Form devre dışı bırakıldı
Memede ele gelen sertlik çoğu zaman tehlikeli bir durumdan kaynaklı olmasa da bazı durumlarda gibi ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir. Memede ele gelen kitle denildiğinde kadın veya erkeklerin memesinde hissedilen sertlikler akla gelir. Elle fark edilebilen sertlikler çoğu zaman meme kanseri tanısında uzmanlara önemli fikirler verir.
Bununla birlikte yapılan detaylı incelemelerin ardından çoğu zaman bu sertlikler iyi huylu oluşumlardan kaynaklanır. Ancak meme kanseri belirtileri arasında da memede ortaya çıkan sertlikler önemli yer tuttuğundan memesinde; sertlik, renk değişikliği, cilt yüzeyinde değişiklik gibi semptomlar fark edenler, uzman bir doktora başvurarak gerekli kontrollerini yaptırması önemlidir.
Meme kanseri, meme dokusundan köken alan bir kanser türüdür. Diğer kanserlerde olduğu gibi hücrelerin normal yaşam döngüsünün dışına çıkarak kontrolsüz büyümeye ve çoğalmaya devam etmesi sonucunda meme tümörleri oluşur. Normal şartlarda hücreler yaşam döngülerinin sonunda ölür ve yerine yeni hücreler meydana gelir.
Ancak çeşitli sebeplerle hücrelerin genetik materyalinde bozulmaya meydana gelirse hücreler kontrolsüz biçimde büyümeye devam eder. Kontrolsüz büyüyen hücreler zamanla kitlelere dönüşür. Meme kanseri de meme dokusu hücrelerinin anormal şekilde büyümesi neticesinde ortaya çıkar.
Kadınların memeleri lifli bağ doku, yağ dokusu, sinirler, damarlar, süt bezleri ve üretilen sütü meme ucuna taşıyan süt kanalları ve lenf bezlerinden oluşur. Memede ele gelen sertlik veya kitleler yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabilir. Memenin farklı bölümleri enfeksiyon, hormonal değişiklikler, gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilir.
Bu nedenle çoğu zaman memede ele gelen sertlik önemli bir sağlık sorununa işaret etmez. Memede ele gelen sertliklerin en yaygın karşılaşılan nedenlerinden bir tanesi, özellikle üreme çağındaki kadınlarda, meme kistleridir. Meme kistleri içerisinde sıvı bulunan, iyi huylu keselerdir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte döneminde yaşanan bazı hormonal değişiklikler meme kistlerine neden olabilir.
vakalarında uzmanlar aspirasyon adı verilen cerrahi yöntemle kistlerin içini boşaltabilir. Aspirasyon sonrasında tekrar memede ele gelen sertlik görülürse bu durumun altında meme kanseri gibi daha ciddi bir sağlık sorunu bulunabilir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine bakıldığında 2022 yılında 2,296,840 yeni vaka bildirildiği görülmektedir. Erkeklerde meme kanseri ile ilgili herhangi bir veri bulunmamakla birlikte meme kanseri cinsiyet fark etmeksizin erkekleri de etkileyebilir.
Memedeki kanserine neden olan hücre mutasyonuna neyin neden olduğu günümüzde kesin olarak bilinmemektedir. Ancak uzmanlar bazı faktörlerin meme kanseri riskini artırabileceğini ifade eder.
Buna göre başlıca meme kanseri nedenleri ve risk faktörleri şu şekildedir:
Yukarıda sayılan faktörlerin meme kanseri riskini artırabileceğini gösteren çeşitli çalışmalar vardır. Ancak yapılan çalışmaların büyük çoğunluğuna göre meme kanseri vakalarının yaklaşık %15’i genetik faktörlerle ilişkilidir.
Bu genetik mutasyonlar içerisinde ise BRCA1 ve BRCA2 ön plana çıkar. Hasarlı BRCA1 ve BRCA2 genlerine sahip kadınlarda meme kanseri görülme riski bu genleri taşımayanlara göre daha yüksek olabilir.
Meme kanseri her zaman erken dönemde belirti vermeyebilir. Bu nedenle kadınların doktor tarafından önerildiği şekilde, düzenli aralıklarla ultrasonografi, mamografi gibi yöntemlerle gerekli kontrollerini yaptırması önemlidir. Başlıca meme kanseri belirtileri şu şekildedir:
İlave olarak meme kanseri evreleri ilerledikçe memede pul pul dökülme, soyulma gibi semptomlar da ortaya çıkabilir.
Günümüzde meme kanseri düzenli yapılan taramalar sayesinde erken teşhis ile tedavi edilebilir hastalıklardan bir tanesidir. Tanı sürecinde uzmanlar tarafından yapılan fiziksel muayene ile memede görülen anormal kitleler, cilt değişiklikleri ya da meme ucundaki farklılıklar tespit edilebilir. Ancak fiziksel muayenenin yanı sıra daha kesin sonuçlar elde edebilmek adına uzmanlar ileri görüntüleme tekniklerini de sıklıkla kullanır.
