Ses protezi belirli hastalıklar sebebiyle kişinin konuşma işlevini yerine getirebilmesi için yapılan bir protez çeşididir. Yapılan materyal akciğerdeki havanın protez ile yutak ve yemek borusunun birleştiği noktaya taşınabilmesini sağlar.

Cerrahi bir işlemle gırtlağın tamamen alınması veya kişinin konuşmasını etkileyecek durumlarda protez takılabilir. Gırtlak kanseri olan kişilerde ya da gırtlak kanserinin tekrarlaması halinde, ses protez işlemine b aşvurulması mümkündür.

Bu protez kişinin günlük hayatını rahat bir şekilde sürdürebilmesi için yapay bir ses dalgası oluşturması ile kişinin robotik bir ses yardımı ile konuşmasını sağlar. 

Ses Protezi Nedir?

Ses tellerinde sıkıntı oluşturan ve kişinin konuşmasını engellemesi sebebiyle bu işlevi yeniden yerine getirebilmesini sağlayan materyal çeşidine denir. Kişinin rahatsızlığına göre farklı şekillerde protez çeşidi ve uygulaması doktor tarafından yapılabilir. Konuşma yetisini kaybeden kişilerde bu ses aparatı sayesinde kişiye yeniden konuşma işlevi yetisi kazandırılabilir.

Bu aparat küçük bir boru biçimindedir. Hastanın boğaz kısmından doktor tarafından delik açılması ile ağız ve ses tellerinin olduğu boğaz kısmı arasındaki bağlantı ile ameliyat yapılır. Kişi ameliyat sonrasında protezi sayesinde günlük hayatını rahatça sürdürebilir hale gelir. 

Protez takıldıktan sonra kişinin hayat kalitesini etkileyen durumlar olabilir. Sesin eski haline göre daha robotik şekilde geldiği görülen bir durumdur. Fakat bu durum hastanın diyaloglarında bir sorun yaşatacak türde değildir. Eskisi kadar yumuşak bir ses tonuna sahip olmasa dahi konuşmasında bir sıkıntı yaşanmamaktadır.

Söyledikleri anlaşılırdır. Hastanın protez kullanmaya başlamadan önceki haline göre oldukça iyidir. Hasta kendini ifade etmesi gereken durumlarda herhangi bir problem ile çoğunlukla karşılaşmaz. Bu durumlar hastanın rahatsızlığına göre değişebilmekle birlikte doktorun uyguladığı tedaviye göre de değişebilir.

Ses Protezi Çeşitleri

Ses protezi kolaylıkla yerleştirilebilen bir aparat olmasıyla birlikte, düzgün takılmaması ve yerleştirilme sorunundan dolayı yerlerinden kolayca çıkabilme ihtimalinden dolayı oldukça dikkatli olarak takılması gereken bir protez çeşididir.

Protez çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

• Provax protez: Bu protez silikondan yapılmış olup iki tarafı kalkıktır. Protez tek yönlü bir sistemi içeren düşük basınçlı bir materyaldir. Kendi içinde 4,5,6,8,10,12.5 ve 15 mm uzunluklarında farklı boyutları bulunur. Provax 1 ve 2 olmak üzere kendi içinde 2'ye ayrılır. 
• Bloom singer protez: Bu protez kendi içinde ‘low pressure’ ve ‘duckbill’ çeşitleri bulunur. Protezler sabit olmayacak şekilde üretilmişlerdir. Her hastaya özel olarak belirlenecek olan uzunlukta üretilir ve yerleştirilir. 

Ses Protezi Nedenleri Nelerdir?

Bu protezin yapılma nedeni kişinin total veya kısmi olarak gırtlak kanseri sebebiyle gırtlağının alınmasından sonra rahat bir şekilde konuşmasını sağlamaktır. Gırtlak iltihabına bağlı olarak ortaya çıkan sağlık problemlerinde de bu tür işlemlere başvurulabilir. Hasta bu protez sayesinde günlük hayatındaki konuşmalarını kolaylıkla sürdürebilir hale gelir.

Gırtlak ameliyatı geçirmişseniz veya geçirecekseniz yalnızca ses tellerinizde değil yemek yemenizde de sorun oluşabilir. Bunun sebebi gırtlağınız alındıktan sonra o kısmın boş gibi kalmasıdır. Protez o kısma doktor tarafından konularak sizin eski hayatına rahatça devam etmenizi sağlar. 

Ses Protezi Hangi Durumlarda Takılır?

Ses protezi çoğunlukla kanser durumlarında ses tellerinde sorun yaşayan kişilere takılan bir materyal çeşididir. Bu kanser özellikle gırtlak yani Latince adıyla larenks kanseridir. Gırtlak kanserinin metastaz yapmasını önlemek adına da bu işleme başvurulabilir.

Bu kanser kendi içinde 3 bölüme ayrılabilir: 

• Suproglottik kanserler: Kalp karıncığı olarak adlandırılan ventrikül tavanının yukarısında bulunan giriş kapısı yani vestibüler bantlarının oluşturduğu gırtlak yani larenks bölümüne bağlı ortaya çıkan kanserler.
• Glottik kanserler: Kalp karıncığı olarak adlandırılan ventrikül tabanından yukarıya doğru oluşan ve ses sinirlerini içeren bölgede oluşan kanserler.
• Subglottik kanserler: Ses sinirlerinin serbest kenarının 1 cm altından başlayan bölümde oluşmuş olan kanserler.

