Kemik sintigrafisi değişik kemik hastalıklarına tanı konulması ve teşhis edilen hastalığın izlenmesine yardımcı olan bir nükleer görüntüleme yöntemidir.

Nükleer görüntüleme işlemi için bir kemik sintigrafisi makinesi kullanılır.  

Kemik sintigrafisi makinesi vücudun içindeki kemik vb. yapıların görüntülenmesini sağlar. Böylece standart bir röntgende görüntülenemeyen kemik enfeksiyonu ya da kemik yaralanması gibi oluşumlar da saptanabilir. 

Kemik sintigrafisi görüntüleri herhangi bir tümörün başlangıç konumundan (meme kanseri ya da  vb.) kemiğe yayılan kanser varlığının tespiti için de kullanılan önemli bir yöntemdir.

Metodun temel prensibi normalden sapma gösteren hücre ve dokuların, normal dokulardan daha çok radyasyon absorbe etmesine dayanır.

Kemik Sintigrafisi Ne Demek?

Kemik sintigrafisi ya da bir başka deyişle kemik taraması en basit tanımıyla, farklı kemik hastalıklarının doğru olarak teşhis edilebilmesi için kullanılan bir nükleer görüntüleme tekniğidir.

Tüm vücut kemik sintigrafisi çekilmesi ile teşhisi amaçlanan başlıca sorunlar şunlardır:

• Kemik kanseri ya da kemik  
• Kemikte bulunan iltihabın yeri
• Kemik kırık ya da kırıklarının yeri ya da 

Nükleer tıp yöntemlerinin ayırıcı özelliği fonksiyonel görüntüleme sağlayarak, diğer görüntüleme yöntemleri ile ortaya çıkarılamayan görüntülere ulaşılabilmesidir.

Kemik Sintigrafisi Neden Çekilir?

Kemik sintigrafisi özellikle açıklanamayan kemik ağrının sebeplerini aydınlatılmasına yardımcı olur. İşlemde radyoaktif maddenin sorunlu kemikte, normal kemiklere oranla farklı miktarlarda absorbe edilmesinden yararlanılır.

Bütün iskeletin taranması sonucunda teşhis edilebilen başlıca rahatsızlıklar şunlardır:

• Kemik kırılması



• Kemikte başlayan  gelişimi
• Eklem ya da kemik enfeksiyonu

Kemik Sintigrafisine Nasıl Hazırlanılır?

Kemik sintigrafisi çekilecek hastanın çekim öncesi zaman zarfında normal yaşamında, diyetinde ya da faaliyetlerinde değişiklikler yapmasına gerek yoktur.

Hastanın Pepto- Bismol vb. bizmut içeren bir ilaç kullanmış olması ya da çekimden önceki son 4 gün içinde baryum kontrast madde kullanılarak röntgen çektirmiş olması halinde, bu durum doktora bildirilmelidir.

Bunun nedeni baryum ve/ veya bizmut maddelerinin kemik taramasında elde edilecek sonuçlar üzerinde etkili olabilmesidir.

Kemik sintigrafisine gidecek hasta o gün için bol giysiler tercih etmeli ve takılarını evde bırakmalıdır. Bazı ünitelerde hastanın sintigrafi sırasında özel bir elbise giymesi istenebilir.

Kemik Sintigrafisi Kimlere Yapılmaz?

Kemik sintigrafisi yapılması riskli kabul edilen bireyler hamile ya da hamile olma ihtimali bulunan kadınlardır. Bunun nedeni Sintigrafi işlemi sırasında bebeğin radyasyona maruz kalma tehlikesi olmasıdır.

Ayrıca işlem sırasında kullanılan radyoaktif maddenin süte bulaşma riski de olduğu için emziren kadınlarında kemik sintigrafisi çektirmesi riskli olabilir.

Hamile olan, hamilelik riski taşıyan ya da emziren kadınlar işlemden önce durumları hakkında doktora bilgi vermelidir.

Kemik Sintigrafisi Prosedürü Nasıl Gerçekleşir?

Kemik taraması prosedürü sırasında enjeksiyon ve görüntüleme yöntemleri kombine olarak kullanılır.

İşlem sırasında gamma ışınları yayan radyoaktif bir madde kullanılır. Yöntemin ilerleyen aşamalarında gamma ışınlarını tespit eden bir kamera kullanılır.

Bu sayede enjeksiyon ile vücuda verilen maddenin vücutta dağılımı takip edilir. İşlemin detayları aşağıda anlatılmaktadır.

Enjeksiyon

Vücuda verilen çok küçük miktarlarda radyoaktif maddeler hastaya elinden ya da kolunda bulunan bir damardan enjekte edilir. Enjeksiyon ve tarama arasında geçen süre, uygulanacak tarama işleminin sebebine göre belirlenir.

Bazı durumlarda görüntüler enjeksiyondan hemen sonra alınabilir.

Buna karşılık bazı durumlarda da radyoaktif maddenin tamamen emilmesi için hastanın bir süre dolaşması istenir ve görüntüleme aşamasına 2 saat ila 4 saat sonra geçilir. Bekleme sırasında su içilmesi tavsiye edilebilir.

Emilmeyen radyoaktif maddenin vücuttan atılması için de tarama işlemine geçmeden önce hastanın mesanesini boşaltması istenebilir.

