekimlerin en son başvuracağı yöntemdir. Cerrahi operasyona gelmeden önce metatarsalji için tercih edilen tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanmaktadır;

• Dinlenme
• Soğuk kompres uygulamaları
• Ayağın yüksek bir yerde tutulması
• Şiddetli ağrının hafifletilmesi için ağrı kesici
• Ayak bileği için özel olarak belirlenen egzersizlerin yapılması
• Gerekli görülmesi halinde ayakkabı değişimleri
• Tabanlık kullanımı
• Fazla kiloların verilmesi
• Fizik tedavi

Bu tedavilerin yanı sıra metatarsaljiye neden olan farklı bir sağlık sorunu var ise uzman hekimler ilk olarak bu sağlık sorunun tedavi edilmesi için bir program oluşturacaktır. Örneğin; şeker hastalığı ya da obezite gibi sorunların olması halinde tedavi programı değişiklik gösterecektir. 

Metatarsalji Önlenebilir mi?

Metatarsaljinin önlenebilmesi için bazı sağlık sorunlarının listeden çıkartılması gerekir. Örneğin; pençe ayak durumu söz konusu ise metatarsaljinin önlenmesi mümkün değildir. Bunun haricinde diğer nedenlerden dolayı meydana gelebilen metatarsaljinin önlenmesi mümkündür. Bunun için dikkat edilmesi gereken unsurlar şu şekilde sıralanabilir;

• Doğru ayakkabı seçiminin yapılması
• Ayakkabıların, ayak anatomisine uygun topuklara sahip olması
• Koşma ya da düzenli yürüyüşlerde tercih edilecek spor ayakkabıların ayağı en iyi şekilde kavraması
• Fazla kilolardan kurtulmak
• Diyabet için gerekli önlemlerin alınması

Metatarsalji Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Metatarsalji En Çok Kimlerde Görülür?

Metatarsalji; çukur taban, tarak kemiği boylarının eşitsizliği, pençe ayak sorunu, başparmak çıkıntısı, geçirilmiş kırıklar ve basma kusurlarına sahip olan kişilerde daha sık görülür. Bunun yanı sıra şeker hastalığı, fazla kilo, Aşil tendonu ile ilgili sorunlar, gut, romatoid, artrit, sesamoidit, travma ya da stres kırıkları gibi tıbbi geçmişe sahip olan kişilerde de yine metatarsalji görülebilir.

Metatarsalji Egzersizleri Nelerdir?

Metatarsalji egzersizlerinin uzman fizyoterapistler tarafından planlanması gerekir. Fizyoterapistler, kişilerin sorunlarını göz önüne alarak, kişiye özel egzersiz programları oluşturur. Uzman kişilerin planladığı ve önerdiği egzersizlerin haricinde uygulamalar yapmak, durumun daha da kötüye gitmesine neden olabilir. Bu nedenle egzersiz programı için mutlaka fizyoterapistler ile görüşülmesi gerekir. 

Metatarsalji Ortopedik Tabanlıkla Düzelir mi?

Metatarsalji tedavi yöntemleri arasında ortopedik tabanlık kullanımı yer alır. Ancak bu durumun uzman hekimler tarafından önerilmesi gerekir. Ortopedik tabanlık temin etmek için özel medikal tabanlık yapabilen kuruluşların tercih edilmesi son derece önemlidir. Aynı zamanda bu yerlerin ayakların anatomik yapısına ve mevcut soruna uygun şekilde tabanlıkların hazırlandığından emin olunması gerekir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.