Kemik taraması, kemiklerde sorun ya da kemik yapısında değişiklik olup olmadığını kontrol etmek için yapılan bir nükleer tıp testidir.

Kemik taraması nasıl yapılır sorusu; radyo-izleyici adı verilen bir madde enjeksiyonunun vücuda alınmasıyla yapılır şeklinde cevaplanır.

Radyo-izleyici, düzensiz aktivite alanlarında toplanır ve bu alanları bir görüntüleme taramasında vurgular. Kemik taraması çoğu insan için ağrısız ve güvenilir bir taramadır.

Kemik Taraması Nedir?

Kemik taraması, kemiklerin sağlığını kontrol etmek için yapılan bir testtir. Kanserli tümörlerin kemiklerde yayılım gösterip göstermediğini tespit etmek amacıyla kemik taraması yapılır. Ayrıca kanser evresini (ne kadar ilerlemiş olduğunu) belirlemeye yardımcı olmak için vücut kemik taraması da yaptırılabilir.

Kemik taraması, nükleer tıp görüntüleme taramasıdır. Kemik tarama cihazı olarak gama kamera adı verilen büyük bir tarayıcı vücudun görüntülerini alır.

Kemik taramasından önce, bir radyoaktif izleyici madde (az miktarda ve güvenli radyoaktif içerikli) enjeksiyonu vücuda enjekte edilir.

Radyoaktif izleyici, kemiklerde değişikliklerin ya da düzensizliklerin olduğu bölgelerinde toplanır.

Bu alanlar, görüntüleme taramasında parlak bir şekilde görünür ve herhangi bir hastalığın belirlemesine yardımcı olur.

Kemik taraması, kemik yapısında meydana gelen küçük anormallerin tespit edilmesinde bile son derece hassas olan bir testtir. İkincil (metastatik) kanserler de dahil olmak üzere kemik kanserlerinin araştırılmasında merkezi bir rol oynar.

Kemik Taraması Neden Yapılır?

Kemik taraması kemiklerdeki hasarı ya da değişiklikleri gösterebilir. Kemik taramasının yapılmasının nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Röntgenin tespit edemediği kemik travmasını değerlendirmek için
• Yerini tespit etmekte zorlanılan kemik kırıklarının yerini bulmak için 
• Açıklanamayan bir kemik kırığını (patolojik kırık) araştırmak
• Bir kırığın ne zaman oluştuğunu belirlemek için
• Ekstremitelerde, kaburgalarda ya da omurgada devam eden ağrıyı araştırmak için
• Farklı taramalarla teşhis edilemeyen kemiklerin enfeksiyonunu belirlerken
• Artrit ile kemikte meydana gelen farklı bozuklukların yol açtığı kemik hasarlarını değerlendirirken
• Bir kemiğe kan akışının engellenip engellenmediği belirlerken
• Birincil ya da ikincil  tanısını koyarken
• Kemik kanserini evrelemek için
• Kemik hastalığına yönelik tedaviye verilen yanıtı izlemek için kemik taraması yapılarak elde edilen bulgular değerlendirilir.

Kemik Taraması Hangi Hastalıkların Teşhisinde Kullanılır?

Bazı rahatsızlıklar ve bozuklukların tanısı koymak için kemik taraması yaptırılması gerekebilir. Kemik taramasının yaptırılmasına neden olan bozuklukları ve rahatsızlıkları şu şekilde sıralamak mümkündür; 

• Artrit
•  (kan akışında meydana gelen kısıtlamalar nedeniyle meydana gelen kemik ölümü)


• Kemik kırıkları
• Lifli  (kemik dokusunun normal gelişimini etkileyen genetik bir bozukluktur)
• Osteomalazi (kemiklerin anormal şekilde yumuşaması)
• Osteomyelit (bir tür kemik enfeksiyonu)
• Osteopetrosis (anormal derecede yoğun ve kırılgan kemikler)
•  (normal kemiğin yeniden şekillenmesini etkileyen bir rahatsızlıktır)
• Osteosarkom gibi birincil kemik kanserleri
• Birincil tümörden yayılan ikincil kemik kanserleri

Açıklanamayan  gibi rahatsızlıkların tanı aşamasında yapılan fiziksel muayeneye ilave olarak kemik taraması gerekebilir. Kemik tarama sonuçları bu tür hastalıkların tanısını koymak için destekleyici bulguların elde edilmesine yardımcı olur. Kemik taraması, kemik metastazlarını proaktif olarak kontrol etmek amacıyla bazı kanser teşhislerinden sonra da rutin olarak yapılır.

Kemik Taraması Nasıl Yapılır?

Kemik taraması nasıl yapılır sorusu kemik taraması yaptıracak kişilerin merak ettiği konuların başında gelir.

Kemik taraması, bir radyo-izleyici enjeksiyonu kullanılarak çalışır. Radyo-izleyici, hücrelerin değişim ya da düzensiz aktivite belirtileri gösterdiği alanlarda toplanır. Hücrelerdeki değişiklikler kanser veya diğer hastalıkları gösterebilir. 

