Karbonhidratlar sağlıklı bir vücudun ihtiyaç duyduğu temel besin bileşenlerini içinde bulundurmaktadır.  nelerde var sorusunun yanıtı oldukça geniştir. İçerinde karbonhidrat barındıran besinlerin tüketimi zarardan çok faydalıdır. Eğer öğünlerinizde dengeli tabaklar oluşturursanız karbonhidrat diğer besinlerle birlikle oldukça sağlıklı bir hale gelir. Temiz içerikli besin alımı sağlıklı bir vücut için oldukça önemlidir.

Karbonhidrat Nedir?

Karbonhidrat makro besin kaynağı olarak kabul edilir ve vücudun ihtiyaç duyduğu üç ana besin kaynağından biridir. İçerisinde karbon, hidrojen ve oksijen bulundururlar. Temel besin kaynaklarından olan sebze, meyve, tahıl ve et grubu besinlerde bulunurlar. Ayrıca karbonhidratlar doğada en çok bulunan besin kaynağıdır. Vücuda hızlı bir şekilde enerji kaynağı sağladığı için de oldukça fazla tüketilir. Ayrıca bu besin kaynakları vücut için birincil enerji kaynağıdır. Vücuda alınan bu besinler öncelikle bir bireyin enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılır. Enerji ihtiyacını karşıladıktan sonra fazla gelen bu besinler, ihtiyaç halinde kullanılmak için yağ molekülüne dönüştürülerek depolanır. 

Karbonhidratlar vücudun temel işleyişi için gerekli enerjiyi karşılamanın yanında beyinin işlevlerini yerine getirmesi için gerekli enerjiyi de sağlayarak beynin çalışmasını sağlar. Aynı zaman da vücutta şeker kaynağı olarak da kaslarda glikoz olarak depolanabilir bu da açlık dönemlerinde olası kas kütle kayıplarını engellemekte oldukça önemlidir. Diğer yandan da önemli besin kaynağı olarak vücuda kazandırılmaya çalışılan kas kütle oluşumu için de oldukça önemli bir kaynaktırlar. Bu kaynaklar vücutta lif gibi kullanılarak vücudun sindirim sistemini düzenleme etkisi de göstermektedir ve vücudun sindirim sisteminin çalıştırarak sindirim sağlığını korur. 

Karbonhidratlar bir insan için oldukça önemli ve son derece gerekli besin grubudur. Sağlıklı bir yaşam için bu besinlerin tüketimi son derece gereklidir. Ayrıca doğa da en çok bulunan besin kaynağı da yine bu besinlerdir. Ancak dikkat edilmesi gerekilen nokta tüketim miktarıdır. Bir insanın enerji için ihtiyaç duyduğu karbonhidrat miktarı boy, kilo, sağlık durumu ve yaş gibi faktörlere göre değişiklik gösterir. Tüm bu değişkenler göz önüne alınarak bir bireyin gün içinde tüketmesi gereken miktarı hesaplanmalı ve çıkan sonuca göre ortaya çıkan bu miktardan fazla ve ya az miktarda tüketilmemeli. Eğer bir bireyin gün içinde tüketmesi gereken de daha az miktarda tüketirse bu birey zamanla enerji eksikliği, dikkatsizlik ve kas kaybı gibi sonuçlarla karşılaşabilir. Aynı zamanda eğer bir birey ihtiyaç duyduğundan fazla bu besinleri tüketirse de vücut fazla gelen karbonhidratı yağa dönüştüreceği için hızlı kilo artışı, , hantallaşma, sürekli uykulu ve yorgun olma gibi semptomlarla karşı karşıya kalabilir.

Karbonhidrat Çeşitleri Nelerdir?

Temelde karbonhidratlar ikiye ayrılır. Bunlar: Basitler ve komplekslerdir.

• Basit karbonhidratlar: Basitler vücutta hızla sindirilir ve dönüştürülür. Bu hızlı sindirim sonucuhızlı bir şekilde yükselir. Aynı zamanda hızla yükselen kan şekeri hızla da düşer. Bu da hızlı acıkmaya sebep olabilir. Basitler rafine şekerlerde çokça bulunur. Aynı zamanda lif, mineral, vitamin ve protein gibi yararlı maddeleri içeriklerinde bulundurmazlar. Bu yüzden boş bir karbonhidrat kaynağı olarak kabul edilirler. Bal, meyve gibi daha sağlıklı seçenekleri olduğu gibi şeker ve tatlılarda bulunan gibi daha zararlı seçenekleri de mevcuttur.
• Kompleks Karbonhidratlar: Kompleksler yapısında iki veya daha çok şeker molekülü bulundururlar. Komplekslerin bir diğer adı da polisakkaritlerdir. Kompleksler vücutta basitlere göre çok daha yavaş sindirilip dönüştürülürler. Buda ani kan şekeri yükselmesinin engeller. Böylece ppolisakkaritleri tüketen kişiler daha geç acıkır ve bu karbonhidratlar sağlık açısından daha yararlıdır. Nişastalı gıda olarak da bilinen kompleksler, vitamin ve mineral gibi yararlı besinleri bünyelerinde daha çok barındırırlar. Kompleks karbonhidrat nelerde var sorusuna cevap olarak ise; patates, tam tahıllı ekmek bezelye, mercimek ve fasulye verilebilir.

