Perkütan nefrolitotomi kısaca böbrek taşının çıkarılmasını sağlayan bir işlemdir. Böbrek taşları, böbrek veya üreterde sıkışan çakıl benzeri kütlelerdir. Kalsiyum, oksalat, sistin, ürik asit gibi maddeler idrarda biriktiğinde ya da yoğunlaştığında gelişirler. Küçük kristal yapılarının birikmesi sonucu vücutta böbrek taşları oluşmaktadır.

, kendi kendine geçemeyecek kadar büyük olan, çok fazla ağrıya ya da enfeksiyona neden olan böbrek taşlarının cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Böbrek fonksiyonunu bozan taşların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.

Bir taş, idrarın böbrekten mesaneye geçişini engellerse semptomlar ortaya çıkar. Alt karın bölgesinde veya yan taraflarda (kaburgalar ve kalçalar arasında) şiddetli ağrılar oluşabilir. İdrarda kan da görülebilir. Taşın cerrahi olarak çıkarılması semptomları hafifletir ve idrar akışının normale dönmesini sağlar.

Perkütan Nefrolitotomi (PCNL) Nedir?

 çıkarılma yöntemlerinden biri de perkütan nefrolitotomidir. Perkütan nefrolitotomi, oluşan böbrek taşlarının ilaç tedavisi gibi uygulamalara cevap vermemesi halinde yapılan bir cerrahi müdahaledir. Kendi başına düşmeyen büyük böbrek taşlarını çıkarmak için uygulanır.

, çoğunlukla 20 milimetreden büyük veya boynuzsu taşları (idrar yolu enfeksiyonlarıyla ilişkili büyük, dallanan taşlar) olan hastalarda kullanılır. Perkütan, işlemin deri yoluyla gerçekleştiği anlamına gelir. Nefrolitotomi ise böbrekte oluşan böbrek taşının çıkarılmasıdır. Genellikle böbrek taşını iyileştirmek için diğer yöntemler başarısız olduğunda veya mümkün olmadığında perkütan nefrolitotomi (PCNL) işlemi yapılabilir.

Perkütan nefrolitotomi işleminin tamamlanması üç ila dört saat arasında sürmektedir. Riskler arasında idrarda kan, kan pıhtıları, enfeksiyon ve iyileşme sorunları bulunur. Yapılan cerrahi müdahale sonrasında iyileşmenin sağlanabilmesi için iki ila dört hafta geçmesi gerekir.

Perkütan nefrolitotomi, daha az komplikasyona sahip, vücuda daha az etki eden ve açık ameliyata göre daha hızlı iyileşme sağlayan minimal invaziv bir cerrahi işlemdir.

Çoğu böbrek taşı kendiliğinden düşer ve ameliyat gerektirmez. Kendiliğinden düşmeyecek kadar küçük bir böbrek taşı olması halinde başlangıçta şok dalgası litotripsi veya lazer üreteroskopi yapılabilir. . Fakat böbrek taşının kendiliğinden düşmemesi halinde ve böbrek taşının şok dalgası litotripsi veya lazer üreteroskopi ile tedavi edilemeyecek kadar büyük olan hastalarda perkütan nefrolitotomi işlemi yapılabilir.

Perkütan Nefrolitotomi (PCNL) Nasıl Yapılır?

Böbrek taşı ameliyatı, böbrek taşının ya bütün olarak ya da parçalar halinde çıkarılmasıdır. Böbrek taşları, fiziksel olarak çıkarıldığı gibi vücuttan atılabilecek şekilde parçalanarak da çıkarılabilir.

Perkütan nefrolitotomi işlemi ürolog tarafından yapılır. Böbreklere ulaşarak böbrek taşını çıkarmak için sırttan ya da yan taraftan küçük bir kesi açılarak perkütan nefrolitotomi uygulaması yapılır.

Perkütan nefrolitotomi öncesinde hastanın genel sağlık durumu kontrol edilerek ateş, nabız ve kan basıncı ölçülür. İşlem öncesinde doktorunuza kullandığınız bitkisel besin destek ürünleri, iltihap giderici ilaçlar, kan sulandırıcılar gibi reçeteli ve reçetesiz ilaçların bildirilmesi gerekir. Çünkü bu tür ilaçlar kanama riskini artırabilir. Ayrıca herhangi bir yiyecek ya da maddeye karşı alerjinizin olup olmadığını perkütan nefrolitotomi işlemi öncesinde bildirmeniz önemlidir.

Perkütan nefrolitotomi ameliyatından önceki gece yarısından sonra hiçbir şey yememeli veya içilmemelidir. İlaç almanız gerekiyorsa, bunları küçük bir yudum suyla almalısınız. İşlem öncesinde böbrek taşını daha iyi görebilmek için görüntüleme testleri de istenebilir. Ameliyattan önce; BT (bilgisayarlı tomografi) taraması,  ve röntgen gibi görüntüleme teknikleri istenerek böbrek taşının konumu netleştirilir.

Perkütan nefrolitotomi işlemi yapılırken genellikle hasta, karnının üzerine (yüzüstü) yatar. Böylece cerrahi işlemi yapacak olan sağlık personeli böbreğe sırt bölgesinden erişebilir. Ancak, yapılacak perkütan nefrolitotomi işleminin uygulanma şekline göre sırt üstü (supin) veya hastanın yan tarafının altına bir yastık konarak sırt üstü (modifiye supin) de konumlanması sağlanabilir.

