Parfüm alerjisi, parfümün içeriğindeki maddelere karşı vücudun reaksiyon göstermesi ile ortaya çıkar. Bazı kişilerin parfüm alerjisi o kadar şiddetlidir ki yalnız kendi kokularından değil başkalarının üzerindeki esanslardan dahi etkilenirler.
Parfüm bileşenleri vücut tarafından antijen olarak algılanır. Bu moleküller bağışıklık hücreleri tarafından yakalanır ve eozinofillerden salınan bir takım immunolojik ajanlar aracılığıyla inflamasyon oluşur. Eğer herhangi bir parfümün kokusundan etkileniyorsanız ve vücudunuzda belirli alerjik reaksiyonlar oluşuyorsa alerji ve immünoloji birimlerinden destek almanız gerekir.
Parfüm alerjisi, alerjik bünyeye sahip insanların parfüm kokusuna ve temasına tepki vermesidir. İnsan vücudunda bağışıklık sistemi kendisine yabancı gelen maddelere karşı tepkisel yanıt verir. Bu bazen hafiftir ve zamanla adaptasyon gelişir.
Bazen ise bağışıklık yanıtı çok güçlüdür ve vücutta anafilaksi seviyesinde alarm semptomlara neden olur. Alerjik bünyelerde parfümün içeriğindeki fragmanlar immün sistemi tetikler. Bunun sonucunda solunum yolları olumsuz etkilenir ve deride kimi lezyonlar ortaya çıkar. Bu duruma parfüm alerjisi adı verilir.
Alerjiler doğuştan gelebildiği gibi sonradan da gelişebilir. Kişinin uzun süredir kullanıp memnun olduğu bir parfüm sonradan onu rahatsız edip kendisinde alerjiye sebep olabilir. Parfümler genel hatlarıyla benzer maddelerden yapılsalar dahi bu maddelerin oranları ve aroma verici olarak kullanılan farklı kokular alerjik reaksiyonu farklı miktarda tetikler. Yani size bir parfüm rahatsızlık verirken bir diğerini severek kullanıyor olabilirsiniz.
Parfüm alerjisi belirtileri kişiden kişiye bulguları şiddeti açısından farklılık gösterebilir. Kimi kişilerde sadece burun tıkanıklığına ya da birkaç hapşırığa neden olurken bazı kişilerde çok ciddi solunum yolu sıkıntıları yaşanabilir. Bu gibi durumlarda uzman bir doktorla görüşmek faydalı olacaktır.
Parfüm alerjisi belirtileri genelde üst solunum yolları ve parfümün uygulandığı cilt bölgesinde daha çok görülür. Bu alanlar; boyun, göğüs kısmı, bilekler, ense şeklinde sıralanabilir. Parfüm alerjisinde en sık görülen belirtiler şunlardı:
Parfüm kullanırken dikkat edilmesi gereken bir husus da bu ürünleri deodorantlar ile karıştırmamaktır. Parfümü deodorant gibi koltuk altı bölgesine doğrudan uygulamak inflamasyonu daha çok uyarabilir. Aksilla denen bu bölgede birçok lenf bezi mevcuttur, dolayısıyla bağışıklık yanıtı da daha fazla oluşur.
Yetişkinlerde parfüm alerjisi, kokunun etkisini ve kalıcılığını arttırmak amacıyla gereğinden fazla kullanımı sonucu ortaya çıkabilir. Genellikle parfümün 3-4 sıkımı yeterlidir ancak bu sayının fazlaca arttığı durumlarda soluk borusu ve akciğerler etkilenebilir, buna bağlı birçok farklı komplikasyon gelişebilir.
İnsan burnundaki koku reseptörleri en çabuk yorulan hücrelerdir. Aynı kokuya fazlaca maruz kalma durumunda bu reseptörlerde koku hassasiyeti bozulabilir. Daha ileri vakalar koku kaybına kadar gidebilir. Bu yüzden kimyasal kokulara gereğinden fazla maruz kalmamaya özen göstermek gerekir.
Parfümler genel olarak su, alkol ve yağların farklı miktarlarda karıştırılması ile oluşturulur. Parfümlerde hissedilen kokulara nota adı verilir. Esansların kalıcılığı ve hissedilme oranına göre nota seviyeleri vardır. Parfüm alerjisi denilen durum aslında genellikle kokunun içeriğindeki baskın notaya karşı hassasiyet durumudur.
Parfümde notalar, çiçek özü, kimi otlar, baharatlardan oluşabilir. Çiçekli bir parfüme alerjik olmayıp baharatlı parfümden etkilenmek gibi durumlar oldukça yaygındır. Bu gibi durumlarda kullanılan parfüm değiştirmek faydalı olabilir.
Parfümün kalitesine göre kalıcılığını arttırmak, deride daha uzun süre kalmasını sağlamak için eklenen bazı katkı maddeleri bulunur. Bu maddeler kullanan kişinin solunum yollarında ve cildinde hassasiyete yol açabilir. Bu sebeple içerikleri özenle incelemek önemlidir.
