Tıp literatüründe pilonidal sinüs olarak bilinen  pek çok kişinin yakalandığı bir rahatsızlıktır. Genellikle hastaneye yatış gerektirmeyen ve ameliyat ile kolayca halledilebilen bir sorun olan pilonidal sinüs farklı nedenlerden dolayı meydana gelebilir. Çeşitli tekniklerle kıl dönmesi sorunu ortadan kalkar. Hastaya hangi yöntemin uygulanacağı ise kişinin sağlık geçmişine ve o anki durumuna bağlı olarak hekim tarafından karar verilir.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Nedir?

Pilonidal sinüs ya da halk arasında bilinen ismiyle kıl dönmesi içinde kıl bulunan  veya sinüstür. Hastaların birçoğunda sakrum bölgesinde cereyan eden bu eksizyon iki kalça arasında (intergluteal aralıkta), kuyruk sokumunda görülebilmektedir. Eksizyon ise tıp literatüründe "cerrahi olarak çıkarmak" anlamına gelir. Pilonidal sinüs eksizyonu da meydana gelen kıl dönmesinin çıkarılması işlemidir.

Kıl dönmesi, vücuttaki kılların cildin alt katmanlarına doğru bükülmesi ve o katmanda büyümesi sonucu oluşur. Kıl köklerin tıkanması sonucu da meydana gelebilen pilonidal sinüste kıl folikülleri cildin alt tabakasına ilerleyerek bükülür ve bu bükülme sonucu bir enfeksiyon oluşturur. Bu enfeksiyon kalça ve kuyruk sokumu bölgesinde daha sık görülse de genital bölge, kol altı ve bacak gibi kıl yoğunluğunun fazla olduğu alanlarda da rastlanabilir.

Kıl dönmesinin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Uzun süre oturma durumunda veya hareketsiz kalındığında bu enfeksiyonun görülme olasılığı artar. Yetersiz olan cilt temizliği ve sık giyilen dar pantolonlar da kıl dönmesine sebebiyet verebilir. 

Kıl foliküllerinde uzayan kıllar cilt derisinden yukarıya doğru çıkmak ister. Uzun süre oturma, dar pantolonlarla kılların çıkış yönüne engel koyma gibi durumlarda kıllar uzayamaz ve gerisin geri çıkma yönünün tersine doğru uzar. Cilt gözeneklerini delerek deri altına yerleşen kıllar burada kistleşir ve pilonidal sinüs eksizyonu ortaya çıkar.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Çeşitleri Nelerdir?

Kıl dönmesinin çeşitleri oluşan eksizyonun görüldüğü yere ve enfeksiyonun şiddetine göre belirlenir.

Basit Kıl Dönmesi: Adından da anlaşılacağı üzere basit kıl dönmesi, pilonidal sinüz eksizyonunun en basit çeşididir ve toplumda yaygın olarak görülür. Bu pilonidal sinüs eksizyonunda kıllar deri altına saplanır ve kist oluşturur. Oluşan kist herhangi bir enfeksiyona sebebiyet vermez. Şayet basit kıl dönmesi tedavi edilmezse enfeksiyon oluşma riski doğabilir.

Pilonidal Apse: Basit kıl dönmesinin tedavi edilmeyerek enfekte olmuş hali pilonidal apsedir. Kıl dönmesinin gerçekleştiği bölgede irin birikmesi sonucunda oluşan apse cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir.

Pilonidal sinüs eksizyonunun diğer çeşitleri ise kıl dönmesinin çıktığı yere göre belirlenir:

Genital Bölge Pilonidal Sinüs Eksizyonu: Genital bölgede sık kıl alma ya da cildi tahriş etme durumunda kıl dönmesi gözlemlenebilir. Cilt altına doğru büyüyen kıllar zamanla kıl foliküllerinin iltihaplanmasına sebebiyet verir.

Kuyruk Sokumunda Pilonidal Sinüs Eksizyonu: Hastaların en sık karşılaştıkları kıl dönmesi çeşididir. Belin hemen altında meydana gelen kıl dönmesi genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Kol Altı Pilonidal Sinüs Eksizyonu: Terlemenin yoğun olduğu durumlarda veya yanlış epilasyon işlemleri sonucunda koltuk altında kıl dönmesi gözlemlenebilir.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Tanısı Ne Zaman Konulur?

Pilonidal sinüs eksizyonu için cerrahi bir muayene gerekir. Genel cerrahi doktorunun ağrının yerini gözlemlemesi ve fiziki muayenesi sonucunda teşhis konulabilmektedir. Şayet kalça yarığında hassasiyet, kızarıklık, şişlik, apse gibi bir durum söz konusuyla kıl dönmesinden şüphelenebilirsiniz. Şiddetli bir enfeksiyon varsa kan testi ile enfeksiyonun dozu ölçülebilir.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Nasıl Gerçekleşir?

Pilonidal sinüs eksizyonu yaşayan hastalar için  genellikle tercih edilen ilk yöntemdir. Ameliyat haricindeki diğer tedavi yöntemleri ise lazer tedavisi, kistin boşaltılması, antibiyotik ve fenol tedavisidir. Cerrahi bir operasyon haricindeki yöntemler kıl dönmesinin tekrarlamasına sebebiyet verebilir.

