Trakelektomi, erken evre rahim ağzı kanseri olan ve doğurganlıklarını korumak isteyen kadınlar için etkili bir cerrahi seçenektir.

Doğru hastalar için uygulandığında, trakelektomi hem kanserin başarılı bir şekilde tedavi edilmesini sağlar hem de ileride hamile kalabilme olasılığını korur.

Ancak her cerrahi işlem gibi, trakelektomi de belirli riskler taşır ve hastaların bu süreci titizlikle takip etmeleri önemlidir. 

Tıpta Trakelektomi (Trachelectomy) Nedir?

Trakelektomi, rahim ağzının (serviksin) cerrahi olarak çıkarılması anlamına gelir ve genellikle rahim kanseri tanısı konmuş genç yaştaki kadınlar için uygulanan bir tedavi seçeneğidir. 

Trakelektomi, serviks kanserinde doğurganlığı koruyabilen bir ameliyat türüdür; çünkü serviks alınırken rahim (uterus) ve yumurtalıklar yerinde bırakılır. 

Bu sayede, uygun vakalarda hastanın ileride hamile kalabilmesi mümkün olur.

Genç yaştaki kadınlarda doğurganlığın korunması gerektiğinde tercih edilen bir yöntem olarak tıp dünyasında önemli bir yer edinmiştir.

Trakelektomi Neden Yapılır?

Trakelektomi, özellikle rahim ağzı kanseri erken evrede tespit edilmiş genç kadınlarda doğurganlığı koruma amacıyla yapılır.

Çoğu zaman rahim ağzı kanserinde tedavi, rahim ve çevre dokuların çıkarılması ile yapılır. 

Ancak, eğer kanser erken evredeyse ve kanserin boyutu küçükse, trakelektomi bir seçenek olarak değerlendirilebilir.

Rahim ağzı kanseri dışında bazı durumlarda rahim ağzında sürekli olarak meydana gelen anormal hücre değişimleri de trakelektomi ihtiyacını gündeme getirebilir.

Trakelektomi için aday olan hastalar genellikle şu özellikleri taşımalıdır:

Erken Evre Rahim Ağzı Kanseri Tanısı: Kanserin yalnızca rahim ağzında olduğu ve yayılım göstermediği, yani evre 1 veya küçük evre 2 olduğu durumlar.

Doğurganlık İsteği: Trakelektomi özellikle çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için uygulanan bir prosedürdür.

Genel Sağlık Durumu: Ameliyatı kaldırabilecek genel sağlık koşullarına sahip olması.

Trakelektomi Çeşitleri Nelerdir?

Trakelektomi ameliyatının birkaç farklı yöntemi bulunmaktadır. Her yöntemin kendine has özellikleri ve gereksinimleri vardır. İşte trakelektomi çeşitleri şunlardır:

• Radikal Trakelektomi
• Basit Trakelektomi
• Vajinal Trakelektomi
• Radikal Trakelektomi

Bu yöntemde rahim ağzı, çevresindeki doku ve üst vajinal bölge çıkarılır. Aynı zamanda, kanserin yayılma ihtimalini değerlendirmek için pelvis bölgesindeki lenf düğümleri de alınır. Radikal trakelektomi, genellikle laparoskopik veya robot yardımlı olarak yapılır ve minimal invaziv bir yöntemdir.

Bu sayede, iyileşme süreci daha hızlı olabilir ve hasta daha az ağrı yaşar.

Basit Trakelektomi

Basit trakelektomi, genellikle kanser öncüsü lezyonlar için yapılan daha az kapsamlı bir operasyondur. Bu yöntemde sadece serviks çıkarılır, çevre dokulara müdahale edilmez. Erken evredeki bazı kanser durumlarında da uygulanabilir, ancak daha çok servikste sınırlı olan anormal hücre değişimlerinde tercih edilir.

Vajinal Trakelektomi

Bu yöntemde rahim ağzı vajinal yoldan alınır. Vajinal trakelektomi daha az invaziv bir yöntemdir ve iyileşme süreci genellikle daha kısadır. Ancak her hasta için uygun olmayabilir; genellikle cerrah, kanserin yayılım durumu ve diğer faktörleri göz önüne alarak en uygun yöntemi belirler.

Trakelektomi Ameliyatı Öncesi Hazırlık Süreci

Trakelektomi ameliyatı öncesinde hastanın ayrıntılı bir değerlendirmeden geçmesi gerekir. Ameliyat öncesi hazırlık sürecinde şu adımlar izlenir:

Kanserin boyutunu ve yayılımını değerlendirmek için MR, BT veya PET taramaları yapılabilir.

Hastanın genel sağlık durumunu kontrol etmek amacıyla yapılan testlerdir.

Kanser tanısının doğrulanması ve kanserin tipinin belirlenmesi için biyopsi yapılır.

Hastaya ameliyat sırasında uygulanacak anestezi yöntemi belirlenir. Bu değerlendirme sırasında hastanın alerji durumu, kronik hastalıkları ve ilaç kullanımı göz önüne alınır.

Ameliyat öncesinde doktor, hastaya süreç hakkında detaylı bilgi verir. Ameliyatın olası riskleri ve yan etkileri açıklanır ve hastanın soruları yanıtlanır.

