Eksizyon ‘cerrahi olarak çıkarmak’ anlamına gelir. Tıpta, bu terim bir neşter, lazer veya başka bir kesme aleti kullanılarak bir büyümenin, dokunun, organın veya kemiğin çıkarılmasını ifade eder. Vücut parçasının bir örneği veya bir doku alınmasının aksine, eksizyon bir yapının tüm kısmının çıkarılması demektir.

Eksizyon Nedir?

Vücudun belirli bir bölümünü çıkarmak için yapılan ameliyatlara eksizyon denir. Bu ameliyatlar genellikle "-ektomi" ekiyle biter. Örneğin: Apendektomi (apandisiti çıkarmak için kullanılır) ve kolesistektomi (safra kesesinin çıkarılması için kullanılır). Tıbbi durumları teşhis etmek veya tedavi etmek için kullanılan birbirinden farklı eksizyonel çeşit vardır. Vakadan vakaya eksizyon durumu farklılaşabilir.

Eksizyon Çeşitleri Nelerdir?

Birbirinden farklı eksizyon türleri vardır. Eksizyonlar, tedavi edilen durumun türüne bağlı olarak farklılaşabilir. İki yaygın örnek şunlardır:

• Eliptik eksizyon: Eksizyonun elips veya oval şeklinde olmasına denir. Elips şekli genellikle ortaya çıkan yara izinin mevcut cilt kıvrımlarına paralel uzanması için tasarlanır. Bu genellikle ciltte daha az gerginlik yaratan bir yara sağlar ve yara izini gözle daha az fark edilen bir yöne yönlendirir.
• Derin tabak eksizyonu: Bu eksizyon, dairesel bir yara bırakan daha derin bir doku çıkarır. Bu prosedürde genellikle dikiş gerekmez. Yaranın doğal olarak iyileşmesi beklenir.

Yaygın eksizyon örnekleri şunlardır; 

• Eksizyonel Cilt Biyopsisi (Farklı Cilt Kanseri Türleri için)
• Eksizyonlu Tümör Kraniyotomisi (Kraniyotomi: Beyne erişmek ve tümörün çıkarılabilmesi için kafatasından bir kemik bölümünün çıkarılması) (Primer veya Metastatik Beyin Tümörleri)
• Miksoma Eksizyonu
• Venöz Malformasyonların Eksizyonu
• Kemik Tümörlerinin Çıkarılması
• Nazal Polip Cerrahisi 
• Polipektomi ve Kolonoskopi
• Endometrial Eksizyon
• Orşiektomi
• Akromioklaviküler Eklem Eksizyonu

Birçok farklı cerrahi eksizyon türü vardır. Bazıları,  olmadan bir sağlık uzmanın ofisinde ayakta tedavi bazında gerçekleştirilebilir. Diğerleri, hastanede genel anestezi ile açık cerrahi gerektirebilir.

Eksizyon Tanısı Nasıl Konulur?

Eksizyon bir tanı değildir, daha ziyade tanısı olan bir hastalığın tedavisinde uygulanan ya da tanı konulmak için uygulanan cerrahi bir işlemdir. Eksizyon yönteminin uygulanabileceği birçok hastalık türü olduğundan eksizyon da bu türlere ve hastaya bağlı olarak şekillenir. En yaygını eksizyonel biyopsidir. 

Eksizyonel biyopsi, aynı işlem sırasında hem kanser teşhisini doğrulamak amacı ile hem de tümörü çıkarmak için kullanılır. Tümör kanserli mi değil mi, belirleyebilme noktasında büyük bir numune gerektiğinde öne çıkar. Örneğin, tümörün nüfuz ettiği derinlik veya cilt katmanlarının sayısı,  önemli bir göstergesidir. 

Melanomun kesin tanısının koyulması için de eksizyon işleminin yapılması ve bunun sonucunda göstergeler incelenerek bir sonuca varılması gerekebilir. Eksizyon bu işe yarar. Ayrıca cilt kanserine ek olarak, eksizyonel biyopsiler genellikle bazı bölgelerdeki tümörleri değerlendirmek için de kullanılır: kaslar, lenf düğümleri, göğüsler vb.

Eksizyon Nasıl Tedavi Edilir?

Eksizyonun kendisi tedavi ve teşhis için kullanılan bir yöntemdir. Örneğin bir  eksizyon uygulanmasının nedenleri şunlardır:

• Teşhis koymak
• Kozmetik görünümü iyileştirmek
• Semptomları hafifletmek 
• İltihaplı veya sıklıkla enfekte olan kisti çıkarmak      

İyi huylu kistlere de kötü huylu kistlere de vakadan vakaya göre değişen bir şekilde eksizyon uygulanabilir. Ağrılı, büyümüş ve iltihaplı iyi huylu bir kist de çıkarılabilir. Eksizyon, kistin, etrafında dar bir kenarla birlikte çıkarılmasıdır. 

Cilt kanserlerinde de benzer bir yaklaşım sergilenir. Daha geniş bir kenar boşluğu ile (tümörün sadece kendisini değil etrafındaki daha fazla dokuyu da alarak) tüm kanserin tamamen çıkarıldığına eksizyon ile emin olunur. Tümörler çıkarıldıktan sonra, ciltte  kalmadığından emin olmak için incelemeler yapılır.

