Böbrekler, omurganın her iki kısmında da bulunan, fasulyeye benzer şekle sahip organlardır. Böbrekler, vücuttaki zararlı maddelerin atılmasını sağlayarak sağlıklı bir yaşamın devamlılığını destekleyen hayati organlardan biridir.

Vücut için gerekli olan bazı maddeleri filtreleyerek bunların seviyelerini ayarlar. Çeşitli sebeplerden dolayı meydana gelebilen böbrek taşı ağrısı; taşın büyüklüğüne, tipine ve bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterebilir. 

, vücutta bulunan sert minerallerin süzülemeyerek birikmesiyle oluşan küçük kristal parçacıklardır. Bu taşlar, idrar yolunu tıkanmasına neden olarak şiddetli ağrılar yaşanmasına sebebiyet verebilirler. 

Böbrek taşı ağrısı bazen uzun süre belirti göstermeyebilir. Bu taşlar kimi zaman idrar yoluna düşerek hastaların şiddetli ağrılar yaşamasına sebep olabilir. 

Böbrek Taşı Ağrısı Neden Olur?

Kandaki bazı mineraller idrarda belli bir miktarda ve çözünmüş halde bulunur. Bazı durumlarda çeşitli nedenlerle kristallerin çözünürlüğünün azalması veya birikmesine bağlı olarak böbrek içerisinde kristaller çökerek taş oluşuma neden olabilir. Böbreklerde sıkça rastlanan taşlar genellikle kalsiyum oksalat taşlarıdır. Ancak, böbrek taşları enfeksiyonlar, , sistin ve kalsiyum fosfat gibi farklı bileşenlerden de oluşabilir. Böbrek taşı oluşumunun başlıca nedenlerinden biri yeterince sıvı alınmamasıdır. Ayrıca, beslenme alışkanlıkları da taşların oluşumunu doğrudan etkileyen faktörler arasındadır.

Tüketilen gıdalar ile yüksek hayvansal protein alımı, tuz tüketim miktarının yüksek olması, rafine şekerlerin çok kullanılması,  ya da kakao tarzı gıdaların çok tüketilmesi taş oluşuma neden olabilir, bu da böbrek taşı ağrısına neden olabilir.İdrar yolu enfeksiyonları, böbreklerdeki yapısal anormallikler, bazı ilaç kullanımları ve genetik yatkınlıklar da böbrek taşı oluşumuna katkıda bulunabilir.

Oluşan taşların boyutu çok küçük ise idrar yolundan geçerek vücuttan atılabilir. Taş boyutları büyüdükçe böbrekte ve mesaneyi birbirine bağlayan tüpte sıkışabilir ve bu nedenle böbrek taşı ağrısına neden olabilir. Böbrek taşı oluşumunu etkileyen çeşitli faktörler bulunabilir.

Böbrek Taşı Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Böbrek taşı belirtileri genellikle ağrı ve sancı şeklinde ortaya çıkar. Ancak, her ağrının böbrek taşıyla ilişkilendirildiğini varsaymak doğru olmayabilir. Bazı hastalarda ağrı hafif düzeyde seyreder ve fark edilemeyebilir. Ancak bazı durumda son derece şiddetli olan ağrılar hastanın yaşam konforunu doğrudan etkileyebilir. Böbrek taşları, genellikle zaman zaman ortaya çıkan ve ardından kaybolan sancılar şeklinde kendini gösterebilir.

Ağrı dışında böbrek taşlarının belirtileri şunlardır:

• Sık idrara çıkma : Böbrek taşları kanalları tıkadığı için idrar tam boşaltılamayabilir buna bağlı olarak idrara çıkma sıklığı artabilir.
• Az miktarlarda idrar yapma veya idrar yapma zorluğu: Böbrekte oluşan taşlar kanalları tıkayarak idrarın tam olarak yapılamamasına neden olabilir.
• Ateş ve titreme : Böbrek taşı kandaki enfeksiyon oranını arttırarak vücut sıcaklığının yükselmesine, bu dave beraberinde titremeye neden olabilir.
• Sırt veya kasık ağrısı:Böbrek taşı harekete geçtiğinde, sırt ya da kasıkta aniden başlayan keskin kramp benzeri şiddetli ağrılar yaşanabilir.
• Kanlı idrar: Böbrek taşları, idrar yolundan geçerken tahrişe neden olabilir. Bu da kanamaya yol açabilir.
• İdrar yaparken yanma ve ağrı: Böbrekte oluşan taş idrar yolunda ilerleyerek atılamayıp yolu tıkadığında, idrar yaparken yanma veya ağrı hissi ortaya çıkabilir.
• Böbreklerde taş birikimi ve mide bulantısını tetikleyebilir.

