Organları, bezleri ve cildi kaplayan epitel hücrelerindeki değişiklikler skuamöz metaplazi oluşumuna neden olur. Kanserli hücre oluşturmayan ya da kanser öncesi evrede olan skuamöz metaplazi oluşabilir.  olan kadınlarda skuamöz metaplazi; servikal displazi ve rahim ağzı kanseri ve  riskini artırır. Düzenli taramalar kanser başlangıcını gösterebilecek hücre değişikliklerini tespit edebilir.

Skuamöz Metaplazi Nedir?

Skuamöz metaplazi, epitelyum da skuamöz hücrelerde kanserli olmayan (iyi huylu) değişiklikleri ifade eder. Epitelyum ince bir doku şeklindedir. Vücuttaki bez yapılarını, organları ve cildi kaplar. Vücudun her yerinde skuamöz hücreler bulunur. Nadir durumlarda skuamöz metaplazi kanserli (kötü huylu) hale gelebilir.

Skuamöz; epiteli oluşturan küçük, pullu hücreleri ifade eder. Metaplazi ise; farklı yapıda hücreye dönüşebilen hücreleri tanımlar. Bu yeni hücre türü, genellikle geliştiği dokuda bulunmaz.

Metaplazi, bir dokudaki farklılaşmış (olgun) bir hücre tipinin aynı dokuda başka bir farklılaşmış hücre tipiyle değiştirilmesidir. Yeni hücre tipi genellikle o dokuda bulunmaz ve bu da onu anormal yapar.

Metaplaziye yol açan hücre değişikliklerine; hormonlar, sigara dumanı, asidik koşullar, helicobacter pylori (H.pylori), insan papilloma virüsü (HPV) gibi enfeksiyöz ajanlar ve alkol tüketimi gibi çevresel stres faktörleri neden olabilir.

Hücreler sürekli olarak tahriş olduğunda, hücrenin tepkilerinden biri değişmek olabilir; bu da değişime uğrayarak metaplaziye yol açabilir. 

Metaplazi, kanser için bir risk faktörüdür. Metaplaziden sonraki bir diğer dönüşüm ise kanser öncesi bir durum olarak kabul edilen . Ancak metaplazi kanser değildir.

Skuamöz metaplazi oluşum bakımından iki değişik türde meydana gelir.

Keratinize olan (lökoplaki) skuamöz metaplazi: Hücreler bir epitel tabakadan diğerine geçerken çok fazla keratin (bir protein türü) üretir. Sağlıklı skuamöz hücrelerde bu protein; doku, saç, cilt ve tırnak oluşumuna yardımcı olur. Keratin ayrıca organların ve bezlerin astarını oluşturur. Keratinize skuamöz metaplazi kanser öncesi olabilir. Bu tür skuamöz metaplazi tedavi edilmediği zaman kansere dönüşme riski taşır.

Tedavi edilmeyen keratinize skuamöz metaplazi öncelikle displaziye dönüşür. Displazi, dokularda veya organlarda anormal hücrelerin artması anlamına gelir. Tedavi edilmezse displazi, neoplaziye dönüşebilir. Düzensiz hücreler kontrolsüz bir şekilde büyüyerek bir neoplazma veya tümör oluşturur. Oluşan tümör kanserli veya kansersiz olabilir.

Skuamöz hücreler kanserli hale geldiğinde, skuamöz hücreli karsinomlar oluşmaktadır. Skuamöz hücreli karsinomlar bir  türü olarak bilinmektedir. Ancak kutanöz (cilt) form yalnızca bir türdür. Skuamöz hücreler ayrıca ağız, burun, hava yolları ve serviksi (rahim ağzı) kaplayan mukoza zarlarında da bulunur.

Keratinize olmayan skuamöz metaplazi: Hücrelerin büyük miktarda protein biriktirmediği skuamöz metaplazi türüdür (keratinizasyon). Keratinize olmayan skuamöz metaplazi kanser oluşturmaz.

Servikal (Rahim Ağzı) Skuamöz Metaplazi

Skuamöz metaplazi, epitelin herhangi bir bölümünü etkileyebilir. En sık olarak, dişi üreme sisteminin bir parçası olan endoserviksi kaplayan mukus üreten hücrelerde gelişir. Serviksin içindeki bu geçit, rahmi ve vajinayı birbirine bağlar.

Keratinize olmayan servikal skuamöz metaplazi kadınlarda yaygındır. Doğurganlık çağındaki her 10 kişiden 8'inden, menopozdaki kadınlarda ise 4 kişiden 3'ünde görülebilir. Bu yaygın hücre değişimi kanser riskini artırmaz.

İnsan papilloma virüsü (HPV) olan bazı kişilerde kanser öncesi servikal skuamöz metaplazi gelişir. HPV en yaygın cinsel yolla bulaşan hastalıktır. Servikal skuamöz metaplazisi, servikal displaziye (servikal intraepitelyal neoplazi) dönüşebilir. Tedavi edilmezse bu hücre değişiklikleri  neden olabilir.

Skuamöz Metaplazinin Belirtileri Nelerdir?

Skuamöz metaplazinin belirtileri etkilenen bölgeye göre değişir. Çoğu vakada herhangi bir belirti ortaya çıkmayabilir.

