Hırıltılı solunum, tiz bir seste nefes alıp vermeyi ifade eder. Bu olumsuz nefes alış verişi doğrudan oksijen seviyesini de dengeleyen akciğerle ilgilidir. Bu organda görülen yapısal bozulmalar, bronşların tıkanması ya da kanserleşme gibi problemler hırıltılı solunumun ana nedenleridir.

Özellikle akciğer kanserinde hücrelerin anormal şekilde çoğalması ve organın görevini yerine getirememesi bazı ağır belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtilerin başında ise hırıltılı solunum gelirken öksürük, yutma güçlüğü ve ses kısıklığı da öne çıkabilir. Bu tarz belirtiler kişide kronikleşmişse mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak doktor muayenesinden geçmesi kritiktir. Eğer, kişiye tetkiklerden sonra akciğer kanseri teşhisi konmuşsa tedavi sürecinin takip edilmesi de önemlidir.

Hırıltılı Solunum Nedir?

Alt ya da üst solunum yollarının farklı nedenlerle tıkanması ya da daralması sonucu hırıltılı solunum ortaya çıkabilir. Üst solunum yolunda bir problem yaşanıyorsa boğuk bir ses duyulur. Alt solunum yollarında bir bozukluk varsa daha enstrümantal bir ses duyulabilir.  de alt solunum yollarında hasara neden olan ve bölgedeki sağlıklı hücrelerin mutasyona uğradığı bir hastalıktır. Bu organda mutasyonun artması tümör oluşumuna neden olabilir ve zamanla hücreler hasar alarak organ işlevini yerine getiremez hale gelebilir.

Bununla birlikte hücrelerin kontrolsüz bölünmesi ve kitle oluşumları çoğunlukla hava geçişlerinde yani alveollerde (hava keselerinde) görülmeye başlar. Bu bölgeden vücuda oksijenin girdiği için fonksiyonlarını göstermediğinde nefes alışveriş olumsuz etkilenir. Hastalığın ilerlemesi ile soluksuz kalma, hırıltılı solunum ve yorgunluk belirtileri kişide ilk tepki veren durumlardandır. Bunun yanında akciğeri etkileyen bronşit, astım, KOAH ya da viral gibi hastalıklar da bölgesel hasara sebep olabilir ve nefes alışverişi negatif etkileyebilir.

Hırıltılı Solunumun Altında Yatan Etkenler ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Hırıltılı solunum göğüs bölümünde bronşiyal tüplerin işlevin yerine getirmemesi sonucu gözlemlenir.

Tüm bu bilgilerle birlikte bu probleme neden olan etmenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Akciğerin bronşların büyümesine ya da kasılmasına neden olan astım ya da viral hastalıklar belirleyicidir. Aynı zamanda bronşiyal tüplerin enfeksiyona bağlı tıkanması ya da şişmesi de bu rahatsızlığa zemin hazırlayabilir.  hastalığında ise bronşiyal tüplerinin kronik olarak iltihaplanması ise semptomun ağırlaşmasına neden olabilir. Özellikle akciğer kanserinde epitel dokuların ve çevresel dokuların geriye dönüşümsüz zarar görmesi hırıltılı solunumu kalıcı hale getirir.
• Sindirim sisteminde midenin üst bölümünde yer alan özofagus kapakçığı gevşediğinde reflü artar ve hava kaçmasından dolayı nefes alışverişinde zorlanma olur.
•  ya da pasif içicilik akciğer hücrelerin mutasyona uğrayabilir ya da akciğerde kalıcı bir iltihaplanmaya neden olabilir.
• Vokal kord disfonksiyonu olan kişilerde ses telleri negatif çalışır, nefes alışta ses telleri bu hastalıkta kapanır ve akciğere hava kaçar. 
• Gıda, toz, polen, böcek ısırmaları, evcil hayvanlar ya da çeşitli tekstil ürünleri kişide alerjen bir etki gösterebilir. Böylece bronşların tıkanması oksijenin alınıp karbondioksit verilmesini zorlaştırır.

Bu risk faktörlerinden en çok da akciğer kanseri geçmeyen bir nefes darlığı ve bozulan nefes alışverişine sebep olduğu gözlemlenir.

Akciğer Kanseri Türlerinde Hırıltılı Solunumun Görülmesi

Akciğer kanseri türleri küçük hücreli ya da küçük hücreli olmayan olmak üzere iki şekilde ortaya çıkabilir. Bu doğrultuda kanserin iki farklı tipi nefes problemlerinden değişik şekilde etkilenebilir.

Genel olarak akciğer kanseri türleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Küçük hücreli olmayan kanser tipi (KHDAK): Skuamöz hücreli karsinom, adenokarsinom ve farklılaşmış karsinom bu tipin alt başlıklarında görülür. Skuamöz hücreli karsinomlarda kanserleşme hava yollarında, adenokarsinomlar epitel hücrelerinde, farklılaşmış karsinom ise akciğerin herhangi bir yerinde gözlemlenebilir. Kanserin çoğalması hava yolları üzerinde ise hırıltılı solunuma neden olabilir.
• Küçük hücreli kanser tipi (KHAK): Bu türü bölgesel olarak metastazı yüksek ve mutasyon hücrelerinin çoğalması fazladır. Nadir görülen bir tür olarak çoğunlukla ortaya çıkar. Bu türde hızlı bir yayılım söz konusu olduğu için tiz sesli nefes alma son evrelerde belli olur.