Böbrek Taşı Ağrısı Nasıl Tespit Edilir?

Bazı durumlarda böbrek taşı hiç bir belirti göstermeyebilir. Böbrek taşı ağrısı yaşanmadan farklı amaçla yapılan testler sonucunda da tesadüfen böbrek taşları saptanabilir. Böbrek taşı teşhisi konulduğunda, hastanın tıbbi geçmişi ve fiziksel muayene bulgularını doğrulamak ve tanıyı kesinleştirmek için üriner sistem grafisi ve  kullanılabilir. Bu görüntüleme yöntemleri ile böbrek taşlarının büyük bir kısmının başarıyla tespit edilebilmesi mümkün olabilmektedir.

 veya idrarda kanama durumlarının tespiti için idrar analizi yapılabilir ve bu analiz sonucunda böbrek taşlarının bu durumlara neden olup olmadığı belirlenebilir. Ayrıca, taşların niteliğini ve oluşma nedenlerini araştırmak için kan testleri de kullanılabilir. Böbreklerin ayrıntılı olarak incelenmesi için  tercih edilebilir.

Böbrek taşı ağrısının tespit edilmesi ve idrar yollarının değerlendirilmesinde kullanılan başka bir yöntem olan intravenöz piyelografide (IVP) hastanın damar yolundan röntgen altında tespit edilebilir.

Yapılan tetkikler ile böbrek taşı tanısı konulduktan sonra tedavinin planlanmasında en önemli faktör taşın büyüklüğü ve böbrek içindeki konumudur. Böbrek taşının boyutu vücuttan atılmasını doğrudan etkileyebilir. Boyutu ne kadar büyükse kendi kendine atılma ihtimali azalabilir. Tedavi yöntemi, hastanın yaşadığı ağrının şiddeti, taşın böbrekte hasara yol açıp açmadığı ve böbrek fonksiyonlarını etkileyip etkilemediği gibi faktörlere bağlı olarak seçilebilir.

Böbrek taşı tekrarlayan bir sorun haline geliyorsa, bu durumun altında yatan başka bir neden olabilir. Bu nedeni belirlemek için ayrıntılı laboratuvar testleri yapılması önemlidir. Kalsiyum, magnezyum, fosfor, ürik asit,  ve parathormon seviyeleri gibi değerlerin incelenmesi gerekebilir.

İdrar tahlili yapılarak, idrarın pH’sının, idrarda bulunan sistin, ürik asit, oksalat düzeyleri incelenebilir ve bunların düzeyine bakılarak allta yatabilecek metabolik ya da hormonal bir neden tespit edilebilir. Eğer tespit edilirse bunlar tedavi edilerek hastalığın tekrarlamasının önüne geçilebilir.

Böbrekte veya idrar yollarında var olabilecek yapısal bozukluklar da böbrek taşı oluşumuna neden olabilir. Yapılacak detaylı tetkikler bu anomaliler tespit edilebilir ve gerekirse cerrahi yöntemlerle düzeltilebilir. 

Böbrek Taşı Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Böbrek taşı ağrısının tedavi edilmesi, taşın boyutuna, böbrekteki konumuna ve belirtilerine bağlı olarak değişebilir.

Tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:

• Takip: Küçük boyutta ve belirti göstermeyen böbrek taşları, genellikle sadece takip edilir. Bu taşlar genellikle kendiliğinden vücuttan atılalabilir ve herhangi bir tıbbi müdahale gerektirmeyebilir.
• Sıvı alımının artırılması: Bol miktarda su içmek, böbrek taşlarının oluşumunu önlemek veya mevcut taşları düşürmeye yardımcı olmak bakımından önem taşır.
• İlaç tedavisi: Böbrek taşlarının neden olduğu ağrı ve iltihabı azaltmak için doktorlar, genellikle ağrıyı dindiren ve iltihabı gideren ilaçlar reçete edebilir.
• Kırma veya çıkarma: Büyük boyutlu, semptomlara neden olan,şiddetli ağrıya neden olan taşların endoskopik veya lazerli müdahalelerle kırılıp çıkartılması gerekebilir.
• ): Bu teknik, yüksek enerjili ses dalgaları ile taşları daha küçük parçalara ayırarak vücuttan atılmalarını kolaylaştırmaya yönelik bir tedavi yöntemidir. 