Mesane skuamöz metaplazisi olan kişilerde sıkışma tipi  (acil idrara çıkma ihtiyacı) görülebilir.

Servikal skuamöz metaplazi servisite neden olabilir. Rahimde meydana gelen iltihaplanmalar bazen belirti göstermeyebilir. Semptomlar ortaya çıktığında; kötü kokulu vajinal akıntı ya da tahriş, ağrılı cinsel ilişki (disparoni) oluşabilir. 

Bu tür belirtiler skuamöz metaplaziden kaynaklanabilir. Oluşan belirtileri fark ettiğinizde skuamöz metaplazinin ortaya çıktığı vücut bölgesinin yerine göre ilgili sağlık bölümüne giderek muayene olmanız gerekir. Skuamöz metaplazi oluşumları genellikle kanser hücreleri oluşturmaz. Ancak tedavisi ihmal edilen vakalar kansere dönüşebilir. 

Skuamöz Metaplazinin Nedenleri Nelerdir?

Bazı hücrelerin neden değiştiği ve skuamöz metaplazinin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bazı risk faktörlerine sahip olmak skuamöz metaplazinin oluşmasına neden olabilir.

Metaplazi genellikle dokuyu yaralayan, strese sokan ya da hücrelerin değişmesine neden olan çevresel faktörlere maruz kalma nedeniyle oluşur. Her metaplazi türü ve etkilediği çeşitli organlar için farklı nedenler olabilir. Bunun nedeni, dokuların hücrelerde çeşitli etkilere neden olan farklı çevresel tahriş edicilere ya da enfeksiyonlara maruz kalmasıdır.

Skuamöz metaplazinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Sigara dumanı
• Meme bezlerinde, yağ bezlerinde ve ciltte enfeksiyon
• Hayvansal yağ oranı yüksek beslenme


• Erken adet görülmesi ve menopoza geç girme gibi yüksek östrojen seviyelerine maruz 
• Endometrium, kolon ya da over kanseri gibi kanser vakalarının ailede bulunması
• Yüksek tuz tüketimi
• Yeterli meyve ve sebzenin tüketilmemesi
• Düşük C vitamini alımı


• Otoimmün gastrit gibi nedenler genel skuamöz metaplazinin nedenleri olabilir.

Ayrıca; prostat kanserini tedavi etmek için hormon tedavisi ve radyasyon tedavisi üretrada skuamöz metaplaziye neden olabilir.

HPV, rahim ağzında skuamöz metaplaziye neden olabilir.

Uzun süreli idrar sondası kullanımı ve sık idrar yolu enfeksiyonları ile böbrek taşları mesane skuamöz metaplazisine neden olabilir.

Sigara içmek ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) bronşiyal skuamöz metaplazi riskini artırır.

A vitamini eksikliği hava yollarında skuamöz metaplaziye neden olabilir.

Skuamöz Metaplazi Nasıl Teşhis Edilir?

Skuamöz metaplazi testi etkilenen bölgeye bağlı olarak değişir. Rahmin ağzındaki hücreleri ve endoservikal hücrelerdeki değişiklikleri kontrol etmek için pap smear testi yapılabilir. Ayrıca daha önce maruz kalıp kalmadığınızı tespit etmek için HPV testleri kullanılarak rahim ağzı kanserinin taraması yapılabilir. Test sonuçları kanser öncesi değişiklikler için risk gösteriyorsa, servikal doku hücrelerini incelemek amacıyla kolposkopi de yapılabilir.

Diğer skuamöz metaplazi tipleri için etkilenen bölgeden hücreleri çıkarmak amacıyla biyopsi yapabilir. Böylece hücre değişiklikleri ya da hastalık belirtileri biyopsi ile tespit edilebilir.

Skuamöz Metaplazi Nasıl Tedavi Edilir?

Keratinize olmayan skuamöz metaplazi nadiren tedaviye ihtiyaç duyar. Ancak keratinize skuamöz metaplazi kanser riskini artırabilir. Kanser belirtilerini kontrol etmek için düzenli testler yapılabilir. Hücre değişiklikleri bir soruna işaret ediyorsa, skuamöz metaplaziden etkilenen vücut bölgesine göre farklı tedavi seçenekleri uygulanabilir.

Skuamöz Metaplazi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Skuamöz Metaplazinin Neden Olduğu Rahim Ağzı İltihabının İyileşmesi Ne Kadar Sürer?

Rahim ağzı iltihabının nedenlerinden biri de skuamöz metaplazinin neden olduğu vakalardır. Skuamöz metaplaziden kaynaklanan rahim ağzı iltihapları yaklaşık iki hafta içinde iyileşebilir. Enfeksiyonun tamamen vücuttan yok olması için reçete edilen antibiyotik ve diğer ilaçların düzenli bir şekilde kullanılması oldukça önemlidir.

Skuamöz Metaplazi Vücudun Hangi Bölgelerinde Oluşabilir?

Skuamöz metaplazi pek çok vücut bölgesinde ortaya çıkabilir. Mesane ve idrar sisteminde, sindirim sisteminde, ağız, dil ve bademciklerde, solunum sisteminde, cilt yüzeylerinde, servikste (rahim ağzında) skuamöz metaplazi gelişebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.