Chagas, trypanosoma cruzi adlı bir parazitin neden olduğu enfeksiyonel bir hastalıktır.

Triatomine böcekleri tarafından taşınan bu parazitler, böceklerin dışkılarıyla rahatlıkla bulaşabilir. Triatomine böcekleri, ısırdıkları bölgeye dışkılarını bıraktıkları zaman parazitin doğrudan bölgeye yayılmasına neden olabilir.

Chagas Hastalığı Nedir? Chagas Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Chagas hastalığı, Trypanosoma cruzi parazitinin neden olduğu, özellikle Latin Amerika'da yaygın olan bir enfeksiyondur.

Parazit açık yaradan veya yüze temas yoluyla dağılabilir. Kardiyak komplikasyonlar ile kendini gösterir. 

Chagas hastalığı, enfekte olmuş bir kişinin kanı ile temasa geçilmesi durumunda da bulaşabilir. Tropikal hastalıklar içerisinde yer alan chagas, enfekte bir kişiden alınan kan ile başka bir kişiye yayılabilir. Aynı şekilde enfekte olmuş organ nakli ile de bulaşma mümkündür. 

Chagas hastalığı, hamile kadınlardan bebeklerine geçebilir.

Vertical transmission adı verilen bu bulaşma şekli, plasenta yoluyla trypanosoma cruzi adlı parazitin fetusa geçmesi ile gerçekleşir. Bunun sonucunda, bebek doğduğu zaman doğumdan hemen sonra chagas hastalığın genel belirtilerine rastlanabilir.

Özellikle akut döneminde ateş, şişlik, yorgunluk gibi belirtileriyle kendini göstermeye başlar. 

Chagas hastalığı, enfekte su ve gıda yoluyla da bulaşabilir, bu nedenle tropikal bölgelerde su ve gıda hijyenine dikkat edilmesi gereklidir. Aynı zamanda enfekte kişiden sağlık çalışanlarına bulaşma riski de bulunur. Sağlık çalışanlarının, koruyucu ekipman kullanmadan enfekte kan doğrudan temas etmeleri durumunda bulaşma riski oldukça fazladır. 

Diğer nadir bulaşma yolları arasında; cinsel yolla temas, enfekte hayvanlardan bulaşma yer alabilir.

Bulaşma riskini azaltmak için hijyenik koşulların iyileştirilmesi, düzenli olarak böcek kontrollerinin yapılması ve kan bağışı ya da organ nakli taramaları gibi önlemlerin alınması tavsiye edilir. 

Chagas Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Chagas hastalığı, akut ve kronik olmak üzere iki evrede kendini gösterebilir.

Her iki evre farklı seviyelerde belirtilerle ortaya çıkabilir. Trypanosoma cruzi adlı parazitin yol açtığı bu hastalık, parazitin vücuda girmesiyle gelişebilir.

Çoğu zaman triatomine böceklerinin dışkısıyla bulaşan bu parazitler, dünya genelinde artmakta olan göç ve seyahat ile birçok bölgeye yayılabilir.

Chagas hastalığı akut dönem belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Gözde şişlik
• Enfeksiyon hastalıkları
• Ateş
• Yorgunluk, halsizlik
• Şişlikler
• Deride kızarıklık ve döküntü
• Baş ağrısı
• Kas ağrısı
• İştahsızlık
• Hızlı nabız
• İshal

Kronik dönem içerisinde gözlemlenen semptomlar ise hastalığın akut evresinin hemen akabininde başlayabilir.

Bu evrede çoğu zaman belirtiler yavaşça gelişim gösterebilir, hastalar çoğunlukla belirgin bir rahatsızlık hissetmese de ilerleyen aşamalarda sancılı bir sürece girilir.

Başlıca kronik belirtiler; kardiyomiyopati, kalp yetmezliği, aritmiler, megaözofagus, megakolon, kalp aritmileri, nöropatik semptomlar, karaciğer ve böbrek sorunları olarak sıralanabilir.

Chagas hastalığı şüphesi bulunan kişilerin, erken dönemde alanında uzman bir doktora görünmesi ve gerekli testleri yaptırması son derece büyük bir önem taşır. 

Chagas Hastalığı Önlemleri Nelerdir?

Chagas hastalığı, triatomine böceklerinin dışkısıyla bulaşan enfeksiyonel bir hastalıktır.

Bunun yanı sıra kan transfüzyonları, organ nakilleri, hamilelik yoluyla da bulaşabilir. Chagas hastalığının yayılmasını önlemek üzere birkaç tedbir ve önlem alınabilir.

Başlıca bulaşma kaynağı olan triatomine böceklerinin kontrol altına alınması, hastalığın yayılmasını önlemek üzere son derece önemli bir kriterdir.

Bu noktada evlerin korunması üzere düzenli ilaçlama yapılabilir. Buna ek olarak çiftlik hayvanlarının genel sağlıklarının da koruma altına alınması önemlidir. 