Eğer böbrek taşlarıyla ilgili belirtiler yaşıyorsanız veya endişeleriniz varsa, uzman doktora vakit kaybetmeden başvurmanız önemlidir. Doktorunuz, durumu değerlendirdikten sonra en uygun tedavi yöntemini belirler..

Böbrek Taşı Ağrısı Evde Nasıl Geçer?

Böbrek taşlarının atılması için öncelikle bol su tüketimi önerilir. Bu taşın hareketini kolaylaştırır. Böbrek taşı ağrısı için evde yapabileceğiniz sıcak kompresler veya sıcak banyo, kaslarınızı rahatlatarak ağrıyı hafifletebilir. 

Doktor önerisi ile ağrı kesici ilaçlar veya anti-inflamatuar ilaçlardan ağrının azalması için yardım alınabilir. Ancak hangi ilacın kullanılacağı, dozajı ve kullanım süresi için mutlaka doktorunuza danışmanız önerilir.

Böbrek Taşı Ağrısı Olanlar Nasıl Beslenmelidir?

Böbrek taşı ağrısı olan ya da bu konuda bir geçmişi olan hastaların beslenme planları önemlidir. 

Oluşan böbrek taşı kalsiyum oksalat böbrek taşı olan hastaların tamamen kalsiyumu kesmesi doğru olmayabilir. Kalsiyum kemik yapısı için oldukça gereklidir. Bu sebeple, doktor tarafından aksi belirtilmediği sürece belirli besinlerin tüketiminin kısıtlanmaması gerekir. Ancak, belirli bir böbrek taşı türüne sahip olan kişilerin ıspanak, badem, yer fıstığı, kaju, fındık, buğday kepeği, kuşkonmaz, pancar kökü, çilek, çikolata, maydanoz, pırasa, kereviz ve soya ürünlerinden kaçınmaları tavsiye edilir. Doğru beslenme şeklinin belirlenmesi için alanında uzman bir doktora danışılması önerilir.

Tuzun aşırı tüketimi, böbrek taşı oluşumunu kolaylaştırabilir. Tuzdaki sodyum, birçok paketlenmiş ve konserve üründe bulunur. Ayrıca, hayvansal proteinlerin fazla tüketilmesi, bazı böbrek taşı türlerinin riskini artırabilir. Bu nedenle,  ihtiyacını dengeli bir şekilde karşılamak ve bitkisel kaynaklara yönelmek önemlidir.

Böbrek Taşı Ağrısı Tedavi Edilmezse Ne olur?

Böbrek taşı ağrısı günlük yaşamı ve konforu etkileyen bir rahatsızlık olarak ortaya çıkar. Ağrıya sebep olan taşların analiz edilerek boyutu ve konumunun tespit edilmesi önemlidir. Küçük taşlar kendiliğinden vücuttan atılabilir ancak daha büyük boyuttaki taşlar vücuttan kendiliğinden atılamaz bu da daha büyük problemlere neden olabilir. Bu nedenle zamanında teşhis edilmesi önemlidir.

• Böbrek taşı genel olarak şiddetli ağrı ve kramplara yol açabilir. Bu ağrı, genellikle bel veya yanlarda hissedilir ve böbrek taşlarına bağlı olarak ortaya çıkan bu ağrı atakları, halk arasında sıklıkla "böbrek taşı krizi" şeklinde ifade edilir.

• İdrar yolu tıkanıklığı, böbrek taşlarının sebep olduğu ve ağrıya sebep olan bir risk faktörüdür. Tıkanma nedeniyle idrar birikerek hem enfeksiyon riskini artırabilir hem de ağrıya sebep olabilir. 

• Büyük veya tıkanıklık oluşturan böbrek taşları, böbreklerin işlevlerini bozabilir. Eğer bu durum tedavi edilmezse, tıkanıklık böbreklerde hasar oluşturabilir ve böbrek fonksiyonlarının düzensizleşmesine yol açabilir.

• Böbrek taşları idrar yollarında tahrişe neden olabilir ve bu durum da kanamaya sebebiyet verebilir. Kanlı idrar (hematüri), böbrek taşlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir.