Görüntüleme

Görüntüleme için hasta öncelikle bir masanın üzerinde hareketsiz olarak yatırılır. İşlem, radyoaktif maddeye duyarlı bir kamerayı destekleyen cihazın vücutta ileri geri hareket ettirilmesi ile gerçekleştirilir.

Tarama işlemi hastanın durumuna göre bir saate kadar sürebilir. İşlem sırasında herhangi bir ağrı ya da acı hissedilmez.

Bazı durumlarda hastadan değişik zamanlarda alınan bir dizi görüntü içeren 3 aşamalı kemik sintigrafisi istenebilir.

Böyle hallerde görüntüleme işlemi, enjeksiyondan kısa bir süre sonra ve enjeksiyondan 3 ila 5 saat sonra tekrarlanır.

Gerekli görülmesi halinde, kemik sintigrafisini takiben tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi olarak tanımlanan ekstra bir görüntüleme işleminin (SPECT) yapılması da istenebilir.

SPECT taraması özellikle kemiğin derin kısımlarında ya da görülmesi zor yerlerde bulunan sorunların ortaya çıkarılması için yapılır. SPECT taraması sırasında kamera, hastanın vücudunun çevresinde dönerken görüntüleme yapar.

Kemik Sintigrafisi Yan Etkileri Nelerdir?

Kemik sintigrafisinin literatürde geçen yan etkisi yoktur. Ayrıca kemik sintigrafisi sonrasından hastanın herhangi bir şekilde takibi ve kontrolü de gerekli değildir. İşlem sonrasında radyasyonun vücuttan temizlenebilmesi için 1 ya da 2 günlük zaman zarfında bol miktarda su içmesi istenir. İşlem gören hastadaki radyoaktivite, taramadan iki gün sonra tamamen ortadan kalkar.

Kemik Sintigrafisi Sonucu Yorumlama

Kemik sintigrafisi sonucu elde edilen görüntüler bir uzman tarafından incelenir ve kemik metabolizmasında normal dışı oluşumların var olup olmadığı saptanmaya çalışılır. Bu amaçla elde edilen görüntüde radyoaktif maddenin normalden daha çok toplandığı ya da toplanamadığı yerler tespit edilir.

Radyoaktif maddenin yoğun toplandığı yerler “sıcak nokta” toplanamadığı yerler ise “soğuk noktalar” olarak tanımlanır.

Her ne kadar kemik taraması, kemik metabolizmasında gelişen farklılıklara duyarlı olsa da bu değişimin sebeplerinin belirlenmesine daha az yardımcı olur.

Söz gelimi hastada sıcak noktalar bulunması halinde bu oluşum sebebinin aydınlatılması için daha fazla teste ihtiyaç duyulabilir.

Kemik Sintigrafisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kemik Sintigrafisi Kaç Saat Sürer?

Kemik sintigrafisi ne kadar sürer sorusu hastalar tarafından sıklıkla merak edilen konuların başında gelir. İşlemden önce hastanın kan dolaşımına radyoaktif madde enjeksiyonu yapılır. 

İşlem sırasında radyoaktif madde içeren tüp hastanın elindeki ya da kolundaki bir damara sokulur. Radyoaktif maddenin hastanın vücudunda dolaşımını tamamlaması yaklaşık 2 ila 3 saat sürer. Toplam görüntüleme süresi 30 dakika ile 1 saat arasında değişebilir.

Tüm Vücut Kemik Sintigrafisi Ne Kadar Sürer?

Tüm vücut kemik sintigrafisinin çekiminin tamamlanması için yaklaşık 30 ila 60 dakikalık bir zaman dilimine ihtiyaç vardır. Bu sürenin yanı sıra radyoaktif maddenin kanda dolaşımını tamamlaması için birkaç saatin daha gözden çıkarılması gerekebilir. İşlem ağrısızdır. Tarama biter bitmez hasta evine gidebilir. Vücuda verilen radyoaktif maddenin atılması için 24 ila 48 saat geçmesi yeterlidir.

Kemik Sintigrafisi Hangi Bölüm Tarafından Yapılır?

Kemik , hastanelerin ya da görüntüleme merkezlerinin nükleer tıp bölümünde gerçekleştirilir. İşlem hem iyi huylu hem de kötü huylu kemik anormalliklerinin saptanması için son derece hassas bir testtir.

Bu tip radyonüklid kemik taramaları normalden sapma gösteren metabolik aktivitenin, anatomik radyografilere, CT ve/veya MRI vb. görüntüleme yöntemlerinden daha erken saptanmasını sağlar.

Kemik Sintigrafisi Sonucu Ne Zaman Çıkar?

Osteoblastların vurgulandığı tek fazlı bir protokol uygulanması halinde (sadece iskelet görüntülenmesi işlemi) sonuç görüntüleri işlemden yaklaşık 2 ila 5 saat sonra alınabilir. İşlemin üzerinden 4 saat geçtikten sonra radyoaktif maddenin yaklaşık % 50 ila 60’ı kemiklerde sabitlenir. Eğer 2 ya da 3 fazlı bir protokol uygulanacak ise, daha fazla teşhis bilgileri edinilmesi için enjeksiyondan sonra değişik noktalarda ek taramalar yapılması da gerekebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.