Trakelektomi Ameliyatı Süreci

Trakelektomi ameliyatı genellikle genel anestezi altında yapılır ve yaklaşık 2-3 saat sürer. Ameliyat süreci aşağıdaki adımları içerir:

Ameliyat öncesi hastaya genel anestezi verilir, bu sayede ameliyat sırasında tamamen uyur durumda olur.

Cerrah, rahim ağzını ve çevresindeki anormal dokuyu çıkarır. Eğer radikal trakelektomi yapılıyorsa, lenf düğümleri de çıkarılabilir.

Serviks çıkarıldıktan sonra, cerrah rahim ile vajinayı birleştirir. Bu bağlantı, hastanın ileride hamile kalabilmesi için kritik öneme sahiptir.

Ameliyat bölgesi dikkatlice dikilir ve ameliyat sonlandırılır.

Trakelektomi Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci

Trakelektomi sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hastaların çoğu birkaç gün hastanede kalır ve ardından evde iyileşme sürecine devam eder. İyileşme sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:

Ameliyat sonrası karın bölgesinde hafif ağrılar olabilir. Doktor tarafından önerilen ağrı kesiciler ile ağrı kontrol altına alınabilir.

Ameliyat sonrası hafif vajinal kanama veya akıntı normaldir. Ancak ağır kanama durumunda hemen doktora başvurulmalıdır.

İyileşme sürecinde vücudun dinlenmeye ihtiyacı vardır. İlk birkaç hafta ağır kaldırmaktan, spor yapmaktan veya yorucu aktivitelerden kaçınılmalıdır.

Ameliyat sonrası yaklaşık 6-8 hafta boyunca cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Doktor onayı alındıktan sonra cinsel aktiviteye dönülmelidir.

Doktor, hastaya iyileşme süreci boyunca dikkat etmesi gereken noktaları ayrıntılı bir şekilde açıklar ve kontrol randevularını belirler.

Trakelektominin Faydaları ve Riskleri

Trakelektomi, birçok hasta için doğurganlığı koruma avantajı sağlarken bazı riskleri de beraberinde getirir.

Trakelektomi Faydaları

Doğurganlığı Koruma: Rahim çıkarılmadığı için, trakelektomi sonrasında hastalar çocuk sahibi olma şansını sürdürebilir.

Etkili Kanser Tedavisi: Erken evre kanserlerde trakelektomi, tümörün çıkarılması açısından oldukça etkili bir tedavi yöntemidir.

Hızlı İyileşme: Laparoskopik veya robot yardımlı trakelektomi ile yapılan cerrahiler, daha hızlı iyileşme ve daha az komplikasyon ile sonuçlanabilir.

Trakelektomi Riskleri Nelerdir?

Kanama: Her cerrahi işlemde olduğu gibi trakelektomi sırasında da kanama riski vardır.

Enfeksiyon: Ameliyat sonrası enfeksiyon riski bulunur; bu nedenle hijyen ve bakım önemlidir.

Gebelikte Komplikasyonlar: Trakelektomi sonrası hamile kalan bazı kadınlarda erken doğum riski veya düşük yapma riski artabilir. Rahim ağzı olmadığı için gebeliğin düşük riskine karşı servikal serklaj (rahim ağzına dikiş) işlemi yapılabilir.

Yetersiz Kanser Tedavisi: Çok nadir de olsa kanserli hücrelerin tamamı çıkarılamayabilir ve ek tedavi gereksinimi ortaya çıkabilir.

Trakelektomi Sonrası Hamilelik ve Doğum

Trakelektomi sonrası doğurganlık korunmuş olsa da hamilelik bazı riskler taşır. Özellikle rahim ağzının olmaması, gebelik süresince fetüsün rahimde kalmasını zorlaştırabilir. Bu durumda genellikle serklaj işlemi yapılır, yani rahim ağzına dikiş atılarak gebeliğin düşükle sonuçlanma riski azaltılır. Ayrıca trakelektomi sonrası hamilelikler çoğunlukla sezaryen doğumla sonlandırılır.

Sık Sorulan Sorular

İyileşme süreci nasıldır?

İyileşme süresi cerrahinin türüne bağlıdır. Genellikle birkaç hafta içinde günlük aktivitelere dönülebilir. Doktorun önerilerine uymak önemlidir.

Adet döngüsü devam eder mi?

Rahim yerinde kaldığı için adet döngüsü genellikle devam eder.

Alternatif tedavi seçenekleri nelerdir?

Konizasyon: Rahim ağzının koni şeklinde bir kısmının çıkarılması.

Histerektomi: Rahmin tamamen çıkarılması (doğurganlığı sonlandırır).

Radyoterapi veya Kemoterapi: Kanserin evresine ve yayılımına bağlı olarak uygulanabilir.

Trakelektomi sonrası kanser tekrarlar mı?

Her kanser tedavisinde olduğu gibi nüks riski vardır. Düzenli kontroller ve takip önemlidir.

Ameliyat sonrası nelere dikkat etmeliyim?

Ağır kaldırmaktan ve yorucu aktivitelerden kaçının.

Doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli kullanın.

Enfeksiyon belirtilerine karşı dikkatli olun.

Kontrol randevularınızı aksatmayın.

Trakelektomi ile histerektomi arasındaki fark nedir?

Trakelektomi: Sadece rahim ağzı çıkarılır, rahim korunur. Histerektomi: Rahim tamamen çıkarılır, doğurganlık sona erer.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.