Submandibular gland çene altında, baş ve boyun bölgesinde yer alan tükürük bezlerinin genel adıdır. Tükürük bezinin görevi tükürük üreterek sindirim sistemine yardımcı olmaktır. Tükürük salgısı ağız, boğaz ve sinüs gibi bölgelere tükürük bezi yarıdımı ile gönderilir. Yüzün sağ ve sol tarafına yerleşen başlıca 6 tükürük bezi vardır. Ayrıca mukoza içerisinde yerleşmiş yüzlerce tükürük bezinden söz etmek mümkündür. 

Tükürük bezlerinde ortaya çıkan olası bir patolojik durum çene altında şişlik ve/veya yutkunma güçlüğü olarak kendini gösterir. Her iki durumda da submandibular gland bölgesinde olası bir kitle akla gelir. Oluşan tümör iyi huylu olabileceği gibi kötü huylu olması da olasıdır. Her iki durumda da tedavi yöntemlerinden biri bölgeye submandibular gland eksizyonu uygulamaktır. 

Submandibular Gland Eksizyonu Nedir?

Submandibular gland eksizyonu tükürük bezinde oluşan tümör veya tükürük bezini tıkayan taşın cerrahi yöntemlerle çıkarılması işlemine denir. Tümörün kanser olması çevre dokulara zarar vererek tümörün büyümesi ve yayılması anlamına geleceğinden müdahale edilmesi zorunludur. 

Oluşan kitle  değil de taş ise bu durumda da taşın etrafında oluşan enfeksiyon  ve sürekli tekrarlaması durumunda kansere sebep olabileceğinden hayati risk söz konusu olabilir. Bu durumda da taşın bulunduğu yerden uzaklaştırılması gerekir.  

Submandibular gland eksizyonunun hastalar üzerinde yaklaşık 50 yıldır uygulanan bir yöntemdir. Cerrahi bir uygulama olması hastalar açısından kaygı uyandırsa da birçok tümörün cerrahi olarak çıkarılmasının yanı sıra kronik tükürük bezi iltihaplanmalarında (siyaloadenitin) ve  olarak da bilinen siyalolitiyazis ve iyi huylu kötü huylu tümör tedavisinde başarıyla uygulanmaktadır.  

Submandibular Gland Eksizyonu Gerektiren Tümör Çeşitleri Nelerdir?

Submandibular bez tümörleri farklı boyut ve özelliklerde olabilir. Tümörlerin oluşumunun her ne kadar radyasyona, sigara kullanımı, kronik inflamasyon, otoimmün hastalıklar gibi nedenlere bağlı olduğu düşünülse de farklı sebepleri de olabilir. Tükürük bezlerindeki tümörler genellikle iyi huyludur. Mikroskop altında incelendiğinde oldukça karmaşık yapıya sahip bu tümörleri 3 farklı kategoride incelemek mümkündür. 

Pleomorfik Adenom 

Bu tip tümörlerin genel özelliği yıldız şeklinde hücrelerden oluşmasıdır. Yıldız ve yer yer poligonal iğ şeklindeki hücreler bir araya gelerek tabaka ve kümeler oluşturur. Yavaş büyür. Ağrı hissedilmez. Hareketli bir yapısı vardır. Kulak arkasında ya da kulak önünde şişlik olarak kendini gösterir. Tüm tükürük bezi tümörlerinin yaklaşık %45s ile %75’i arası pleomorfik adenomdur. 

Warthin Tümörü

Bu tümörün daha çok sigara kullananlarda görüldüğü söylenir. İyi huylu bir tümör olup tükürük bezinde bulunur. Parotis bezinden kaynaklıdır. Ağrısız ve yavaş büyüyen bir kitledir. %2 il3 %15 oranında görülür. Erkeklerde görülme oranı kadınlara göre daha fazladır. 

