Rektum iltihabı kalın bağırsağın son bölümünde meydana gelen enfeksiyon durumudur. Hastalığın tanısı, hastanın şikayetleri ve tıbbi geçmişinin incelenmesiyle başlar.

Tanı için genellikle görüntüleme yöntemleri tercih edilir. Ayrıca dışkı ve kan testleri, enfeksiyon veya inflamasyon seviyelerini değerlendirir.

Tedavi, iltihabın nedenine bağlıdır. Enfeksiyon kaynaklı ise antibiyotik veya antiviral tedaviler uygulanır.

Otoimmün hastalıklardan kaynaklanan iltihaplarda anti-inflamatuvar ilaçlar, kortikosteroidler veya biyolojik tedaviler kullanılabilir.

Tedavi sürecinde sağlıklı diyet ve yaşam tarzı düzenlemeleri de önemlidir.

Rektum İltihabı Nedir?

Rektum iltihabı, tıbbi adıyla "proktit," rektumun yani kalın bağırsağın son kısmında meydana gelen bir iltihaplanma durumudur. Bu bölge, dışkının depolandığı ve dışkılama işlemi sırasında boşaltıldığı yerdir.

Rektum iltihabı nedenleri arasında çeşitli enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar, travmalar ya da iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi pek çok farklı faktör vardır. 

Bakteri, virüs, mantar ya da parazitlerin yol açtığı enfeksiyonlar, özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar, rektum iltihabının en yaygın nedenlerinden biridir.

Bu hastalığın oluşum nedenleri arasında Crohn ve ülseratif kolit gibi hastalıklar da bulunur.

Proktit, bazen radyoterapi tedavisi gören hastalarda, özellikle pelvik bölgeye uygulanan radyoterapi sonrasında da gelişebilir. Bu durum genellikle "radyasyon proktiti" olarak adlandırılır.

Rektumda iltihaplanma kişide yaşam kalitesini düşüren ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. uygun tedavi edilmediğinde daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. İltihaplanma rektumun işlevini etkileyebilir ve sürekli bir rahatsızlık hissi yaratabilir.

Hastalığın teşhisi için genellikle fiziksel muayene, kolonoskopi, biyopsi ve çeşitli laboratuvar testleri kullanılır.

Tedavi ise iltihabın altında yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterir.

Rektum İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Rektum iltihabı belirtileri arasında sürekli bir rektal rahatsızlık hissi ve ağrı yer alır. İltihaplanmanın şiddetine göre belirtiler farklılık gösterebilir.

Bazı hastalarda hafif bir rahatsızlık gözlemlenirken, bazı hastalarda ise ciddi semptomlar ortaya çıkabilir.

İltihabın en tipik belirtisi, tenesmus adı verilen sık sık dışkılama ihtiyacı hissetmektir. ancak dışkılama sırasında çok az dışkı veya sadece mukus gelebilir.

Bunun yanında şu belirtiler sıklıkla görülür:

• Özellikle otururken veya dışkılama sırasında ağrı ve baskı hissi belirgindir. Bu ağrı, şiddetli olabileceği gibi sürekli bir rahatsızlık hissi de yaratabilir.
• Rektumdan gelen kan genellikle dışkıda veya tuvalet kağıdında fark edilir. Kanama hafif ya da ağır olabilir.
• Dışkıyla birlikte mukus gelmesi yaygın bir belirtidir.
• Rektum iltihabı olan kişilerde sık sık ishal atakları olabilir. Bu durum genellikle dışkının şekilsiz ve sulu olmasına neden olur.
• Bazı hastalar, iltihabın etkisiyle kabızlık yaşayabilir. Dışkılama sırasında rektumda tıkanıklık hissi oluşabilir.
• Enfeksiyona bağlı olarak gelişen proktitte ateş yükselmesi ve genel bir halsizlik, yorgunluk hali görülebilir.
• Rektum bölgesinde kaşıntı, yanma hissi veya tahriş olabilir. Bu semptomlar özellikle cilt bölgesinin de iltihaplanması durumunda daha belirgin hale gelir.
• Ciddi iltihaplanmalarda rektumun işlevi bozulabileceği için dışkı kontrolü zorlaşabilir ve dışkı kaçırma durumu ortaya çıkabilir.

