Tsh yüksekliğinde beslenme, tiroid hastalığına bağlı olarak uygulanması gereken bir diyet türü olarak adlandırılabilir. Tiroid fonksiyonlarının bozulması sonucunda hipofiz ve kontrolünde salgılanan tiroid uyarıcı hormonu (TSH) yükselebilir. Doktor kontrolünde tahlillerinde hormonlar referans değerlerinden yüksek çıkmışsa öncelikle takip gerektirebilir.
Kişiye bu süreçte uzmanlar tarafından günlük tükettiği yiyecek ve içeceklere dikkat etmesi tavsiye edilir, eğer sonuçlar dengelenirse ilaç tedavisine de gerek kalmayabilir. Bu nedenle TSH yüksekliğinde diğer bir ifadeyle hipotiroidi hastalığında beslenme kritik bir yere sahiptir. Bu aşamada diyetisyen eşliğinde kişiye özel belirlenebilen listenin uzun vadeli uygulanması sağlık profili açısından büyük katkı sağlar.
TSH Yüksekliğinde Beslenme Hangi Durumlarda Uygulanabilir?
yüksekliğinde beslenme türleri kişide mevcut olan hastalıklara ya da semptomlara göre değişkenlik gösterebilir. Buradan hareketle başta olmak üzere bazı hastalıklar karşısında yeterli ve dengeli beslenme kriterleri değişkenlik gösterebilir. Genel olarak bu diyetin uygulama amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Tümör varlığından kaynaklı radyasyon tedavisi: Boyun, ağız, gırtlak, baş kısmında oluşan kanserlere uygulanırsa tiroid bezi hasar alabilir, bundan dolayı hormon üretiminde problemler görülebilir
- Haşimato hastalığı: Otoimmun hastalıklar grubunda yer alan Haşimato, vücudun kendi bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırdığı bir hastalıktır. Bu nedenle, ANTİ-TPO gibi tiroide özel antikorlar endokrin bezin parçalanmasına neden olabilir
- Hipertiroidi tedavisinin yan etkileri: Hipertiroidi hastalarında bezin büyümesi durumda radyoaktif iyot ışın tedavisine başvurulabilir. Bu tedavi sırasında iyot seviyesi ciddi boyutlarda düşebilir, bu nedenle kişi kısa süreli hipotiroidi de yaşayabilir
- İyot yetersizliği: İyot, TSH yüksekliği beslenme kriterleri dahilinde alınması öncelikli mineraller arasında yer alır. İyot minareli T3, T4 ve tiroit uyarıcı hormonun üretilmesinde aktif görev alır
- Tiroid bezinin ameliyatla alınması: bezin bir bölümü ya da tamamı cerrahi olarak alındığında hormon üretimini uyaracak mekanizma ortadan kalkar. Bu sebeple kişide kısa sürede hipotiroidi semptomları görülmeye başlar
- Hamilelik: Hamilelikte endokrin hormonların dengelerinin değişmesi tiroid fonksiyonlarını da bozabilir. Bu durum tedavi edilmezse fetüs zarar görebilir ya da düşük tehlikesi oluşabilir
- Bazı ilaçların kullanımı: Bazı ağır psikolojik hastalıklarda lityum içerikli ilaçların kullanımı tiroid uyarıcı hormonun üretimini bloke edilebilir
TSH Yüksekliğinde Beslenmenin Doğru Yapılmasının Faydaları Nelerdir?
TSH yüksekliğinde beslenme modeli doğru bir şekilde uygulandığında hastalıktan kaynaklı belirtiler azalabilir, böylece kişinin yaşam kalitesi artabilir. Bu doğrultuda TSH yüksekliğinde beslenme şekli doğru planlandığında sağlık profiline faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Bağırsak sağlığına uygun gıdalar tüketmek mineral ve vitamin emiliminin artması için oldukça önemlidir. Bunun yanında bağırsak florasının yararlı bakteriler açısından zengin olması alerjen etkileri minimize edebilir, bu anlamda tiroid uyarıcı hormon sentezini etkileyecek negatif etkilerin azalmasına destek olabilir.
