Osgood Schlatter büyüme çağındaki çocuklar ve ergenlerde dizin alt kısmında ağrı ve şişlik ile kendini gösteren bir kemik rahatsızlığıdır. Özellikle aktif spor yapan gençlerde sıkça görülür. Genellikle diz kapağı tendonunun kaval kemiğine bağlandığı bölgede oluşan bir irritasyon sonucu ortaya çıkar. Sporcu yaralanmaları arasında yaygın olarak rastlanan bu durum çoğunlukla geçici bir rahatsızlık olmakla birlikte tedavi gerektirebilir.

Osgood Schlatter Nedir?

Osgood Schlatter büyüme plaklarının henüz tam olarak sertleşmediği ergenlik döneminde ortaya çıkan bir diz rahatsızlığıdır. Bu problem kaval kemiğinin üst kısmında, diz kapağı tendonunun bağlandığı bölgede ağrı ve şişlik ile kendini gösterir. Daha çok 10-15 yaş arası aktif çocuklarda ve gençlerde görülür. Spor aktivitelerinde aşırı yüklenme ve tekrar eden hareketler bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına neden olabilir.

Osgood Schlatter çoğunlukla bir bacakta görülse de bazı durumlarda her iki dizde de semptomlara rastlanabilir. Dizde şişlik ve ağrı fiziksel aktivitelerle artabilir ve dinlenme ile azalır.

Osgood Schlatter Nedenleri

Osgood Schlatter nedenleri genellikle fiziksel aktiviteye bağlı olarak ortaya çıkar. Osgood Schlatter’e yol açabilecek başlıca nedenleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

1. Büyüme Dönemi: Ergenlik çağında büyüme plaklarının henüz tam olarak gelişmemiş olması kemik ve tendonlarda iritasyona yol açabilir. Büyüme plaklarının hassas olması özellikle aktif/hareketli çocuklarda ve ergenlerde bu bölgenin kolayca tahriş olmasına neden olur. Ani büyüme atakları sırasında kemik ve tendonlar arasında uyumsuzluk oluşabilir bu da söz konusu rahatsızlığı tetikleyebilir.
2. Fiziksel Aktivite: Futbol, basketbol, voleybol gibi zıplama ve koşma gerektiren sporlar diz kapağı tendonuna aşırı yük bindirebilir. Bu aktiviteler tendonun kaval kemiğine sürekli olarak çekiş uygulamasına neden olur. Bu tekrarlayan stres zamanla kemiğin yüzeyinde mikro travmalar ve iltihaplanmaya yol açabilir. Özellikle yoğun antrenman programları genç sporcuların bu rahatsızlığı geliştirme riskini artırır.
3. Tekrarlayan Hareketler: Sürekli zıplama, koşma veya çömelme hareketleri bu rahatsızlığı tetikleyebilir. Özellikle aynı hareketlerin sıkça tekrarlandığı spor dallarında diz eklemine binen yük artar. Örneğin sıklıkla çömelme veya sıçrama gerektiren bir egzersiz programı tendon üzerinde sürekli bir gerilme oluşturur ve bu durum zamanla Osgood Schlatter semptomlarının ortaya çıkmasına yol açar.
4. Genetik Yatkınlık: Ailede benzer rahatsızlıkların olması bu problemin gelişme riskini artırabilir. Genetik faktörler bireyin kemik yapısının veya bağ dokusunun hassasiyeti üzerinde etkili olabilir. Özellikle genetik yatkınlığı olan bireyler, büyüme döneminde Osgood Schlatter yaşama konusunda daha yüksek bir risk taşır.
5. Hatalı Spor Teknikleri: Doğru spor tekniklerinin kullanılmaması ve yetersiz ısınma Osgood Schlatter’i tetikleyebilir. Spor öncesi uygun ısınma hareketlerinin yapılmaması veya aşırı yüklenme diz bölgesine gereksiz bir stres uygulayarak Osgood Schlatter’a zemin hazırlar.

Bu nedenler genellikle spor yapan gençlerde rahatsızlığın daha sık görülmesine yol açar. Özellikle büyüme çağındaki aktif çocuklar sporcu yaralanmaları nedeniyle risk altındadır. Ayrıca yeterince dinlenmeden sürekli antrenman yapmak diz bölgesindeki dokuların iyileşmesini engelleyerek rahatsızlığın ilerlemesine neden olabilir.

Tüm bu nedenler ile birlikte kişinin yanlış ayakkabı kullanımı da Osgood Schlatter için önemli bir etken olarak görülür. Destekleyici olmayan ayakkabılar spor sırasında dizlere aşırı baskı uygulayabilir. Bu durum özellikle uygun olmayan zeminlerde yapılan egzersizlerle birleştiğinde diz kapağı tendonunu oldukça zorlayabilir. Bu sebeple uygun spor ekipmanlarının kullanılması bu tür problemlerin önlenmesine yardımcı olabilir.

