Vücudun büyük bir yükünü çeken diz bölgesi travmalar ya da genetik faktörlerle aşınabilir ve eklemler zarar görebilir.

Bu durum da kişinin hareket etmesiyle yaşanan şiddetli  neden olabilir.

Bu eklem bölgelerinde genel olarak kıkırdaklarda meydana gelen hasarlar  gibi problemlerle ortaya çıkabilir.

Ağrı kontrol edilemeyecek bir duruma gelmişse ve kişinin günlük hareketi kısıtlanmaya başlamışsa diz protezinin takılması gerekebilir. 

Cerrahi bir operasyonla gerçekleştirilen müdahale eklemin etkin çalışmasını sağlayabilir.

Diz protezi çeşitlerine göre metal ya da plastik gibi biyomateryaller öngörülen kısımlara yerleştirilebilir. Bu alternatifler hastanın eklem açıklık seviyesine ve kararlılığına göre farklılık gösterebilir.

Diz Protezi Nedir?

Doğal eklemin hareketliliğine benzer işlevler kazandıran ve diz ekleminin bulunduğu yere takılan bir cihazdır. Özel alaşım metallerinden ve plastik materyallerden yapılan implantlar yıpranmış diz eklemlerini kaplar.

Bu sayede fonksiyonu zayıflamış ya da aşınmış eklemlere hareket kazandırarak kişinin hayat kalitesini arttırabilir.

Bu uygulamanın amaçlarında biri hasar gören eklemlerin sürtünmesini implant ile engellemektir. Böylece hastanın eklemler arası sürtünmesinin azalması ağrısının minimize olmasını ve eklemlerini daha rahat kullanmasını sağlar. 

Bu durum özellikle tırmanırken, yürürken ya da merdiven çıkarken büyük fark yaratabilir.

Bu implant özelinde kullanılan materyal kemik çimentosu olarak bilinen dolguyla kemiğe sabitlenebilir. Kullanılan özel metal alaşımında ise krom ve kobalt gibi maddeler yer alabilir.

Genel olarak günlük aktivitelerin artmasını sağlayan bu operasyon kronik problemlerde, ciddi kazalarda ve  hastanın çıkış yolu olmadığında uygulanabilir.

Diz Protezi Çeşitleri Nelerdir?

Diz protezi çeşitleri incelendiğinde iki kategori altında değerlendirilebilir. Bu implant uygulamalardan en çok kullanılan tam diz protezleridir.

Diğeri ise unikondiler olarak bilinen yarım diz protezlerdir. Yarım implantlar son zamanlarda kullanımı artmaktadır ve bu uygulamanın yapılması için hastanın diz bağlarının hasarsız olması gerekir. Bu süreçte cerrahi operasyonda dejeneratif bölgenin altına takılacak şekilde kemikler kaldırılarak uygun implantlar yerleştirilir.

Operasyon sırasında bu implant malzemeleri titanyum vidalarla ya da uygun yapıştırıcılarla sabitleme işlemi yapılabilir.

Tüm bu bilgiler ışığında implantların türlerine bağlı 3 farklı işlem yapılabilir ve işlemler aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Tam diz protezleri: Bu yapılan işlemle deforme olmuş eklem yapısı implant takılarak onarılabilir. Hastanın süreci takip edilerek fizik tedavi ya da ağrı kesiciler etki etmezse operasyona gereksinim duyulabilir. Operasyonda diz bölümünden açılan kesi ile cerrahi müdahale gerçekleştirilebilir. Uyluk kemiğinin üst bölümüne ve alt bacak kemiğinin iç bölümüne yerleştirilen fonksiyonel materyaller iki parça halinde yerleştirilir. İmplant malzemeleri dirençliliği yüksek metal ya da protez birimlerinden meydana gelebilir. Ameliyat süresi ise yaklaşık olarak tek taraf için 1-2 saat kadar devam etmektedir. 
• Yarı diz protezleri: Bir implant türüdür ve eklem bölgesinin sadece bir alanına yerleştirilir. Kireçlenme olan bölgede tercih edilen başarılı tedaviler arasında yerini almıştır. Kireçlenme özellikle ileri yaşlarda görülen bir rahatsızlıktır. Bu hastalar yürüme sırasında aşınan kemiklerin sürtünmesiyle ağrı ve acı durumları artış gösterebilir. Hastalıkta yapılacak alternatif tedaviler kalmadığında ameliyat gerçekleştirilir. Eklemin bir bölümünde uygulanan bu ameliyat doktorun fiziksel muayenesi ya da görüntüleme teknikleri ile karar verilebilir. Bu implantların hareket edebilen ve hareketsiz konumda iki farklı ara yüzeyi bulunmaktadır. Bu ameliyatta sadece hasarlı kıkırdak bölgesine implant yerleştirilir ve etrafındaki sağlam dokulara işlem yapılmaz. Ameliyat süresine bakıldığında ise maksimum 1 saatte işlemin tamamlandığı gözlemlenebilir. Bu süreçte yapılan operasyonda az bir müdahale olduğu için yan etkisi düşüktür ve kolay iyileşme gösteren bir tedavi olarak nitelendirilir. Genel olarak değerlendirildiğinde ise kısmi bir müdahale yapıldığı için eklemlerin sağlamlığı daha düşüktür ve materyalin ömrü de daha az olabilir.

Bu iki farklı tipte işleme karar verilirken hastanın öyküsü ve vücut profili doktor tarafından kapsamlı değerlendirilir. Günümüzde gelişen teknoloji ve medikal uygulamaların ilerlemiş olması ameliyatın başarı şansını da yükseltebilir.