- Metabolizmayı arttıracak ve bağırsak hareketlerini arttıran yiyecek ya da içecekler tüketmek yavaşlayan metabolik reaksiyonları dengeye getirebilir. Hipotiroidi hastasının özellikle metabolik aktivitelerin azalması kilo artışına da neden olabilir. Antioksidan içerikli ürünlerin kullanımı kişinin kilo vermesini destekleyebilir, obezite riskinin azalmasında yardımcı rol üstlenebilir. Ayrıca metabolizma yavaşlığından kaynaklı kabızlık problemi oluşabilir, uygun öğün desteği ile kişiler riskinden de korunabilir
- TSH yüksekliğinde beslenme listesinde yer alan selenyum, B12 ya da gibi maddeler yavaşlayan zihinsel aktiviteye de arttırmada yardımcı olabilir. Bu sayede unutkanlık, kısa süreli hafıza kaybı ya da öğrenme güçlüğü gibi problemlerle mücadele edilebilir
- Bağışıklık sistemini dengeleyecek gıdalar ya da içecekler vücut stresini azaltmada destek olabilir. Vücutta stres arttığı zaman böbrek üstü bezinden salgılanan kortizol hormonu yükselir, bu hormon savunma birimlerini bloke ederek bağışıklığın düşmesine neden olabilir.azaltacak besin gruplarının diyete eklenmesi oldukça önemlidir
- Özellikle hipotiroidi durumu kişinin kan düzeyinde insülin hormon salgısının arttırabilir ve böylece metabolizma hızı yavaşlayabilir. Yağlı ve şekerli besinlerin minimum düzeyde olması insülin hormonun kullanım düzeyinin dengelenmesine de katkı sağlayabilir, bu sayede şeker hastalığına yakalanma riskinin de azalmasında yardımcı rol üstlenebilir
TSH Yüksekliğinde Beslenme Listesi Nasıl Hazırlanabilir?
TSH yüksekliğinde beslenme şeklinin belirli bir liste şeklinde düzenlenmesi kişinin günlük rutinlerine katkı sağlar. Bu anlamda liste hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar aşağıdaki gibi listelenebilir;
- Makro molekül olarak bilinen protein, karbonhidrat ve yağ içerikli besinlerin dengeli alınması kritiktir. Bu sayede vücudun enerji seviyesi düşmeden metabolizma cevabı düzenlenebilir. Bunun yanında protein ağırlıklı beslenme kilo kontrolü açısından kişinin öncelikli seçimlerindendir
- İyot yetersizliğine bağlı TSH hormonu salgısı bozulabilir, iyot alımı için bu mineral açısından zengin besinler öğünlere eklenebilir. İyotlu tuz kullanımı başlıca yöntemlerden olurken sodyum alımı yapabileceği için başka gıdalar da tercih edilebilir. Bunun için deniz ürünleri, yumurta, ıspanak, pazı ve süt ürünleri gıda listesine eklenebilir
- Temel yağ asiti alımı kronik iltihabın engellenmesi ve zihinsel kapasiteyi arttırmak adına önemlidir. Bunun için omega 3 içerikli gıdalar listeye ilave edilebilir. Omega 3 açısından zengin besinler arasında morina ya da somon gibi okyanus balıkları, ceviz, keten tohumu ve sayılabilir
- Tirozin amino asiti T3 ve T4 hormonların sentezinde prekürsördür. Tirozin içerikli besinler tüketmek tiroid bezinin hormon salınımını doğrudan katkı sağlar. Bu amino asidin en çok bulunduğu kaynaklar ise kuru baklagiller, et ve süt ürünleridir
- Selenyum minerali tiroid bezinin dış etkilere karşı korunmasında destekleyici rol üstlenir. Tiroid iltihabının da önlenmesinde destek olan minareli hindi, tavuk ya da deniz ürünleri, mantar, yoğurt, yumurta, fındık, ayçiçek çekirdeği, ıspanak, yeşil bezelye, kuru fasulye gibi besinlerden alınabilir