Rektum iltihabı belirtileri genellikle diğer sindirim sistemi hastalıklarının semptomlarına benzerlik gösterebilir. Belirtiler hafif olsa bile ihmal edilmemeli, erken tanı ile tedaviye başlanmalıdır.

Rektum İltihabı Tanı Yöntemleri 

Rektum iltihabı (proktit), rektumun iç yüzeyinde meydana gelen bir iltihaplanmadır ve teşhis edilmesi için bir dizi test ve inceleme gereklidir.

Rektum iltihabı teşhisi süreci, hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve fiziksel muayenesiyle başlar, ardından detaylı incelemelerle kesinleştirilir.

İlk aşamada doktor, hastanın tıbbi geçmişini ve semptomlarını ayrıntılı bir şekilde sorgular. Kanlı dışkı, ishal, karın ağrısı ve anal bölgede rahatsızlık gibi belirtiler, rektum iltihabının işaretleri olabilir.

Fiziksel muayenede doktor, anal ve rektal bölgede anormallik olup olmadığını kontrol eder.

Proktit tanısında en sık başvurulan yöntem kolonoskopidir. Kolonoskopi, uzun, esnek bir tüp üzerinde bulunan kamera yardımıyla rektum ve kolonun iç yüzeyinin incelenmesini sağlar.

Bu yöntemle doktor, rektumun iltihaplı bölgelerini doğrudan görerek tanı koyabilir ve biyopsi örneği alabilir.

Rektumun ve kolonun alt kısmını incelemek için yapılan bir başka işlem olan sigmoidoskopi de tanı sürecinde kullanılabilir.

Bu yöntem, rektumun ve sigmoid kolonun daha sınırlı bir bölümünü inceler, ancak proktit vakalarının değerlendirilmesinde etkili olabilir.

Kolonoskopi veya sigmoidoskopi sırasında alınan biyopsi örnekleri, laboratuvar ortamında incelenir.

Bu inceleme, iltihabın türünü belirleyerek enfeksiyon kaynaklı mı yoksa otoimmün bir durumdan mı kaynaklandığını tespit eder.

Dışkı örnekleri laboratuvara gönderilerek parazitler, bakteriler veya virüsler gibi enfeksiyon etkenleri aranır. Bu testler, özellikle enfeksiyöz proktit şüphesi varsa kullanılır.

Kan testleri, inflamasyon düzeylerini ve enfeksiyon varlığını gösterebilir. CRP (C-reaktif protein) ve beyaz kan hücresi (lökosit) sayısı gibi değerler, vücutta aktif bir iltihaplanma olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca, otoimmün hastalıklara işaret edebilecek antikor testleri de istenebilir.

Rektum İltihabı Tedavisi 

Rektum iltihabı tedavisi için çeşitli yöntemlere başvurulabilir. Rektum iltihabı nasıl geçer sorusuna cevap olarak iltihabın enfeksiyöz, otoimmün ya da travmatik kökenli olup olmadığına göre şekillenmesi verilebilir.

Genel olarak rektum iltihabının tedavisinde enfeksiyonun ortadan kaldırılması, iltihabın azaltılması ve semptomların kontrol altına alınması hedeflenir.

iltihabın nedeni bir enfeksiyonsa, tedavi enfeksiyonu ortadan kaldırmaya yönelik olacaktır. Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi uygulanır.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı proktit vakalarında ise, özellikle klamidya, gonore veya herpes gibi enfeksiyonlar için uygun antiviral ya da antibiyotik tedavileri başlatılır.

Viral enfeksiyonlarda antiviral ilaçlar kullanılabilir. Paraziter enfeksiyonlar durumunda antiparaziter ilaçlar tercih edilir.