Kemik taraması nasıl yapılır sorusuna; kemik taramasında gama kamera adı verilen özel bir aletle hasar alanları hızla belirlenebilir şeklinde cevaplanır.

Gama kamera, iç radyasyon desenlerini yakalamak ve bunları iki boyutlu bir görüntüye dönüştürmek için tasarlanmıştır.

Gama görüntüleri, radyo-izleyicinin toplandığı sıcak noktaları veya alanları gösterir. Kemik taraması nasıl yapılır sorusuna verilebilecek cevaplar şu şekilde sıralanabilir;

Sağlık uzmanı, radyoaktif izleyiciyi kol damarlarından birine enjekte ederek kemik taraması işlemini başlatır.

Radyo-izleyici vücutta dolaşırken ve kemiklere ulaşırken bir ila dört saat aralığında beklemeniz gerekir. Radyo-izleyicinin kan dolaşımında hareket ettiği hissedilmez.

Kemiklerin ememediği fazla miktardaki radyoaktif izleyicinin vücuttan atılmasına yardımcı olmak için birkaç bardak su içilir ve sık sık idrara çıkmak gerekebilir.

Bekleme süresinden sonra tarama odasında muayene masasında sırt üstü uzanılır.

Vücudun üzerinde hareket eden büyük bir kamera görüntüler çeker.

Görüntülerin bulanıklaşmasını önlemek amacıyla kısa süreli nefesin tutulması gerekir. Birden fazla açıdan görüntüleme sağlanabilmesi için pozisyon değiştirilebilir. 

Kemik taraması kemiklerde sıcak noktalar veya düzensizlik alanlarını gösterir. Sonuçlar endişe verici alanları gösterebilir, ancak bunlar size altta yatan nedeni söylemez. Kemik taramasında, kemiklerde düzensizlikler gösteriliyorsa tanıyı koymak için daha fazla teste ihtiyaç olabilir. 

Kemik taramasından elde edilen bulgular endişe verici alanları gösteriyorsa, altta yatan nedeni bulmak için yapılacak ilave test ve tahliller şu şekilde sıralanabilir;

• Biyopsi
• BT (bilgisayarlı tomografi) taraması 
• MRI (manyetik rezonans görüntüleme)

Kemik Taramasının Riskleri ve Yan Etkileri Nelerdir?

Kemik taraması çoğu insan için güvenli bir testtir. Radyo-izleyici dozu o kadar küçüktür ki, genellikle başkalarını radyasyona maruz bırakmaktan kaçınmak için özel önlemler almanız gerekmez.

Yüksek riskli kişilerden, bebeklerden, çocuklardan ve hamilelerden yaklaşık 24 saat boyunca bir kol boyu uzakta durmanız gerekebilir. 

Emzirenlerin, hamile olanların ya da hamile olabileceğini düşünenlerin kemik taraması öncesi doktorlarına danışmaları gerekir. Kemik taraması; hamile veya emziren kişiler için güvenli olmayabilir.

Çoğu insanda kemik taramasının yan etkisi görülmez. Kemik taraması, radyo-izleyiciyi enjekte edildiğinde oluşan küçük bir batma ve buna bağlı olarak küçük bir ağrı meydana gelebilir.

Bunun dışında herhangi bir ağrı meydana gelmez. Radyo-izleyici enjeksiyonu alındığında kolda hafif bir morarma veya şişlik olabilir. Bu genellikle birkaç gün içinde geçer.

Kemik Taraması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kemik Taraması Kaç Dakika Sürer?

Kemik taramasında enjekte edilen radyoaktif izleyici maddenin kan dolaşımında dolaşma süresi bittikten sonra kemik tarama işlemi yapılır. Kemik taraması genellikle ortalama olarak 30 dakikadan 1 saate kadar sürebilir. Kemik taramasından sonra günlük yaşamsal aktivitelere geri dönülebilir. Kemik taramasında vücuda enjekte edilen radyoaktif izleyici maddenin vücut fonksiyonlarında atılabilmesi için 48 saat boyunca bol su içmeniz gerekir.

Kemik Taraması Sonucu Kaç Günde Çıkar?

Kemik tarama sonucunun çıkma süresi yapılan tarama işlemine göre değişebilir. Tüm vücutta yapılan kemik tarama sonuçlarının çıkması genellikle bir ila iki gün sürebilir. Bu süre içerisinde sonuçlar elde edilerek tarama yapan kişilerle paylaşılır.

Kemik Taramasında Sıcak Nokta Ne Anlama Gelir?

Kemik taramasında sıcak nokta, kemikte bir anormallik veya hasar olduğunu gösterir. Radyoaktif izleyicinin biriktiği yer olmasından dolayı sıcak nokta olarak adlandırılır. Herhangi bir rahatsızlığın tanısını koymak için sarı noktalar destekleyici bulgular sağlayabilir.

Kemik Taraması için Hangi Bölüme Gidilir?

Kemik taramasını yaptırmak için kadın hastalıkları ve doğum, ortopedi, fizik tedavi doktorlarının talep etmesi gerekir. Nükleer tıp uzmanının gözetiminde ve kontrolünde kemik taraması yapılır. Daha sonra sonuçlar incelenerek rapor haline getirilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.