Omurga kırıklarında yapılmaması gerekenler, omurganın hassas yapısını korumak ve kırığın sağlıklı bir şekilde iyileşmesini sağlamak için önemlidir. Bu süreci riske atmamak adına, doktor tavsiyelerine ve fizik tedavi programına sıkı sıkıya uymak, hareketleri dikkatli bir şekilde yapmak gerekir.

Omurga Kırıklarında Yapılmaması Gerekenler Nelerdir?

Omurga kırıkları, kemik yapısının dayanıklılığını zorlayan ciddi yaralanmalardan biridir ve vücudun denge merkezini etkilediği için özel bir hassasiyet gerektirir. Omurga, hem bedenin dik durmasını sağlayan ana yapıdır hem de sinir sistemini koruyarak hareket ve duyuların iletilmesini sağlar. Bu yüzden omurgada oluşan bir kırık, yalnızca kemiğin iyileşmesiyle sınırlı kalmaz; aynı zamanda sinir dokuları, kaslar ve eklemler için de dikkatli bir bakım süreci gerektirir.

Kırık sonrası iyileşme dönemi, uzun ve dikkat gerektiren bir süreçtir ve iyileşmenin doğru ilerlemesi için hastanın nelere dikkat etmesi gerektiği kadar, hangi durum ve hareketlerden kaçınması gerektiği de hayati önem taşır. 

Bu iyileşme sürecinde yapılacak küçük bir hata, omurga sağlığını olumsuz etkileyebilir ve daha uzun süreli komplikasyonlara yol açabilir. Bu sebeple, omurga kırıklarında iyileşme sürecinde yapılmaması gerekenleri iyi bilmek ve dikkatli bir tedavi planı izlemek, sağlıklı bir iyileşme süreci için temel gerekliliklerdendir. Omurga kırıklarında yapılmaması gerekenler şunlardır:

• Ani ve Hızlı Hareketlerden Kaçınmak
• Ağır Kaldırmamak
• Destek Olmadan Hareket Etmemek
• Korse Kullanmaktan Kaçınmamak
• Fizik Tedavi Yapmamak
• Egzersiz Yapmamak
• Uzun Süre Sabit ve Hareketsiz Kalmaktan Kaçınmak
• Ağrı ve Diğer Belirtileri Göz Ardı Etmek
• Doktor Kontrollerini Aksatmamak

1. Ani ve Hızlı Hareketlerden Kaçınmak

Omurga kırıkları, özellikle omurganın bir kısmında kırık veya çatlak varsa, iyileşene kadar ani hareketlerden kesinlikle uzak durulmalıdır. Vücudu ani döndürme, hızlı eğilme, ani doğrulma gibi refleksif hareketler kırık bölgeye ciddi baskı yapabilir ve iyileşmeye başlayan kemiğe zarar verebilir.

Özellikle yataktan kalkarken veya otururken omurgayı koruyacak şekilde hareket edilmeli, mümkünse doktorun önerdiği bir yöntemle kalkmaya özen gösterilmelidir (örn. yana dönerek ve kollarla destek alarak kalkmak).

2. Ağır Kaldırmamak

Omurga kırıklarında yapılmaması gereken en önemli maddelerden biri de ağır kaldırmamaktır. Omurga kırığı olan bir kişi için ağır kaldırmak tehlikelidir. Özellikle bel ve sırt bölgesinde oluşan kırıklarda, kaldırılan ağırlık omurganın alt kısmına büyük bir baskı yaparak hem kırığın daha da kötüleşmesine hem de yeni yaralanmalara yol açabilir.

Hekimler, iyileşme sürecinde kırığın durumuna göre en fazla kaldırılabilecek yük miktarını belirtebilir. Bu kurala sıkı sıkıya bağlı kalmak, omurganın stabil kalması açısından önemlidir. Genellikle kırık iyileşene kadar 2-3 kilodan fazla ağırlık kaldırmaktan kaçınılması tavsiye edilir.

3. Destek Olmadan Hareket Etmemek

Omurga kırıkları vücut dengesini etkileyebilir. Destek almadan yürümeye veya ayağa kalkmaya çalışmak, düşme riskini arttırır ve omurganın daha fazla zarar görmesine neden olabilir. Özellikle ilk haftalarda yürürken ya da ayağa kalkarken bir destekten veya yardımcılardan destek almak son derece önemlidir.

Ayrıca, doktor önerisine göre baston, walker veya yürüteç gibi destek araçları kullanılmalıdır. Bu destekler, omurgaya binen yükü azaltarak kırığın düzgün iyileşmesine yardımcı olur.

4. Korse Kullanmaktan Kaçınmamak

Omurga kırıkları için genellikle özel olarak önerilen korseler, kırık bölgesinin hareketsiz kalmasını sağlar. Korseler sayesinde vücudun yanlış pozisyonlara girmesi engellenir, kırık bölge daha az zorlanır. Korseyi düzenli kullanmamak ise kırığın kaynamasını zorlaştırabilir veya kaynamış bölgenin tekrar kırılmasına sebep olabilir.

Korsenin giyilmesi gereken süreyi ve hangi durumlarda çıkartılabileceğini doktor belirler. Korse kullanımını ihmal etmemek, omurga kırıklarında en önemli korunma yöntemlerinden biridir.

