Hipofiz bezi büyümesi, çeşitli hastalık ya da bozukluklar nedeniyle hipofiz bezinde meydana gelen genişlemelerdir. 

Bazen bir tümörden kaynaklanabilirken bazen de farklı bir rahatsızlık ya da bağışıklık sisteminin tepkisi olarak ortaya çıkabilir.

Hatta hamilelik sırasında bile doğal olarak hipofiz bezi büyümesi meydana gelebilir.

Hipofiz Bezi Büyümesi Nedir?

Hipofiz bezi, bezelye tanesi küçüklüğünde bir bezdir. Beyin tabanında hipotalamusun altında yer alır.

Beynin altında sella turcica (Türk Eyeri) olarak bilinen kendi küçük bölmesinde bulunur. Endokrin sisteminin bir parçasıdır ve birkaç temel hormon üretmekten sorumludur.

Hormonlar, sindirim suları, ter ve gözyaşı gibi madde üreten bir organdır. Endokrin bezleri aracılığıyla hormonlar direkt kan dolaşımına salgılanır. 

Hipofiz bezinin büyümesi halinde çevredeki beyin yapılarında baskı oluşturabilir. Büyümüş bir hipofiz bezi bazı sağlık sorunlarına da neden olabilir.

Hipofiz bezi büyümesinin en yaygın nedeni tümör oluşumlarıdır. Bu tümörlerin çoğu iyi huyludur (kanserli değildir), ancak bazıları kötü huylu (kanserli) olarak hipofiz bezinde ciddi sorunlarına yol açabilir.

Hipofiz Bezi Büyümesi Belirtileri Nelerdir?

Hipofiz bezinde çeşitli nedenlere bağlı olarak büyüme meydana gelebilir. Meydana gelen rahatsızlıklar hipofiz bezinin büyümesine yol açarak bazı belirtiler de gösterebilir.

Hipofiz bezinde meydana gelen büyümelerin belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Yorgunluk hissi
• Şiddetli baş ağrıları
• Kısırlık


• Kas güçsüzlüğü
• Mide bulantısı ve kusma
• Çift görme sorunu ya da bulanıklaşan görme 
• Koku ve tat sorunları
• Doğum ya da hamilelikle ilgili olmayan anne sütü üretimi gibi semptomlar hipofiz bezi büyümesi belirtileri olabilir.

Hipofiz bezi büyümesi belirtileri fark edildiğinde endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanına giderek gerekli tanı ile tedavi işlemlerinin yapılması gerekir. 

Hipofiz Bezi Büyümesi Nedenleri Nelerdir?

Hipofiz bezinde meydana gelen büyümenin nedenleri genellikle bir rahatsızlık ya da hastalıktan kaynaklanabilir. Hipofiz bezi büyümesi neden olur sorusuna verilebilecek cevaplar şu şekilde açıklanabilir;

Hipofiz Adenomları

Hipofiz adenomu, hipofiz bezinde iyi huylu (kanserli olmayan) bir büyümedir. Kanserden farklı olarak, vücudun diğer bölgelerine yayılmazlar. Hipofiz adenomlarına bağlı olarak tümörlü dokular büyüdükçe, çevredeki dokulara baskı uygular ve semptomlara yol açabilir. Bu semptomlardan biri de hipofiz bezinde meydana gelen büyümelerdir. 

Hipofiz bezinde meydana gelen adenomlar sonucu tümörler oluşabilir. Hipofiz bezinde aşırı büyümeye neden olan tümörler hipofiz bezinin normal işleyişini etkileyebilir. Bu nedenle hipofiz bezinden salgılanan hormonlarda eksiklikler ortaya çıkabilir.

Hipofiz bezi, beynin bir parçası olmayan bir endokrin yapı olmasına rağmen (aslında beyne bağlıdır), hipofiz adenomları beyin tümörleri olarak değerlendirilir. Hipofiz adenomları her yaşta ortaya çıkabilir. Özellikle 30’lu ya da 40'lı yaşlardaki kişilerde daha yaygın olarak görülebilir. Kadınlarda hipofiz adenomları olma olasılığı erkeklerden daha yüksek olarak hipofiz bezinde büyümeye neden olabilir.

Hipotiroidizm

, tiroid bezinin yeterli hormon üretmemesi durumudur. Hipofiz bezi, tiroid bezinden geri bildirim alamadığı için aşırı hormon üretmeye başlar. Bu durum, hipofiz hiperplazisine (hücre sayısında artış) neden olur ve hipofiz bezinde büyüme meydana getirir.

Hipotiroidizm rahatsızlığı, tiroid hormonu replasman ilaçları reçete edilerek tedavi edilir. Uygulanan ilaç tedavisi, hipofiz bezi küçülmeye başlamadan önce 2 ila 4 ay sürebilir. Nadir durumlarda, bir kişinin kalıcı görme kaybını önlemek için ameliyat olması gerekebilir.

