, orta ayak kemiklerinin bir parçasını oluşturur. Bir tüp şeklindedir. Numaralarla adlandırılır ve merkezden (medial taraf) dışarıya doğru isimlendirilir. Medial taraf, ayak baş parmağıyla aynı taraftır.

Birinci metatarsal, ikinci metatarsal, üçüncü metatarsal, dördüncü metatarsal ve beşinci metatarsal olarak isimlendirilirler. Birinci metatarsal, en güçlü kemiği oluşturur.

Metatarsal Kemik Nedir?

Metatarsal kemikler ayak parmaklarının falanksları ile tarsal kemikler arasında bulunur. Her kemiğin tabanı, tarsometatarsal eklemin bulunduğu en az bir tarsal kemik ile hareket eder. Metatarsal kemikler, ayak parmağının ekleminde ya da metatarsofalangeal eklemde ayak parmağının kemikleri ile falankslarına bağlanır.

Metatarsallar, dışbükey şekildedir (yukarı doğru kemerlidir). Uzun kemiklerdir ve ayağa kemerini verir. Ayağın hareketini sağlamak için bağlar ve tendonlarla birlikte çalışırlar.

Yanlış ve aşırı kullanımdan dolayı metatarsal kemik kırılabilir, zorlanabilir ya da iltihap olabilir. Ayağın hareketsizleştirilmesi (alçılama yoluyla) metatarsal kemik kırığı ve burkulmaların iyileşmesine yardımcı olabilir. 

Metatarsal Kemik Ağrısı Nasıl Önlenebilir?

Metatarsal kemik ağrısı tamamen önlenemez. Ancak alınacak bazı önlemlerle metatarsal kemik ağrısının şiddeti düşürülebilir. Metatarsal kemik ağrısının şiddetini azaltmak için dikkat edilmesi gereken unsurları şu şekilde sıralamak mümkündür;

• RICE yöntemi ile dinlenme, buz, kompresyon ve ayağı yükseltme yoluyla kemik ağrısının etkisi azaltılabilir.
• Ağrı kesici kullanımı ile doktorunuzun önerdiği ağrı kesiciler kullanılarak kemiklerde meydana gelebilecek ağrı azaltılabilir.
• Esnemeler yapılarak ayak ve ayak bileğini esnetilir. Hafif egzersizler yapmak kemik ağrısına iyi gelebilir.
• Tabanı rahat olan spor ayakkabı ya da yuvarlak tabanlı ayakkabılar giymek metatarsal kemik ağrılarına iyi gelebilir. Ayrıca; iyi tabanlı, geniş burunlu ve alçak topuklu ayakkabı seçimi yapılabilir.
• Kullanılan ayakkabılara yumuşak tabanlıklar veya ayak tarakları, pedleri yerleştirilerek ağrı azaltılabilir.
• Çıplak ayakla dolaşmaktan kaçınılmalıdır.
• Ayaklarda ponza taşı kullanılarak nasırları giderilebilir.  gidermek baskıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Sağlıklı kiloya ulaşarak kilo kontrolü yapmak ayaklara uygulanan baskının azalmasına katkı sağlar.

Bu tür önlemler alınarak metatarsal kemiklerde meydana gelebilecek ağrılar azaltılabilir. Eğer bu önlemler kemik ağrılarını hafifletmekte yetersiz kalırsa ağrının altta yatan nedeni bulmak için enjeksiyon ya da ameliyat gerekebilir.

Metatarsal Kemik Kırığı Neden Olur?

Metatarsal kırıkların ana nedeni ayağa gelen herhangi bir travmadır. Ayağa gelen travmalar şu şekilde sıralanabilir;

• Ayağa herhangi bir darbe
• Ayağın dış kısmında aşırı basınca neden olan yüksek kemerler
• Tekrarlayan aşırı kullanım


• Kaza ve spor yaralanması nedeniyle ayağınızın burkulması ya da dönmesi gibi travmalar ayakta metatarsal kemik kırığı oluşmasına neden olabilir.

Metatarsal Kemik Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Metatarsal kemik kırığı meydana geldiğinde ayak çevresinde bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Metatarsal kemik kırığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir;

• Ayakta morarma
•  veya rahatsızlık


• Ayakta hassasiyet

Metatarsal Kemik Kırığı Çeşitleri Nelerdir?

Metatarsal kırıkların üç tipi vardır. Her bir kırık ayrı olarak üç bölgeye ayrılır. Metatarsal kemik kırıkları şu şekilde sıralanabilir;

Bölge 1 (kopma kırığı): Bu kırıklar tüm beşinci metatarsal kırıkların %93'ünü oluşturur. Kopma kırığında, küçük bir kemik parçası bir tendon veya bağ tarafından kemiğin ana kısmından çekilir. Bu kırık türü, ayak bileğinin dönmesine neden olan bir yaralanmanın sonucunda meydana gelir. Kopma kırıkları, ayak bileği burkulmasıyla birlikte meydana geldiğinde genellikle göz ardı edilir.

Bölge 2 (Jones kırığı): Jones kırıkları, 5. metatarsal kemik yapısının daha az kan alan küçük bir bölgesinde meydana gelir. Bu nedenle iyileşmede zorluklara daha yatkındır. Jones kırığı, stres kırığı (zamanla oluşan küçük bir saç çizgisi kırığı) veya akut (ani) bir kırık olabilir. Jones kırıkları aşırı kullanım, tekrarlayan stres veya travma nedeniyle oluşur. Avülsiyon kırıklarından daha az yaygındır ve tedavisi daha zordur.

