Yumurta tembelliği, tıbbi olarak "over rezervinin azalması" veya "azalmış ovarian rezerv" olarak adlandırılır ve kadınların yumurtalıklarında sağlıklı yumurta (ovum) üretiminin azaldığı bir durumu ifade eder. Zaman içerisinde doğal olarak yumurta üretim kapasitesini kaybeden yumurtalıklar, kadınlarda hamile kalma şansını doğrudan etkileyebilir.

Yumurta tembelliği, genellikle doğurganlık yaşı ilerleyen kadınlarda görülür, ancak bazı kadınlarda daha erken yaşlarda da ortaya çıkabilir. Tanı koymak için mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına görünmeniz önerilir. Böylece detaylı bir değerlendirme sonucunda kişiye özel bir tedavi yönteminde karar kılınabilir. Hormon testleri, ultrason, ovulasyon takibi gibi yöntemlerle tanı konulabilir. 

Yaşlanma, genetik faktörler, erken menopoz, otoimmün hastalıklar, kistler ve polikistik over sendromu, çeşitli enfeksiyonlar, aşırı ağırlık, anoreksiya, kemoterapi veya radyoterapi gibi durumlarda sıklıkla bu rahatsızlıklarla karşılaşabilirsiniz. Çevresel toksinler, kimyasallar ve bazı ilaçlarda yumurtalıkları olumsuz etkileyebilir.

Belirgin semptomlarla kendini gösteren bu sağlık problemi düzensiz adet döngüsü, zor hamilelik, sıcak basmaları, düşük libidolu seksüel istek ve hormonal dengesizliklerle ortaya çıkabilir. Erken teşhis, doğru tedavi ile yönetilebilir bir durum olan yumurta tembelliği, altta yatan rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yaşam tarzında yapılan birtakım değişiklerle düzeltilebilir. 

Yumurta Tembelliği Neden Olur?

Yumurta tembelliği, kadınların yumurtalıklarında bulunan sağlıklı yumurtaların sayısının azalmasına bağlı olarak gelişen önemli bir rahatsızlıktır. Kadınların doğal yolla hamile kalma şansını olumsuz yönde etkileyerek zorlaştırabilir. Çoğu zaman çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen bu rahatsızlık kadınların yaşam kalitesini düşürerek kötü hissetmelerine neden olabilir. Genellikle yaşlanma ile ilişkilendirilir, ancak bazı kadınlarda genç yaşlarda da yumurta tembelliğine rastlanabilir.

Yumurta tembelliği nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Yaşlanma
• Genetik faktörler
• Erken menopoz
• Polikistik over sendromu
• Otoimmün hastalıklar
• Kemoterapi ve radyoterapi
• Alkol ve sigara kullanımı
• Aşırı ağırlık ve yetersiz beslenmeye bağlı rahatsızlıklar
• Viral enfeksiyonlar
• Çevresel toksinler
• Yüksek oranda stres
• Yumurtalık tıkanıklığı ya da hasarı

Yaşla birlikte ortaya çıkan bu sağlık problemi, genetik faktörler ve yaşam tarzında yer alan olumsuz faktörlere bağlı olarak zaman içerisinde meydana gelebilir. Kadınların yumurtalıklarının düzenli olarak çalışmamasına bağlı olarak gelişen yumurta tembelliği, yumurtlama sürecinin aksamasına neden olur.

Yumurtlama bozukluğu, hormonal dengesizliklerin baş göstermesiyle gelişebilir. Özellikle yumurtlamayı engelleyen polikistik over sendromu hormonal bozuklukların başında gelen bir rahatsızlıktır. Çoğu zaman 35 yaşından sonra yumurta rezervlerinde azalma gözlemlenebilir. Stres ve yaşam tarzı faktörlerine dikkat etmek, aşırı egzersizden kaçınmak düzenli hafif tempolu sporlara yönelmek yumurtalıkların işlevlerini geri kazanmalarına yardım edebilir. 

Yumurta Tembelliği Belirtileri

Yumurta tembelliği, kadınlarda yumurtalıklarının düzenli olarak çalışamamasına bağlı olarak gelişen bir sağlık problemidir. Yumurta tembelliği belirtileri hastanın durumuna göre farklılık gösterir. Genellikle hormonal dengesizliklerin bir sonucu olarak değerlendirilen bu rahatsızlık, adet gecikmesine neden olabilir.

Normal bir adet döngüsü 21 ya da 35 gün arasında seyredebilir. Yumurtlama olmadığında ise adetler düzensizleşir ya da kesilebilir. Sık ve seyrek adet görme durumları, adet kanamasının azalması veya artması yaygın belirtiler arasında bulunabilir. Bu rahatsızlığa bağlı ortaya çıkan bir diğer problem ise hamile kalmada güçlük çekilmesidir. Yumurtlamanın olmaması, doğal yolla hamile kalmayı zorlaştırarak döllenme için uygun bir zamanın oluşmamasına neden olur.

Göğüslerde görülen hassasiyet, şişkinlik veya aşırı kilo alımı, zayıflama hormonal belirtiler içerisinde yer alabilir. Hormonal dengesizlikler, cilt ve saç problemlerini de beraberinde getirebilir. Yüz, göğüs ya da karın bölgesinde aşırı tüylenme de yumurtlama bozukluklarının belirtilerinden biri olabilir. Duygusal dengesizlik, depresyon, aşırı stres ve kaygı gibi durumlarda rahatsızlığına neden olan etkenler arasındadır. Pelvik, adet dönemi ağrıları, bazal vücut ısısı değişikliklerinin olmaması veya cinsel istekte azalma yumurtlamanın gerçekleşmediğine işaret eden faktörlerdendir.

