Tıpta kolektomi nedir, kolonun bir kısmını veya tamamını çıkarmak için yapılan bir cerrahi bir müdahale işlemidir.

Kolon, sindirilen yiyeceklerden gelen atıkların kademeli olarak katılaşarak dışkıya dönüştüğü kalın bağırsağın bir parçasıdır.

Tüketilen besinlerin atıklarını vücuttan çıkarmak için kolonun sağlıklı olması gerekir. Kolon, rektum ve anüse doğru devam eden bağırsak yapısı içindedir.

Tıpta kolektomi nedir sorusuna,  ameliyatı olarak da bilinir cevabı verilebilir.

Kolonun bir kısmı veya tamamı vücut içerisinde işlevini yerine getirmediğinde ve diğer organlara zarar verdiğinde kolektomi tedavisi gerekebilir.

Kolektomi; yaygın olarak kolon kanseri ve inflamatuar bağırsak hastalıklarını tedavi etmede öncelikli olarak yapılan ameliyattır.

Kolektomi Neden Yapılır?

Tıpta kolektomi nedir sorusuna cevap olarak, kolonun bir kısmının veya tamamının birçok farklı nedenden dolayı çıkarılması gerekebilir bu çıkarma işlemine kolektomi denir.

İlaçla tedavisi mümkün olmayan rahatsızlıklar ve kolon yapısında kanserli hücrelerin oluşumunun tedavisinde yani  gibi sağlık problemlerinde kolektomi yapılabilir.

Kolektomi ile kanserli ve hasarlı kolon parçası çıkarılarak sindirim sisteminin geri kalan kısmı işlevini sürdürmeye devam eder.

Kolektomi Hangi Rahatsızlıkların Tedavisinde Kullanılır?

Kolektomi ameliyatı bazı rahatsızlıklara bağlı olarak uygulanır. Kolektomi ameliyatının yapıldığı rahatsızlıklar şu şekildedir;

Kolon Kanseri: Kolonda oluşan kanserli hücrelerin; evresini belirlemek ve yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için kolonun kanserli kısmını çıkarmak gerekir. Kolon kanserinin tedavisinde kolektomi uygulaması yapılabilir.

Kanser Öncesi Durumlar:  ile kolonda kansere dönüşme riski yüksek hücre değişikliklerinin tespit edilmesi halinde kolonun kanserli hücre oluşan kısmı vücuttan çıkarılabilir. Ayrıca, ailevi adenomatöz polipozis veya Lynch sendromu gibi kolon kanserine dönüşme olasılığı yüksek kalıtsal bir rahatsızlık teşhis edilmesi halinde kolektomi uygulaması yapılabilir.

Kalın Bağırsak Tıkanıklığı: Kolon yapısı ciddi şekilde tıkandığında ve diğer tedavilerden yanıt alınamadığı durumlarda, tıkanıklığı gidermek için ameliyat gerekebilir. Tıkanıklık, kalın bağırsağın bükülmesi (volvulus) veya daralması (striktür) nedeniyle oluşabilir.

 Ülseratif kolit veya  kolonu ciddi şekilde etkilemesi halinde belirtileri hafifletmek ve ortadan kaldırmak için kolektomi yapılabilir.

Divertikülit:  birkaç kez tekrarlandığında, tıbbi tedaviyle düzelmediği takdirde veya yakındaki diğer organlara zarar verdiğinde kolektomi gerekebilir.

Kontrolsüz Kanama: Kolonda meydana gelen yaralanma ve kanamanın dışarıdan tedavisi zordur. Gastrointestinal kanama durdurulamadığında, giderek daha tehlikeli hale gelebilir. Bu durumun tedavisi için kolektomi uygulaması ile cerrahi müdahale yapılabilir. Kolektomi işlemi ile bu tür çeşitli kolon yapısında meydana gelen rahatsızlıklar ve kanserli hücreler vücuttan uzaklaştırılır.

Kolektomi Çeşitleri Nelerdir?

Kolon kanseri ya da kolonda meydana gelen herhangi bir rahatsızlığın tedavisinde uygulanan kolektomi çeşitleri şu şekildedir;

Toplam kolektomi: Tüm kolonun çıkarılmasına toplam kolektomi denir. Toplam kolektomi; ince bağırsak sonundan rektum bölgesine kadar olan kısmın vücuttan çıkarılmalıdır.

Parsiyel (subtotal) kolektomi: Subtotal veya parsiyel kolektomi, kolonun bir kısmının çıkarıldığı kolektomi işlemidir. Parsiyel kolektomi çeşitleri şu şekildedir;

Sigmoid kolektomi. Sigmoid kolektomi veya sigmoidektomi, kolonun sigmoid kolon olarak bilinen son bölümünün çıkarılmasıdır. Rektuma bağlanan kısmı oluşturur.

Hemikolektomi: Kolonun bir tarafının çıkarılmasıdır. Sol tarafta aşağı doğru giden bölüm olan inen kolonun çıkarılmasına sol hemikolektomi denir. Bu yapı, kolonun son bölümünü oluşturur. Sağ taraf hemikolektomi, sağ tarafta yukarı doğru giden bölüm olan yükselen kolonun çıkarılmasıdır. Kolonun ilk bölümünü oluşturur.

Proktokolektomi: Kolon ile birlikte rektumun çıkarılması için yapılan cerrahi müdahaledir. Prokto rektum anlamına gelir. Toplam proktokolektomi ile kolonun ve rektumun tamamı çıkarılabilir.

Kolektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Tıpta kolektomi nedir sorusuna; geleneksel açık cerrahi veya minimal invaziv laparoskopik cerrahi ile kolektomi yapılır cevabı verilebilir.

Açık cerrahi: Karın boşluğunda tek bir uzun kesi açılarak kolektomi işlemi yapılır. Bu yöntemde organlara kolay erişim sağlanabilir. Daha karmaşık kolon rahatsızlıklarında ya da acil ameliyat gerektiren durumlarda kullanılabilir.

Laparoskopik cerrahi: Kapalı ameliyat şeklinde yapılan kolektomi işlemidir. Küçük bir kesi açılarak laparoskop adında kamera kullanılır. Laparoskopik kolektomide, laparoskopu yerleştirmek için kullanılan tek bir küçük kesi açılarak uygulamaya başlanır. Kolon bölgesinde daha iyi bir görünürlük sağlamak için karın boşluğunu şişirmek üzere kesiden gaz pompalanır. 

Daha sonra kameradan gelen görüntüler bir ekrana yansıtılarak kolon detaylı bir şekilde incelenir.

Hasarlı, kanserli hücreler tespit edilerek kolonun bir kısmı ya da tamamı çıkarılabilir. Kapalı ameliyat yöntemi ile yapılan kolektomi uygulamalarında iyileşme süresi daha kısa olmaktadır. Hastalar daha az acı çeker.

Kapalı kolektomi uygulamalarında, vücutta daha az kesi yeri açılarak cerrahi müdahale gerçekleştirilir.

Yapılan kolektomi işlemi sonrasında; kolon çıkarıldıktan sonra bağırsağın kopan uçları hemen birleştirebilir. Bazı durumlarda bağırsak uçları birleştirilmez ve daha sonra başka bir ameliyatta birleştirmeleri gerekebilir. Anastomoz ile bağırsakların iki ucu bir araya getirilerek bağırsakların tekrar bütün olması sağlanır. Çoğu kolektomi işleminden sonra anastomoz yapılır.

Kolostomi ve İleostomi: Bağırsakların iki ucu tekrar bağlanamadığı vakalarda, karın duvarında bir stoma oluşturulur. Bağırsakların üst kısmı stomaya yönlendirilir. Kolektomi işlemi ile ince bağırsağa bağlanan kolonun ilk kısmı çıkarıldıysa, ince bağırsağın sonu stomaya yönlendirilir. Yapılan bu işleme ileostomi denir.  

Kolektomi uygulaması ile kolonun ortasından veya sonundan bir bölüm çıkarılırsa, kolonun üst kısmı kolostomide stomaya yönlendirilir. Yapılan bu işlem kolektomi ameliyatının durumuna göre hastada kalıcı ya da geçici olarak oluşturulabilir.

Kolektominin Riskleri Nelerdir?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi kolektomi ameliyatında da bazı risk ve komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Kolektomi ameliyatı esnasında ciddi komplikasyonlardan biri kanamadır. Sıklıkla karşılaşılması bile kanama olması halinde hemen müdahale edilmesi gerekir.

Ameliyat sırasında bir diğer olası komplikasyon da çevredeki organ ve dokuların hasar görmesidir.

Ameliyat esnasında çevre doku ve organlarda hasar tespit edilmesi halinde farklı bir cerrahi müdahale gerekli olabilir.

Enfeksiyon oluşabilir ya da bağırsağın iki ucunun birleştiği yerde (anastomoz) sızıntı meydana gelebilir. Anastomoz bölgesinde bir sızıntı varsa, bu hasarı onarmak için farklı bir ameliyat daha gerekebilir. Enfeksiyonları önlemek için, ameliyattan önce veya ameliyat sırasında antibiyotik verilebilir. 

Kolektomi ameliyatından sonra iyileşme sürecinde bazı yan etkiler oluşabilir. Kolektomi ameliyatından sonra oluşabilecek bazı yan etkiler şu şekilde sıralanabilir;

• Kesi yerinde kızarıklık, şişlik, sıcaklık, irin ya da başka bir sıvının sızması
• Hiç bağırsak hareketi olmaması 
• Özellikle şiddetli 
• Ateş, kusma veya diğer rahatsızlıklar gibi semptomların olması halinde zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine giderek kontrol yaptırmanız gerekir.

Kolektomi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kolektomi Sonrası İyileşme Süreci Ne Kadar Sürer?

Ameliyattan sonra evde iyileşme süresi altı haftaya kadar olabilir. Kolektomi ameliyatı sonrasında çoğu hasta iki hafta içinde günlük alışkanlıklarını yapabilir hale gelir. Ancak hastaların kendini tam toparlamaları gerekir. Yavaş yavaş yürüme aktiviteleri yapmak iyi gelebilir. İyileşme sürecinde dinlenme ve istirahat etmek önemlidir.

Kolektomi Sonrası Ne Yiyebilirim?

Kolektomi ameliyatı sonrasında beslenme alışkanlıklarında değişiklik yapmak gerekebilir. Uzman bir diyetisyen ve doktorun yönlendirmesi ile günlük beslenme şeklini oluşturmak gerekir. Özellikle kolektomiden sonra bir ay boyunca düşük lifli besin maddelerinin tüketilmesi gerekir. Düşük lifli besinler iyileşme döneminde kolonun daha az çalışmasını sağlar. Ayrıca, günlük su tüketimini artırmak hem genel sağlık hem de kolon sağlığı için faydalı olabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.