Göz protezi, orbital protez veya yapay göz olarak da adlandırılır. Cam göz olarak da bilindiği görülür, birçok kişi bu adlandırmayı kullansa da bu aslında yanlış bir adlandırmadır çünkü günümüzde genellikle göz protezinde artık cam değil, akrilik vb. malzemeler kullanılır.

Göz protezi, doğal gözün görünümünü taklit etmek için tasarlanmış sentetik bir gözdür. Yaralanma veya hastalık sonucu yok olan doğal gözün yerine yerleştirilen bir cihazdır. Mevcut teknoloji sayesinde iki göz de birbirinden neredeyse ayırt edilemez bir görüntüye sahip olur.

Göz Protezi Nedir?

Göz kaybı yaşanması veya şekli bozulmuş bir göz, kişide anksiyete bozukluğuna dahi yol açabilir. Bazı fiziksel görünümü etkileyen problemler, kişilerde psikolojik ve ruhsal problemlerin oluşmasına sebep olur.

Ayrıca bu durum çoğu zaman kişinin sosyal hayatını da etkiler. Özel yapım protez cihazlar ile gerçekleştirilen kozmetik rehabilitasyon, hastaların kendilerini daha iyi hissetmesine yardımcı olur. Böylelikle özgüven kaybı, sosyal fobi ve anksiyete gibi sorunların da önüne geçilir.

Göz Protezi Çeşitleri Nelerdir?

Sizin için en iyi olan yapay göz türü, durumunuzun nasıl geliştiğine veya kötüleştiğine bağlı olarak zamanla değişebilir. Modern yapay gözler akrilik plastikten yapılır. Takılması rahattır, kullanımı kolaydır ve oldukça dayanıklıdır.

Günümüzde kullanımı en sık tercih edilen göz protez çeşitleri, şu şekilde sıralanır:

• Özel Yapım Kalıplanmış Protez: En yaygın yapay göz türüdür. Göz yuvasından alınan ölçüler sayesinde kişiye özel olarak üretilen göz protezi olarak bilinir. Kalıplanmış olan protez göz, size özel yapılır ve gerçek gözünüze en uygun görünüme sahip olacak şekilde tasarlanır. Hareket, sıkı uyum nedeniyle kalıplanmış yapay göze aktarılır. Kaslar yuvanın yüzeyinin altında hareket ettikçe, yapay gözle sürtünme hareketi sağlar. Kalıp göz ile göz kapakları açıklığını ve konturunu değiştirmek de mümkündür. Kalıplı protez, yapay gözün mümkün olan en iyi uyumunu, en doğal, gerçekçi görünümle, yani kesin protezle birleştirir
• Kozmetik Kabuk: Bir diğer göz protezi türü kozmetik kabuktur . Bu göz türü daha ince bir yapıya sahiptir ve mevcut bir gözün (bir miktar küçülme ve duyarsızlaşma olan) üzerine takılarak herhangi bir şekil bozukluğunu gizler. Kontakt renkli lenslerin ve numaralı kontakt lenslerin kullanımı da kozmetik kabuk olarak değerlendirilebilir
• Yer Tutucu (Conformer): Conformer, göz ameliyatından sonra geçici bir örtü olarak kullanılan şeffaf bir kalkan niteliği taşır. Yer tutucu göz, daha sonra ihtiyaç duyulacak daha kalıcı bir yapay göze geçiş görevi görür. Ancak ameliyattan sonra göz yuvasının iyileşmesi ve korunması gerekir. Bu durumda da conformer kullanılır
• Orbital Protez: Bir orbital veya maksilofasial protez, göz kapaklarının görünümünü ve yuva hacmini geri kazandırmak için silikondan yapılmış çok daha büyük bir protez yapı olarak düşünülebilir. Silikon, göz kapaklarına ve göz çevresindeki yüz yapılarına uyacak şekilde şekillendirilir ve cilde uyacak şekilde renklendirilir. Restorasyon işleminin tamamlanabilmesi için orbital protezin içine bir protez göz yerleştirilir. Genellikle bir orbital protez, yapışkan veya manyetik bir ataşmanla tutulur

Göz Protezi Nedenleri Nedir?

Gözün çıkarılması ciddi bir şekilde tartışılması ve her bir vakanın koşullarının değerlendirilmesi gereken bir şeydir. Bu sebeple vakadan vakaya nedenler değişkenlik gösterebilir.

Göz protezi takılmasına yol açabilecek nedenler arasında şu maddelere yer verilir:

• Travma
• Şiddetli enfeksiyon
• Melanom (cilt kanseri) veya diğer yaşamı tehdit eden göz tümörleri
• Glokom (göz tansiyonu) 
• Çeşitli nedenlere bağlı göz yaralanmaları
• Göz ameliyatı (Örnek: Tüm gözün çıkarıldığı fakat göz kaslarının çıkarılmadığı enükleasyon)
• Önceden var olan veya doğuştan gelen durumlar
• Üveit 
• Göz sağlığını etkileyen kazalar
• Göz migreni 
• Göz hastalıkları
• Diğer hastalık süreçleri

Göz Protezi Hangi Durumlarda Takılır?

İnsanların göz protezi kullanmasının ana nedeni estetiktir. Bir protez, yüz simetrisini korumaya yardımcı olabilir ve bir kişinin bir veya iki işlevsel gözünün eksik olduğunu çok daha az belirgin hale getirebilir.