Bulaşma yollarından biri de kan transfüzyonları veya organ naklidir. Bu durumda sağlık hizmetlerinde bu yolla bulaşma riskinin göz önünde bulundurulması gerekir.

Kan bağışlarında ve organ nakilleri öncesinde yapılan tarama sayesinde hastalığın bulaşma ihtimali ortadan kaldırılarak chagas önlemi alınabilir. 

Vertical transmission şeklinde tanımlanan annelik yoluyla bulaşma riskini ortadan kaldırmak için ise hamile kadınların chagas hastalığının yaygın olduğu bölgelere seyahat etmeleri durumunda chagas hastalığı için test yaptırmaları gerekebilir.

Hamile kadınlar, antiparaziter tedavi ile doğumdan önce bulaşıcı hastalıklardan kurtulabilir. Bu, direkt olarak fetusu korur ve doğumdan sonra oluşabilecek komplikasyonları önler. 

Tüketilecek olan gıda ve suyun doğru şekilde işlenmesi, su kaynaklarının temizliğinin sağlanması, çevresel önlemler ve hijyenik koşulların dikkate alınmasıyla hastalığın yayılmasını engelleyebilir.

Bu konu ile eğitim alarak farkındalık yaratabilirsiniz. Son olarak seyahat edeceğiniz durumlarda gideceğiniz yerler hakkında detaylı bilgiler elde edebilir, gerekli durumlara karşı bazı tedbirleri alabilirsiniz.

Böylece kişisel hijyen, çevre düzenlemeleri, toplumsal farkındalık ve sağlık sistemin doğru işleyişiyle birlikte bu gibi hastalıkların bulaşma riskini tamamen ortadan kaldırmak mümkündür. 

Chagas Hastalığı Tedavisi Nedir?

Chagas hastalığı tedavisinde, temel hedef çoğu zaman buna neden olan paraziti öldürmek, görülen septomları ise hafifletmek ve organdaki oluşan hasarı azaltmak olabilir.

Bu süreçte antiparaziter ya da semptomatik tedaviye başvurulabilir. 

Chagas hastalığı tedavisinde yaygın olarak ilaç tedavisi uygulanır.

İlaç, bağışıklık sisteminin paraziti yok etmesine yardım ederek çoğalan parazitin önüne geçebilir. Kullanımı çoğu zaman doktor gözleminde 3 ya da 4 hafta kadar sürebilir.

Hastalığın kronik evresinde chagas hastalığı organlara kalıcı hasar verebilir.

Bu nedenle semptomları yönetmek için uygun bir tedavi gerekebilir. Kronik dönemde organ yetersizlikleri, kardiyojenik şok, sindirimsel sorunlarla karşılaşmak mümkündür.

  Tüm bunların yanı sıra beslenme, fiziksel terapi, psikolojik destek alınabilir. İlerleyen zamanda kan testleri ve EKG ile hastanın durumu takibe alınır.

Tedavi edilmediği durumda chagas hastalığı ciddi komplikasyonlarla sağlığınıza büyük hasarlar verebilir. Bu nedenle erken teşhis sonucunda uygun tedavi yöntemleri izlenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Chagas hastalığı nasıl bulaşır?

Chagas hastalığı, triatomine böceklerinde yer alan trypanosoma cruzi adlı parazitle bulaşabilir. Bu böcekler ısırdıkları bölgeye dışkılayarak bu yol ile parazitleri bırakabilir. Ayrıca kan ve organ nakli sırasında, cinsel yolla veya anneden bebeğe bulaşabilir. 

Chagas hastalığının erken teşhisi neden önemlidir?

Erken teşhis ile hastalık tedavi edilebilir, komplikasyonların önüne geçilebilir. Özellikle hastalığın ilk evresi olan akut döneminde antiparaziter tedavi ile birlikte hastalıktan tamamen kurtulabilirsiniz. Erken tedavi, hastalığın ağır ve ciddi semptomlarının kronikleşmesinin önüne geçerek vücuttaki organları koruyabilir.

Chagas hastalığından korunma yolları nelerdir?

Chagas hastalığı, tropikal ortamlarda yer alan triatomine böceklerinden yayılabilir. Buna neden olan etmenler başında ise bu böceklerin taşıdıkları parazit olarak bilinir. Bu nedenle öncelikle seyahatler sırasında yaşam alanlarınızda triatomine böceklerine karşı dikkatli olabilir, önlemlerinizi alabilirsiniz. Böcek ilaçları kullanabilir,böceklerden korunmak üzere birkaç güvenli yollara başvurabilirsiniz. Ayrıca kan ve organ nakli öncesi tarama ile chagas hastalığına karşı tedbir alınabilir, olası durumlar önceden saptanabilir. Hamile kadınlar ise doğum öncesi ve sonrasında tarama testlerine başvurabilir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.