Ellerde her bir bileği, başparmağa ve parmaklara bağlayan beş metakarpal kemik yapısı vardır.

Bunlar baş parmaktan başlayıp serçe parmağa doğru ilerleyerek birinci metakarpaldan beşinci metakarpala kadar isimlendirilir.

Metakarpal Kemikler Nelerdir?

Her bir elde bileklerden parmaklara bağlanan beş adet metakarpal kemik bulunur. Metakarpal kemikler şu şekilde isimlendirilir;

• 1. metakarpal kemik: Bileği, başparmağa bağlayan kemik.
• 2. metakarpal kemik: Bileği, işaret parmağına bağlayan kemik.
• 3. metakarpal kemik: Bileği, orta parmağa bağlayan kemik.
• 4. metakarpal kemik: Bileği, yüzük parmağına bağlayan kemik.
• 5. metakarpal kemik: Bileği, serçe parmağa bağlayan kemik.

Metakarpal Kemik Kırığı Nedir?

Metakarpal kırık, bir tür kemik kırığıdır. Metakarpal kemikler, başparmağı ve parmak kemiklerini (falanksların) bileğe bağlayan ellerdeki kemiklerdir. Elin arkasına bastırarak metakarpal kemikler hissedilebilir.

Metakarpal kırıklar yaygın yaralanmalardır. Genellikle elin üzerine düşme veya spor yaralanmaları sonucu oluşurlar.

Metakarpal kırık sonrasında kemik iyileşirken sadece bir atel veya alçı takmanız gerekebilir. Bazı kırıkların onarımı için ameliyat gerekir.

Metakarpal Kemiklerin Kırık Belirtileri Nelerdir?

Parmaklarda metakarpal kemiklerin yapısında bazı durumlarda kırıklar meydana gelebilir. Metakarpal kemikler kırıldığında ortaya çıkan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

• Şiddetli ağrı


• Hassasiyet
• Hareket etmede ya da eli kullanmada zorluk
• Morarma veya renk değişikliği
• Vücutta normalde bulunmayan bir şekil bozukluğu ya da şişlik.

Eğer bir metakarpal kemik kırılırsa, büyük ihtimalle kemiğin etrafında elde bulunan diğer dokular da zarar görmüş olabilir. Bağlar, tendonlar ve kaslar metakarpal kırık oluştuğunda el çevresinde zarar görebilecek dokulardır. 

Metakarpal Kemiklerde Kırık Neden Olur?

Metakarpal kemiklerde meydana gelen kırılmaların bazı nedenleri olabilir. Kemiklerde meydana gelen kırılmaların en büyük nedeni osteoporozdur. Osteoporoz nedeniyle metakarpal kemikler zayıflamışsa kırık yaşama olasılığı daha yüksektir. 

Osteoporoz kemikleri zayıflatır, onları ani ve beklenmedik kırıklara karşı daha hassas hale getirir. Birçok kişi, osteoporoz olduğunu, kemiklerinin kırılmasına neden olana kadar bilmez. Genellikle belirgin semptomlar göstermez.

Özellikle kadınlarda ve 50 yaşından büyük yetişkinlerde osteoporoz geliştirme riski artar. Osteoporozun kırığa neden olmadan önce kemik yoğunluğu taraması yaptırarak osteoporoz teşhis edilebilir.

Metakarpal kemiklerin kırılmasının diğer nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Düşmeler 
• Enkondromlar (kemiklerin içinde büyüyen kanserli olmayan )
• Spor yaralanmaları
• Araba kazaları gibi diğer travmalar
• İşyerinde meydana gelen yaralanmalar
• Elleri ve parmakları etkileyen diğer sağlık sorunları metakarpal kırık yaşama riskini artırabilir. 

Metakarpal Kırıklar Nasıl Sınıflandırılır?

Hangi kemiğin kırıldığına, kırığın şekline, nasıl oluştuğuna, açık veya kapalı olup olmadığına bağlı olarak kırığın sınıflandırması yapılır. Bazı kırıklar kırık çizgisinin şekline göre şu şekilde adlandırılırlar;

• Enine kırık 
• Eğik kırık
• Sarmal kırık
• Segmental kırık
• Parçalı kırık 
• Toka kırığı 
• Saç çizgisi kırığı

Bazı kırık tipleri ise nasıl oluştuklarına göre şu şekilde sınıflandırılırlar;

• Bileşik kırık 
• Stres kırığı 
• Avülsiyon kırığı 

Metakarpal Kemiklerde Kırık Nasıl Teşhis Edilir?

Metakarpal kemiklerde kırık belirtisi fark edildiğinde tanı ve tedavisini yaptırmak için bir sağlık merkezine gitmeniz gerekir. Yapılan fiziksel muayene ile birlikte bazı görüntüleme taramaları tanı koyma aşamasında gerekebilir.

Fiziksel muayene esnasında eldeki metakarpal kırık hissedebilir veya görülebilir. Ancak hangi kemiklerin kırıldığını ve ne tür bir kırığın olduğunu doğrulamak için görüntüleme testleri gerekebilir.

Metakarpal kemik kırıklarında istenebilecek ilave testler şu şekilde sıralanabilir;

Röntgen: Röntgen, kırıkları tespit ederek kemiklerin ne kadar hasar gördüğünü belirleyebilir.

 Kırık kemik yapısının üç boyutlu olarak görüntüsü elde edilir.