Ameliyatta  tamamen çıkarılıp yara açık bırakılabilir veya yara kapatılabilir. Ameliyat sonrası yaranın nasıl bir durumda kalacağı ameliyatın ve yaranın durumuna bağlı olarak değişir. Yapılacak cerrahi müdahalenin temel amacı kıl dönmesinin yuvasından çıkarılarak kistin temizlenmesidir. Eğer yoğun bir enfeksiyon varsa ameliyat öncesinde ilaçlarla enfeksiyonun giderilmesi gerekir. Gerekli durumlarda,  da uygulanabilir.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Ameliyatı

Pilonidal sinüs eksizyonu ameliyatı dikkatli yapılması gereken bir ameliyattır. Tedavi edilebilecek durumda olan eksizyonlar tedavi edilir. Tedavi edilemeyen hastalarda ise dokunun tamamen çıkarılması gerekebilir.

Pilonidal sinüs eksizyonu ameliyatı ve tedavisi aşağıdaki şekillerde gerçekleşebilir;

Mikrosinüsektomi: Bu işlemde öncelikle hastaya lazer epilasyon uygulanır. Epilasyon sonrasında lokal anestezi ile bölge uyuşturulur. Kıl dönmesinin olduğu bölgede kesi açılır ve doku çıkarılır. Açılan bölge ölü boşluk kalmayacak şekilde kapatılır. Son adım olarak cilt yüzeyine retansiyon sütür konur ve işlem tamamlanır. Oldukça kısa süren mikrosinüsektomi sonrasında hasta sosyal yaşamına kısa sürede dönebilir.

Kisti Çıkarmak ve Yarayı Açıkta Bırakmak: Kıl dönmesinin tekrarlama olasılığını %5 ila %10'a indiren bu yöntemde eksizyonun olduğu bölge kesilerek apse dışarı çıkarılır. Sonrasında ise yara açıkta bırakılır. Açık yaranın iyileşme süresi ise tahmini olarak 42-54 gündür. Bu işlem, sonrasında hasta için meşakkatli ve zor olduğu için gerekmedikçe tercih edilmez. İşlemden sonra kıl dönmesi sorununun tekrarlama olasılığı ise %5-10 arasında seyreder.

Kristalize Fenol: Erken dönem kıl dönmesinde tercih edilen kristalize fenol yöntemi 10-15 dakika süren bir işlemdir. Kesi veya bıçak kullanmadan gerçekleşen bu işlemde pilonidal sinüsün gerçekleştiği bölgedeki küçük deliklerin içinden ince bir alet girer. Solüsyonlar ve ilaçlar yardımıyla sinüs içindeki kıllar ve doku temizlenir. Sinüs dokusunun iç kısmına kristalize fenol yerleştirilir. Fenoller sayesinde yara iyileşmesi uyarılarak boşluk kısa sürede kapatılır.

Lazer Tedavisi: İlerlememiş kıl dönmesi sorunlarında lazer tedavisine başvurulabilir. Sinüsün olduğu bölgeye lokal anestezi uygulanır. Ardından kıl girişinin sağlandığı bölgelere lazer ile ulaşılarak kistleşmiş dokular birer birer yakılır.

Flep yöntemleri: Flep yönteminin bir diğer adı kapalı ameliyattır. Sinüs bölgesindeki kist çıkartıldıktan sonra oluşan boşluk uç uca getirilip kapatılamayacak kadar genişse yan taraflardan doku kaydırılır. Nüks oranı düşük olan bu işlemde yara uçlarındaki gerilik daha az olduğu için hasta daha az ağrı çeker. Diğer yöntemlere oranla bu yöntem sonrasında kesi yeri daha fazla olur.

Endoskopik pilonidal sinüs tedavisi: Bu yöntem kıl dönmesinin olduğu alana ince bir kamera gönderilmesine dayanmaktadır. Doğrudan görüş alanına giren sinüs içi termal olarak yakılır. Bu işlem ağrısız gerçekleşmektedir. Dolayısıyla hastalar kısa sürede günlük rutinlerine dönebilmektedir.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Sonrası İyileşme Süreci

Pilonidal sinüs eksizyonu ameliyatı sonrası tedavi süreci ve uzunluğu operasyonun boyutuna, şiddetine göre belirlenir.  kapmaması adına sık sık pansuman yapılması gerekir. Ameliyat bölgesinin hijyenine ekstra dikkat edilmesi önemlidir. Kalça bölgesinde gerçekleşen bir ameliyatsa hastanın uzun süre oturmaması ve sık sık yürümesi sürece katkı sağlayacaktır. Açılan yara vücut tarafından yaklaşık 1-2 ay içerisinde doldurulur ve iyileşme tamamlanır. 

Bu rahatsızlığın tekrarlanmaması için yaşam tarzında ufak değişiklikler yapabilirsiniz. Oturma sürenizi azaltıp hareketli bir yaşama geçmek nüksetme olasılığını azaltır. Ayrıca bölgede tekrardan kıl dönmesinin nüksetmemesi için o bölgedeki kılları düzenli olarak almalısınız.

Sıkça Sorulan Sorular

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Tehlikeli midir?

Pilonidal sinüs eksizyonu erken teşhis ve doğru tedavi uygulandığı takdirde tehlikeli değildir. Enfeksiyonun vücuda yayılmaması ve biran önce enfeksiyonun giderilmesi için tedavi şarttır. 

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Kanser midir?

Pilonidal sinüs eksizyonu,  arasında yer almaz. Fakat müdahale edilmesi gereken bir sağlık problemidir. Müdahale edilmediği takdirde ise farklı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir.

Pilonidal Sinüs Eksizyonu Nasıl Temizlenir?

Pilonidal sinüs eksizyonunun temizlenmesi yaranın boyutuna, hastanın sağlık geçmişine göre değişkenlik gösterir. Kesi açılarak yaranın temizlenmesi veya lazer ile temizlik yapılması söz konusu olabilir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.