Vücudumuzun birçok uzvunu birbirine bağlayan ve hareket kabiliyetimizi sağlayan eklemler günlük yaşamda birçok işimizi yapabilmemize yardımcıdır. Eklemlerin zarar görmesi durumunda kişide hareket kaybının yanında şiddetli ağrı da meydana gelir.

Bu sebeple eklem sağlığının korunması son derece önemlidir. Eklemlerin kendi kendine iyileşemeyecek kadar zarar görmesi durumunda eklem protezi uygulamaları karşımıza çıkar. 

Eklem Protezi Nedir?

Artroplasti olarak da bilinen protez, çeşitli yaralanmalar ve  sebebiyle eklemleri deformasyona uğramış kişilerde bölgedeki hareket kabiliyetinin eski haline dönmesini hedefleyen bir uygulamadır. Bu aşamada işlevini gören eklem cerrahi işlemle şekillendirilir veya yeniden oluşturulur.

Deformasyon durumunda genellikle diz ve kalça eklemleri gibi bölgelere uygulanan eklem protezi, kişilerin hayatını devam ettirebilmesi için gereklidir. Aksi halde hastalar kireçlenmeye veya  bağlı ağrı çekmenin yanı sıra bu durumun ilerlemesi durumunda kırıklar ile de karşılaşabilirler. 

Eklem Protezi Çeşitleri Nelerdir?

Eklem protezi çeşitleri her eklem bölgesi için total (tam) veya parsiyel (yarım) uygulama olarak gerçekleştirilir. Bu seçim genellikle zarar gören eklemin yeri, hastanın özel durumu ve eklem bölgesinin uğradığı dejenerasyonun miktarına göre belirlenir. 

Total (tam) Eklem Protezi Uygulaması: Tam eklem protezi uygulamalarında deformasyon kişinin eklem bölgesinin bir çok farklı yerinde görülür. Hastalarda ileri düzeyde eklem bozukluğu mevcuttur. Bu durumda eklemin tamamen yeniden oluşturulması gerekebilir. Bu hastalar için total eklem protezi uygulamalarına uygundur. 

Parsiyel (yarım) Eklem Protezi Uygulaması: Eklem bölgesindeki aşınmanın bölgesel olarak görüldüğü durumlarda yalnızca o bölgeye uygulanan protez çeşididir. İleri derecelere ulaşmamış olan deformasyonlarda bu uygulama önerilir. 

Eklem Protezi Nedenleri Nedir?

Eklem protezlerinin uygulanmasının nedeni zarar gören eklem bölgesindeki ağrıyı azaltmak ve eklemin işlevini geri kazanmasıdır. Böylece hastalar hem günlük hayatlarına devam edebilecek hem de vücut bütünlüğü ve dengesinin devamı sağlanacaktır. 

Kadınlarda diz erkeklerde ise kalça deformasyonunun sıklıkla görüldüğü bilinir. Özellikle ileriki yaşlarda kemik yapısı ve eklemlerin zayıflaması sonucu meydana gelen bozulmalar eklem protezi uygulamalarını gerektirmektedir. 

Eklem Protezi Hangi Durumlarda Takılır?

Eklem protezi aşağıdaki durumlarda uygulanır; 

• Eklem bölgesinde kireçlenme ve romatizmal hastalıklar,
• Özellikle  ve diğer eklem bölgelerinde istirahat halinde bile ağrı oluşumu,
• Eklem bölgesinin hareket kabiliyetinin azalması veya tamamen kaybedilmesi,
• Eklemin kendisinin onarılamayacak kadar zarar gördüğü kazalar sonucu tercih edilebilir. 

Eklem Protezi Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler

Her ameliyat sonrası olduğu gibi eklem protezi ameliyatlarından sonra da kişide ameliyat bölgesinde ağrılar görülebilir. Bu ağrılar aksi bir komplikasyon gelişmediği sürece ağrı kesiciler ile hafifletilir. Kişi  veya  geçirmişse genellikle ertesi gün yürümesi hedeflenir. Diğer eklem bölgeleri için ise hafif hareketler ile eklemin kullanılmaya başlanması sağlanır. Hastalar 3 ila 4 gün içinde taburcu edilebilir.

Taburcu olduktan sonra ev ortamında dikkat edilmesi gerekenler ise şu şekilde sıralanabilir;

Hasta kalça veya diz eklemi protezi ameliyatı olmuşsa ani hareketler ve çömelmelerden kaçınmalıdır. Yürüteç yardımı ile yürüme çalışmaları yapılması gerekir.

• Omuz eklemi protezi ameliyatlarından sonra iyileşme sürecini hızlandırmak için omuz eklemini güçlendirici egzersizler yapılması önerilir. Ayrıca hastanın mutlaka askı kullanması gerekmektedir. 
• Diz ve kalça protez ameliyatlarında kişilerin çok alçak yerlerde oturması sakıncalıdır. Oturma ve kalkmayı zorlaştırmayacak sandalye ve koltuklar seçilmelidir. 
• Ameliyat bölgesinin  özen gösterilmelidir. Ayrıca  ve ağrı oluşumunu engellemek için 15 dakikalık buz uygulamaları yapılması önerilir.

Cerrahi İşlem Sonrası Oluşabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Her cerrahi işlem gibi artroplasti sonrasında da bazı komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu komplikasyonlar hastanın özel durumu ve uygulanan işleme göre değişebilir.