Hasta, cerrahi işlem öncesi genel anestezi ile uyutulur. Perkütan nefrolitotomi işlemi süresince hasta uyanık olmaz, hareket etmez ve herhangi bir ağrı hissetmez.

Anestezi işlemi sonrası hastanın uyuması ile perkütan nefrolitotomi işlemine başlanarak yaklaşık 1 cm veya daha küçük boyutta kesi açılır. Açılan kesi boyunca böbreğe koruyucu bir kılıf takılır. Daha sonra böbrek taşını bulmak ve çıkarmak için kılıfın içine küçük bir video kamera (nekroskop) yerleştirilir. Bazı durumlarda, ürolog taşı çıkarmadan önce daha küçük parçalara ayırmak için bir lazer veya şok dalgası cihazı (litotriptör) kullanabilir.

Böbrek taşını çıkardıktan sonra ürolog bir drenaj tüpü veya üreteral stent takabilir. Bunlar idrarın boşaltılmasına yardımcı olur ve iyileşmeyi destekler. Daha sonra cilt kesilerini kapatmak için dikiş atılır. 

Perkütan Nefrolitotominin (PCNL) Riskleri Nelerdir?

Perkütan nefrolitotomi işlemi cerrahi bir müdahaledir. Her cerrahi müdahalede olduğu gibi perkütan nefrolitotomi işleminde de bazı riskleri ortaya çıkabilir. Perkütan nefrolitotomi işlemi sonrası oluşabilecek risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir;

• Anesteziden kaynaklanan riskler oluşabilir
• İyileşme sorunları ortaya çıkabilir
• Enfeksiyon
• )
• Kan pıhtıları
• Ameliyat bölgelerinde sıvı birikmesi (seroma)
• Böbrek hasarı
•  ya da komplike idrar yolu enfeksiyonu
• Böbrek taşının çıkarılamaması gibi faktörler perkütan nefrolitotomi işleminin riskleri olabilir.

Perkütan Nefrolitotominin (PCNL) Sonrası İyileşme Süreci

Perkütan nefrolitotomi uygulaması sonrasında açılan kesi bölgelerine dikiş atılarak bandaj ile kapatılması sağlanır. Çıkan böbrek taşları yapısal olarak incelenmek üzere laboratuvara gönderilebilir. Yapılan inceleme sonucunda böbrek taşının bileşimi belirlenerek neden oluştuğu hakkında bilgi sahibi olunur. Çıkan sonuçlara göre yeniden böbrek taşı oluşumu önlenmesi için tedbir alınabilir.

Ameliyat sonrasında hastalar, hastanede genel sağlık durumunun kontrol edilebilmesi için bir gün gözetim altında tutulabilir. Bu süreç içerisinde ağrı kesici ilaçlar verilerek ağrı kontrolü sağlanmış olur. Perkütan nefrolitotomi sonrasında bir veya iki hafta süresince idrar içerisinde düşük miktarda kan gözlemlenebilir. Bu durumdan endişelenmenize gerek yoktur, yapılan cerrahi işlemden sonra normal karşılanmaktadır.

İdrar yollarını sürekli temizlemek için günlük bol su tüketimi gerekir. Böbrek taşının türüne bağlı olarak reçete edilen ilaçların aksatılmadan kullanılması önemlidir.

Böbrek taşının türüne bağlı olarak beslenme alışkanlığında değişiklikler yapılabilir. Hayvansal protein ve şekerle tatlandırılmış yiyecekler ve içeceklerin tüketimi sınırlandırılabilir. Bol meyve ve sebze tüketimi yapılmalıdır.

Perkütan Nefrolitotomi (PCNL) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Perkütan Nefrolitotomiden Sonra Ortaya Çıkan Komplikasyonlar Nelerdir?

Perkütan nefrolitotomi işleminden sonra hastalarda bazı komplikasyonlar oluşabilir. Kesi yerinde yoğun kanama, ketçaba benzeyen kan pıhtıları, idrarda koyu renkli kan (hematüri), 38 santigrat derece veya daha , enfeksiyon, titreme, artan ağrı gibi semptomlar perkütan nefrolitotomi işleminden sonra ortaya çıkan komplikasyonlar olabilir. Bu tür komplikasyonlar oluştuğunda zaman kaybetmeden doktorunuza danışmanızda fayda vardır.

Perkütan Nefrolitotomi Sonrası İyileşme Ne Kadar Sürer?

Perkütan nefrolitotomi işlemi uygulanan hastalar bir hafta sonra normal yaşamsal faaliyetlerine dönebilirler. Ancak tam olarak iyileşmenin sağlanması iki ile dört hafta içerisinde gerçekleşebilir. İyileşme sürecinde ağır kaldırmaktan ve yorucu egzersizlerden kaçınmak önemlidir. 

Perkütan Nefrolitotominin Avantajları Nelerdir?

Perkütan nefrolitotominin başlıca avantajı, kendi kendine geçmeyen veya diğer tedavilerle çıkarılamayan böbrek taşlarını çıkarmasıdır. Ayrıca minimal invaziv bir işlemdir. Minimal invaziv cerrahiler, açık cerrahilerden daha hızlı iyileşir.

Perkütan Nefrolitotomi Ağrı Yapar mı?

Perkütan nefrolitotomi işlemi çoğu insan için orta düzeyde ağrı oluşturmaktır. Bunun için ağrı kesiciler reçete edilebilir. Bir drenaj tüpü takıldıysa çıkarıldıktan sonra ağrıların azalması gerekir. Perkütan nefrolitotomi uygulamasında yapılan üreteral stent, ameliyatın en ağrılı kısmını oluşturmaktadır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.