Gebelik

Gebelik, hiperplazi (hücre artışı) yoluyla hipofiz bezini doğal olarak büyütür. Hipofiz bezi, gebelikte ve doğumdan sonra meme büyümesi ve süt üretiminden sorumlu bir hormon olan prolaktin üretir.

Gebelik ayrıca hipofiz adenomunun veya kanserli olmayan dokuların büyümesine neden olabilir. Hipofiz bezinde büyüme olması sonucu hamilelerde görme zorlukları ve baş ağrıları gibi semptomlar yaşanabilir.

Gebelikte, büyümüş bir hipofiz bezinden kaynaklanan semptomların tedavisi, hamilelerde meydana gelen belirtilere ve etkisine bağlı olarak değişebilir. Gebelikte hipofiz bezinin büyümesi sonucu ortaya çıkan görme sorunlarının şiddetli olduğu durumlarda erken doğum gerekebilir. 

Bazı durumlarda ise hipofiz bezinin küçülüp küçülmediği ya da ameliyat gerektirip gerektirmediğinin belirlenmesi için anne adayları kontrol altına alınarak izlenebilir.

İlaç Kullanımı

Bazı ilaçların kullanımı ya da hormon tedavileri hipofiz bezinde hücre artışına neden olabilir. Atipik (ikinci nesil) antipsikotikler, GnRH antagonistleri ve östrojen hormonu alımı gibi ilaç kullanımları hipofiz bezinin büyümesine neden olabilir.

Tüberküloz (Verem)

 hastalığı, hipofiz bezi büyümesi nedenlerinden biridir. Tüberküloz genellikle solunumla ilgili bir durum olsa da, verem bakterileri hipofiz bezi ile diğer vücut bölgelerini enfekte edebilir.

Tüberküloz ile ilişkili hipofiz büyümesi için tedaviler arasında anti verem ilaçları bulunur. Hipofiz bezi çok büyürse, hipofiz bezinin baskı yaptığı yerdeki basıncı azaltmak için ameliyat gerekli olabilir.

Sarkoidoz

, en sık akciğerleri etkileyen iltihaplı bir hastalıktır. Ancak, hipofiz bezi de dahil olmak üzere sinir sisteminde iltihaplanmaya da neden olabilir. Bu durum, hipofiz bezi gibi sinir sistemi dokusunda meydana geldiğinde ortaya çıkan rahatsızlığa nörosarkoidoz adı verilir.

Nörosarkoidoz nadir olarak görülür. Ayrıca öngörülemeyecek şekilde ilerleme gösterebilir. Bu nedenle teşhisi zor olabilir. Bu hastalığın belirli bir tedavisi olmasa da iltihabı azaltmak ve bağışıklık sistemini baskılamak için steroid reçete edilebilir. Hipofiz bezini etkileyen nörosarkoidozun hastadaki görünümü, genel semptomlara göre değişebilir.

Hipofizit

Hipofizit, hipofiz bezinin büyümesine neden olan hipofiz bezinde meydana gelen iltihaplanmalardır. Altta yatan neden genellikle , enfeksiyöz veya başka bir rahatsızlık olabilir. Bazen hipofizitin neden kaynaklandığı belirlenemeyebilir.

Hipofizit tedavileri genellikle altta yatan nedene bağlıdır. Oral steroidler almak genellikle iltihabı hafifletmeye yardımcı olabilir. Hipofizit rahatsızlığının tedavisinde bağışıklığı baskılayan ilaçlar da kullanılabilir.

Hipofiz Bezi Büyümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Hipofiz bezi büyümesi belirtileri fark edildiğinde teşhis işlemlerinin yapılabilmesi için endokrinoloji uzmanına giderek muayene olunması gerekir. Hipofiz bezi büyümesi teşhis aşamasında istenebilecek ilave tetkikler şu şekilde sıralanabilir;

Hormon testi: Hipofiz bezi tarafından üretilen hormon seviyelerinin düzensiz olup olmadığını belirlemeye yardımcı olması için hormon testi gerekebilir.

Kan veya idrar testi: Hipofiz bezinde meydana gelen büyümenin nedenini tespit etmek için kan ve idrar testi istenebilir.

Görüntüleme taramaları: , hipofiz bezinin büyüyüp büyümediğini belirlemeye yardımcı olmak için beynin yapısının görüntüleri oluşturulur. Manyetik rezonans görüntüleme teknikleri, büyümüş hipofiz bezinin olup olmadığını belirlemenin en etkili yöntemidir.

Göz muayenesi: Hipofiz bezi büyümesinin belirtilerinden biri olan görme sorunlarını belirleyebilmek için göz muayenesi yapılır. Böylece gözün hangi kısımlarının etkilendiği teşhis edilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Hipofiz Bezinde Meydana Gelen Büyümeler Ağrı Yapar mı?

 büyümeleri vücutta ağrı oluşmasına neden olabilir. Meydana gelen ağrılar genelde şiddetli baş ağrılarına neden olabilir. Ayrıca baş ağrısı ile birlikte  neden olarak görmede bulanıklık ortaya çıkarabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.