Osgood Schlatter Belirtileri

Osgood Schlatter belirtileri genellikle diz kapağı altındaki ağrı ve şişlikle başlar. Bu belirtiler rahatsızlığın şiddetine ve aktivite düzeyine bağlı olarak değişebilir. Osgood Schlatter belirtileri şöyledir:

• Diz Ağrısı: Dizin ön kısmında özellikle diz kapağının hemen altında hissedilen diz ağrısı en yaygın belirtidir. Bu ağrı genellikle spor sırasında veya hemen sonrasında daha şiddetli hale gelir ve dinlenme ile azalır. Özellikle koşma, zıplama ve çömelme gibi hareketler sırasında yoğunlaşır.
• Dizde Şişlik: Dizin alt kısmında şişlik ve hassasiyet görülebilir. Bu durum kaval kemiğinin üst kısmındaki büyüme plaklarında meydana gelen iltihaplanma ile ilişkilidir. Şişlik çoğunlukla fiziksel aktivite sonrası daha belirgin hale gelir ve bu bölgedeki hassasiyet dokunulduğunda rahatsızlık yaratabilir.
• Hareket Kısıtlılığı: Ağrı nedeniyle dizin tam olarak bükülmesi veya uzatılması zorlaşabilir. Hareket kısıtlılığı günlük aktiviteleri etkileyebilir ve diz ekleminin çevresindeki kaslarda gerginlik yaratabilir. Bu durum uzun süre oturma veya merdiven çıkma gibi hareketleri zorlaştırabilir.
• Kemik Çıkıntısı: Kaval kemiğinin üst kısmında bir çıkıntı oluşabilir ve bu bölgeye dokunulduğunda hassasiyet hissedilebilir. Çıkıntı genellikle büyüme plaklarındaki tekrarlayan stres nedeniyle oluşur ve zamanla daha belirgin hale gelebilir.

Bu belirtilerin fiziksel aktiviteyle arttığı ve dinlenme ile hafiflediği görülür. Ancak daha ileri vakalarda günlük aktiviteleri bile zorlaştırabilir. Örneğin okula yürüyerek gitmek veya sıradan bir koşu bile yoğun acı hissi yaratabilir.

Tüm bu belirtilere ek olarak bazı vakalarda diz çevresindeki kaslarda güçsüzlük veya gerginlik hissi gözlemlenebilir. Özellikle kuadriseps kaslarının sıkışması veya kısalması diz kapağı üzerindeki baskıyı artırarak semptomların şiddetlenmesine yol açabilir. Bu durum dizin stabilitesini etkileyerek uzun süreli problemleri beraberinde getirebilir.

Osgood Schlatter belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hafif vakalarda yalnızca egzersiz sırasında ağrı hissedilirken daha ciddi durumlarda sürekli bir rahatsızlık söz konusu olabilir. Özellikle tedavi edilmeyen vakalarda diz çevresindeki dokularda kronik hassasiyet ve kalıcı kemik çıkıntıları oluşabilir. 

Osgood Schlatter Tedavisi

Osgood Schlatter tedavisi hastalığın şiddetine bağlı olarak belirlenir. Tedavinin temel amacı ağrıyı azaltmak ve dizdeki iritasyonu kontrol altına almaktır. Osgood Schlatter için yaygın tedavi yöntemleri şöyledir:

• Dinlenme ve Aktivite Kısıtlaması: Fiziksel aktivitelerin geçici olarak durdurulması dizin iyileşmesine yardımcı olur. Özellikle ağrının şiddetlendiği dönemlerde dinlenmek önemlidir.
• Buz Uygulaması: Buz uygulaması dizdeki ağrı ve şişlik için etkilidir. Buzu ince bir bezle sararak günde birkaç kez uygulamak faydalıdır.
• Fizik Tedavi: Fizik tedavi dizin güçlenmesine ve esnekliğinin artmasına yardımcı olur. Özellikle kuadriseps ve hamstring kaslarının gerilmesini sağlayan egzersizler semptomların hafifletilmesinde önemlidir.
• Destekleyici Ekipmanlar: Dizlik veya bantlama gibi destekleyici ekipmanlar hastalık sürecinde kullanılabilir.
• İlaçlar: Ağrıyı ve şişliği azaltmak için ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Uzman Desteği: Tedavi sürecinde spora dönüş zamanlamasının bir uzman desteği ile dikkatle planlanması tavsiye edilir. Rahatsızlık tamamen iyileşmeden spora dönmek semptomların kötüleşmesine neden olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Osgood Schlatter kalıcı bir rahatsızlık mıdır?

Osgood Schlatter genellikle geçici bir rahatsızlıktır. Doğru tedavi ve dinlenme ile büyüme döneminin sonunda semptomlar tamamen kaybolur. Ancak tedavi edilmediği durumlarda kalıcı kemik çıkıntısı oluşabilir.

Osgood Schlatter hangi sporcuları etkiler?

Futbol, basketbol, voleybol ve koşu gibi sporlarla ilgilenen genç sporcular Osgood Schlatter nedenleri açısından risk altındadır. Bu sporlar diz kapağına tekrarlayan stres uygulayarak rahatsızlığı tetikleyebilir.

Osgood Schlatter hastalığında fizik tedavi herkes için gerekli midir?

Fizik tedavi semptomların şiddetine bağlı olarak gerekli olabilir. Kas güçlendirme ve esneklik kazandırma amacıyla fizik tedavi programı önerilebilir. Hafif vakalarda ise dinlenme yeterli olabilir.

Osgood Schlatter tedavisinde cerrahi müdahale gerekli midir?

Çoğu durumda cerrahi müdahale gerekmez. Ancak çok nadir durumlarda ciddi kemik deformiteleri veya kalıcı semptomlar için cerrahi düşünülür. Bu durumlarda ilgili ortopedi doktoru en uygun tedavi yöntemini belirler.

Osgood Schlatter rahatsızlığında spor yapmaya devam edilebilir mi?

Semptomların şiddetine bağlı olarak bazı spor aktiviteleri sınırlanabilir. Özellikle ağrı hissedilen dönemlerde spora ara vermek önemlidir. Spora dönüş zamanlamasının doktor ve fizyoterapist önerisi ile planlaması tavsiye edilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.