Bölge 3 (orta şaft kırığı veya dansçı kırığı): Orta şaft kırıkları genellikle travma veya burkulma sonucu oluşur. Bu kırıklar metatarsal baş ve boyunda meydana gelir. Kırık meydana geldiğinde, genellikle ayağın dış tarafında belirsiz bir ağrıyla başlar, sıklıkla tendinit olduğu düşünülür. Zamanla tam bir kopmaya dönüşebilir. Vücudun bu kırıkları iyileştirmesi zor olduğu için, çok daha sık cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Bölge 3 metatarsal kemik kırığı iyileşme süreci genellikle en az 3 aydır. 

Metatarsal Kemik Kırığı Nasıl Teşhis Edilir?

Metatarsal kemik kırığı belirtilerini taşımanız halinde ortopedi uzmanına giderek gerekli tanı ve tedavi işlemlerini yaptırmanız gerekir. Öncelikle ağrının; ne zaman, nerede başladığı, şiddeti ve etkisi gibi sorular sorularak hastadan bilgi alınır.

Ayrıca ağrının yerini bulmak için doktorunuz ayağınıza hafifçe bastırabilir. Yapılan fiziksel muayeneyi desteklemek adına bazı görüntüleme yöntemlerine de ihtiyaç duyulabilir. Röntgen ile metatarsal kemik kırığının yeri tespit edilebilir. Jones kırıkları bazen röntgende görünmez.  ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile Jones kırığından şüphelenilmesi halinde yaralanmanın daha ayrıntılı görüntülenmesi için bu testlerden biri kullanılabilir.

Fiziksel muayene ile birlikte görüntüleme testlerinden elde edilen bulgular birlikte değerlendirilerek metatarsal kemik kırıkların nerede oluştuğu ve etkisi belirlenebilir. Kırığın şiddeti ve etkisine bağlı olarak uygun tedavi planlaması yapılarak tedavi sürecine geçilir.

Metatarsal Kemik Kırığı Nasıl Tedavi Edilir?

Metatarsal kırığın tedavisi; kırık kemiklerin yerinden oynayıp oynamadığına, yaşa, genel sağlık durumuna ve aktivite seviyesine bağlı olarak değişebilir. Metatarsal kemik kırıklarının tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir;

Hareketsizleştirme

Kemikler yerlerinde hizalanması ile hareketsizleştirme tedavisi uygulanabilir. Bu tedavi şekli genellikle bölge 1 (kopma) için gereken tek tedavidir. Bölge 2 (Jones) kırıklarını ilk adımı olarak hareketsizleştirme ile tedavi edilebilir.

Hareketsizleştirme tedavisi sırasında, meydana gelen hasar ve yaralanma iyileşirken ayak; alçı, bot veya sert tabanlı ayakkabıyla sabitlenir. Ayrıca koltuk değneği kullanmanız gerekebilir. Metatarsal kemik kırığı alçı süresi genellikle altı ila sekiz hafta sürebilir.

Ameliyat

Kemiklerin 3 mm'den fazla yerinden oynaması halinde tedavi için ameliyat gerekebilir. Genellikle cerrahi olmayan tedavi işe yaramadığında bölge 2 (Jones) kırıkları için ameliyat önerilir. Ayrıca bölge 3 (orta şaft veya dansçı) kırıkları için de ameliyat gerekebilir.

Ameliyat ile ayak ve ayak bileği kemiği yerinde tutmak için ayağa bir pim, vida, çubuk ya da plaka yerleştirilir. Yerleştirilen nesne, kemik iyileştikten sonra da yerinde kalacaktır.

Bazı metatarsal kırık vakaları, kırık çevresindeki hasarlı kemik çıkarılarak yerine kemik grefti takmayı gerektirebilir. Ayrıca iyileşmeyi teşvik etmek için elektrik akımı gönderen bir kemik iyileşme uyarıcısı da kullanılabilir. 

Metatarsal Kemik Kırığı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Metatarsal Kemik Kırığı Kaç Günde İyileşir?

Basit bir metatarsal kırık genellikle altı ila sekiz haftalık hareketsizleştirmeden sonra iyileşir. Alçı çıkarıldıktan sonra yüksek etkili aktivitelere ve sporlara geri dönmeniz bir ay ya da daha fazla sürebilir. Kırık, metatarsal kemik kırığı ameliyatı gerektiriyorsa iyileşme daha uzun sürebilir. Kırık ayağa, altı haftaya kadar ağırlık verilmemelidir. Ayrıca ayağa tam işlevini geri kazandırmak için fizik tedaviye gerek olabilir.

Metatarsal Kemik Kırığı Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?

Metatarsal kemik kırıklarında uygulanan tedavinin türüne bağlı olarak hastalarda bazı yan etkiler ortaya çıkabilir. Kan pıhtıları, kan damarlarında veya sinirlerde hasar, aşırı kanama, enfeksiyon, kas erimesi, kemikte kaynamama, kötü kaynama ve ağrı uygulanan tedavinin yan etkileri olabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.