Laktoz alerjisi bir sindirim rahatsızlığıdır ve tıbbi literatürde laktoz intoleransı olarak da adlandırılır. Mide ve bağırsak organlarını etkileyen bu intolerans rahatsız edici belirtileriyle kendini gösterir.

Sadece süt ürünlerinde bulunan laktoz, disakkarit türde bir şekerdir ve süt şekeri olarak da bilinir. Bağırsaklarda salgılanan laktazın parçalanamaması durumunda laktoz intoleransı ortaya çıkar. Laktoz alerjisine sahip kişiler süt ve süt ürünlerine karşı hassas olurlar ve bu nedenle sindirim problemleriyle karşılaşırlar.

Laktoz Alerjisi Nedir?

Laktoz alerjisi, laktozun sindirilmemesi sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Süt ve süt ürünlerinde çok fazla bulunan bu disakkarit türü çoğu kişinin beslenme alışkanlıklarını etkiler. Süt, yoğurt ve peynir gibi temel gıdaların tüketilmesi rahatsız edici intolerans belirtilerine sebebiyet verir. Zira bu alerjik durumda laktaz enzimi yeteri kadar üretilmez ve laktozun sindirimi çok zor gerçekleşir. 

Laktozun yapısı incelendiğinde 1 molekül glikoz ve 1 molekül galaktoz içerdiği görülür. Laktozun sindirilmesini sağlayan laktaz enzimi yeteri kadar üretilmediğinde emilmeden bağırsaklardan kan dolaşımına geçer ve bazı sindirim problemi semptomlarını beraberinde getirir. Bu durumda meydana gelen belirtiler geçici olsa da günlük yaşamı etkileyecek kadar rahatsız edicidir.  

 alerjisinin çeşitleri de bu konu kapsamında dikkate alınmalıdır. Primer ve sekonder olarak iki türde olan intolerans tipleri altta yatan nedenlere bağlı olarak farklılık gösterir. Birincil olarak adlandırılan primer, yaşla birlikte laktaz enziminin düşmesiyle birlikte ortaya çıkar. İkincil olarak ifade edilen ikincil laktoz intoleransı ise nadir olarak görülür. Çölyak, Crohn ve benzeri mide veya bağırsak hastalıklarının sonucunda meydana gelir.

Laktoz Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Laktoz alerjisi belirtileri süt ve süt ürünlerinin tüketilmesiyle ortaya çıkan semptomlardır. Bu besinlerin tüketiminden yarım saat ya da 2 saat sonra meydana gelen belirtiler meydana gelmeye başlar. Klinik bir sendrom türü olduğu için karakteristik semptomlarla kendini gösterir.

Laktoz alerjisi belirtileri arasında en fazla şunlar görülür: 

• Midede şişkinlik ve gaz 
• Karında ağrı veya kramp  
• Bağırsaklarda gaz  


• Bulantı ve kusma 
• Gün içinde birden fazla sulu dışkılama  
• Konstipasyon (kabızlık)

Yukarıdaki belirtiler laktoz intoleransında en fazla görülen ve günlük yaşamı da etkileyen semptomlardır. Laktaz enzimi tarafından tam sindirilemeyen laktoz, mide ve bağırsaklarda intoleransa neden olur. Genellikle geçici olan semptomlar bazı kişilerde hafif şekilde görülür.

Tolerans düzeyi bazı bireylerde ise daha şiddetli ortaya çıkabilir. Uzun süreli devam eden dehidrasyon vücutta sıvı kaybına, elektrolit dengesizliğine ve kilo kaybına neden olabilir. Bu nedenle laktoz alerjisi nasıl anlaşılır sorusunun yanıtları olan semptomların ne kadar sürdüğü dikkate alınmalıdır.  

Laktoz Alerjisi Neden Olur? 

Laktoz alerjisi, süt ve süt ürünleri tüketimine bağlı olarak gelişen bir intoleranstır. Bu nedenle bu ürünün içerdiği tüm gıdalar vücutta şişkinlik, mide bulantısı ve ishal gibi semptomlara neden olur. Laktoz intoleransına neden olabilecek besinler şunlardır:  

• İnek, koyun ve keçiden elde edilen süt  
• Yoğurt 
• Peynir  
• Tereyağı ve kaymak  
• Dondurma  
• Süt tozu ve kremalar 
• İşlenmiş gıdalar  

Laktoz alerjisinin ortaya çıkmasındaki en temel neden bağırsaklarda laktaz enzim eksikliğidir. Süt ve süt ürünlerinin tüketiminin yanı sıra bazı hastalıklara bağlı olarak da gelişebilir. Özellikle de  ve Crohn hastalığı bu rahatsızlığın meydana gelmesine sebebiyet verebilir. Bağırsaklarda glüten intoleransı yaratan çölyak, ince bağırsakta oluşturduğu hasara bağlı olarak laktozun sindirimini zorlaştırır.

Diğer yandan , bağırsak iltihabına neden olduğu için laktaz enziminin yeterli miktarda üretilmesini engeller. Laktoz alerjisinin diğer nedenleri arasında ise genetik faktörler ve bağırsak problemleri de yer alır. Bu nedenle ailede birinde görülen laktoz intoleransı bu rahatsızlığın görülme ihtimalini artırır.