Eksizyon Ameliyatı

Cerrahi eksizyonlar cerrahlar tarafından yapılır, bunlardan bazıları apendektomi ve kolesistektomi gibi prosedürleri gerçekleştirebilen genel cerrahlardır. Diğerleri ise belirli organ sistemlerini tedavi etmek üzere özel olarak eğitim almış uzmanlardır. Eksizyonlar bir hastanede veya bir ofiste, klinikte veya cerrahi merkezinde ayakta tedavi bazında yapılabilir.

Örnek bir eksizyon ameliyatı nasıl gerçekleşir:

• Sağlık uzmanı, bölgeyi cerrahi bir işaretleyici ile işaretler.
• İlgili cilt bölgesini hızla uyuşturmak ve işlem sırasında uyuşuk kalmasını sağlamak için lokal anestezi uygulanır.
• Sağlık uzmanı daha sonra lezyonun etrafını ve altını, bir neşter veya keskin bir makasla uygun bir normal çevre dokusu kenarı bırakacak şekilde keser.
• , saklanması ve patoloji laboratuvarına taşınması için bir formalin kabına yerleştirilir.
• Patoloji uzmanı, örneği mikroskop altında işler ve inceler. Biraz zaman sonra (hastaneden hastaneye, şehirden şehre, vakadan vakaya göre bekleme süresi değişkenlik gösterebilir) sağlık uzmanınıza bir rapor sunar.
• İşlem sırasında lezyonun çıkarıldığı bölgede bir miktar kanama olabilir. Sağlık uzmanı, kan damarlarını bir koterle pıhtılaştırabilir. Bu, tıslama sesi ve yanık kokusu çıkarabilir, ancak hissedilmez. Korkmamızı gerektirecek bir durum yoktur. 
• Eliptik bir eksizyon yapıldıysa, elipsin kenarları ince bir dikiş hattı oluşturmak için birbirine dikilir. Bu tür yara kapatmaya birincil kapatma denir.
• İki kat dikiş olabilir - emilebilen alt katman ve 4-14 gün içinde çıkarılan yüzeydeki dikiş katmanı-. Kimi zaman dikiş yerine kenarları birleştirmek için özel deri yapıştırıcısı kullanılır.
• Bir pansuman uygulanabilir ve iyileşmeyi desteklemek,  önlemek için yaranıza nasıl bakacağınız konusunda sağlık uzmanları talimatlar verebilir. Uygunsa, dikişleri çıkarmak için bir randevu planlanabilir.

Eksizyon Tedavisi Sonrası İyileşme Süreci

Eksizyon sonrası ağrı genellikle oldukça azdır ve 24-48 saatten fazla sürmez. Bazı hastalar bilek, ayak bileği veya burunda yapılan eksizyonlarda beklenenden biraz daha fazla ağrı yaşar. Diğer yerlerde ağrı minimumdur. Çoğu ağrı veya rahatsızlık doktorunuzun uygun gördüğü ilaçlar ve yöntemlerle kontrol altında tutulmaya çalışılır. 

İyileşme süreci ve hızı duruma bağlı olarak gelişir. İnsanlar farklı şekillerde farklı hızlarda iyileşir. Yaranızın nasıl iyileşeceği değişkenlik gösterir, ancak ideal olarak yaranız neredeyse fark edilmeyecektir. Genellikle kalem inceliğinde bir çizgi şeklini alır. Yara izini normal insan çizgileri, kırışıklıkları ve kıvrımları içinde yönlendirmek için uzmanlar ellerinden geleni yapar, böylece açıkça görülemeyecek şekilde gizlenmeye çalışılır. 

Eksizyon sonrası doktorunuzun yönlendirmelerini dikkatle uygulamanız ve önem göstermeniz oldukça önemlidir; özen göstermelisiniz. Bu, iyileşme sürecini olumlu etkileyecektir, ayrıca ağrılarınızı da en aza indirgeyecektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Eksizyon tehlikeli midir?

Eksizyon düşük riskli ve minimal bir işlemdir. Ancak, bazı riskler söz konusudur. Uzman hekimler bu riskleri en aza indirgemek için üstün çaba sarf edeceklerdir. Fakat beklenmeyen komplikasyonlar oluşması, her cerrahi işlemin ve cerrahi işlem sonrasının risklerinden biridir. Eksizyonel biyopsinin olası riskleri, enfeksiyon, bölgede kanama,  ve sinir hasarıdır.

Eksizyon kanser midir?

Eksizyonun uygulandığı birçok hastalık türü vardır. En yaygın olanlardan biri olan cilt eksizyonu, hasarlı cilt dokusunun kesilip çıkarıldığı bir cerrahi işlemdir. Tam kalınlıkta bir çıkarmadır, yani dokunun tüm katmanları (epidermis, dermis ve deri altı yağ tabakası) çıkarılır. Daha sonra optimum iyileşme için dikişlerle tekrar birleştirilir. Çıkarılan kitle iyi huylu ya da kötü huylu olabilir. 

Eksizyonel biyopsi ağrılı mıdır?

Eksizyonel biyopsiden önce sedasyon, lokal anestezi veya her ikisini birden alabilirsiniz. Bu, çoğu insan için ağrıyı önler. Bölge, sonrasında birkaç gün boyunca hafif ağrılı olabilir, ancak önemli bir ağrınız olmamalıdır. Aşırı şiddetli ağrılar hissederseniz muhakkak sağlık uzmanınıza bildirmeniz gerekir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.