Otoimmün hastalıkların neden olduğu proktit vakalarında, özellikle ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi durumlarda antiinflamatuvar ilaçlar kullanılır.

Mesalamin gibi 5-aminosalisilik asit (5-ASA) içeren ilaçlar, rektumun iltihabını azaltmak için yaygın olarak reçete edilir.

Bu ilaçlar ağızdan ya da rektal fitil şeklinde uygulanabilir.

İltihaplanmanın şiddetli olduğu vakalarda kortikosteroidler kullanılabilir.

Bu ilaçlar güçlü anti-inflamatuvar etkilere sahiptir ve genellikle kısa süreli kullanılır. Steroidler ağızdan ya da rektal yolla (fitil, krem veya lavman şeklinde) uygulanabilir.

Kronik ve otoimmün kökenli proktit vakalarında, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılarak vücudun aşırı bağışıklık tepkisi kontrol altına alınır.

Azatioprin ve siklosporin gibi ilaçlar, özellikle steroid tedavisine yanıt vermeyen hastalarda tercih edilebilir.

Son yıllarda gelişen biyolojik tedaviler, özellikle otoimmün proktit vakalarında kullanılmaktadır.

İnfliksimab ve adalimumab gibi biyolojik ajanlar, bağışıklık sisteminin belirli bileşenlerini hedefleyerek iltihabı kontrol altına alır.

Proktit tedavisinde diyet ve yaşam tarzı düzenlemeleri de önemli rol oynar. İltihaplanmayı tetikleyen gıdalardan kaçınılması, bol sıvı tüketimi ve lif oranı yüksek gıdaların tercih edilmesi önerilir.

Ayrıca düzenli egzersiz yapmak ve stresi yönetmek de tedaviyi destekleyen faktörler arasında yer alır.

Şiddetli ve kronik vakalarda, ilaç tedavisine yanıt alınamazsa cerrahi müdahale gerekebilir.

Bu durum genellikle komplikasyonlar geliştiğinde veya diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı vakalarda tercih edilir. Ancak cerrahi müdahale proktit tedavisinde nadiren gereklidir.

rektum iltihabı tedavisi süreci, iltihabın nedenine ve şiddetine göre değişiklik gösterir.

Erken tanı ve doğru tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve rektum kanseri riski ve diğer komplikasyonlar önlenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Bağırsak İltihabı Tehlikeli midir?

Bağırsak iltihabı, vücudun sindirim sistemi bölgesinde iltihaplanma ile kendini gösterir ve bazen tehlikeli olabilir. İltihaplanmanın şiddetine ve süresine bağlı olarak ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Tedavi edilmediği durumlarda bağırsak tıkanıklıkları, perforasyon (bağırsakta yırtılma) gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle bağırsak iltihabı belirtileri göz ardı edilmemeli ve tıbbi yardım alınmalıdır.

Bağırsak İltihabı Kansere Dönüşür mü?

Bağırsak iltihabının kansere dönüşme riski, özellikle kronik iltihaplanma durumlarında artar. Her bağırsak iltihabı kansere dönüşmez. Bu durum, iltihabın ciddiyeti ve süresiyle ilişkilidir.

Bağırsak Enfeksiyonu Nereden Bulaşır?

Bağırsak enfeksiyonları genellikle kirli su, hijyenik olmayan gıdalar veya enfekte kişilerle temas yoluyla bulaşır. Bakteri, virüs veya parazitlerin neden olduğu bu enfeksiyonlar, yeterince pişirilmemiş yiyecekler veya kontamine olmuş su kaynakları aracılığıyla yayılabilir. Ellerin yıkanmaması da bulaşma riskini artırır.

Kalın Bağırsak İltihabına Hangi Bölüm Bakar?

Kalın bağırsak iltihabı ile ilgili şikayetler için genellikle gastroenteroloji bölümü ilgilenir. Bu bölüm sindirim sistemi hastalıklarına odaklanır ve bağırsak iltihaplarının teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmıştır. Gerekirse gastroenterolog, ileri tetkikler yaparak uygun tedavi sürecini başlatır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.