Besinlerle beraber vücuda alınan ve bir miktar da vücutta üretilen vitaminler arasında K vitamini de yer alır. K vitamini kanın pıhtılaşması için gerekli olan proteinlerin üretiminde görev alır.
Bu vitaminin eksikliği kişilerde kanama bozukluğu sorunlarının yaşanmasına neden olur. Bu durum yetişkinlerde çok fazla görülmezken yeni doğan bebeklerde daha çok karşılaşılır. K vitamini eksikliği durumunda dışarıdan takviye almak son derece önemli bir konudur. K vitamini eksikliği olan bireyler, K vitamini nelerde var, hakim olabilirlerse daha sağlıklı bir yaşam sürebilir.
K vitamini kanın pıhtılaşmasına ve yaraların iyileşmesine yardımcı olan bir vitamin olması ile bilinir. Bu vitamin genellikle yeşil yapraklı sebzelerde daha fazla bulunur. Bunun yanında K vitamini kemik sağlığı için de oldukça faydalı olan vitaminler arasında yer alır.
K vitamini K1 ve K2 olmak üzere iki ayrı grupta değerlendirilir. K1 vitamin bitkilerde daha fazla bulunurken K2 vitamini genellikle hayvansal gıdalarda daha fazla bulunur.
Vücutta yeterli miktarlarda K vitamini bulunmaması halinde pıhtılaşma olmayacağından kanama olasılığı daha fazla olur. Bu durumda vücutta çok daha kolay bir şekilde morarma durumları söz konusu olur. Kadınların adet dönemleri de çok daha ağır bir şekilde geçer. Bir yaralanma ya da kanama durumunda kanamanın durdurulması daha zor olabilir.
K vitamini bulunduran besinler içerisinde en zengin olanları yeşil yapraklı sebzelerdir. K1 vitamini yeşil yapraklı sebzelerde daha çok bulunur.
K vitamini nelerde var sorusuna yanıt veren besinleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
K vitamini içeren besinler içerisinde son derece önemlidir. 100 gram çiğ maydanozda yaklaşık 1,640 mcg K vitamini bulunur. Bu miktar bir insanın günlük alması gerekene uygundur.
A vitamini bakımından zengin olan içerisinde K vitamini de bulunur. 100 gram pişmiş lahana içerisinde bulunan K vitamini miktarı yaklaşık 109 mcg civarındadır. Bu oran günlük ihtiyacın yaklaşık %68'i kadardır.
00 gram çiğ ıspanakta yaklaşık olarak 483 mcg kadar K vitamini yer alır. Bu oran günlük ihtiyacın yaklaşık %402'si kadardır. Ispanak içerisinde K vitamin gibi yağda çözünen de oldukça fazladır.
, C vitamini içermesi ile bilinen bir meyvedir. Fakat bu besin K vitamini açısından da son derece besleyicidir. 1 adet kivi içerisinde yaklaşık 40 mcg K vitamini bulunur. Bu da günlük ihtiyacın %34'ünü karşılar.
Yumurta sarısı içerisinde de K vitamini bulunur. Bir büyük yumurta sarısında yaklaşık 5.8 mcg K vitamini vardır.
K1 vitamini bitkisel kaynaklı gıdalarda daha çok bulunur. Bunun yanında K vitamininin yağda çözündüğü de bilinen bir gerçektir. Bitkisel yağlar K vitaminin alımı ve emilimi açısından son derece önemlidir. Soya ve kanola yağı K vitamini bakımından son derece zengin olması ile bilinir.
K2 vitamini içeren besinlerden biri olması ile bilinir. Peynir içeriğinde bulunan K vitamini miktarı peynirin cinsine bağlı olarak değişiklik gösterir. K vitamini sert peynirlerde daha az iken yumuşak olanlarda çok daha fazladır.
Kırmızı etin yanında böbrek ve karaciğer gibi sakatatlar K2 vitamini bakımından son derece zengindir. Kırmızı et içerisinde bulunan K vitamini hayvanların nasıl beslendiğine bağlı olarak farklılık gösterir. Sakatatlar içerisinde D vitamini de oldukça fazla olması ile bilinir.