Kemik yoğunluğu testi: Kemik yoğunluğu testi (bazen DEXA veya DXA taraması olarak da adlandırılır)  teşhis edilmesine yardımcı olabilir.

Yapılan fiziksel muayene ve görüntüleme testlerinden elde edilen bulgular değerlendirilerek elde oluşan metakarpal kemik kırıkları tespit edilebilir. Kırığın hangi parmak metakarpalını oluşturduğu incelenerek gerekli olan tedavi işlemlerine başlanır. 

Metakarpal Kemiklerde Kırık Nasıl Tedavi Edilir?

Kırığın şekline, neden oluştuğuna, kemikte ne kadar hasar oluştuğuna bağlı olarak tedavi şekli de değişkenlik gösterir. Metakarpal kemiklerin kırılmasında uygulanacak tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir;

Hareketsizleştirme

Kırığın hafif olması ve kemiklerin yerinden çok fazla oynamaması durumunda sadece bir atel veya alçı ile tedavi gerçekleştirilebilir. Metakarpal kırık yaşayan çoğu kişinin üç ila altı hafta boyunca hareketsiz kalması gerekir. 

Kapalı redüksiyon

Daha ciddi kırık oluşumlarında kemikleri yeniden hizalamak için yapılan tedavi yöntemidir. İşlem sırasında ağrı hissetmenizi önlemek için bazı önlemler alınabilir. Metakarpal kemik ağrısı hissetmemeniz için; kırığın etrafındaki bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi, vücudun tamamını rahatlatacak sakinleştiriciler ya da işlem sırasında uyumayı sağlayacak  uygulanabilir. Kapalı redüksiyondan sonra kırık olan bölgeye atel veya alçı koyarak kapalı redüksiyon işlemi tamamlanır.

Metakarpal kırık cerrahisi

Bazı metakarpal kırıklar, metakarpal kemik kırığı ameliyatı gerektirir. Hangi tür kırığın olduğuna ve kemiklerin ne kadar hasar gördüğüne bağlı olarak kullanılabilecek bazı cerrahi müdahale yöntemleri vardır.

İç fiksasyon: Kemiklerin doğru pozisyonlarına yeniden hizalamak ve iyileşip tekrar bir araya gelebilmeleri için onları yerinde sabitleme işlemi yapılır. Genellikle iç fiksasyon işlemi ile kemiğe metal parçaları yerleştirilir.

İç fiksasyon teknikleri şunları içerir:

• Plakalar ve vidalar: Parçaları bir arada tutmak için kemiğe vidalanan metal plakalardır.
• Pimler (K-telleri): Paslanmaz çelik pimler, diğer bağlantı elemanları için çok küçük olan kemik parçalarını yerinde tutar.

Çoğu insan bu parçalarla sonsuza dek yaşar. Kemikler iyileştikten sonra pimleri çıkarmak için takip ve kontrol muayeneleri gerekebilir.

Artroplasti: Elde bir eklem kırılırsa,  (eklem replasmanı) ihtiyaç duyulabilir. Hasarlı eklemi çıkarılarak yerine yapay bir eklem konur. Metakarpal kırık için artroplastiye ihtiyaç duyulması nadirdir.

Kemik grefti: Metakarpal kırık ciddi şekilde yerinden oynamışsa, parçalanmışsa ya da kemik olması gerektiği gibi iyileşmiyorsa kemik grefti gerekebilir. Kırığın iyileşmesini teşvik etmek için ek kemik dokusu yerleştirilebilir. Kemik yeniden büyürken parçaları bir arada tutmak için genellikle dahili bir fiksasyon uygulanabilir. Kemik grefti birkaç kaynaktan alınabilir. Kemik grefti alınabilecek kaynaklar şu şekilde olabilir;:

• İçten, vücudun başka bir yerinden (genellikle kalça kemiğinin üst kısmından)
• Dışarıdan, bağış yapan kişilerden
• Yapay bir yedek parçadan kemik dokusu alınarak kemik grefti yapılabilir.

Ameliyattan sonra el hareketsiz hale getirilir. Normal hareket aralığını (elinizi ne kadar hareket ettirebileceğiniz) geri kazanmaya yardımcı olması için metakarpal kemik kırığı fizik tedavi uygulamaları gerekebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Metakarpal Kemik Kırığı İyileşme Süresi Ne Kadardır?

Meydana gelen kırığın boyutuna, şiddetine, uygulanacak tedavinin türüne bağlı olarak metakarpal kemik kırığı iyileşme süresi her hastada farklı olabilir. Metakarpal kırıkların iyileşmesi genelde bir veya iki ay arasında gerçekleşir. Bu süreç  geçebilir.

Metakarpal Kırıkların Yan Etkileri Nelerdir?

Metakarpal kırık meydana geldiğinde bazı yan etkilerde ortaya çıkabilir. Kırık tedavi ile iyileştirilirken düzgün bir şekilde hizalanmayabilir. Kemikler tam olarak ya da hiç bir araya gelemeyebilir. Açık kırık vakalarında enfeksiyon riski artar. Kırık kemiklerin çevresinde sertlikler oluşabilir. Kaslardaki basınç artarak kanın dokulara ulaşması engellenebilir. Be nedenle çeşitli sinir hasarlarına ve kalıcı kas hasarına sebep olabilir. Bu tür sağlık sorunları metakarpal kırıklar sonucu ortaya çıkabilecek yan etkileri oluşturur.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.