Parfüm deyince akla öncelikle güzel kokmak amaçlı kullanılan kokular gelse de bu aromatikler aynı zamanda deterjan, yumuşatıcı, oda kokusu, kolonya gibi diğer maddelerin içeriğinde de bulunabilir. Farklı bir ortamda kullanılmış oda spreyinden veya yeni alınan yumuşatıcı ve deterjan ile yıkanmış kıyafetlerin kokusundan rahatsız olmak oldukça sık görülen bir durumdur. Bu durumlarda da genelde farklı parfüm esansları kişileri rahatsız eder.
Bebekleri, özellikle de yenidoğanları, yapay koku ve maddelerden olabildiğince korumak önemlidir. Anne babalar çocuğu üzerine doğrudan parfüm uygulamasa dahi onlar çevredeki kokular onları etkileyebilir ve bebeklerde parfüm alerjisi belirtileri görülebilir.
Yetişkinlerde parfüm alerjisi bulunan kişilerde görülen bulgular bebek ve çocuklarda çok daha ciddiye alınmalıdır. Küçük yaşta insan cildi oldukça hassastır. Solunum yolu mukozası da iritan maddelere alışkın olmadığından daha çabuk etkilenebilir.
Bebeğin odasındaki eşyaların temizliğinde ve kıyafetlerinin yıkanmasında kullanılan deterjan, yumuşatıcı, oda kokusu gibi maddelerin içerikleri detaylıca incelenmeli ve olabildiğince kokusuz ürünler tercih edilmelidir.
Çocuklar çevrelerindeki tehlikelerden haberdar olmadığından parfüm, kokulu kimyasallar gibi maddelerin olabildiğince onların ulaşamayacağı yerlerde muhafaza edilmesi gerekir. Parfümün yanlışlıkla göze teması oldukça tehlikelidir. Kornea hasarı, göz kayması, gözün asıcı kaslarında hasar gibi durumlarla sonuçlanabilir. Böyle bir durumda gözü temizlemek ve en yakın acil servise başvurmak önemlidir.
Aynı zamanda emziren annelerin ve çocukla yakın temasta bulunan diğer kişilerin de çocuğu kucaklarına alacakları zaman parfüm sıkmaması bebeklerde parfüm alerjisi belirtileri görülmemesini sağlar. Eğer çocuk ve bebeklerde ileri seviyede reaksiyon görürseniz çocuk immünoloji ve alerji biriminden destek almanız gerekir.
Alerjiler her ne kadar kökten çözümü olmayan tıbbi problemler olsalar da kimi tedbirlerle belirtileri hafifletmek mümkündür. Alerjik bünyeye sahip bireyler temizlik ve dezenfeksiyon amacıyla kullanacakları maddeleri iyi araştırarak seçmeli, en doğal kokulu olan seçeneklere yönelmelidir.
Bir kokuya vücudunuzda alerjik bulgular görüldüğünde bu parfümleri hayatınızdan tamamen çıkarmanız gerektiği anlamına gelmez. Kullandığınız ürünün ana esans bitkisi veya diğer katkı maddelerinden birine alerjiniz olabilir. Elbette hangi maddenin immün sistemde tepki oluşturduğunu bulmak pek kolay değildir. Bunun için birçok farklı parfümü deneyip rahatsız etmeyen seçenekte karar kılmak gerekir.
Tahmin edemeyeceğimiz kadar fazla alanda parfüm kullanılır. Kullandığınız makyaj malzemesi, tıraş köpüğü, bulaşık deterjanı dahi cildiniz için iritan olabilir. Hangi maddenin size rahatsızlık verdiğin tespit etmede deri lezyonlarının bu ürünlerin temas ettiği bölgede görülmesi önemlidir.
Her türlü alerjide doktor kontrolünde yapılacak alerji testleri en kesin tanı yöntemidir. Hekimin önerileri doğrultusunda alerjilerinizi en hafifletecek tedaviye yönelebilirsiniz.
Parfüme alerjik kişiler genelde bijuteri, kozmetik mağazaları, parfümeri gibi dükkanlara girdiklerinde öksürür veya nefes darlığı yaşar. Bu durumlarda çoğunlukla alerjilerini kendileri fark ederler. Tanı konulamayan durumlarda ise hastanelerin immünoloji bölümünden randevu alarak alerji testi yaptırabilirsiniz.
Alerjilerde görülen kaşıntı, kızarıklık gibi deri lezyonlarının giderilmesinde soğuk uygulaması önerilir. Soğuk suyla yıkamak veya buz koymak faydalı olur. Bazı pişik kremleri de kızarıklık ve yanmayı gidermede etkilidir. Daha uzun vadede bulguların geçirilmesi için doktor kontrolünde kullanılacak ilaçlar en iyi çözümdür.
Parfüm alerjisi bazen yalnızca kokuya maruz kalınan ilk anda ortaya çıkıp dakikalar içinde geçer. Özellikle cilt bulguları genelde iz bırakmaz ancak solunum yollarını etkileyen durumlar kronikleşebilir. Bu durumda ömür boyu ilaç kullanmak ve iritanlardan uzak durmak gerekir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.