Tavuk içerisinde de yüksek miktarlarda K vitamini bulunur. Hayvansal bir gıda olması nedeniyle K2 açısından zengin bir besin olması ile bilinir.
K vitamini kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Pıhtılaşma vücudun hem içinde hem de dışında aşırı kanama olmasına engel olur. Vücutta herhangi bir yaralanma durumunda pıhtılaşma olabilmesi için gerekli olan proteinlerin üretilmesi adına K vitamini kullanılır. K vitamini olan kişilerde bu proteinler yeterli seviyelerde yer almaz.
K vitamini düşüklüğü kontrolsüz kanama risklerinin artmasına sebebiyet verebilir. Yetişkinlerde K vitamini eksikliği oldukça nadir görülürken yeni doğan döneminde yaygın olarak görülebilir. Bu sebeple bebekler doğar doğmaz K vitamini enjeksiyonu yapılır. Bunun yanında K vitamini kan inceltici ilaç kullanan kişilerde aşırı dozların zararlarının engellenmesi açısından da kullanılabilir.
Yetişkinlerde K vitamini eksikliği çok fazla karşılaşılan bir durum değildir. Fakat antibiyotikler gibi K vitamini mekanizmasının bloke olmasına neden olan ilaçları alan kişilerde ya da gıda maddelerinin emiliminde bozukluk olması halinde K vitamini eksikliği söz konusu olabilir. K vitamini eksikliği olan kişilerde burun kanaması, diş eti kanaması, mide ya da bağırsakta kanama ile beraber idrar ve dışkıda kanama görülebilir. Bunun yanında ciltte morarma ve osteoporoz gibi durumlar da söz konusu olabilir.
Bebekler yen doğduklarında K vitamini eksikliği sorunları ile sıklıkla karşılaşılır. K vitamini plasentaya geçmediğinden ve K vitamini açısından zengin olmadığı için yeni doğan bebeklere dışarıdan şırınga ile K vitamini takviyesi yapılmalıdır.
K vitamini eksikliği bulunan bebeklerde doğumun ilk haftasında mide ve bağırsak yolunda morarma sorunları ile karşılaşılabilir. Bunun yanında göbek kütüğünde morarma ya da kanama gibi durumlar da söz konusu olabilir. K vitamini eksikliğinde protrombin zamanı ve aktive parsiyel tromboplastin zamanlarında da uzama durumu söz konusu olabilir.
K vitamini eksikliğinin yaygın olarak görülen belirtileri şu şekildedir;
Yetişkin kişilerin kendi ağırlıkları kadar mikrogram değerinde K vitamini almaları gerekir. Yani 65 kilo olan bir bireyin günlük olarak 65 mikrogram K vitaminine ihtiyacı vardır. Vücuda ihtiyaçtan daha fazla K vitamini alınması durumunda bu vitaminler ileride kullanılmak için karaciğerde depolanır.
K vitamini kalp, beyin, karaciğer, pankreas, kemik gibi pek çok organda yaygın olarak bulunur. K vitamini diğer yağda çözünen vitaminlerin aksine vücuda çok fazla alınsa dahi vücutta nadir olarak toksik seviyelerde birikir. Bunun sebebi bu vitaminin hızlı bir şekilde parçalanması ve idrar, dışkı yoluyla vücuttan atılabilmesidir.
K vitaminin günlük olarak maksimum ne kadar tüketilmesi gerektiği kesin değildir. Kadınların günlük alması gereken K vitamini oranı 90 mcg iken erkeklerin günlük alması gereken K vitamini oranı 120 mcg kadardır. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler K vitamini bakımından zengin olduğundan kişilerin ihtiyaç duyduğu dozu tek bir porsiyonda sağlar. Yeni doğan bebeklere uygulanan tek doz K vitamini de bu dönemde meydana gelebilecek sorunları önler.
K vitamini eksikliğini tespit etmek için paratrombin zamanı testi uygulanır. Bu test ile kanın pıhtılaşmasının ne kadar sürede gerçekleştiği tespit edilir. Alınan kan numunesine çeşitli kimyasallar eklenerek bunlara karşı olan tepkiler ölçümlenir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.