Larenks yanı gırtlağın bölümleri ayrı ayrı ele alınıyor olsa dahi aynı anda farklı bölümlerde birden fazla tümör de saptanabilir. Boğaz tümörüne bağlı olarak doktorlar, hastanın durumuna uygun olarak kısmi olarak veya total yani bütün olarak hastanın gırtlağını alabilmektedir. Kişinin rahatsızlığına göre doktor takılacak olan protezin çeşidine karar vererek hastanın tedavisini sürdürebilir. 

Protezler hastaya 2 şekilde yerleştirilebilir:

• Primer teknik: Bu teknikte total yani bütün laranjektomi (gırtlak kanseri) ameliyatı sırasında gırtlağın çıkarılmasından sonra protezin ameliyat içinde hastaya takılması işlemidir. 
• Sekonder teknik: Proezin larenjektomi ameliyatından sonra hastaya takılma işlemidir. 2 ile 4 hafta içinde takılması uygun görülmekle birlikte hastanın durumuna bağlı olarak süre doktor tarafından ertelenebilir. Bu protez, hastanın protezi kullanıp kullanamayacağını anlamak için yapılan bir test sonucunda takılır. 

2 teknik 16 hastaya uygulanarak karşılaştırılmış ve primer protez uygulanan hastaların 16'da 9'u, sekonder teknik uygulanan hastaların 16'da 13'ü protez uygulandıktan sonra ses çıkarabilir hale gelmiştir. Protez her gırtlağı alınmış kişiye uygulanamaz.

Bunun nedeni kişinin zeka ve bilinç durumlarının gırtlak bölgesini kullanabilecek durumda olmasının gerekliliğidir. Protez uygulanacak kişinin gırtlak bölgesinin protez uygulanabilecek halde olması gerekir.

Eğer kişinin gırtlak bölgesindeki doku sağlığı proteze uygunsa ve takılabilecek durumda ise hastanın isteğine de bağlı olarak protez takılabilir. Kişinin proteze uygun olup olmadığının anlaşılabilmesi için gırtlak kanseri biyopsisi yapılması da mümkündür.

Ses Protezi Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler

Ses protezi takılan kişilerin bu protezi temizleyebilmelerini sağlamak için genellikle büyük boyutlarda bir aparat takılır. Bu sayede kişi aparatın temizliğini yapabilir.

Ayrıca çoğunlukla boğaz bölgesindeki bir noktayı hastanın kapatmasıyla da ses oluşması sağlanabilir. Bunlar dışında kişiye ameliyat sonrasında herhangi bir sınırlama getirilmediği bilinir. Hasta, istediği şekilde konuşabilir. İlk birkaç gün ses kısıklığı görülebilir. Doktor tarafından verilen ses egzersizleri sayesinde sesin açılması ve rahatlaması sağlanabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Ses Protezi Engel Oranı Nedir?

Ses protezinin engel oranı, kişiye uygulanan protez türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilen bir durumdur. Protez işlemlerine bağlı olarak ortaya çıkacak engel oranı hakkında, sağlık kuruluşlarından bilgi alınması önerilir. Bu süreçte engel oranına dair raporlar talep edilebilir. İşlem öncesinde de engel oranı hakkında bilgi sahibi olunması mümkündür.

Ses Protezi Fiyatları Neye Göre Değişiyor?

Ses protezi fiyatları kişinin rahatsızlığına bağlı olarak değişebilir. Ayrıca hastanın gırtlağı (larenks), total yani bütün ve kısmi olarak alınmış olabilir. Bu durumda kişiye takılacak olan protez büyüklüğü de değişiklik gösterir. Rahatsızlığınıza göre protez fiyatları farklıdır. Ayrıca takılacak olan protezin farklı tekniklerle de takılması tekniğe uygun olacak bir protezi gerektirir. Bütün bu durumlar protezin fiyatına etki eden durumlardır.

Ses Protezi Kaç Yılda Bir Değişir?

Bu protezler kişinin gırtlak durumuna bağlı olarak farklı tekniklerle takılabilir. Bu sebeple protez takılan kişiler bakımlarına özen göstermelilerdir. Doktorun bu aparatı bölgeye düzgün bir şekilde oturtmuş olması da oldukça önemlidir. Gırtlak bölgesine oturan protez bölgede oynama yapmadığı takdirde bir sorun oluşturmamaktadır. Kişiye uygulanmış olan protez çeşidine ve aparatın bölgeye sağladığı uyuma göre protezin kullanım şekli kişiden kişiye göre değişir. Bu protezler de sorun olması veya kullanılamaz hale gelmesi sebebiyle doktorlar tarafından değiştirilebilir. 

Ses Protezi Bakımı Nasıl Yapılır?

Protez cerrahi bir işlemle doktor tarafından takıldığı için diğer protezler gibi belli bir bakım düzeni yoktur. Hastanın protez bakımı için uygulaması gereken herhangi bir işlem varsa bu konudaki detaylı bilgiler, doktorlar tarafından hastalara bildirilir. Fakat bu bakım için belli bir düzen ve de kullanılacak özel bir malzeme bulunmadığı bilinir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.