Adenoid Kistik Karsinom (AKK)

Kötü huylu tümör olarak bilinir. Mukoza bezlerinde ve minör tükürük bezlerinde görülür. Daha çok meme, uterus, prostat gibi alanlarda ortaya çıktığı bilinmektedir. 100 bin kişinin içinde sadece 4 ila 5 kişide görülür. Görülme oranı kadınlarda %60 erkeklerde %40’tır.  

Tükürük bezinde ortaya çıkan  değişiklikler farklı özelliklere sahiptir. Tedavinin kitlenin boyutu, mikroskobik ve moleküler özellikleri ve tipine göre yapılması etkili tedavi için önemlidir. 

Submandibular Gland Eksizyonu Tanısı Nasıl Konulur?

Tükürük bezinde ortaya çıkan bir kitlenin kötü huylu ya da iyi huylu olduğunu vakit geçirmeden tespit etmek oldukça kritik öneme sahiptir. Kitlenin mahiyetinin tespiti için farklı teknikler kullanılır. Tanı koymada etkili bazı yöntemler aşağıdaki gibidir.  

Biyopsi

İğne ile bölgeden alınan örnekleme ile tanı koyulur.  ile elde edilen sıvının mikroskobik incelemesi tümörün iyi ya da kötü huylu olduğu hakkında fikir verir. İnce iğne aspirasyonu(FNA) %90 oranında tümörün niteliği hakkında bilgi verir.  

İleri Görüntüleme Teknikleri

, bilgisayarlı tomografi(BT) ve  gibi görüntüleme yöntemleri tümörün boyutu, yapısal özellikleri ve çevre dokularla ilişkileri hakkında bilgi verir. Uzmanlar görüntüleri değerlendirirken özellikle var olan kitlenin düzgün kontörlü olup olmadığına dikkat ederler. Ayrıca nerelere baskı yaptığı çevre dokulara zarar verip vermediği de teşhis ve tedavi için oldukça kritiktir.  

Submandibular Gland Tümörü Nasıl Tedavi Edilir?

Submandibuler bez tedavisi için öncelikle tümörün tipi ve hangi evrede olduğunun tespit edilmiş olması gerekir. Tedavide kullanılan en yaygın yöntem cerrahi müdahale ve radyo terapidir. Cerrahi müdahale sırasında yüz sinirlerinin zarar görmemesi esastır.  

Pleomorfik Adenom Tedavisi

İyi huylu tükürük bezi tümörü olan pleomorfik adenomlar tekrar nüks etmesi olasılığına karşı parotis bezi parça halinde çıkarılır.  

Warthin Tümör Tedavisi

Warthin tümörü de iyi huylu bir tümördür. Cerrahi müdahale genel anestezi altında yapılır. Yüz siniri üzerindeki doku da tümörle birlikte ameliyat anında çıkarılır. Yüzeyel parotidektomi adı verilen bu yöntemde tümör zarar görmeden çıkarılmalıdır. 

Adenoid Kistik Kanser Tedavisi

Bu tür kitlelerde en ideal olan tümörü tamamen bölgeden uzaklaştırmaktır. Bu işlem sırasında çevre dokulara zarar verilmemesi kritiktir. Hastalığın ileri evrede olması durumunda bu işlem boyundaki dokuların da temizlenmesi şeklindedir. Kanser hücresi içeren kitlelerde nüks oranı oldukça yüksektir. Dolayısıyla cerrahi işlem sonucu ek olarak radyoterapi tedavisi önerilir.  

Submandibular Gland Eksizyonu Ameliyatı

Tükürük bezi ameliyatları uygulama alanına göre değişir. Tıpta ileri tanı ve tedavi tekniklerinin kullanılması nokta atışı tedaviye olanak sağlamış geçmişteki gibi tükürük bezinin tamamının alınmasının önüne geçmiştir.  

