Kemik tümörü, kemik dokusunda hücre büyümesiyle ortaya çıkan bir durumdur ve hem iyi huylu hem de kötü huylu olabilir.
Bu tümörler vücudun farklı kemiklerinde gelişebilir ve ağrı, şişlik ya da kemiklerde hassasiyet gibi belirtilerle kendini gösterir.
Erken teşhis edildiğinde tedaviye yanıt veren bu tümörler, doğru müdahale edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kemik tümörü, kemik dokusunda oluşan anormal hücre büyümeleridir. Bu tümörler iyi huylu (zararsız) ya da kötü huylu (kanserli) olabilir.
İyi huylu tümörler çoğu durumda ciddi sorunlara yol açmazken, kötü huylu olanlar çevre dokulara zarar verebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.
Kemik tümörlerinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörler bu tümörlerin gelişiminde rol oynayabilir.
Genetik yatkınlık, belirli genetik mutasyonlar kemik tümörü riskini artırabilir.
Ayrıca, Paget hastalığı gibi kemik dokusunu etkileyen rahatsızlıklar, bazı kemik tümörü türlerinin gelişmesine zemin hazırlayabilir.
Radyasyona maruz kalma da kemik hücrelerinde anormal büyümeye neden olabilir. Ayrıca, vücudun başka bir yerinde oluşan kanserin kemiğe yayılması da kemikte tümör oluşmasına yol açabilir. Ancak birçok vakada, belirgin bir nedene rastlanmayabilir.
Kemik tümörü çeşitleri iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) olarak iki ana gruba ayrılır. Kötü huylu tümörler kanser olarak kabul edilir ve daha agresif tedavi gerektirir. Kemik tümörleri çeşitli türlerde olabilir ve hangi hücrelerden kaynaklandığına göre sınıflandırılır.
Bu tümörler yavaş büyür ve vücudun diğer bölgelerine yayılmaz. Tedavi gerektirebilirler, ancak yaşamı tehdit etme riski düşüktür. Başlıca iyi huylu kemik tümörü türleri şunlardır:
Osteoid Osteoma: Gençlerde görülen ve küçük boyutlu, ağrılı bir tümördür. Özellikle uzun kemiklerde (bacak, kol) bulunur.
Osteokondrom: En yaygın iyi huylu kemik tümörüdür. Eklemler yakınında gelişir ve ergenlik döneminde ortaya çıkar.
Enkondrom: Kemiklerin içinde gelişen bir kıkırdak tümörüdür ve çoğunlukla ellerde ve ayaklarda görülür.
Dev Hücreli Tümör (Giant Cell Tumor): İyi huylu olmasına rağmen agresif olabilir. Diz bölgesinde ortaya çıkar ve büyüdükçe kemiği zayıflatabilir.
Fibröz Displazi: Kemiklerin yapısını zayıflatan bir hastalıktır, kemikte anormal fibroz doku birikimiyle kendini gösterir.
Kötü huylu kemik tümörleri, kemik kanseri olarak bilinir ve vücudun diğer bölgelerine yayılma (metastaz) riski taşırlar. Bu tümörler hızlı büyür ve agresif tedavi gerektirir. Başlıca kötü huylu kemik tümörleri şunlardır:
Osteosarkom: En yaygın kemik kanseri türüdür. Çocuklarda ve genç yetişkinlerde görülür ve uzun kemiklerde (uyluk, kaval kemiği) ortaya çıkar. Hızlı büyüyen ve tedavi gerektiren bir tümördür.
Ewing Sarkomu: Çocuklarda ve gençlerde sık görülen bir diğer kemik kanseri türüdür. Kemiklerin orta bölgesinde (omurga, pelvik kemikler) oluşur. Hem kemikte hem de yumuşak dokularda gelişebilir.
Kondrosarkom: Yetişkinlerde daha sık görülen bir kemik kanseri türüdür ve kemikteki kıkırdak hücrelerinden kaynaklanır. Yavaş büyüyen türlerinden hızlı yayılma gösteren türlerine kadar çeşitlilik gösterebilir.
Malign Fibröz Histiositom: Hem kemik hem de yumuşak dokularda gelişebilen agresif bir tümördür ve genellikle kemiklerde kırılmaya neden olabilir.
Fibrosarkom: Yumuşak dokularda ve kemiklerde ortaya çıkabilen nadir bir kötü huylu tümördür.
Kemik tümörlerinin belirtileri, tümörün tipine, konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Kemik tümörü belirtileri şunlardır:
Kemik tümörünün teşhis süreci hastanın şikayetleriyle başlar. Ağrı, şişlik veya hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle doktora başvuran hastalar, ilk olarak kapsamlı bir fiziksel muayeneden geçirilir.