Bebeklerde Laktoz Alerjisi

Laktoz, anne sütünde de bulunabilen bir şekerdir. Yetişkinlerde olduğu gibi bebekler de bu disakkariti sindiremezler ve çoğunlukla ishal şeklinde kendini gösterir. Bebeklerde laktoz alerjisinin en önemli nedenleri arasında konjenital laktaz eksikliği yer alır. Buna bağlı olarak anne sütü ve diğer süt ürünleri sindirilemez hale gelir.

Aynı zamanda LCT genindeki mutasyonlar da bu rahatsızlığa sebebiyet veren faktörlerdendir. Zira bu gen, laktaz enziminin üretilmesinde görev alır ve yerine getirilmediğinde ilgili enzim bağırsaklarda üretilemez. Bunun sonucunda ise laktoz sindirimi kolay bir şekilde gerçekleşmez.

Bebeklerde laktoz alerjisi belirtileri arasında şunlar da yer alır:  

• Kilo alma  
• Karında şişkinlik ve ağrı
• Gaz ve ishal
• Sinirlilik ve dışkı çıkarırken ağlama
• Sulu ve köpüklü dışkı

Bebeklerde laktoz alerjisi belirtileri anne sütünün tüketilmesiyle ortaya çıkar. Aynı zamanda ek gıdaya geçiş sürecinde tüketilen süt ve süt ürünlerine bağlı olarak da gelişir. Bu durumda süt, peynir ve yoğurt gibi ürünler tüketilmediğinde belirtiler gözlemlenmelidir. Eğer aynı semptomlar meydana gelmiyorsa laktoz alerjisinden şüphelenmek yerinde olacaktır.

Laktoz Alerjisi Nasıl Geçer?

Bebeklerde ve yetişkinlerde laktoz intoleransı belirli yöntemlerle teşhis edilir ve tedavisi uygulanır. Bunun için farklı testler uygulanır ve sonuçları incelenir. Yetişkinler için; ince bağırsak biyopsisi, laktoz tolerans testi, laktoz nefes testi ve genetik testler uygulanır.

Testlerin sonucuna göre teşhisi konulan laktoz alerjisi tedavisi ilaçlara bağlı olarak yapılmaz. İlgili alerjinin semptomlarının azaltılması için laktozsuz ürünler tercih edilmelidir. Ancak kalsiyum ve fosfor gibi minerallerin değerini azaltmaması için tamamen diyetten çıkarmak uygun değildir. 

Laktozlu süt ve süt ürünlerinden tamamen vazgeçmek sağlıklı bir alışkanlık olmayacaktır. Bu nedenle yapılan test sonuçlarına göre hastanın tolere edebildiği düzeyde besinleri tüketmeleri önerilir. Aynı zamanda laktoz intoleransından kaynaklı şikayetlerin azaltılması için bir süreliğine uygun bir beslenme programı hazırlanır. Bununla birlikte süt ve süt ürünlerini sağlıklı bir şekilde sindirmek için enzim takviyesi de alınabilir. Tablet şeklinde olan laktaz enzim takviyeleri doktor veya diyetisyen kontrolünde alınmalıdır.  

Laktozlu besinlerin sindirimini kolaylaştırması adına probiyotik ve prebiyotik tedavisi de uygulanır. Yararlı mikroorganizmalar olan probiyotik ve prebiyotiklerin lif değerleri de yüksektir. Düzenli olarak bu canlı mikroorganizmalar içeren besinler tüketen kişilerin laktoz intoleransına iyi geldiği gözlemlenmiştir. Yoğurt ve  gibi gıdalar bu rahatsızlık için fayda sağlar ve daha az semptom yaşanmasını mümkün kılar.

Laktoz Alerjisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Bebeklerde Laktoz Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

Bebeklerde laktoz alerjisinin teşhisini koymak için laktoz nefes testi (hidrojen nefes testi) yapılır. Belirli miktarda laktoz içeren bir besin verildikten sonra nefesindeki hidrojen seviyeleri kontrol edilir. Eğer düşük hidrojen seviyesi ölçümlenirse laktoz toleransı normal kabul edilir. Yüksek çıkması durumunda laktoz alerjisinin teşhisi konur.

Laktoz Alerjisi Tehlikeli Mi?

Yetişkinlerde laktoz alerjisi çoğu kişide görülen bir intoleranstır ve genelde semptomları geçicidir. Bu bağlı olarak tehlikeli bir rahatsızlık değildir ancak şişkinlik, gaz ve karın ağrısına neden olduğundan günlük hayat kalitesini olumsuz yönde etkiler. Yine de uygun diyet değişikliği yapılmadığında aynı belirtiler sürekli görülmeye başlar ve kronikleşebilir.

Laktoz Alerjisi Olan Kişiler Nasıl Beslenmeli?

Laktoz alerjisine sahip hastaların uygun diyet değişikliğine gitmeleri gerekir. İlgili rahatsızlıktan ortaya çıkan semptomları azaltmak için alternatif besinler tüketmek önemlidir. Bu nedenle  ve yoğurt tercih edilebilir. Aynı zamanda kefir ve soya sütü içilebilir. Pirinç, , badem ve yulaf gibi glüten içermeyen gıdaların da tüketilmesi uygundur.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.