Selenyum, insan vücudu için gerekli olan bir mineral türüdür. Selenyum bitkilerde, suda, toprakta ve bitkisel besin destekleri olan gıda takviyelerinde bulunur.

Selenyum, tiroid, kalp ve beyin sağlığının korunmasında oldukça önemli bir işlev görür.

Vücut için gerekli miktarda alınmayan selenyum nedeniyle çeşitli hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu nedenle vücudunuz için gerekli olan günlük selenyum ihtiyacını, farklı besin maddelerinden ya da gıda takviyelerinden karşılamalısınız.

Selenyum, doğal yollarla besin maddelerinde ve gıda takviyelerinden alınabilir.

Vücutta kolaylıkla emilim gösteren selenyum vücutta fazla olduğunda idrar, nefes ve dışkı yoluyla vücuttan atılır.

Selenyum Nedir?

, vücut tarafından üretilemeyen bir mineraldir. DNA yapımına yardımcı olan selenyum, yiyeceklerden ve gıda takviyelerinden alınması gereken temel bir mineral türüdür. Vücut sağlığını korumak için gerekli olan selenyum miktarı oldukça az miktarda olmaktadır.

Selenyum vücut genelinde; gelişim, metabolizma, enfeksiyonu azaltma, tiroid sağlığını korumak gibi pek çok işlevde rol oynar. 

Vücutta bulunan selenyum aynı zamanda antioksidan görevi üstlenerek, serbest radikaller olarak bilinen zararlı moleküllere karşı koruyuculuk üstlenir.

Vücut serbest radikalleri etkili bir şekilde ortadan kaldıramadığında, yararlı antioksidanlar ile zararlı serbest radikaller arasında zararlı bir dengesizlik ortaya çıkabilir.

Bu durum oksidatif strese yol açar ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Vücudun ihtiyacı olan günlük selenyum mineralini almak, genel sağlığınız korumak adına önemlidir. Vücutta oluşabilecek hastalıkları ve rahatsızlıkları önlemek için yeterli miktarda selenyumu almanız gerekir.

Alacağınız selenyum miktarı ve dozajı hakkında bir bilgi sahibi değilseniz, uzman bir doktora başvurarak bilgi almanız önemlidir.

Çünkü eksik ya da fazla alınan selenyum miktarı vücut genelinde çeşitli komplikasyonlara neden olabilir.

Günlük selenyum alımına ilişkin Diyet Referans Alımları (DRA'lar) adı verilen yönergeler vardır.

DRA'lar, bilimsel kanıtlara dayalı olarak her yaştan ve cinsiyetten insana kullanacağı vitamin ve mineralin dozaj bilgisini sağlar.

Yaş aralığına göre günlük alınması gereken selenyum miktarları şöyledir:

• Doğumdan 6 aya kadar bebeklerde günlük selenyum miktarı: 15 mikrogram.
• 7 ile 12 aylık daha büyük bebeklerde günlük selenyum miktarı: 20 mikrogram. 
• 1 ile 4 yaş arası çocuklarda günlük selenyum miktarı: 20 mikrogram.
• 5 ile 9 yaş arası çocuklarda günlük selenyum miktarı: 30 mikrogram.
• 10 ile 14 yaş arası çocuklarda günlük selenyum miktarı: 40 mikrogram.
• 15 yaş ve üzeri yetişkin bireylerde günlük selenyum miktarı: 55 mikrogram.
• Hamilelerde günlük selenyum miktarı: 60 mikrogram.
• Emzirenlerde günlük selenyum miktarı: 70 mikrogramdır.

Selenyum Nelerde Var?

Selenyum nelerde var, sorusu için hem hayvansal hem de bitkisel ürünleri işaret etmek mümkün. Bitkilerin içerisinde bulunan selenyum miktarı yetiştikleri toprağa bağlıdır.

Hayvansal gıdalarda bulunan selenyum miktarı; sebzelerde, tahıllarda ve meyvelerde bulunan selenyum miktarından daha fazladır.

Selenyum nelerde var sorusu geniş bir besin listesi çıkarır karşımıza ve bu besinler şu şekilde sıralanabilir:

Tahıllar

Yulaf ezmesi, 13 mikrogram selenyum içerir: Yulaf ezmesi lif ve tam tahıl kaynağıdır. İçerdiği yüksek oranda selenyum bulunmasından dolayı vücut gelişimine katkı sağlar.

Balık

Pek çok balık türünde selenyum bulunmaktadır. Sardalya, 45 mikrogram selenyum içerir. Ayrıca sardalyalar düşük cıvalı bir balıktır ve mükemmel bir protein ve kalsiyum kaynağıdır.

, 42 mikrogram selenyum içerir. Karides selenyum kaynağıdır. Ancak, alerjik reaksiyon oluşturabilir.

Ton balığı, 92 mikrogram selenyum içerir. Bir porsiyon ton balığı ayrıca selenyum için günlük değerin %100'ünden fazlasını içerir. Haftada iki ila üç porsiyondan fazla ton balığı tüketilmemesi gerekir.

Et

Hindi, tavuk, kırmızı et, sakatat çeşitleri gibi yağsız etler günlük selenyum değerinin yarısından fazlasını sağlar. Sakatat çeşitlerinden ciğer, yürek, dalak gibi ürünlerde selenyum fazla miktarda bulunur.