- Bağırsak sağlığı açısından doygunluk hissi verecek ve diğer moleküllerin emilimini artıracak lifli ya da posalı gıdalar da öğünlere eklenebilir
- Bağışıklık sistemini desteklemek antioksidan içerikli ürünler kullanmakla da ilişkilidir. Bu yönde turunçgiller, narenciyeler, yeşil sebze ve meyveler, yeşil çay, yaban mersini, biber gibi gıdalar öne çıkabilir. Aynı şekilde çinko alımı da tiroid bezini sağlığını sürdürmek adına dikkat çekebilir, bu mineralce zengin besinlere kabak çekirdeği, kaju gibi kuruyemişler, tam tahıllı ürünler, kırmızı et değerlendirilebilir
TSH Yüksekliğinde Beslenme Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
.jpg)
TSH yüksekliğinde beslenme koşullarında bazı zararlı maddelerin tüketilmemesi kritiktir. Bu yönde uzak kalınması gereken ürün grupları aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Soya ve soya içeriğine sahip ürünler: Soya fasulyesi bileşen olarak bitkisel östrojen benzeri moleküller içerir. Bu maddeler ise hormon üretiminde görev alan enzimlerin çalışma şeklini bozabilir. Bu durum da zamanla kişinin hipotiroidi hastası olmasına neden olabilir
- Trans yağlar, doymuş yağlar ya da sodyum içerikli ürünlerin diyette minimum düzeyde tutulması tavsiye edilir. Ayrıca aşırı kilo artışını önlemek adına hazır paketli gıdalardan uzak kalınması önemlidir. Ayrıca bu ürünlerde kullanılan dolgu ve katkı maddeleri serbest radikal oluşumunu arttırmak vücudun homeostasinin bozabilir.
- Guatrojenik besinler: Guatrojenik besinler tüketildiğinde kişinin iyot emilimi bozulabilir, vücutta yeterli iyot emilemediğinde ise halk dilinde guatr olarak bilinen rahatsızlık olabilir. Bu nedenle yer fıstığı karnabahar, lahana, turp, şalgam ya da brokoli gibi besinler nadir tüketilmesi önerilir
TSH Yüksekliğinde Beslenme Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
TSH Yüksekliğinde Beslenme Çocuklarda Uygulanabilir mi?
Eğer hipotiroidi ve benzeri hastalıklardan kaynaklı hormon bozukluğu çocuklarda da varsa gıda seçimine dikkat edilmesinde yarar var. Özellikle gluten tüketimine dikkat ederek dengeli gıda seçimi çocuklar için de önemlidir. Bunun yanında çocuklara yönelik takviye edici ürünlere hastalık döneminde öncelik verilebilir.
TSH Yüksekliğinde Beslenme Listesi Nasıl Hazırlanır?
Diyetisyen eşliğinde gıda listesinde tüketilecek yiyecekler ve içecekler kişiye özel hazırlanabilir. Bunun yanın evde pratik lezzetlerle diyete uygun gıda tercihi yapılabilir. Diyetisyenlerin diyet listesinde belirttiği en önemli unsur ise günlük su tüketimidir.
TSH Yüksekliğinde Beslenme Ne Kadar Süreyle Yapılır?
Kişinin kronik hastalıkları varsa hayat şeklini bu yönde değiştirmesinde fayda var. Bunun yanında hormon bozukluğu kısa süreli ise programı doktor kontrolünde düzenlenebilir. Genel olarak ise bu diyet seçimleri hayat boyu sürdürülecek yaşam tarzına dönüştürülmesi önemlidir.
Beslenme ve Diyet
2.12.2024
2.12.2024
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.