Yumurta Tembelliği Tedavisi

Yumurta tembelliği (anovulasyon veya yumurtlama bozukluğu) yaşayan kadınlar tedavi sürecini de araştırır. Genellikle doğurganlığı etkileyerek hormonal dengeleri altüst eden hastalık belirtilerinin artması durumunda alanında uzman bir doktora başvurmak ve altta yatan faktörleri tespit etmek gerekebilir.

İlk adımda hormon testlerine başvurulabilir. FSH, LH, östrojen, progesteron, tiroid hormonları ve prolaktin seviyeleri değerlendirilebilir. Yumurtalıklar ve rahim dokusuna ultrason aracılığıyla bakılabilir. Böylelikle yapısal değerlendirme yapılarak tedavi planı bireyselleştirilir. Anti-Müllerian Hormon ve antral folikül sayısı ölçümüyle olası herhangi bir komplikasyonuna önüne geçilebilir. 

Yaşam tarzı değişiklikleri, tedavi süreci boyunca iyileşme aşamasında önemli ölçüde etkin bir role sahip olabilir. Özellikle dengeli beslenme, vitamin ve mineral açısından zengin gıdalar tüketme yumurtlama fonksiyonlarının geri kazanılmasını destekleyebilir. Bu yüzden doktorunuzun önermesi durumunda çinko, demir, folik asit, omega 3 ve D vitamini takviyelerine başvurabilirsiniz. Sağlıklı kilo yönetiminde bulunarak genel sağlık üzerinde olumlu değişimlere neden olabilirsiniz.

Obezite, insülin direncine ve hormon dengesizliklerine yol açabilen çok önemli problemlerden biridir. Düşük kiloda yine aynı şekilde hormonal bozukluklara yol açabilen tehlikeli bir durumdur. Dengeli beslenmek, sağlıklı bir şekilde kilo vermek veya almak, aşırı egzersizlerden kaçınarak hafif tempoda hareket etmek kendinizi ruhsal açıdan iyi hissetmenize yardım edebilir. Özellikle stres yönetiminde meditasyon, yoga veya benzeri terapiler yardımıyla psikolojinizi onarabilirsiniz.

Tüm bunlara ek olarak tedavi sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı önemli unsurlar bulunabilir. Tedavi uzun sürse dahi sabırlı olunması önerilir. Bu noktada doktorunuz önerdiği ilaçların düzenli olarak alınması gerekir. Tedavi boyunca düzenli takip, yan etkilerinin yönetimi ve sonuçların değerlendirilmesi ön görülebilir.

Çoğu durumda tedavide başarılı sonuçlar elde etmek mümkün olabilir. Yumurtlama bozukluğunun nedeni ve eğer etki eden başka bir sağlık problemi varsa tespitinin yapılması düzelme aşamasında dikkate alınmalıdır. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile yakın işbirliği içinde kalarak yönlendirmelerini belirli bir düzen içerisinde takip etmeniz kısa sürede iyi sonuçlar almanıza yardım edebilir.

6 aydan uzun süren adet düzensizlikleri, hiç adet görememe, hamile kalamama sorunları, hormonal dengesizlikler ve pelvik ağrı veya kronik yorgunluk gibi durumlarda vakit kaybetmeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmanız tavsiye edilir. 

Sıkça Sorulan Sorular

Yumurta rezervi düşüklüğü tedavi edilir mi?

Genellikle yaşlanmaya bağlı veya yumurtalıkların işlevlerini kaybetmeleri gibi nedenlere bağlı olarak görülen yumurta tembelliği, bazı tedavi ve yöntemlerle kadınlarda gebelik şansını artırarak genel fonksiyonlarını destekleyebilir. Hormon tedavileri yumurtaların gelişimini uyarmak maksadıyla uygulanabilir. Doktorunuz değerlendirmeleri sonucunda ise yardımcı üreme tekniklerine başvurulabilir. Ayrıca tedaviyi desteklemek maksadıyla antioksidan takviyelerine yönelebilirsiniz. Dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve stresten uzak durmak iyi sonuçlar elde etmenize yardım edebilir.

Yumurta rezervi düşüklüğü nasıl test edilir?

Yumurta rezervi düşüklüğü görüldüğü zaman mevcut geride kalan yumurta sayısı ve kalitesinin değerlendirilmesi için çeşitli testlere başvurulabilir. Ayrıca belirli tedavi yöntemleriyle bu rahatsızlığın giderilmesi sağlanabilir. Gebelik planlayan kadınlarda üreme potansiyelini gözlemlemek veya yumurtalık yaşlanması riskini belirlemek üzere hormonal kan ve dinamik fonksiyon testleri, ultrason muayenesi ya da yumurtlama takibine başvurulabilir. 35 yaş üstü ve 6 - 12 ay boyunca gebe kalamayan kadınlar tarafından bu testlere yönelim sağlanabilir. 

Yumurta rezervini artırmak mümkün olabilir mi?

Yumurtalıkta yer alan yumurta sayısını artırmak biyolojik anlamda mümkün olmayan bir durumdur. Mevcut yumurtalık fonksiyonlarını desteklemek, genel yaşam kalitesini artırmak ve üreme potansiyelini optimize etmek üzere mümkün olabilir. Bu durum özellikle gebe kalmayı planlayan kadınlar tarafından oldukça önemlidir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.