Proliferatif endometrium (endometrial hiperplazi), hormonlarda oluşan dengesizliğe bağlı olarak rahim astarında meydana gelen kalınlaşmadır. Endometrial hiperplazi, ağır adet dönemleri, lekelenme ve  sonrası kanama gibi çeşitli semptomlara yol açabilir. 

Risk faktörleri değişse de, östrojen hormonunun çok fazla olmasına neden olan bazı durumlar endometrial hiperplaziye yol açabilir

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Nedir?

Endometrial hiperplazi, rahim astarının (endometrium) çok kalınlaşmasıdır. Endometrium,  dönemi sırasında dökülen astardır. Ayrıca, bir fetüsün hamilelik sırasında büyüdüğü dokudur. 

Endometrial hiperplazi, endometrial astardaki hücre değişikliklerinin türlerine göre sınıflandırılır. Bazı endometrial hiperplazi türleri kanser riskini büyük ölçüde artırabilir.

Endometrial hiperplazi nadir görülür. En sık menopoza geçiş yapan ya da menopozu yeni tamamlayan kişilerde (adet görme bırakıldığında) görülür.

Her türlü hiperplazi, anormal ve ağır kanamaya neden olabilir. Ortaya çıkan bu kanamalar kansızlığa yol açabilir. Vücutta yeterli demir açısından zengin kırmızı kan hücresi olmadığında kansızlık gelişir.

Endometrial hiperplazi çeşitleri şu şekildedir;

Basit veya kompleks endometrial hiperplazi (atipi olmadan): Bu tip endometrial hiperplazide kansere dönüşme olasılığı düşük olan normal görünümlü hücreler bulunur (atipi olmadan, kansere dönüşme olasılığının daha düşük olduğu anlamına gelir). Tedavi gerektirmeyen basit veya kompleks endometrial hiperplazi vakaları olduğu gibi hormon tedavisi ile iyileşebilen hastalarda vardır.

Basit veya kompleks atipik endometrial hiperplazi (atipi ile): Basit veya kompleks atipik endometrial hiperplazide ise kanser olma olasılığı daha yüksektir. Tedavi edilmezse endometrial veya  riskini artırır.

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Belirtileri Nelerdir?

Proliferatif endometrium bazı belirtiler ortaya çıkarabilir. Proliferatif endometrium rahatsızlığında görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

• Anormal  veya adet dönemleri arasında kanamaların olması
• Kısa adet döngüleri (21 günden az)
• Ağır adet kanaması 
• Menopoz sonrası kanama 

Bu semptomların çoğu menopoza geçiş yapan kişilerde yaygındır. Menopoza geçiş genellikle düzensiz adet dönemleri, adet atlamaları ve düzensiz kanamalar anlamına gelir.

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Neden Olur?

Endometrial hiperplazisi olan kişiler çok fazla  ve yeterli progesteron üretmezler. Adet görmede ve gebelikte bu hormonlar oldukça önemlidir. Progesteron hormonu rahmi gebelik sürecine hazırlar. Östrojen ise yumurtlama esnasında endometriyumu kalınlaştırır. Gebe kalınmadığı durumlarda progesteron seviyeleri düşer.  düşüşü, adet dönemi boyunca rahmin astarını dökülmesini tetikler.

Endometrial hiperplazisi olan kişiler çok az progesteron üretirler veya hiç üretmezler. Sonuç olarak, rahim endometrial astarını dökmez. Böylece astar büyüyerek kalınlaşır. Astarı oluşturan hücreler birbirine yakın büyüyebilir ve düzensiz hale gelebilir. Bu da rahim kalınlaşması olan proliferatif endometriuma (endometrial hiperplazi) neden olur.

Proliferatif Endometriumun (Endometrial Hiperplazi) Risk Faktörleri Nelerdir?

Perimenopoz ya da menopozdaki kişilerde endometrial hiperplazi görülme olasılığı daha yüksektir. 35 yaşından küçük kadınlarda nadiren görülür. Ayrıca bazı risk faktörlerine sahip olmak proliferatif endometrium geliştirme riskini de artırmaktadır. Proliferatif endometrium risk faktörleri şu şekildedir;

• Bazı meme kanseri tedavileri (tamoksifen)


• Menopoz dönemine geç girilmesi
• Erken yaşlarda adet görme
• Kolon, rahim ya da yumurtalık gibi kanser türlerinin ailede bulunması
• Safra kesesi hastalığı 
• Östrojen kullanılarak yapılan hormon tedavisi 
• Hiç hamile kalmamış olmak
• Obezite 
• Polikistik over sendromu (PKOS)
• Sigara içmek 
• Tiroid hastalığı 
• Uzun süredir düzensiz adet görme veya adet görmeme öyküsü
• Pelvik ışınlanma öyküsü (pelvise radyasyon uygulanması)
•  veya ilaçlara bağlı olarak bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi faktörler proliferatif endometrium riskini artırmaktadır. 

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Nasıl Teşhis Edilir?