•Böbrek taşları, bazen idrar yollarını tamamen engelleyerek böbrek yetmezliği veya ürosepsis gibi tehlikeli ve hayati risk taşıyan durumlara yol açabilir.

Böbrek Taşı Ağrısı İçin Ameliyatsız Çözüm Var mı?

Böbrek taşı ağrısı için ameliyatsız çözümler bulunmaktadır. Cerrahi müdahale gerektirmeyen çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Taşın boyutu ve konumu tedavi seçeneklerinin belirlenmesini doğrudan etkileyen faktörler arasındadır. 

• Küçük böbrek taşları genellikle ağrıya neden olmadan kendi kendine vücut tarafından atılabilir. Su tüketimini arttırmak vücuttan atılması noktasında fayda sağlayabilir.

• Lazerle veya ultrasonik yöntemler ile büyük boyuttaki taşları kırma gibi yöntemlerle taşlar küçük parçalara ayrılarak idrar yoluyla atılması sağlanabilir.

• Taş tipine ve boyutuna bağlı olarak, bazı ilaçlar ile böbrek taşlarının oluşumu engellenebilir. Mevcut taşların çözülmesi kolaylaştırılabilir. Böyle ağrının da tedavisi sağlanabilir.

Böbrek Taşı Ağrısında Ameliyat Ne Zaman Gerekmektedir?

Her böbrek taşı türü için ameliyat gerekli olmayabilir. Farklı tedavi yöntemleri ile düşmeyen aşağıdaki durumlar için  bir seçenek olarak görülebilir; 

• Ağrı şiddeti çok yüksek ve enfeksiyona sebep olan böbrek taşları

• Vücuttan kendiliğinden atılamayacak kadar büyük olan böbrek taşları

• Kanamaya neden olan böbrek taşları

• Tam tıkanmaya yol açan böbrek taşlarının mutlaka cerrahi müdahale ile çıkarılması gerekir

Böbrek Taşı Ağrısı ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular

Böbrek Taşı Ağrısı Nerede Olur?

Aniden başlayan sırt ve karın bölgesindeki ağrı, böbrek taşının en büyük göstergelerinden bir tanesidir. Ancak böbrek taşının boyutu ve konumuna göre hiç ağrı vermeden hastalık seyredebilir. En doğru teşhis için bir uzmana başvurmanız önerilir.

Böbrek Taşı Ağrısı Hangi Yaş Aralığında Daha Sık Görülür?

Böbrek taşı ağrısı her yaş grubunda görülebilir. Ancak, bu soruna 30-60 yaş arasındaki yetişkinlerde daha sık rastlanır. Son dönemde, çocuklarda böbrek taşı oluşumunun daha sık görülmeye başlandığı dikkat çekmektedir.

Böbrek Taşı Ağrısı Hamilelik Sırasında Ortaya Çıkabilir mi?

Gebelik sırasında da böbrek taşları oluşabilir bu da beraberinde böbrek taşı ağrısına neden olabilir. Gebelik hormonları ve bebeklerin gelişimi ile beraber idrar yolunun gevşemesine ve böbreklerde idrar birikimine neden olabilir. Bu durum, böbrek taşlarının oluşma riskini artırabilir. Hamilelik sırasında böbrek taşı şüphesi varsa, mutlaka uzman bir doktora danışmanız önerilir.

Böbrek Taşı Ağrısı Ameliyat Gerektirir mi?

Böbrek taşlarının tedavi yöntemleri, taşın boyutu, yeri ve neden olduğu semptomlara göre farklılık gösterebilir. Küçük boyuttaki ve semptomsuz taşlar genellikle takip edilir. Taşların ağrıya veya idrar yolunu tıkamaya neden olduğu durumlarda tedavi gerekebilir. 

Taşın boyutu ve yeri tedavi yöntemini belirler. Küçük ve belirgin semptomlar yaratmayan taşlar genellikle sadece izlenir. Taşlar büyükse ve idrar yolunu tıkıyorsa cerrahi müdahale gerekebilir. 

Ameliyatsız tedavi yöntemleri, sıvı alımının artırılması, ilaç kullanımı ve taşın kırılması veya çıkarılması için endoskopik veya lazerle yapılan işlemleri içerebilir. Bu yöntemlerin etkili olmadığı durumlarda, cerrahi operasyon düşünülmelidir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.