Ben büyümesi, melanositlerin ya da pigment üreten hücrelerin aşırı büyümesi nedeniyle gelişen yaygın, genellikle zararsız cilt büyümeleridir. Ancak yeni bir ben ve mevcut benlerin renginde, şeklinde ya da boyutunda ani değişiklikler ciddi cilt rahatsızlıklarının olduğunu gösterebilir.

Çoğu ben kanserli olmayan  olarak meydana gelir. Yetişkin bireylerde yeni bir benin gelişimi veya mevcut benlerde ani değişiklikler, bir  türü olan melanomun bir işareti de olabilir.

Ben Büyümesi Nedir?

Benler,  olarak da bilini. Çoğu insanda çocukluk ve yetişkinlik arasında oluşan yaklaşık 10 ila 40 ben vardır.

Ben büyümesi, bir kişinin cildindeki pigment üreten hücreler olan melanositler çoğaldığında ve yüzeyde gördükleri karakteristik benleri ürettiğinde olur. Melanositler, benlere ayırt edici renklerini veren bir pigment içerir.

Benlerin olduğu cilt bölgesinde; kanama, sızlama, kaşınma, pullu görünüm, benlerin hassas ya da ağrılı hale gelmesi halinde vakit kaybetmeden uzman bir cilt doktoruna muayene olmanız gerekir.

Ben büyümesi, melanomun (cilt kanseri) belirtileri olabilir. Erken teşhis edilen cilt kanserlerinin tedavisi oldukça başarılı bir şekilde sonuçlandırılabilir.

Ben Büyümesinin Nedenleri Nelerdir?

Ben büyümesi, epidermisdeki (cildin en üst tabakası) melanositlerin aşırı büyümesi sonucunda ortaya çıkmasıdır. Benler çocukluk çağında ortaya çıkmaya başlar ve kişinin yaşamı boyunca devam eder.

Ben büyümesine neden olur sorusuna verilebilecek cevapları şu şekilde sıralayarak açıklamak mümkündür;

UV (Ultraviyole) radyasyonu

Güneşten veya solaryumdan gelen UV radyasyonu, çocukluktan yetişkinliğe kadar görülen benlerin yaygın bir nedenidir. UV ışığına maruz kalınması halinde, melanositler melanin üretir (koruyucu, cildi koyulaştıran bir pigment) ve kümeleşerek benleri oluştururlar. Ultraviyole ışığına maruz kalmak vücutta oluşan benlerin giderek daha da büyümesine yol açar.

UV radyasyonunun melanositler üzerindeki etkisi, çoğu benin vücudun en fazla güneşe maruz kalan kısımlarında oluşmasının nedenidir. Güneşte uzun süre kaldıktan sonra yeni benlerin ortaya çıktığını ve mevcut benlerin büyüdüğünü fark edebilirsiniz. Bu nedenle gün içerisinde güneşin zararlı ışınlarından korunmak gerekir.

Hormonal değişiklikler

Ergenlik ve hamilelik gibi hormonların çok aktif olduğu dönemlerde benlerin büyüme olasılığı daha yüksektir. Bu değişiklikler pigment hücrelerindeki östrojen reseptörleriyle ilişkilidir. Fazla  dolaşımda olduğunda, bu reseptörleri tetikleyebilir. Bunun sonucu olarak benlerde büyüme gibi hormonla ilgili cilt değişiklikleri ortaya çıkabilir. 

Ben Büyümesinde Risk Faktörleri Nelerdir?

Bazı risk faktörlerine sahip olmak vücutta ben büyümesine neden olarak yeni benlerin oluşmasına da yol açabilir.

Ben büyümesi risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

• Ailede ben öyküsü
• Güneş ışığı ya da solaryum gibi UV ışık kaynaklarına sık sık maruz kalma
• Açık ten (açık ten cilt tipi daha az koruyucu pigment üretir)
• Şiddetli kabarcıklı güneş yanığı öyküsü
• Mevcut benlerin bolluğu gibi risk faktörleri vücutta oluşan benlerin büyümesine neden olarak yeni benlerin çıkmasına da yol açabilir.

Bir benin renginde ya da görünümünde değişiklik fark ederseniz, benlerinizi bir dermatoloğa (cilt hastalıkları uzmanı) göstererek muayene ettirmeniz gerekir. 

Ben Çeşitleri Nelerdir?

Benler oluşumlarına göre farklı isimlerle adlandırılırlar. Ben çeşitleri şu şekilde sıralanarak açıklanabilir:

Yaygın ben

Yaygın benler doğumda veya daha sonra çocuklukta ortaya çıkabilir. Çoğu insan genellikle 40 yaşına gelene kadar yeni benler geliştirmeye devam eder. Bu benler genellikle bir kişinin güneş ışığına maruz kaldığı cilt bölgelerinde ortaya çıkar.

Yaygın bir ben genellikle pürüzsüz bir yüzeye ve belirgin bir sınıra sahip yuvarlak, simetrik bir görünüme sahiptir. Yaygın benler nispeten küçüktür ve çapları 5 milimetreden (mm) azdır.

Nadiren kansere dönüşürler. Ancak, çok sayıda küçük beni veya birkaç büyük beni olan kişilerde melanom geliştirme riski artabilir.