Son dönemlerde robotik aletlerin implantta kullanılması da önemli bir fark oluşturmuştur. Diğer bir yandan çocukların büyüme kemiklerinde tümör bulunursa ve cerrahi müdahale yapılacaksa bilgisayar kaynaklı uzayabilen implantlar seçilebilir. Bu sayede çocuğun kemik büyümesi devam ederken materyaller uyumluluğunu kaybetmez.

Diz Protezi Nedenleri Nedir?

Diz protezi çeşitlerine göre operasyon yapılabilmesi için hastada öncelikle ilaç tedavisi ya da fizik tedavi uygulamalarından sonuç alamamış olması gerekir.

Bu doğrultuda bazı hastalıklarda öncelikli tedaviler çözüm olmayabilir ve bu hastalıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Diz kapağında sorunlar: Eklemin hareket ve çökme hareketi için en önemli kısmıdır. Bu bölgede sorun olduğunda şişme, ağrı hissi, hareket sınırlılığı ortaya çıkabilir. Bu nedenle diğer tedavilerde ağrı gibi semptomlar azaltılamazsa operasyon kaçınılmaz bir hale gelebilir
• Eklemde kitle oluşması: Eklemde oluşan kitleler, kıkırdak dokusuna zamanla zarar verebilir. Bu süreçte bölgeden kitle çıkarılarak implant uygulamaları yapılabilir
• Bölgesel kireçlenme: Kıkırdak dokusu kireçlenen bölgede aşınır ve tamamen yok olabilir. Kireçlenme ilerlemişse hareket halinde ağrı oldukça şiddetlenebilir ve tüm yollar uygulandıktan sonra ameliyat gereksinimi oluşabilir.
• Eklem bölgelerinde kırılmalar: Özellikle travmatik bir durum sonucu bölgesel eklemlerde oluşan kırıklar kıkırdak dokuda ciddi bir deformasyona sebebiyet verebilir. Kırığın kendiliğinden iyileşmesi mümkün olmadığı için implant tedavisi zorunlu hale gelir

Diz Protezi Hangi Durumlarda Takılır?

Bu ameliyatın yapılması için hastanın yaşı, hareket kapasitesi ve genel sağlık hali dikkate alınabilir.

Bunun yanında hastada bazı semptomların kronik hale gelmesi önemlidir. Tüm bu süreçte hastada aşağıdaki durumlar varsa diz implantlarının takılması gereklilik oluşturabilir:

• Ağrıları dindirmek için her gün ağrı kesici gibi ilaçlar alınmak zorunda kalınırsa
• Bölgesel olarak hareket ettikçe kemiklerden ya da kıkırdaktan ses geliyorsa
• Merdiven çıkarken ya da inerken hasta aşırı zorlanıyorsa bu nedenle merdiven kullanımını tamamen azalmışsa
• Gece saatlerinde ağrının artmasıyla uyku uyuyamıyorsa
• Röntgen ya da tomografi (BT) çekildikten sonra şekil bozukluğu hastada kesin bir şekilde görülüyorsa
• Sandalye, koltuk ya da diğer alanlara oturup kalkarken ciddi ağrı hissediyorsa bu ameliyat kişi için alternatif bir tedavi olabilir.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler

Ameliyattan sonra rehabilite aşamasında  hareketlerle mevcut hareket yeteneği tekrardan düzenlenmeye çalışılır. Bu aşamada doktorun kontrolünde ameliyat sonrası ek destekler planlanır. İlk aşamada kişinin ağrısı minimize edilerek dinlenmesi, ilk adımlarını atabilmesi ya da yürüme gibi temel işlevleri yapabilmesi amaçlanır. İlk birkaç gün diz kapağı ağrısı meydana gelebilir.

Tam olarak hastanın hareketlenmesi sağlandıktan sonra hasta taburcu edilerek evde bakımı noktasında yönlendirmeler yapılır. Hastanın ev koşullarında yapması gereken durumlar ise aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Uzmanın ifade ettiği egzersizlerin yapılarak hareket kapasitesi artabilir
• Yara bakımının eksiksiz yapılması ve doktorun önerisiyle banyo ertelenmesi yapılabilir
• Belirli süre kan sulandırıcı ilaçlarının kullanımı gerekebilir
• İşlem yapılan bölgede düşme, ekstra bir yaralanma ya da hızlı hareket etme gibi durumlardan kaçınılması tavsiye edilir

Diz Protezi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Diz Protezi Engel Oranı Nedir?

Eklem bölgesinde ciddi bir deformasyon olmadan implant tedavisine başvurulmayabilir. Bunun yanında eklemde enfeksiyon oluşmuşsa ameliyat yapılması uygun görülmeyebilir. İşlemin türüne ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak ise engel oranı değişir.

Diz Protezi Fiyatları Neye Göre Değişiyor?

Ameliyatta kullanılan materyale bağlı olarak tıbbi müdahalenin fiyat aralığı değişkenlik gösterebilir. Örnek verilecek olursa seramik, titanyum ya da alüminyum gibi materyaller fiyat aralığını arttırabilir. Bunun yanında kişinin yaşına göre seçilen implant türü değişeceği için daha maliyetli malzemeler tercih edilebilir.

Diz Protezi Kaç Yılda Bir Değişir?

Malzemenin türüne göre işlemin dayanıklılık süresi değişebilir. Bu anlamda materyalin türüne göre implantı değiştirme süreci belirlenebilir. Genel olarak ortalama dayanıklılık süresi 10 yıl ve daha ileri bir zamanda olduğu belirtilir.

Diz Protezi Bakımı Nasıl Yapılır?

Ameliyat sonrası yara bakımı tam anlamıyla yapıldıktan sonra ekstra bir müdahaleye gerek duyulmaz. Ameliyat sonrası enfeksiyon riskinin azaltılabilmesi için ise bölgenin hijyenine dikkat etmek gerekir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.