Karbonhidrat Nelerde Var?

Karbonhidratlar hemen hemen her türlü besinin bileşeninin oluşturulur. Karbonhidrat nelerde var sorusunu aşağıdaki gibi listeyebilmek mümkün; 

• Tahıllar

Pirinç, yulaf, arpa, , bulgur, darı, çavdar, mercimek, bakla, makarna ve mısır gibi tahıl grupları güzel bir besin kaynağıdır. Bu besinler faydalı karbonhidratlardır. Çok ve kontrolsüz tüketilmezse vücut için sağlıklı karbonhidrat kaynağı görevi görürler.

• Ekmek

Ekmek ülkemizde çokça tüketilen karbonhidrat kaynağıdır. Ekmek buğday unu, mısır unu ve ya yulaf unu gibi birçok çeşide sahiptir. Ekmek fazla tüketildiğinde hızla kilo alımına sebebiyet verir. Ancak kontrollü tüketimin de ve kepekli gibi daha masum seçenekleri tercih edildiğinde sağlıklı yaşama katkı sağlayan besinlerdendir.

• Meyveler

Karpuz, elma, şeftali, , portakal, erik ve ya armut gibi tüm meyveler aslında birer glikoz kaynağıdır. Bu besinler hem beslenmeye destek olur hem de sağlıklı karbonhidrat kaynağı olurlar. Vücuda yarar sağlayan bu sağlıklı besinler kişinin kilo dengesini sağlamaya da destek olur.

• Şeker

 halk arasında zararlı karbonhidrat olarak bilinse de vücut için gerekli enerji kaynaklarındandır. Şekerin fazla kullanımı vücuda zarar verirken yeterli bir oranda tüketim halinde şeker vücutta sağlıklı bir şekilde tüketilir.

• Kuruyemişler

Badem, fıstık, kajun, fındık ve fıstık gibi çeşitli kuruyemişler temiz karbonhidrat kaynaklarındandır.

• Süt ve süt ürünleri

Süt ürünleri hem içinde bulundurduğu proteinlerle hem de karbonhidratlarla oldukça önemli besin kategorisindedir. Süt ürünleri kişilerin gelişimine destek olur. Aynı zamanda yapılarındaki karbonhidratla kişilerin sağlıklı besin kaynağı almasını sağlarlar.

Karbonhidratlar Neden Önemli?

Karbonhidratlar vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar. Dolayısıyla bu besinleri vücuda zararlı bir besin olarak damgalamak ve tüketimini sıfıra indirmeye çalışmak çok yanlıştır. Karbon içeren besinleri dengeli ve doğru bir şekilde kullanım halinde vücudun hem sağlıklı görünümü korunur hem de gerekli enerji kaynağı ile gün içinde hayatın temposuna uyum sağlamak kolaylaşır.

Glikoz içeren bu besinler beynin çalışması, sindirim sisteminin çalışması, kas kaybının önlenmesi ve kalp damar sağlığı için faydalı olduğu için gereklidir. Eğer yeterli ve kaliteli karbon hidrat tüketilmezse vücudun dengesi bozulur. Bu da çok daha büyük sağlık problemleri ortaya çıkarır. Ayrıca eksik, az ve ya kalitesiz besin tüketimi kabızlık gibi sorunları ortaya çıkarır. Bu da dolaşım sistemini olumsuz etkileyerek kişinin hastalanmasına ve sağlık sorunlarının ortay çıkmasına zemin hazırlar.

Karbonhidrat Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Karbonhidrat tüketimim kilo yapar mı?

Karbonhidrat tüketimi doğrudan kilo yapıcı etkiye sahip değildir. Ancak çok fazla basitlerin tüketimi hızla kan şekerinin düşmesine sebep olacağı için erken acıkmalara sebep olup kilo artışına sebep olabilir. Aynı zamanda paketli gıdalardaki yüksek şekerli ve karbonhidratlı gıdaların çokça tüketimi de hızla kilo artışına yol açabilir. Sonuç olarak kilo artışına sebep olan karbonhidrat tüketimi değildir. Kilo artışına sebep olan yanlış oranda, zaman da ve kalitesiz karbonhidrat tüketimidir.

Karbonhidrat alınmaması durumunda ne olur?

Vücudumuzun enerji ihtiyacı için besinleri belli bir yakma sırası vardır. Bu sıra; karbonhidrat, yağlar ve proteinlerdir. Eğer vücutta yeterli miktarda karbonhidrat yoksa enerji ihtiyacı için yağlara gidilir. Buradan da sağlanamayan enerji ihtiyacı için ise proteinlere gidilir. Proteinlerin parçalanması ise vücut sisteminin bozulması ve hayatı sorunların ortaya çıkmasına neden olur. Bu yüzden gerekli karbonhidrat miktarı bulunmayan bir vücutta hayati sorunlar ortaya çıkabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.