Özellikle çocuklar için birçok sosyal durumu kolaylaştırabilir. Göz protezi, istenmeyen soruları veya rahatsız edici bakışları sınırlamaya yardımcı olabilir. Kesin bir tıbbi gereklilik olmasa da, eksik bir gözün yerine yapay göz takılması standart bir uygulamadır.

Ne yazık ki göz protezi görmeyi geri kazandırmaya yardımcı olmayacaktır. Birçok kişinin yapay göz implantını kullanmasının sebebi şunlardır;

• Hastanın estetiğini iyileştirmek
• Göz çevresindeki dokuların şeklini geri kazandırmak ve korumak
• Fiziksel ve ruhsal iyilik hissi sağlamak
• Uygun göz kapağı hareketlerine izin vermek

Göz Protezi Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler

Doğal gözü çıkarmak için kişinin ameliyat olması gerekir. Ameliyat sonrasında ise küre şeklinde bir göz implantı kalıcı olması için derin bir şekilde göz içerisine yerleştirilir. Daha sonrasında ise gözün üzerine uyacak şekilde çıkarılabilir bir protez tasarlanır. Hasarlı bir gözün çıkarılması genellikle lokal anestezi altında yapılır. Kaygıyı ve ağrıyı azaltmak için damar yoluyla sakinleştirici ilaçlar ve ağrı kesiciler verildiği görülür. 

Genel anestezi genellikle gerekli değildir ancak bazı kişiler bu ameliyat esnasında panik yapabilir. Kişinin paniklemesi ve korkması halinde ise ameliyatın gerçekleşmesi de zorlaşır. Bu gibi durumlarda nadiren de olsa ameliyat öncesi anestezi hazırlığı yapılır. Kişiye genel anestezi uygulanır.

Ameliyat sonrası adımlar ise şu şekildedir:

• Protez göz ameliyatından sonra birkaç gün boyunca kişilerin oral antibiyotikleri kullanması önerilir. Bu antibiyotik ilaçlar, reçeteli olarak alınır. Antibiyotik içeren göz damlalarının, doktorun belirttiği süre boyunca kullanılması gerekir. Bu süreçte genellikle göz yuvası kapalı tutulur 
• İyileşme tamamlandıktan sonra protez göz uzmanı (okülerist), en uygun göz protezi seçeneklerini size sunar ve protezi hazırlar
• Göz yuvası ameliyattan sonra şekil değiştirmeye devam edebilir. İlk yerleştirmeden sonra haftalar veya aylar boyunca protezin ek olarak takılması ve ayarlanması gerekebilir

Ameliyatın kendisi küçük olsa da, bir göz kaybı ve protez gözle hayata uyum sağlamak psikolojik ve duygusal olarak çok zorlayıcı olabilir. Danışmanlık ve destek grupları, insanlara bu genellikle zor dönemde yardımcı olmak için önemli bir rol oynar.

Sıkça Sorulan Sorular

Göz Protezi Engel Oranı Nedir?

Göz protezi engel oranı vakadan vakaya değişkenlik gösterdiği için kesin bir oran belirtmek mümkün değildir. Göz protezinin engel oranı hakkında bilgi sahibi olmak için doktorunuza başvurabilirsiniz. 

Göz Protezi Fiyatları Neye Göre Değişiyor?

Göz protezi fiyatları, göz protezi çeşidine, gözün durumuna ve diğer değişkenlere bağlı olarak farklılaşır. Birçok farklı göz protezi türü olduğu için kişinin gözünü kaybetme nedenine, hangi protezin uygun görüldüğüne dair farklılıklar fiyatlarda değişikliğe yol açabilir.

Göz Protezi Kaç Yılda Bir Değişir?

Ayrıntılar, kişinin hangi ameliyatı geçirdiğine bağlıdır. Göz protezinin ne kadar süre ve nasıl kullanacağınıza dair en doğru bilgileri size uzman hekimler sizlere belirtilecektir. Protez gözün türüne ve bakımına göre kaç yılda bir değişeceği farklılık arz eder. İlk takılan protezlerle kalıcı protezlerin de değişim süresi birbiriyle karıştırılmamalıdır. Çeşitli değişkenlere bağlı olarak durum değişse de bir göz protezinin ortalama ömrü 5 ila 10 yıldır. Eski tip cam protezin aksine, modern protezler daha dayanıklıdır ve kırılmaz.

Göz Protezi Bakımı Nasıl Yapılır?

Protez gözü çıkardıktan sonra, ılık su altında parmaklarınızla ovalayarak temizleyebilirsiniz. Yumuşak bir bez yardımı ile kurulayarak ve ellerinizi temizledikten sonra ise protezi tekrar göz yuvasına yerleştirebilirsiniz. Bakım için yalnızca doktorun size önerdiği malzemeleri kullanın. Kuruluk veya tahriş hissederseniz, hekiminizin yönlendirdiği kayganlaştırıcı göz damlaları kullanabilirsiniz. Göz damlalarını göze damlatmak yerine, damlaları temiz bir parmağa sıkmanız ve ardından yapay gözün yüzeyine sürmeniz işinizi kolaylaştırabilir. Modern göz protezleri genellikle çukurlaştığında veya çizildiğinde cilalanabilirler.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.