Meme kanseri teşhisinde en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemlerinin başında mamografi gelir. Mamografi sayesinde meme dokusundaki anormal yapılar tespit edilebilir. Şüpheli bir durum söz konusu olduğunda ise daha detaylı bir görüntüleme yapabilmek için tanısal mamografiye başvurabilir. Mamografiye ek olarak meme ultrasonu ve manyetik rezonans görüntüleme gibi yöntemler de meme kanseri tanısında sıklıkla kullanılır.
Ultrasonografi memedeki kitlenin sıvı dolu bir kist mi yoksa bir tümör mü olduğunu anlamaya yardımcı olurken MR ile daha detaylı görüntüler elde edilerek kanserin yayılması incelenebilir.
Meme kanserinin kesin teşhisini sağlayan en önemli tanı yöntemlerinden birisi ise biyopsidir. Meme biyopsisi sırasında meme dokusundan alınan örnekler laboratuvara gönderilerek detaylı bir inceleme yapılır. Biyopsi sonuçları kanser hücrelerinin varlığını doğrulamanın yanı sıra kanserin türü ve hormon reseptörlerinin durumu gibi kritik bilgileri de ortaya koyar. Bu veriler ışığında uzmanlar tedavi sürecini daha kolay planlayabilir.
Meme kanseri tedavisi genellikle kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması prensibine dayanır. Meme kanseri ameliyatı sonrasında uzmanlar gerekli görürse radyoterapi, kemoterapi ve hormon tedavisi gibi yöntemlerle tedavi sürecini destekleyebilir.
Cerrahi tedavi yöntemleri arasında en yaygın olanı lumpektomi ve . Lumpektomi yalnızca kanserli bölgeyi ve çevresindeki sağlıklı dokunun bir kısmını çıkaran, meme koruyucu bir operasyondur. Bu işlem genellikle küçük tümörlerin tedavisinde tercih edilir. Tüm meme dokusunun çıkarıldığı ameliyatlar ise mastektomi olarak adlandırılır. İleri evre meme kanseri vakalarında uzmanlar geride kanser hücresi kalmadığından emin olabilmek için mastektomi yöntemine başvurabilir. Günümüzde gelişen sağlık teknolojilerinin de yardımıyla mastektomi sırasında meme ucu veya derisini korunabilir.
Ameliyat sonrasında uzmanlar kalan kanser hücrelerini öldürmek ve hastalığın nüksetme riskini azaltmak amacıyla radyoterapiye başvurabilir. yanı sıra meme kanseri tedavisinde medikal onkoloji de önemli rol oynar. Hem ameliyat öncesinde tümörü küçültmek hem de ameliyat sonrasında kalan kanser hücrelerini yok etmek amacıyla kemoterapiye de yaygın olarak kullanılabilir.
Meme kanseri tedavisi sırasında uzmanların sıklıkla kullandıkları tedavi yöntemlerinden bir tanesi de hormon tedavisidir. Hormon tedavisi hormon reseptörlerine duyarlı meme kanserlerinde hormonları bloke ederek kanserin ilerlemesini önleyebilir.
İlave olarak kanserin moleküler yapısına özgü olarak geliştirilmiş ilaçlarla kanserli hücreleri yok etme prensibine dayanan hedefli tedaviler ve immünoterapi gibi yenilikçi tedavi yöntemleri de özellikle üçlü negatif meme kanseri ve HER2 pozitif kanserlerin tedavisinde kullanılabilir.
Uzmanlar kanser evreleme sisteminden faydalanarak tedavi sürecine başlamadan önce kanserin evresini belirler. Meme kanseri 0, 1, 2, 3 ve 4. evre olmak üzere 4 evrede değerlendirilir. Evre 0 kanserin sadece süt kanallarında olduğu çevre dokulara yayılmadığı en erken aşamadır. Evre I ve Evre II hastalarında kanser dokusunda büyüme ve lenf düğümlerinde metastaz görülür. Evre III ise kanserin daha geniş bir alana yayıldığı ve genellikle lenf düğümlerini ve çevre dokuları etkilediğini evredir. Meme kanserinin en ileri evresi olan Evre IV vakalarında ise kemikler, akciğerler, karaciğer gibi uzak organlarda metastaz görülür.
Alanında uzman cerrahlar tarafından yapılan meme kanseri ameliyatlarında risk azdır. Ancak meme kanseri ameliyatı cerrahi bir operasyon olduğundan diğer cerrahi operasyonlarda olduğu gibi ameliyat bölgesinde enfeksiyon, kanama, sinir hasarı gibi çeşitli komplikasyonlar görülebilir. Meme kanseri ameliyatı öncesinde uzmanlar hastaları olası riskler ve faydalar konusunda detaylı olarak bilgilendirir.
Meme kanseri vakalarının büyük çoğunluğu genetik mutasyonlarla ilişkili olduğundan kanseri tamamen önlemek mümkün olmayabilir. Ancak ideal kiloyu korumak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, sigara ve alkol gibi sağlığa zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, düzenli olarak egzersiz yapmak gibi yaşam tarzı alışkanlıkları kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ek olarak kendi kendine muayene yapmak ve düzenli kontrollere gitmek de meme kanserinin erken teşhisi ve tedavisinde önemlidir.
"Hamilelik Belirtileri Rehberi" içeriğimizi okumak için:
🤰🏻 Hamilelik Belirtileri Nedir? Hamilelik Belirtileri Nelerdir?
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.