Doğuştan ben

Doğuştan benler veya doğum lekeleri doğumda oluşan ben türleridir. Doğuştan benlerin boyutları farklılık gösterebilir. Bazı insanlarda oluşan doğuştan benler oldukça hacimli bir yapıya sahiptir.

Doğuştan benler genellikle iyi huylu olsa da, özellikle çok büyük olan bir bene sahip olmak, bir kişinin melanom geliştirme riskini artırabilir.

Atipik ben

Atipik benler veya displastik nevüsler, vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir. Genellikle diğer ben türlerinden daha büyük görünürler. Renkleri ve dokuları değişebilir. Çevredeki cilde doğru kaybolan düzensiz bir sınıra sahiptirler.

Bu benler genellikle pembe, kırmızı, ten rengi ve koyu kahverengi gibi birden fazla renk içerir. Bazı atipik benler kanserli olabilir. Ancak, atipik benlerin çoğu melanomlara dönüşmez. 

Spitz nevüs

Çoğunlukla açık tenli çocukları ve 20 yaş altı gençleri etkiler. Bazen spitz nevüs ile melanomu ayırt etmekte zorlanır. Bu nedenle kanser riskine karşı önlem olarak çıkarılmaları gerekebilir. Spitz nevüsleri hızla büyür ve çapları milimetreden bir santimetreye kadar değişebilir. Spitz nevüsler; yuvarlak, simetrik şekilli, pürüzsüz yüzeyli ve pigment çizgilere sahip olabilirler.

Bu ben çeşitlerinin haricinde ise  olarak bilinen ben türleri vardır. Et benleri doğuştan var olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilir. Bu ben türlerinin koparılmaması gerekir. Sonradan çıkan et benlerinin kanser riski taşıma ihtimali bulunur. Bu nedenle de doktor kontrolü önerilir. Doğuştan var olan bazı et benlerinin ise estetik açıdan rahatsızlık vermesi durumunda,  ile alınması mümkündür.

Ben Büyümeleri Kanserden Mi Kaynaklanır?

Çoğu ben, kahverengi leke ve diğer cilt oluşumları sağlık açısından tehdit oluşturmazken, bazıları cilt kanserinin (melanom) ilk belirtileri olabilir. İyi huylu benler genellikle şekil, boyut veya doku olarak değişmez. Mevcut benlerde belirli değişiklikler, yeni bir benin ortaya çıkması veya diğer benlerden farklı görünen bir ben cilt kanserinin erken uyarı işaretleri olabilir. Ben büyümelerinin cilt kanser olup olmadığını anlayabilmek için aşağıdaki unsurlara dikkat etmek gerekir.

• Asimetri: Benin yarısı diğer yarısından farklı görünür. Melanomlar genellikle asimetriktir. Eğer benin ortasından bir çizgi çekerseniz iki yarının uyuşmadığını görürsünüz.
• Sınır: Melanomlar genellikle düzensizdir. Düzensiz, tırtıklı, bulanık veya çentikli kenarları olabilir.
• Renk: Kanserli ben farklı renklerin bir karışımını içerir. Kahverengi, ten rengi, siyahın farklı tonlarıyla beyaz, gri, kırmızı ya da mavinin karışımı olan birden fazla renge sahip bir ben, melanomun uyarı işareti olabilir.
• Çap: Kanserli olan benlerin çapı 6 mm'den büyük olabilir. Melanomlar çok küçük olabilmelerine rağmen, genellikle bir kalem silgisinden daha büyüktür.
• Evrimleşme: Kanserli benlerin; şekli, boyutu ya da rengi değişebilir. 

Vücut benlerinde bu tür değişiklik ve belirtilerin olması cilt kanseri olma riskini artırabilir. Belirtilerin fark edilmesi halinde zaman kaybetmeden gerekli tanı ve tedavi işlemlerinin yaptırılması oldukça önemlidir.

Ben Büyümesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ben Büyümesi Sonucu Meydana Gelen Hangi Değişiklikler Cilt Kanserinin Belirtileri Olabilir?

Ben büyümeleri bazı durumlarda cilt kanserine dönüşebilir. Cilt kanserine dönüşme sürecinde benin olduğu cilt çevresinde bazı değişiklikler meydana gelebilir. Benin etrafında cilt beyazlaşarak benin rengi açılabilir, benden kaynaklanan kanama veya rahatsızlıklar meydana gelebilir. Ayrıca mevcut benlerden çok farklı görünen bir benin oluşması gibi semptomlar benlerin cilt kanserine dönüştüğünün belirtisi olabilir.

Ben Büyümesi Önlenebilir mi?

Benler, önlenemeyen doğal cilt büyümeleridir. Ancak, cilt kanserini önleme (veya erken yakalama) konusunda bazı önlemler alınabilir. Güneş ışığının miktarını sınırlamak, her gün güneş kremi kullanmak, benleri ayda en az bir kez inceleyerek düzensizlikler olup olmadığına bakmak ben büyümelerine karşı alınabilecek önlemlerdir. Ayrıca güneş ışınlarına maruz kalmayı sınırlayarak ve her gün  kullanarak da önlem alınabilir. Ben büyümeleri olduğu fark edildiğinde erken tanı ve tedavi ile melanom ve diğer cilt kanserleri iyileştirilebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.