Görülebilecek komplikasyonlar şu şekildedir;

• Dislokasyon: Ameliyat esnasında yanlış veya yetersiz uygulama sonucu ameliyat sonrasında eklemde çıkma veya ayrılmalar görülebilir. Bu durumda genellikle kapalı ameliyatlarla düzeltme işlemi gerçekleştirilir.
• Enfeksiyon: Sık karşılaşılan bir komplikasyondur. Enfeksiyon miktarının ilerlemediği durumlarda antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Ancak kronik hale gelen enfeksiyonlarda protez çıkarılarak genel bir tedavi uygulanmalıdır. Tedavinin ardından revizyon ameliyatı planlanabilir. 
• Emboli: Çoğunlukla kalça ve diz eklem protezi ameliyatlarında karşılaşılan durumdur. Bunun engellenmesi için hastanın yürütülmesi sağlanmalıdır. 
• Eklem protezi bölgesinde kırıklar: Travmaya bağlı olarak eklem protezi çevresinde kırıklar meydana gelebilir. Gerek görülmesi halinde revizyon ameliyatı gerçekleştirilir. 

Sıkça Sorulan Sorular

Eklem Protezi Engel Oranı Nedir?

Eklem protezi engel oranının belirlenmesinde birçok faktör vardır. Her hasta için engel oranı farklılık gösterebilir. Üst veya alt ekstiremitedeki protez uygulamaları, kişinin geçirdiği ameliyatın büyüklüğü, hareket kabiliyeti ve benzer durumlar değerlendirilerek engel oranına karar verilir. Bu sebeple kesin bir yüzde vermek doğru değildir. 

Eklem Protezi Fiyatları Neye Göre Değişiyor?

Eklem protezi fiyatları birçok değişkene göre farklılık gösterebilir. Protezin çeşidi ve uygulanan bölge eklem protezi fiyatlarını etkileyen temel faktörlerdir. Bunun yanında ameliyatın yapılacağı hastane kalitesi ve doktorun deneyimi de son derece önemlidir. Ayrıca kullanılacak protezin markası ve kalitesi de protez ameliyatlarının maliyetini belirleyen önemli unsurlardandır. Tüm ameliyat süreçlerinde olduğu gibi eklem protezi ameliyatlarında da sadece cerrahi müdahale düşünülmemelidir. Hastaya ameliyat öncesinde yapılacak tetkikler ve ameliyat sonrası bakım da ek masraflara sebep olabilir. 

Eklem Protezi Kaç Yılda Bir Değişir?

Eklem protezi ameliyatlarında protezin dayanıklılık süreci birçok etkene bağlıdır. Kaliteli malzeme seçimi ve doktorunuzun tecrübesi eklem protezini uzun yıllar sağlıklı bir şekilde kullanmanızı sağlar. Eklemler hareketli bölgeler olduğu için kullanıma bağlı olarak zaman içinde protezde de aşınmalar meydana gelebilir. Bu durumda protezin bağlandığı kemikten gevşemesi sonucu kişide rahatsızlıklar meydana gelebilir. Dolayısıyla protezin değiştirilmesi gerekebilir. 

Özellikle diz ve kalça protezlerinde hastanın kilosunu koruması, koşma, atlama, zıplama gibi fazla hareketlerden kaçınması protezin ömrünü uzatacaktır. Protez kullanımının sağlıklı olabilmesi için ekleme fazla yük bindirmemek gerekir. Bu sayede alanında uzman biri tarafından yapılan eklem protezi ameliyatlarında kullanım 15-20 sene civarındadır. 

Eklem Protezi Hangi Eklemlere Uygulanır?

Eklem protezi hareketli ekleme sahip neredeyse her bölgeye uygulanabilir. En çok diz ve kalça eklemine protez uygulaması mevcuttur. Bunun yanında omuz, dirsek, ayak bileği ve parmak eklemleri de çok sık hareket ettirdiğimiz eklemler olduğu için proteze uygun bölgelerdir. Ameliyat başarı oranları değerlendirildiğinde daha geniş yüzeylere uygulandığı için diz ve kalça eklemi protezleri daha başarılıdır ve daha uzun süre deforme olmadan kullanılabilir. 

Eklem Protezi Hangi Yaştan İtibaren Uygulanır?

Eklem protezi uygulamaları için herhangi bir yaş sınırı yoktur. Ancak ameliyat sonrasındaki süreçte total protez takılan bölgede bulunan kıkırdak dokusuna müdahale kısıtlanır. Bu sebeple kas ve kemik yapısı zayıf olan ileri yaştaki hastalar için daha çok önerilir. 

Kemik gelişimini tamamlamış olan genç bireylere de gerekli görülmesi halinde eklem protezi uygulaması yapılabilir. Protezin ömrü sınırlı olduğu için protez değişikliği için yeni bir cerrahi müdahale gerekmektedir. Bu yüzden ileri yaş uygulamaları daha yaygındır.

Eklem Protezi Sonrası Fizik Tedavi Neden Önemlidir?

Eklem protezi ameliyatı sonrası hastanın  egzersizlerini yapması normal yaşamına adaptasyonunu hızlandıracaktır. Hareket kabiliyetini arttıran bu egzersizler protezin kullanım ömrünü arttıracağı gibi ameliyat başarısını da arttırır. Hareket ettirilmeyen eklemlerde tutulmalar meydana geleceği için hastanın eve çıktıktan sonra egzersizlerini düzenli bir şekilde yapması önerilir. Özellikle diz ve kalça eklem protezi ameliyatlarında kaslar gücünü kaybetmiş olabilir. Mutlaka güçlendirme egzersizleri ile bacağın kuvveti arttırılmalıdır. Bu sayede proteze fazla yük binmeyeceği için kullanım ömrü de uzayacaktır. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.