Hırıltılı Solunum Akciğer Kanserinin Hangi Evrelerinde Ortaya Çıkar?

Akciğer kanserinin evreleri yayılma potansiyeline ya da tümörün boyutuna göre değişkenlik gösterebilir.

Tüm bu süreçte hastalığın farklı evrelerinde görülen solunum problemleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• 0. evre: Bu evrede kanserleşme organın içinde yayılım gösterir, genellikle bronşların üst kısmı ve epitel hücrelerinde yayıldığı tespit edilebilir. Bu evrede hırıltılı solunum görülmeyebilir.
• 1. evre: Bu evrede organ dışına metastaz yoktur. Bu süreçte hastalık çoğunlukla belirti vermezken bazı hastalarda kanlı balgam, öksürük, halsizlik, kilo verme ya da nefes darlığı görülebilir. Bu evreden sonra hırıltılı solunum görülmeye başlar.
• 2. evre: Bu evrede kanserleşme organ düzeyinde lenf düğümlerine kadar yayılmıştır, aynı zamanda akciğerin tek lobunda fazla sayıda tümör gözlemlenebilir. Hırıltılı solunum bu aşamada ciddi boyutları ulaşır.
• 3. evre: Organın tamamında, iki farklı lobunda ve lenf düğümlerinde tümör oluşumu görülür. Bu evrede hastalığın semptomları belirginleşir, ciddi ağrı ve nefes alamama hali hastada dikkat çeker.
• 4. evre: Organ dışında metastaz söz konusudur; devamında , akciğer enfeksiyonu, kilo verme ciddi görünüme ulaşabilir. Bu evrede hastalığın ölüm riski fazladır ve solunum cihazına bağlı yaşaması gerekebilir.

Akciğer Kanserinde Uygulanan Tedavilerle Hırıltılı Solunumun Azaltılabilir mi?

Hırıltılı solunumun giderilmesi için öncelikle kanserin kaçıncı evrede olduğu, genel sağlık durumu ve tipi belirlenir. Eğer kitle cerrahi yöntemle alınabilecek bir bölgede bulunuyorsa ameliyat yapılabilir. Bu kapsamda cerrahi yöntemler arasında pnömonektomi, lobektomi ve segmentektomi gibi uygulamalar vardır. Bazı hastalarda ise cerrahi yöntem sakıncalı görülebilir, bu durumda ise radyoterapi ya da kemoterapi yöntemlerine başvurulabilir. 

, kitlenin bulunduğu bölgeyi hedefleyerek yüksek enerjili ışın verilmesidir ve bu yöntemle kanserli hücrelerin yok edilmesini amaçlanır. Kemoterapi de ise istenmeyen hücrelerin büyümesini engellemek adına ilaç ya da enjeksiyon yöntemi ile vücuda ilaç verilmesini ifade eder.

Diğer bir taraftan hastaya immünoterapi de uygulanabilir ve terapide akıllı ilaçlar bağışıklık cevabını yükselterek kanserli hücrelerin vücut tarafından yok edilmesini hedefler. Uygulanan bu tedaviler olumlu sonuçlandığında hırıltılı solunum semptomları azalabilir ya da tamamen geçebilir.

Hırıltılı Solunumu Azaltmak Adına Evde Uygulanabilecek Yöntemler Nelerdir?

Genel olarak üst ve alt solunum yollarına bağlı semptomları hafifletmek için bazı uygulamalar pratik bir şekilde evde yapılabilir.

Bu doğrultuda hırıltılı solunumu minimize etmek adına yapılabilecek uygulamalar aşağıdaki gibi listelenebilir:

•  yapan hastaların akciğer fonksiyonlarının geliştiği ve semptomlarının azaldığına dair veriler mevcuttur.
• Bakteri ya da virüs enfekte olan bir hastada öksürük, balgam ya da  görülüyorsa semptomların hafifletmek için istirahat önerilir.
• Alerjik reaksiyonlar tetikleyici ise dış uyarıcıdan uzak kalınması semptomları hafifletebilir.
• Kuru havalarda akciğer ya da üst solunum yollarında bir problem varsa semptomları ağırlaşabilir. Bu kapsamda hava nemlendirici cihazlar kullanarak ortamın nemi yükseltilebilir, hastanın daha kolay nefes alması desteklenebilir. Aynı şekilde sıcak bir duş altında buhar banyosu yapmak da aynı etkiyi oluşturabilir.
• Bitki çayları, zencefil, bal ya da çeşitli baharatları sıcak içeceklerle tüketmek mukusun daha kolay atılmasını sağlayabilir. Böylece hava yollarında tıkanıklık mukustan kaynaklıysa uygulama sonrası rahatlama gözlemlenebilir. 

Hırıltılı Solunum ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Akciğer Kanserinde Hırıltılı Solunum Ağrı Yapar mı?

Akciğer kanserinin 2. evresinden sonra akciğer hasarı artar ve nefes alamama ile ilgili semptomlar ağır olabilir. Eğer tümör  yapmışsa öksürürken ağrı da gözlemlenebilir.

Akciğer Kanserinde Hırıltılı Solunum Tamamen İyileşir mi?

Ölüm riski en yüksek kanser türü akciğer kanseridir, hırıltılı solunum da en önemli belirtisidir. Bazı hastalarda akciğer kanseri 1. ve 2. evrede teşhis edilirse uygulanan tedavi ile nefes yollarının tahrişi azaltılabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.