5. Fizik Tedavi Yapmamak

Omurga kırığı sonrasında hareketsizlikten kaynaklanan kas kaybı, eklem sertliği ve omurga hareketlerinin kısıtlanması gibi sorunlar gelişebilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, bu sorunları azaltmak için oldukça önemlidir.

Fizik tedaviye başlamadan önce mutlaka doktor onayı alınmalı ve tedavi programı uzmanlar tarafından belirlenmelidir. Yanlış uygulanan fizik tedavi hareketleri omurgaya zarar verebilir; bu yüzden uzman denetimi şarttır.

6. Egzersiz Yapmamak

Omurga kırığı henüz iyileşme aşamasındayken spor yapmak, zorlu egzersiz hareketleri yapmak ya da ağır fiziksel aktivitelerde bulunmak iyileşme sürecini olumsuz etkiler. Erken dönemde yapılacak yanlış bir hareket, kırığın yerinden oynamasına veya iyileşme sürecinin durmasına neden olabilir.

Genellikle doktorlar, belirli bir süre boyunca düşük tempolu yürüyüş gibi hafif egzersizlere dahi izin vermeyebilir. Egzersizlere başlamadan önce mutlaka hekiminizden onay almalısınız.

7. Uzun Süre Sabit ve Hareketsiz Kalmaktan Kaçınmak

Her ne kadar omurga kırığında dikkatli ve kontrollü hareket etmek gerekse de, uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz kalmak da sakıncalıdır. Özellikle ameliyat sonrası süreçte tamamen hareketsiz kalmak, kasların zayıflamasına, eklem sertleşmesine ve dolaşım problemlerine yol açabilir.

Ancak bu hareketlerin kontrollü olması şarttır; genellikle doktorun önerdiği hafif hareketler ve esneme egzersizleriyle vücut dengede tutulur.

8. Ağrı ve Diğer Belirtileri Göz Ardı Etmek

Omurga kırıklarında ağrı genellikle iyileşme sürecinin bir parçası olarak görülse de, ağrının şiddetlenmesi veya uzun süre geçmemesi önemli bir sorun işareti olabilir. Bu durum, omurgada iyileşme sürecinde bir sorun olduğunu veya yanlış bir şey yapıldığını gösterebilir.

Ayrıca ağrıya eşlik eden başka belirtiler varsa (örneğin, karıncalanma, uyuşukluk veya bacaklarda güçsüzlük), bu belirtileri mutlaka doktora bildirmek gerekir. Omurgadaki sinirler kırıklardan etkilenmiş olabilir ve bu belirtiler sinir hasarının işareti olabilir.

9. Doktor Kontrollerini Aksatmamak

Omurga kırıklarında yapılmaması gerekenler arasında doktor kontrollerini aksatmamak vardır. Omurga kırıkları, iyileşme sürecinde sürekli takip gerektirir. İyileşmenin doğru ilerleyip ilerlemediğini anlamak için belirli aralıklarla röntgen ve diğer görüntüleme testleri yapılabilir. Bu yüzden doktor kontrollerini aksatmamak çok önemlidir. Kontroller, iyileşmenin sağlıklı ve düzgün ilerlediğinden emin olmanızı sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular

Omurga Kırığı Olan Hasta Nasıl Yatırılır?

Omurga kırığı olan hastalar sırt üstü düz bir zemine, omurga, boyun ve baş hizası korunarak yatırılmalıdır. Yan çevirme gerektiğinde, boyun ve bel desteği sağlanarak dikkatle hareket ettirilmelidir. Hastaneye taşınırken, omurgayı sabit tutan spinal board ve boyunluk gibi ekipmanlar kullanılmalıdır. Bu tür hastaların pozisyonlandırılması mutlaka uzman gözetiminde yapılmalıdır.

Omurga Kırığında Yürüyüş Yapılır mı?

Omurga kırığında yürüyüş yapılması, kırığın ciddiyetine ve hastanın durumuna göre doktorun iznine bağlıdır. Hafif kırıklarda, doktor kontrolünde ve korse ile kısa mesafeli yürüyüşlere izin verilebilir. Ancak ciddi kırıklarda veya sinir hasarı riskinin olduğu durumlarda yatak istirahati zorunludur. Uygunsuz yürüyüşler, kırığın ilerlemesine veya omurilikte daha fazla hasara yol açabilir.

Omurga Kırığı Felç Bırakır mı?

Omurga kırığı, omurilik zedelenirse felç riski oluşturabilir; sinir hasarı durumunda vücutta güç ve his kayıpları gelişebilir. Özellikle kırığın omurilik üzerinde baskı yapması veya omurilik kanalı içinde sinirlerin zarar görmesi durumunda felç riski artar. Ancak her omurga kırığı felçle sonuçlanmaz; kırığın yeri ve tedavi sürecinin erken başlaması bu riski etkiler. Bu nedenle omurga kırıklarında hızlı teşhis ve tedavi, felç riskini önlemede kritik rol oynar.

Omurga Kırığı Tehlikeli midir?

Omurga kırığı, kırığın konumu ve omurilik üzerindeki etkisine göre ciddi sonuçlar doğurabilir. Omurilik etkilendiğinde sinir sistemi zarar görebilir, bu da felç gibi kalıcı sorunlara yol açabilir. Ciddi kırıklar aynı zamanda günlük hareketleri kısıtlayabilir ve uzun süreli tedavi gerektirebilir. Omurga kırıkları tehlikeli olabileceğinden, bu tür yaralanmalarda acil tıbbi müdahale gereklidir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.