Doktor, tümörün bulunduğu bölgedeki anormallikleri belirlemek amacıyla muayene yaparken, kemikteki olası şişlik veya sertliği tespit etmeye çalışır.
Ardından, hastanın durumunu netleştirmek için çeşitli görüntüleme yöntemlerine başvurulur.
İlk adımda röntgen çekilir. Röntgen, kemik yapısındaki düzensizlikleri ve tümörün varlığını saptamada kullanılan en temel görüntüleme aracıdır.
Eğer röntgen sonuçları şüpheli ya da yetersiz kalırsa, daha detaylı incelemeler için MR (manyetik rezonans görüntüleme) ve BT (bilgisayarlı tomografi) taramaları yapılır.
MR, tümörün yumuşak dokularla ilişkisini ve boyutunu detaylı bir şekilde gösterirken, BT kemik dokusunu daha ayrıntılı inceleme imkânı sunar.
Bu görüntüleme yöntemleri tümör hakkında önemli bilgiler verse de, kesin tanı için biyopsi yapılması gerekir.
Biyopsi sırasında, şüpheli dokudan bir parça alınır ve bu örnek patolojik incelemeye gönderilir.
Laboratuvarda yapılan bu inceleme sonucunda tümörün iyi huylu mu kötü huylu mu olduğu belirlenir.
Bazı durumlarda ek olarak kan testleri de yapılır. Bu testler, tümörün türünü anlamak ve vücuttaki genel durumu değerlendirmek için kullanılır.
Kemiklerde meydana gelen anormal hücre büyümelerinin tedavisi, oluşumun tipine (iyi huylu veya kötü huylu), boyutuna, konumuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
Kemik Tümörü Ameliyatı (Cerrahi Müdahale)
Anormal dokunun cerrahi olarak çıkarılması en yaygın tedavi yöntemidir. Amaç, etkilenen bölgeyi ve çevresindeki dokuyu tamamen temizlemektir. Bazı durumlarda, kemik yapısının onarılması veya protez implantasyonu gerekebilir.
Kemoterapi
Anormal hücreleri öldürmek veya büyümelerini durdurmak için ilaç tedavisi uygulanır. Özellikle kötü huylu oluşumlarda cerrahi öncesi veya sonrası kullanılabilir.
Radyoterapi
Yüksek enerjili radyasyon kullanarak anormal hücreleri yok etmeyi hedefler. Cerrahi müdahaleye ek olarak veya cerrahinin mümkün olmadığı durumlarda kullanılabilir.
İyileşme sürecini hızlandırmak ve komplikasyonları önlemek için doktorun tüm talimatlarına uymak önemlidir. İlaçlar zamanında alınmalı, pansumanlar doğru yapılmalıdır. Dinlenmeye özen gösterilmeli, ağır işlerden kaçınılmalıdır.
Gerekirse destekleyici cihazlar kullanılabilir.
Fizyoterapistin verdiği egzersizler düzenli olarak yapılmalıdır. Sağlıklı beslenmeye dikkat edilmeli; protein, vitamin ve mineral açısından zengin gıdalar tüketilmelidir.
Kalsiyum ve D vitamini alımı kemik sağlığı için önemlidir.
Ameliyat bölgesi temiz ve kuru tutulmalıdır. Enfeksiyon belirtileri görülürse doktora başvurulmalıdır. Ağrıyı kontrol etmek için verilen ilaçlar kullanılmalıdır.
Ağrı artarsa doktora danışılmalıdır.
Doktor kontrollerine düzenli gidilmelidir. Yeterli uyku alınmalı, stresten uzak durulmalıdır. Enfeksiyon riskini azaltmak için kalabalık ortamlardan kaçınılmalıdır.
Sigara ve alkol kullanılmamalıdır.
Bu hastalığa sahip kişiler engelli raporu alabilirler. Engelli raporu almak için tam teşekküllü devlet hastanelerinin sağlık kurullarına başvuru yapılmalıdır. Sağlık kurulu, hastanın tıbbi durumunu ve günlük yaşam aktivitelerine etkisini değerlendirerek engellilik oranını belirler.
Kemik tümörü her zaman kanser anlamına gelmez. Tümörün iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğuna bağlıdır. Kesin tanı için bir sağlık kuruluşuna danışmak gerekir.
Kemik tümörü, vücuttaki herhangi bir kemikte gelişebilir. Ancak bazı kemikler, tümörlerin gelişimine daha yatkındır.
Bu tümör çeşidinin iyi huylu olanları tehlikeli değildir. Ancak kötü huylu kemik tümörleri kanser riski taşır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.