Parotis Ameliyatı

Parotis bezinde ortaya çıkan kitlelerin ameliyatı genel  altında yapılır. Tümör kulağın ön kısmında yer alır. Cerrahi işlem sırasında kulağın ön kısmı ve çenenin alt kısmı arasına kesi açılır. Böylece tükürük bezine kolayca ulaşılır ve yüz sinirlerine herhangi bir müdahale olmadan süreç tamamlanır. Bu işlem sırasında ve sonrasında; kanama, ödem, enfeksiyon, yüz sinirlerinde oluşabilecek geçici ya da kalıcı hasar, anesteziye bağlı komplikasyon ve  gibi komplikasyonlardan birinin / birkaçının görülme ihtimali vardır. Bununla birlikte doktorun verdiği ilaç ve öneriler bu tür komplikasyonların önüne geçebilmek mümkündür. 

Submandibuler(Çene Altı Tükürük Bezi) Ameliyatı

Bu işlemde genel anestezi altında yapılır. Kesi çenenin alt kısmına açılır. Açılan kesi aracılığıyla tükürük bezine müdahale edilir. Bu işlem sırasında ve sonrasında kanama, , dilde hareket zorluğu, , yüz siniri hasarı, alerjik reaksiyonlar ve anesteziye bağlı komplikasyonlardan biri ya da birkaçı bir arada ortaya çıkabilir.  

Submandibular Gland Eksizyonu Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci

Tükürük bezi ameliyatı sonrası iyileşme süreci bir haftayı bulur. Hasta ameliyattan sonra 1 ila 2 gün arası hastanede yatar. Bu süreçte refakatçi gerekebileceğinden planlamanın ona göre yapılması gerekir. Hastane süreci olası bir komplikasyonda doktor müdahalesi için önemlidir. 

Ameliyat sonrası ağrının kontrolü doktorun vereceği ağrı kesiciler aracılığıyla yapılabilirken olası bir enfeksiyona karşı doktorun önerdiği antibiyotiklerin düzenli kullanılması gerekir. Ameliyattan 1 hafta sonra duş alınması önerilirken istirahat ortamının ılık bir ortam olması da iyileştirmeyi hızlandırır. Ameliyat öncesi ve sonrası süreci olağan seyrinde geçiren hasta bir hafta içinde normal hayatına dönebilecek duruma gelir. 

Sıkça Sorulan Sorular

Submandibular Gland Tümörü Eksizyonu Tehlikeli Midir?

Submandibular bez tümörleri genel olarak iyi huylu olarak bilinse de adenoid kistik yapıda olanların tehlikeli olduğu bilinmektedir. Tehlikeli olanların vakit geçirmeden çıkarılması önerilirken iyi huylu olanların da çıkarılması ileride oluşabilecek risklerin önüne geçmek için kritiktir. Tümörlerin çıkarılması ise yeni nesil tıbbi tekniklerle oldukça kolay ve süreç normal seyrinde gittiği sürece önüne geçilebilecek risklere sahiptir. 

Submandibular Gland Tümörü Kanser Midir?

Submandibulat bezinde oluşabilecek tümörlerin oldukça küçük bir kısmı kanserdir. Pleomorfik adenom ve warthin tümör iyi huylu tümörlerdir. Bununla birlikte adenoid kistik kanser hücresi içeren bir tümör olup karsinom salgı bezlerinin sebep olduğu nadir kötü huylu tümörlerdendir. Baş ve boyunda oluşan kötü huylu tümörlerin %1'ini oluşturur. Büyük tükürük bezlerinde de görülse de küçük tükürük bezlerinde çok daha sık görülür. Yavaş büyür ve yayılarak uzak organlara sirayet eder. 

Submandibular Gland Tümörü Nasıl Temizlenir?

Submandibulat bezinde oluşan tümör cerrahi yöntemler kullanılarak temizlenir. Kendiliğinden geçmesi beklenmez. Ameliyat genel anestezi altında yapılır. Kitlenin durumuna göre tamamen ya da parsiyel olarak çıkarılması gerekebilir. Tehlikeli olanlarda ise tümör ile birlikte tümörün bulunduğu alanın temizlenmesi önemlidir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.