Süt ürünleri

, yoğurt ve süzme peynir gibi süt ürünleri selenyum açısından zengin besinlerdir. Günlük olarak süt ürünleri tüketildiğinden vücut için gerekli selenyum miktarı sağlanmış olur.

Yumurtalar

Yumurtalar iyi bir selenyum kaynağı olmasının yanı sıra aynı zamanda mükemmel bir kolin kaynağıdır, Bir büyük yumurtada, 15 mikrogram selenyum bulunur.

Baklagiller

Kuru fasulye hem lif açısından zengin hem de selenyum kaynağıdır. Kuru fasulye 13 mikrogram selenyum içerir. Ayrıca nohut, kahverengi pirinç de selenyum açısından zengin baklagil çeşitlerindendir.

Brezilya fıstığı

Brezilya fındığı, 544 mikrogram selenyum içerir. Sadece altı ila sekiz Brezilya fındığı günlük selenyum değerinin neredeyse 10 katı selenyum içerir. Bu nedenle, selenyum toksisitesini önlemek için Brezilya fındığını ölçülü tüketmek hayati önem taşır.

Turpgiller ailesinden sebzeler

Karnabahar, lahana, Brüksel lahanasında selenyum miktarı oldukça fazladır. Bu tür sebzeleri tüketmek hem vücuda selenyum almanızı sağlar hem bağışıklık sistemine fayda sağlar.

Sarımsak

, selenyum içeriği açısından zengindir. Ayrıca antioksidan kaynağıdır. Bağışıklık sistemi üzerinde içerdiği selenyum minerali bakımından sarımsak önemli bir besin maddesidir.

Patates

 de içerdiği selenyum minerali açısından günlük olarak tüketilmesi gereken bir gıda ürünüdür. Patatesi çok fazla pişirmeden yemek içeriğindeki selenyum miktarının korunmasını sağlar. 

Yeşil yapraklı sebzeler

Selenyum nelerde var sorusunda yeşil yapraklı sebzeleri de saymak mümkün. Ispanak, yeşil bezelye ve  gibi ürünlerde selenyum minerali bulunur. Selenyumu bu tür besin maddelerini tüketerek vücudunuza almış olursunuz.

Selenyum Neden Önemli?

Selenyum vücut içerisinde en çok iskelet sisteminde depolanmaktadır. Vücut için oldukça önemli olan selenyum pek çok vücut fonksiyonunun çalışmasında rol alır. Selenyum mineralinin vücuda sağladığı faydalar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

•  ve damar sağlığının korunmasına katkıda bulunur. Koroner arter kalp hastalığı bulunanların büyük bir kısmında, kan değerlerinde selenyum mineral düzeyi düşük çıkmaktadır. 
• Prostat, karaciğer, mide, akciğer kanseri gibi hastalıkların önleme konusunda etkilidir. Yapılan son çalışmalarda; kanserli hastalara tedavi sırasında selenyum verildiğinde kanserin ilerlemesini yavaşlattığı gözlemlenmiştir.
• Selenyum güçlü bir . 
• Serbest radikallere karşı vücudu koruyarak bağışıklık sisteminin normal şekilde çalışmasına etki eder.
• Kırmızı kan hücrelerinin üretiminde faydalıdır.
• Selenyum yaşlanmaya bağlı belirtilerin ortaya çıkmasını geciktirir. 
• Vücutta bulunan enzim yapılarının düzenlenmesinde aktif rol alır.
• İç salgı bezleri ve hormonların çalışmasını düzenler. Selenyum, özellikle tiroid bezlerinden salgılanan T3 ve T4 hormonlarının sentezi için oldukça önemlidir.
• Erkeklerde selenyum en çok testislerde depolanır. Erkek üreme organı olan testislerde yüksek miktarda selenyum minerali bulunur.

Selenyum Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Fazla Miktarda Alınan Selenyumun Etkileri Nelerdir?

Günlük olarak tüketilen selenyum miktarını fazla aldığınızda vücudunuz bazı belirtiler gösterebilir. , ishal, tırnak ve saçta oluşan döküntüler veya kırılganlıklar, cilt döküntüsü, tükenmişlik hissi görülebilir. Ayrıca sinirlilik, kötü nefes, ağızda metalik tat, renk değiştirmiş dişler gibi belirtiler selenyumun fazla alındığını gösterir.

Selenyum Eksikliğine Bağlı Hastalıklar Nelerdir?

Selenyum eksikliğinden dolayı, tiroid bezi hastalıklarından olan  gibi rahatsızlıklar ortaya çıkar, üremeye bağlı problemler görülür. Karaciğerde; hepatit,  gibi farklı hastalıklar ve semptomlar ortaya çıkarsa bunun nedeni selenyum eksikliği olabilir. 

Depresyon,  gibi psikolojik rahatsızlıklar selenyum eksikliğine bağlı olarak meydana gelebilir. Selenyum eksikliği sinir sistemini olumsuz etkileyerek kaygı düzeyinin artmasına neden olur. Selenyum eksikliği diyabete yol açar ve iskelet sistemini etkileyen hastalıklar meydana gelir. Vücut için gerekli olan selenyum miktarını almak bu tür sorunların ortaya çıkmasını engelleyebilir.  

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.