Endometrial hiperplaziye bağlı belirtilerin ortaya çıkması sonrasında uzman bir kadın doğum uzmanına muayene olmanız gerekir. Yapılan muayene ile belirtilerin tanısını koyarak rahimde meydana gelen kanamaların kaynağını belirlemek için bazı test ve tahliller istenebilir. Proliferatif endometriumun teşhis edilmesinde istenebilecek test ve tahliller şu şekildedir;

Endometriyal biyopsi: Bu tür biyopsi işleminde rahim iç zarından az miktarda doku örneği alınır. Alınan doku örneği mikroskop ile incelenerek herhangi bir anormal durumun olup olmadığı araştırılabilir. Böylece kanserli dokunun varlığı belirlenebilir. Biyopsi işlemi kramp ve ağrı gibi rahatsızlıklara neden olabilir.

Histeroskopi: Histereskop işlemi, dilatasyon ve küretaj ya da biyopsi ile birlikte gerçekleştirilebilir. Histereskop ile rahim ağzına ve rahim içine bakılır. Histereskop, ince yapılı ve ışıklı tıbbı bir alettir. Histeroskopi ile endometrial boşluktaki anormallikler görülerek şüpheli doku alanlarından biyopsi alınabilir.

Transvajinal pelvik ultrason: Bu görüntüleme prosedürü, pelvik boşluğun ve içindeki organların görüntülerini üretmek için ses dalgalarını kullanır. Rahimden kaynaklanan normal kanamanın nedenlerini bulmak için kullanılabilir.

Kan testleri: Bazı kan testleri anormal kanamanın nedenlerini saptamak amacıyla yapılabilir. 

Yapılan test ve tahliller sonucu ile fiziksel muayene birlikte değerlendirilir. Değerlendirme sonucu hastada kanser geliştirme riski ya da herhangi bir rahim hastalığının olup olmadığı belirlenir.

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Tedavisi

Endometrial hiperplazi vakalarının çoğunda progestin kullanımı ile tedavi gerçekleştirilir. Endometriyumdaki aşırı östrojenin kalınlaştırıcı etkisini dengelemek için progestin kullanımı önemlidir. Özellikle takip ve yaşam tarzında yapılan değişikliklerin fayda etmediği, anormal rahim kanamalarının olduğu vakalarda progestin tedavisi önerilebilir.

Progestin, vücutta eksik hormon olan progesteronun ilaç halidir. Progestin; ağızdan progesteron tedavisi (hap yutulur), progesteron içeren rahim içi araç (RİA), enjeksiyon, vajinal krem ya da jel kullanımı ile alınabilir.

Progestin tedavisi ile sağlık durumunda iyileşme görülmeyen hastalarda ve durumu daha kötüleşerek kanserli hücre geliştirenlerde histerektomi yapılabilir. Histerektomi rahim yapısının vücuttan çıkarılmasını gerektiren cerrahi bir müdahaledir.

Tedavi edilmeyen atipik endometrial hiperplazi kanserli hale gelebilir. Tedavi edilmeyen basit atipik endometrial hiperplazisi olan kadınlarda kanser ortaya çıkabilir. Tedavi görmeyen kompleks atipik endometrial hiperplazisi olan hastalarının yaklaşık %30'unda kanser gelişir.

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Önlenebilir mi?

Bazı önlemler almak rahim astarında meydana gelen kalınlaşmanın gelişme riskini azaltabilir. Proliferatif endometrium oluşumunu önlemek için eğer hormon tedavisi görülüyorsa menopozdan sonra östrojenle birlikte progesteron kullanımı gerekebilir. Adetleriniz düzensizse östrojen ve progestin içeren bir doğum kontrol hapı alınabilir. Ayrıca sigara kullanımı bırakılarak, sağlıklı bir kiloya ulaşmak önemlidir. 

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Kansere Yol Açar mı?

Endometrial hiperplazi her zaman kansere neden olmaz. Kanser geliştirme riski, sahip olunan endometrial hiperplazinin türüne bağlı olarak değişebilir. Yapılan araştırmalara göre rahim kalınlaşması olan hastaların yaklaşık %8 ila %30 arasında kanser geliştirme riski vardır. Ayrıca, sadece belirli endometrial hiperplazi türleri kansere yol açmaktadır.  

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) En Sık Hangi Yaşlarda Görülür?

Endometrial hiperplazi, menopoza geçiş yapan veya menopozdan geçmiş kişilerde görülme sıklığı daha fazladır. Menopozun ortalama yaşı 51'dir. 50 ila 60 yaş arasındaki kişilerde endometrial hiperplazi gelişme olasılığı en yüksektir.

Proliferatif Endometrium (Endometrial Hiperplazi) Nedeniyle Histerektomi Yaptırılmalı mıdır?

Endometriyal hiperplaziyi tedavi etmek için genellikle histerektomi gerekli değildir. Çoğu insan progestin tedavisine iyi yanıt verir. Rahim kanseri riskinin yüksek olması halinde ve kompleks atipik endometriyal hiperplazi teşhisi konmuş ise histerektomi olası bir tedavi seçeneği olabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.